Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W dniu 17 czerwca 2014 roku ( data prezentaty k. 1) do tut. Sądu wpłynął pozew w którym powód – (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) z siedzibą w W. wniosła o nakazanie P. Z., A. B. i małoletniej J. Z. wydania lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w W..

W uzasadnieniu pozwu powód wyjaśnił, iż jest właścicielem nieruchomości położonej w W. przy ul. (...). Pozwany P. Z. w okresie od 12 kwietnia 1999 roku do 31 stycznia 2014 roku był zatrudniony u powoda jako konserwator zieleni. W sierpniu 2005 roku pozwany wystąpił do powoda z prośbą o przydzielenie mu w/w lokalu oraz zobowiązał się do podjęcia pracy w charakterze gospodarza domu. Powód przychylił się do w/w prośby i w dniu 15 listopada 2005 roku strony zawarty umowę najmu na czas określony. Prawo używania lokalu było związane z pełnieniem funkcji gospodarza domu.

Pozwany nie objął jednak posady gospodarza domu i zaproponował na w/w stanowisko A. B.. (...) nie wyraziła jednak zgody na kandydaturę pozwanej. W dniu 28 listopada 2013 roku wypowiedziano pozwanemu umowę o pracę. Następnie po wygaśnięciu umowy o pracę z dniem 31 stycznia 2014 roku wezwano pozwanych do opuszczenia lokalu. Umowa najmu miała wygasnąć z dniem 31 stycznia 2014 roku. Pozwani do chwili wytoczenia powództwa nie opuścili przedmiotowego lokalu ( pozew k. 1-2).

W odpowiedzi na pozew z dnia 4 września 2014 roku pozwani wnieśli o zawieszenie postępowania z uwagi na toczące się przed Sądem Rejonowym dla m. st. Warszawy postępowanie o przywrócenie powoda do pracy ( odpowiedź na pozew k. 30).

Postanowieniem z dnia 9 kwietnia 2015 roku zawieszono postępowanie w sprawie do czasu prawomocnego zakończenia toczącej się przed Sądem Rejonowym dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie sprawy o sygn. akt VII P 2041/13 ( postanowienie k. 55 – 57).

Powództwo w sprawie o sygn. akt VII P 2041/13 zostało oddalone wyrokiem z dnia 25 listopada 2013 roku ( odpis wyroku k. 69). Apelacja od w/w wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 28 lipca 2016 roku, sygn. akt XXI Pa 282/16 ( odpis wyroku k. 74, 77). W związku z tym postanowieniem z dnia 22 grudnia 2016 roku postępowanie w sprawie zostało podjęte ( postanowienie k. 78).

W dalszym toku postępowania powód i pozwany P. Z. podtrzymywali swoje stanowiska w sprawie ( protokół rozprawy k. 103; 116; 122). A. B. nie wdała się w spór co do istoty sprawy. (...) W., powiadomione o toczącym się procesie w trybie art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tj. Dz. U. z 2016 roku, poz. 1610 ze zm.), nie wstąpiło do sprawy ( postanowienie k. 116; pismo k. 118; zwrotne potwierdzenie odbioru k. 120v).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) z siedzibą w W. jest właścicielem nieruchomości położonej w W. przy ul. (...). Na powyższej posesji zlokalizowany jest budynek mieszkalny ( okoliczność bezsporna).

P. Z. w okresie od 12 kwietnia 1999 roku do 31 stycznia 2014 roku był zatrudniony w spółdzielni (...) jako konserwator zieleni. W sierpniu 2005 roku P. Z. wystąpił do w/w spółdzielni z prośbą o przydzielenie mu w/w lokalu oraz zobowiązał się do podjęcia pracy w charakterze gospodarza domu ( podanie k. 7).

Przedstawiciele spółdzielni przychylili się do w/w prośby i w dniu 15 listopada 2005 roku strony zawarty umowę najmu w/w lokalu na czas określony do dnia 12 października 2006 roku ( umowa k. 9 - 13).

W dniu (...) urodziła się córka P. Z. i A. B. z ich nieformalnego związku - (...). Dziecko zostało zaliczone do osób niepełnoprawnych. Po urodzeniu mieszkało ono w powyższym lokalu. Później wraz z matką zamieszkiwało w domu samotnej matki przy ul. (...) w W.. Następnie na mocy ugody sądowej dziecko zamieszkało wraz z ojcem P. Z. w lokalu nr (...) przy ul. (...) w W. ( orzeczenie o niepełnoprawności k. 32; k. 33; kopia sprawozdania z wywiadu kuratora sądowego k. 88; kopia ugody sądowej k. 90; zaświadczenie lekarskie k. 92 - 94). Obecnie uczęszcza do Szkoły Podstawowej Integracyjnej nr 339 w Zespole Szkół (...) przy ul. (...) w W.. Pozostaje pod opieką logopedy i wymaga kształcenia specjalnego ( opinia k. 95; opinia k. 96; orzeczenie k. 97 - 99).

