Sygn. akt I C 310/15
Dnia 29 marca 2016 roku
Sąd Okręgowy w Częstochowie I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: SSO Andrzej Nowak
Protokolant: Ewa Lenartowicz
po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2016 roku w Częstochowie
na rozprawie
sprawy z powództwa W. P. (1)
przeciwko R. P. i M. P.
o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli
1. oddala powództwo;
2. zasądza od powoda na rzecz każdego z pozwanych kwoty po 400 zł (czterysta złotych) tytułem częściowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Sygn. akt I C 310/15
Pozwem z dnia 10 lipca 2015 roku powód W. P. (1) domagał się zobowiązania pozwanego R. P. do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu na niego prawa własności nieruchomości stanowiącej nieruchomość położoną we wsi Z., Gmina W., stanowiącej działki gruntu numer (...) o powierzchni 0,9240 oraz we wsi B., stanowiącej działki gruntu numer (...) o powierzchni 5,1483 ha wraz z zabudowaniami.
Na uzasadnienie swojego stanowiska powód wskazał, iż darowizną sporządzoną w formie aktu notarialnego z dnia 1 stycznia 1995 roku, Repertorium A nr (...) wraz z nieżyjącą żoną S. P. przenieśli własność nieruchomości na pozwanego. W umowie tej pozwany ustanowił na rzecz powoda i jego żony nieodpłatną i dożywotnią służebność osobistą mieszkania, polegającą na prawie korzystania przez uprawnionych jednego pokoju i kuchni położonych w budynku mieszkalnym wraz ze współkorzystaniem z łazienki, ubikacji oraz zapewnieniem ogrzewania zajmowanych przez nich pomieszczeń mieszkalnych, współkorzystaniem z pomieszczeń gospodarczych w rozmiarze niezbędnym do zaspokojenia ich potrzeb, prawem swobodnego poruszania się po nieruchomościach, udzieleniu pomocy i pielęgnowaniu w chorobie, korzystaniu ogródka przydomowego i jego owoców, zaś w razie śmierci – sprawieniem własnym kosztem i staraniem pogrzebów odpowiadających zwyczajom miejscowym wraz z wystawieniem nagrobków. W dniu 16 listopada 2005 roku powód zrzekł się przysługującej mu służebności.
Powód podniósł, iż oświadczenie o zrzeczeniu się służebności podpisał nie ze swojej woli i nie był świadomy jego skutków. Podniósł też, iż był pod ogromną presją pozwanego, który wraz ze swoją żoną znęcał się nad nim psychicznie, nakazując mu opuszczenie mieszkania. Powód zarzucił pozwanemu także przywłaszczenie mienia powoda i zmuszenie go do opuszczenia mieszkania i wynajęcia mieszkania przy ul. (...) w C., gdzie powód aktualnie zamieszkuje. Zdaniem powoda jego nieświadomość przy podpisywaniu oświadczenia, a także notorycznego znęcania się nad nim przez pozwanego, roszczenie pozwu zasługuje na uwzględnienie. W dniu 22 czerwca 2015 roku powód wystosował do pozwanego wezwanie do złożenia w terminie 7 dni oświadczenia woli o przeniesieniu na jego rzecz własności nieruchomości opisanych we wniosku. Pozwany w żaden sposób nie ustosunkował się do tego wezwania.
W odpowiedzi na pozew z dnia 22 października 2015 roku (k. 25) pozwany R. P. domagał się odrzucenia pozwu lub ewentualnie oddalenia powództwa i zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu.
Na uzasadnienie swojego stanowiska pozwany podniósł, iż powództwo w niniejszej sprawie wniesione zostało przeciwko niemu, podczas gdy właścicielami przedmiotowej nieruchomości pozostają powód i jego żona – M. P.. Zdaniem pozwanego, po stronie pozwanej w niniejszej sprawie występuje po stronie współwłaścicieli nieruchomości współuczestnictwo jednolite, a co za tym idzie sam powód nie posiada legitymacji biernej w niniejszej sprawie, co, w ocenie powoda, uzasadnia odrzucenie wniesionego w niniejszej sprawie pozwu.