Pismem z dnia 27 kwietnia 2009 roku P. Z. wniósł o przedłużenie czasu trwania umowy najmu i zaproponował na stanowisko gospodarza domu A. B. ( pismo k. 14). (...) nie wyraziła jednak zgody na kandydaturę ( pismo k. 15).

Pismem z dnia 30 października 2013 roku wypowiedziano pozwanemu umowę o pracę, Wypowiedzenie doręczono w dniu 28 listopada 2013 roku ( wypowiedzenie k. 18; potwierdzenie odbioru k. 19). Następnie po wygaśnięciu umowy o pracę z dniem 31 stycznia 2014 roku wezwano pozwanych do opuszczenia lokalu. Umowa najmu wygasła z dniem 31 stycznia 2014 roku ( pismo k. 17; wypowiedzenie k. 18).

Pismem z dnia 19 stycznia 2016 roku P. Z. zwrócił się do spółdzielni (...) z prośbą o zawarcie umowy o pracę ( pismo k. 101). Pismem z dnia 22 stycznia 2016 roku poinformowano P. Z., iż oferta pracy jest nieaktualna ( pismo k. 102).

P. Z. i jego córka J. Z. nie opróżnili zajmowanego lokalu ( okoliczność bezsporna). A. B. nie zamieszkuje w lokalu nr (...) przy ul. (...) w W. ( kopia sprawozdania z wywiadu kuratora sądowego k. 88; kopia ugody sądowej k. 90).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów złożonych do akt przez strony. W odniesieniu do dokumentów, które zostały przedłożone w formie zwykłych kserokopii, strony nie zakwestionowały rzetelności ich sporządzenia ani nie żądały złożenia przez stronę przeciwną ich oryginałów (zgodnie z art. 129 kpc). Również i Sąd badając te dokumenty z urzędu, nie dopatrzył się w nich niczego, co uzasadniałoby powzięcie jakichkolwiek wątpliwości co do ich wiarygodności i mocy dowodowej, dlatego stanowiły podstawę dla poczynionych w sprawie ustaleń. W ocenie Sądu dowody te, w zakresie, w jakim stanowiły podstawę poczynionych w niniejszej sprawie ustaleń faktycznych, tworzą razem zasadniczo spójny i nie budzący wątpliwości w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a przez to zasługujący na wiarę materiał dowodowy. Dodatkowo czyniąc ustalenia faktyczne Sąd uwzględnił zgodne twierdzenia stron w trybie art. 229 kpc oraz twierdzenia strony, którym przeciwnik nie zaprzeczył w trybie art. 230 kpc.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w stosunku do P. Z. i małoletniej J. Z.. W stosunku do pozwanej A. B. nie może zostać uwzględnione z uwagi na brak jego należytego udowodnienia.

Roszczenie powoda o orzeczenie eksmisji pozwanych z lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w W. przy ul. (...) ma charakter wydobywczy (windykacyjny). Podstawą prawną tego roszczenia jest art. 222 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (tj. Dz. U. z 2017 roku, poz. 459 ze zm., powoływana dalej w skrócie jako kc) zgodnie z którego treścią właściciel może żądać od osoby, która faktycznie włada jego rzeczą, aby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

Zastosowanie przewidzianej w art. 222 § 1 kc ochrony prawnej wymaga kumulatywnego spełnienia trzech przesłanek. Po pierwsze roszczenie musi być skierowane przez nieposiadającego właściciela, po wtóre powinno być skierowane ono przeciwko osobie która rzeczą włada nie będąc zarazem jej właścicielem. Po trzecie wreszcie rzeczywisty posiadacz nie może mieć skutecznego względem właściciela uprawnienia do władania rzeczą.

Z ustalonego przez Sąd stanu faktycznego wynika, że wszystkie powyższe przesłanki zostały w przedmiotowej sprawie spełnione wobec pozwanych P. i J. Z.. Fakt przysługiwania powodowi prawa własności wynika z jego twierdzeń oraz dokumentów złożonych w sprawie.

Na podstawie też twierdzeń strony powodowej Sąd ustalił, iż w/w pozwani są nadal we władaniu lokalu, którego wydania dotyczy niniejsza sprawa – potwierdził sam pozwany. Spełnienie trzeciej z przesłanek nie budzi też w ocenie Sądu żadnych wątpliwości. Stosunek najmu lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku mieszczącym się ul. (...) w W. łączący pozwanych i powoda został rozwiązany przez wypowiedzenie zgodnie z ustawą o ochronie praw lokatorów. Pozwany w żaden sposób nie wykazał, iż posiada obecnie jakkolwiek tytuł prawny upoważaniający jego i córkę J. Z. do dalszego zamieszkiwania w w/w lokalu wbrew woli powoda – właściciela. Umowa najmu łącząca go z powodem wygasła, nie jest on także pracownikiem spółdzielni (...).