Powód podniósł również, iż z uzasadnienia pozwu nie wynika, z jakiego powodu i w oparciu o jaką podstawę prawną Sąd miałby uwzględnić powództwo. Pozwany zaprzeczył twierdzeniu powoda, jakoby oświadczenie o zrzeczeniu się służebności zostało przez niego złożone w stanie nieświadomości i pod presją pozwanego, wskazując, iż powód nie powołał żadnych dowodów na poparcie swoich twierdzeń w tym zakresie. Pozwany podkreślił również, iż kwestia ważności oświadczenia woli powoda o zrzeczeniu się służebności była przedmiotem rozpoznania w sprawie Sądu Rejonowego w Częstochowie, sygn. akt I C (...), w której to sprawie powództwo o stwierdzenie nieważności oświadczenia o zrzeczeniu się przez powoda służebności zostało wyrokiem z dnia 12 czerwca 2015 roku oddalone.
Pozwany przyznał, iż aktualnie relacje pomiędzy nim, a powodem nie są dobre – strony od 2008 roku ze sobą nie rozmawiają, jednak zaprzeczył, aby kiedykolwiek kierował w stosunku do powoda groźby, które mogłyby wywołać u niego stan obawy o jego bezpieczeństwo. Zdaniem pozwanego w jego relacjach z powodem nie wystąpiła również nigdy taka sytuacja, która mogłaby zostać uznana za przejaw rażącej niewdzięczności ze strony pozwanego wobec powoda. Pozwany podkreślił, iż powód w żaden sposób nie sprecyzował na czym miałoby polegać rażąco niewdzięczne zachowanie pozwanego względem powoda.
Pozwany podkreślił, iż powód aktualnie nie zamieszkuje wspólnie z nim i jego żoną. W 2008 roku powód domagał się zasądzenia od pozwanego alimentów na swoją rzecz, jednak powództwo w tym przedmiocie zostało oddalone.
Aktualnie strony widują się sporadycznie. Powód wyprowadzając się w 2008 roku od pozwanego nie wskazał mu miejsca swojego pobytu. W latach 2008 – 2014 pojawiał się okazjonalnie w domu pozwanego i spędzał tam niewielką ilość czasu. W 2015 roku ani razu nie odwiedził pozwanego. Pozwany podkreślił, iż w czasie wizyt w latach 2013 i 2014 powód nie widział się z pozwanym. W domu, który został przez pozwanego i jego żonę wyremontowany i rozbudowany powód nadal posiada pokój, który został wyremontowany i nie jest zajmowany przez powoda, ani członków jego rodziny. Pozwany podkreślił, iż nigdy nie przejawiał wobec powoda zachowań, które można by uznać za przejaw znęcania się. Pozwany podniósł również, iż powód nie złożył nigdy wobec niego oświadczenia o odwołaniu darowizny, jego zdaniem nie stanowi takiego oświadczenia pismo z dnia 22 czerwca 2015 roku.
Powód podkreślił również, iż w chwili obecnej jest wraz z żoną właścicielem działek o numerach (...), położonych w Z. i B., dla których Sąd Rejonowy w Częstochowie prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) oraz działki o numerze (...), położonej w B.. Natomiast działki o numerach (...) nie stanowią własności pozwanego, gdyż umową darowizny, sporządzoną w dniu 19 maja 2003 roku przed notariuszem L. M. w O. (Repertorium A nr (...) zostały one przez niego przekazane na rzecz jego siostry B. M. i jej męża C. M., o czym powód wiedział, gdyż uczestniczył w sporządzaniu umowy, wyrażając zgodę na zbycie przedmiotowych działek bez przysługujących mu obciążeń.
Postanowieniem z dnia 3 listopada 2015 roku (k. 57) Sąd Okręgowy odmówił odrzucenia pozwu w niniejszej sprawie.
W dniu 4 listopada 2015 roku (k. 61) powód dokonał dopozwania pozwanej M. P..
W odpowiedzi na pozew z dnia 9 grudnia 2015 roku (k. 72) pozwana M. P. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów procesu.
Na uzasadnienie swojego stanowiska pozwana podniosła identyczne argumenty do zawartych w odpowiedzi na pozew wniesionej przez pozwanego.
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 11 stycznia 1995 roku pomiędzy powodem W. P. (1) i jego żoną S. P., a ich synem – pozwanym R. P. zawarta została umowa darowizny w formie aktu notarialnego sporządzonego przed notariuszem T. J. w O. Repertorium A nr (...). Mocą powyższej umowy powód W. P. (1) i jego żona S. P. przenieśli nieodpłatnie na rzecz pozwanego R. P. własność nieruchomości położonej we wsi Z., Gmina W. stanowiącej działki gruntu o numerach (...) i (...)o obszarze 0,9240 ha oraz działki gruntu z zabudowaniami o numerach (...) i (...) o obszarze 5,1483 ha, dla których prowadzona jest w Sądzie Rejonowym w Częstochowie – Wydziale Zamiejscowym Ksiąg Wieczystych w K. księga wieczysta o numerze (...). Pozwany R. P. ustanowił na rzecz darczyńców w osobach powoda W. P. (1) i S. P. nieodpłatnie i dożywotnio służebność osobistą mieszkania polegającą na prawie korzystania przez uprawnionych z jednego pokoju i kuchni, położonych w budynku mieszkalnym wraz ze wspólnym korzystaniem z łazienki i ubikacji oraz zobowiązywał się zapewnić ogrzewanie zajmowanych pomieszczeń mieszkalnych, umożliwić im współkorzystanie z pomieszczeń gospodarskich w rozmiarze niezbędnym do zaspokojenia ich potrzeb, prawo swobodnego poruszania się po nieruchomościach, udzielić pomocy i pielęgnowania w chorobie, korzystanie z ogródka przydomowego i jego owoców, zaś w razie śmierci sprawić własnym kosztem i staraniem pogrzeby odpowiadające zwyczajom miejscowym wraz z wystawieniem nagrobków.
(dowód: umowa darowizny, k. 4 – 6).
W dniu 19 maja 2003 roku pozwany R. P. zawarł w formie aktu notarialnego sporządzonego przed notariuszem L. M. w O. (Repertorium A nr (...)) umowę darowizny na podstawie której darował swojej siostrze B. M. i jej mężowi C. M. nieruchomość położoną w B. w postaci działek o numerach (...) o łącznej powierzchni 1,1914 ha. Przy sporządzaniu przedmiotowej umowy obecny był powód W. P. (1), który złożył oświadczenie o zrzeczeniu się przysługującej mu służebności w odniesieniu do nieruchomości będącej przedmiotem darowizny.
(dowód: umowa, k. 44 – 45).
W dniu 16 listopada 2005 roku powód zrzekł się ustanowionej na jego rzecz służebności w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym przez notariusza G. M. w K. – Repertorium A nr (...).
(dowód: oświadczenie, k. 7).
Pozwem z dnia 26 lutego 2008 roku powód wniósł W. P. (1) o zasądzenie od pozwanego R. P. alimentów w wysokości 1 000,00 zł. Wyrokiem z dnia 18 września 2008 roku, sygn. akt V RC (...) Sąd Rejonowy w Częstochowie oddalił powództwo powoda W. P. (1) o alimenty, a wyrokiem z dnia 9 grudnia 2008 roku Sąd Okręgowy w Częstochowie oddalił apelację powoda od powyższego wyroku.
(dowód: pozew, k. 1 – 2 akt sprawy Sądu Rejonowego w Częstochowie, sygn. akt V RC 149/08, wyrok, k. 170 akt sprawy Sądu Rejonowego w Częstochowie, sygn. akt V RC (...), wyrok, k. 172 akt sprawy Sądu Rejonowego w Częstochowie, sygn. akt V RC (...)).
Umową z dnia 18 kwietnia 2012 roku, zawartą w formie aktu notarialnego sporządzonego przed notariuszem K. J. w O., Repertorium A nr 3701/2012 pozwany R. P. i jego żona – pozwana M. P. rozszerzyli wspólność majątkową małżeńską i objęli nią majątek nabyty przez pozwanego przed zawarciem tej umowy.
(dowód: umowa majątkowa małżeńska, k. 43).
Pozwem z dnia 6 października 2014 roku powód W. P. (1) domagał się uchylenia aktu notarialnego – oświadczenia woli o zrzeczeniu się służebności, podnosząc, iż oświadczenie to złożył w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji. Wyrokiem z dnia 12 czerwca 2015 roku, sygn.. akt I C (...) Sąd Rejonowy w C. oddalił to powództwo.
(dowód: pozew, k. 77, wyrok wraz z uzasadnieniem, k. 81 – 83).
Pismem z dnia 22 czerwca 2015 roku powód wezwał pozwanego do złożenia w terminie 7 dni oświadczenia woli o przeniesieniu na jego rzecz prawa własności nieruchomości położonej we wsi Z., Gmina W., stanowiącej działki o numerach (...) o powierzchni 0,9240 ha oraz we wsi B., stanowiącej działki o numerach (...) o powierzchni 5,1483 ha wraz z zabudowaniami ze względu na rażącą niewdzięczność obdarowanego wobec darczyńcy.
(dowód: pismo, k. 8).
Pismem z dnia 2 lipca 2015 roku pozwany poinformował powoda o braku podstaw do odwołania darowizny i odmówił zwrotnego przeniesienia prawa własności nieruchomości na jego rzecz.