Zważywszy na powyższe okoliczności, Sąd w pkt. I sentencji nakazał pozwanym P. Z. i J. Z., aby opuścili powyższy lokal i wydali go powodowi.

W ocenie Sądu powód – mimo leżącego po jego stronie ciężaru dowodu (art. 6 kc, art. 232 kpc) nie wykazał faktu obecnego zamieszkiwania pozwanej A. B. w w/w lokalu lub tego, by nim w jakikolwiek sposób władała, np. poprzez przechowywanie w nim swoich rzeczy. Na powyższą okoliczność nie przedstawiono żadnych dowodów. Tymczasem z jednoznacznych i konsekwentnych twierdzeń P. Z. – dawnego konkubenta A. B. wynikało, iż od dawna nie mieszka ona w lokalu nr (...) przy ul. (...) w W.. Brak zamieszkiwania pozwanej w tym lokalu potwierdza także treść sprawozdania z wywiadu kuratora sądowego ( k. 88) oraz treść ugody sądowej zawartej w dniu 23 listopada 2015 roku w sprawie o sygn. akt toczącej się przed Sądem Rejonowym dla Warszawy Pragi – Północ w W. ( ugoda sądowa k. 80). Autentyczność w/w dokumentów, mimo złożenia ich w formie kserokopii, nie została zakwestionowana przez powoda. Z jej treści w sposób oczywisty wynika natomiast, iż pozwana A. B. nie mieszka z pozwanym P. Z., a więc nie w przedmiotowym lokalu. Z tego względu w pkt. II sentencji Sąd oddalił powództwo w stosunku do pozwanej A. B..

Zgodnie z art. 339 § 1 kpc jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny. W tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

Nie uszedł uwadze Sądu fakt, iż pozwana była powiadomiona o terminie rozprawy w trybie art. 139 § 1 kpc. Mimo tego nie złożyła ona żadnego oświadczenia procesowego ani jakiegokolwiek pisma procesowego w którym odniosłaby się co do kierowanego przeciwko niej powództwa, nie uczestniczyła także w żadnej rozprawie. Tym samym zachodziła część przesłanek określonych w art. 339 § 1 kpc i dlatego wydany wobec niej wyrok miał charakter zaoczny.

Jednocześnie wskazane przez powoda okoliczności faktyczne budziły zasadnicze wątpliwości Sądu, gdyż nie zostały w żaden sposób udowodnione, dlatego nie mogły zostać przyjęte za prawdziwe. W żadnym wypadku art. 339 § 2 kpc nie powoduje uchylenia obowiązków wynikających z art. 6 kc i art. 232 kpc. Przyjęcie za prawdziwe twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie okoliczności faktycznych i nie zwalnia sądu orzekającego od obowiązku rozważenia, czy oświadczenia te uzasadniają należycie i w całości żądania pozwu i czy uwzględnienie tych żądań nie narusza obowiązujących przepisów. Sąd nie jest zatem zwolniony z obowiązku dokonania prawidłowej oceny materialnoprawnej zasadności żądania pozwu opartego na tych twierdzeniach (analogiczne stanowisko zajął Sąd Najwyższy: w orzeczeniu z dnia 29 maja 1958 roku, 1 CR 969/57, OSNC 1960, nr 1, poz. 14; w wyrokach: z dnia 15 września 1967 roku, III CRN 175/67, OSNC 1968, nr 8-9, poz. 142, z dnia 15 marca 1996 roku, I CRN 26/96, OSNC 1996, nr 7-8, poz. 108, z dnia 6 czerwca 1997 roku, I CKU 87/97, Prok. i Pr. - wkładka 1997, nr 10, s. 44, z dnia 31 marca 1999 roku, I CKU 176/97, Prok. i Pr. 1999, nr 9, s. 30). Jeżeli zatem w świetle przytoczonych przez powoda okoliczności brak jest podstaw do uwzględnienia żądania pozwu, co miało miejsce w niniejszej sprawie, sąd wyrokiem zaocznym oddala powództwo (podobnie uznał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 czerwca 1972 roku, III CRN 30/72, Biul. SN 1972, nr 10, poz. 178; postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 września 2010 roku, Ts 319/09, (...)B 2010/5/391). W świetle powyższych ustaleń Sąd uznał, iż powód nie wykazał w niniejszym postępowaniu zasadności swego roszczenia co do zamieszkiwania A. B. w przedmiotowym lokalu, co było przyczyną merytorycznej decyzji o oddaleniu powództwa w stosunku do tej pozwanej.

Należy także wskazać, iż zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tj. Dz. U. z 2016 roku, poz. 1610 ze zm., powoływana dalej w skrócie jako ustawa o ochronie praw lokatorów) lokatorem jest najemca lokalu lub osoba używająca lokalu na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności. W uchwale z dnia 15 listopada 2001 roku (sygn. III CZP 66/01, OSNC 2002/9/109) Sąd Najwyższy stwierdził, a Sąd orzekający w niniejszej sprawie pogląd ten w pełni podziela, iż art. 14 i 15 ustawy o ochronie praw lokatorów mają zastosowanie w sprawach o opróżnienie lokalu przeciw osobom, które były lokatorami w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 tej ustawy. Przepis ten wyraźnie ogranicza krąg osób objętych ochroną do tych osób, które dysponują lub dysponowały tytułem prawnym do lokalu. Sąd podzielił także pogląd, iż z ochrony przewidzianej w art. 14 ustawy o ochronie praw lokatorów nie korzystają osoby, które nigdy nie dysponowały tytułem prawnym do zajmowanego lokalu, w tym osoby, które zajęły go samowolnie (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2005 roku, III CZP 6/05, OSNC 2006 r., Nr 1, poz. 1).

Okoliczności niniejszej sprawy wskazują jednak bez żadnych wątpliwości, iż między powodem, a pozwanymi P. i J. Z. istniał w przeszłości określony stosunek prawny, zgodnie z którym pozwani mogli w przeszłości wprowadzić się do spornego lokalu. Tym samym niewątpliwie nie zajęli go samowolnie. Dodać tylko należy, iż J. Z. swoje prawo do zamieszkania w lokalu powoda wywodziła od swojego ojca P. Z.. Mając na względzie powyższe okoliczności Sąd uznał, iż pozwani dysponowali w przeszłości tytułem prawnym do zajmowanej nieruchomości, a więc są lokatorami w rozumieniu ustawy o ochronie praw lokatorów.

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu Sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Przepis art. 14 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów zawiera katalog osób, wobec których sąd nie może orzec o braku uprawnienia do lokalu socjalnego. Wśród tych osób znajdują się osoby małoletnie, niepełnosprawne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 listopada 1990 roku o pomocy społecznej lub ubezwłasnowolnione oraz sprawujące nad takimi osobami opiekę i wspólnie z nimi zamieszkałe.

Tym samym w niniejszej sprawie zmaterializowały się przesłanki do przyznania prawa do lokalu socjalnego w stosunku do J. Z. i P. Z.. Pozwana J. Z. jest osobą małoletnią – urodzoną w dniu (...), a P. Z. sprawuje nad nią opiekę i mieszka razem z nią.

Podejmując rozstrzygnięcie w zakresie prawa do lokalu socjalnego dla pozwanych J. i P. Z. Sąd miał na uwadze fakt, iż wprowadzenie do systemu obowiązującego prawa instytucji lokalu socjalnego miało stanowić instrument ochrony lokatorów w tych przede wszystkim przypadkach, gdy orzeczenie eksmisji dotyczyć miało osób i rodzin, które nie są w stanie samodzielnie zaspokoić swych potrzeb mieszkaniowych, głównie z uwagi na wiek, sytuację materialną lub stan zdrowia, a konieczność ochrony prawa własności uniemożliwiałaby oddalenie powództwa z powołaniem się na zasady współżycia społecznego (art. 5 kc). Zdaniem Sądu tak rozumiane względy słuszności w realiach rozpoznawanej sprawy przemawiają za tym, by zapewnić pozwanym możliwość skorzystania z dobrodziejstwa instytucji lokalu socjalnego. Jednocześnie strona powodowa nie udowodniła, iż pozwani mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany.

Z uwagi na powyższe, zgodnie z treścią art. 14 ust. 6 ustawy o ochronie praw lokatorów, Sąd w pkt IV sentencji nakazał wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu wobec pozwanych P. i J. Z. do czasu złożenia im przez (...) W. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

W pkt V sentencji wyroku Sąd zasądził od pozwanego P. Z. na rzecz powoda zgodnie z art. 98 kpc koszty procesu w wysokości 320 złotych na które złożyły się następujące kwoty: 200 złotych tytułem opłaty sądowej oraz 120 złotych tytułem wynagrodzenia pełnomocnika powoda, będącego radcą prawnym, które Sąd ustalił na podstawie § 9 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tj. Dz.U. 2013 roku, poz. 490 ze zm.) – obowiązującego w dacie wytoczenia powództwa.

Mając na uwadze powyższe okoliczności i treść przepisów prawa, Sąd orzekł jak w sentencji.

Zarządzenie: (...).