(dowód: pismo, k. 42).
Początkowo, po dokonaniu darowizny stosunki pomiędzy stronami układały się dobrze. Po śmierci S. P. zaczęły się one jednak psuć. Powód nie chciał dłużej zamieszkiwać z pozwanymi i przeprowadził się do W. P. (2), zamieszkującej w C., której za pokój płaci kwotę 700,00 zł miesięcznie. Pokój powoda w dalszym ciągu znajduje się w domu pozwanych, jednak od 2011 roku nie rozmawia on z pozwanymi i nie odwiedza ich. Powód nie chce zamieszkiwać również z innymi dziećmi. Otrzymuje emeryturę, planuje zamieszkanie do domu opieki, jednak nie posiada wymaganych środków na jego opłacenie. Pozwani z pokoju powoda usunęli starą kołdrę oraz kożuch, jednak kupili powodowi nową kołdrę. Powód zgłosił kradzież na Policję, jednak postępowanie zostało umorzone.
(dowód: zeznania powoda, rozprawa z dnia 15 marca 2016 roku, 00:01:57, zeznania pozwanego, rozprawa z dnia 15 marca 2016 roku, 00:55:45, zeznania pozwanej, rozprawa z dnia 15 marca 2016 roku, 01:21:46).
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Ustalony powyżej stan faktyczny nie był w przeważającej części przedmiotem sporu pomiędzy stronami. Okoliczności dotyczące dokonanej pomiędzy stronami darowizny oraz dalszego rozporządzania przez pozwanego darowaną mu nieruchomością ustalone zostały w oparciu o sporządzone w formie aktu notarialnego umowy. Również bieg dotychczasowych spraw sądowych pomiędzy stronami ustalony został w oparciu o treść znajdujących się w aktach sądowych dokumentów.
Odnośnie stanu faktycznego w niniejszej sprawie stwierdzić należy, iż nie polegały na prawdzie twierdzenia powoda, jakoby nigdy nie wytaczał on przeciwko pozwanemu powództwa o alimenty, które to twierdzenie znajduje jednoznaczne zaprzeczenie w dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy Sądu Rejonowego w Częstochowie, sygn.. akt V RC (...). Nie zasługiwały na wiarę również twierdzenia powoda co do braku zrzeczenia się przez niego służebności mieszkania w darowanej pozwanemu nieruchomości, Podpis powoda pod dokumentem zrzeczenia się tej służebności został notarialnie poświadczony i nie ulega wątpliwości, iż pochodzi od powoda. Kwestia natomiast ważności złożonego przez niego oświadczenia woli o zrzeczeniu się służebności była przedmiotem odrębnego postępowania w sprawie Sądu Rejonowego w Częstochowie, sygn. akt I C (...), w którym powództwo powoda zostało prawomocnie oddalone. Podkreślić należy również, iż kwestia istnienia po stronie powoda wad oświadczenia woli w zakresie złożonego oświadczenia o zrzeczeniu się służebności pozostaje kwestią irrelewantną dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, skoro poza sporem pozostaje, iż powód nie chce zamieszkiwać z pozwanymi, pomimo istnienia takiej możliwości. Podobnie bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy pozostawały okoliczności dotyczące wynajmowania przez powoda pokoju u W. P. (2) i kwestia, czy pozostaje on z nią we wspólnym pożyciu. Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia, czy zachodzą pomiędzy stronami okoliczności, które uzasadniałyby odwołanie przez powoda dokonanej na rzecz pozwanego darowizny, (oczywiście w rozmiarze pomniejszonym o nieruchomość podarowaną za wiedzą powoda przez obdarowanego pozwanego swojej siostrze a córce powoda) to jest czy pozwany dopuścił się względem powoda rażącej niewdzięczności.
Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
Na wstępie stwierdzić należy, iż treść łączącej strony umowy jednoznacznie przemawia za zakwalifikowaniem jej jako umowy darowizny. Art. 888 stanowi, iż przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Zawarta pomiędzy stronami umowa niewątpliwie zawiera essentialia negoti umowy darowizny. Na jej odmienne zakwalifikowanie również zapis, iż zawarta została ona w trybie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Z treści oświadczeń stron wynika jednoznacznie, iż umowa ta jest umową darowizny, a nie umową z następcą, a przepisy wskazanej ustawy wiążą się w odniesieniu do tej umowy jedynie z zaprzestaniem działalności rolniczej przez powoda i jego żonę S. P. i związanym z tym nabyciem prawa do emerytury rolniczej.
Zgodnie z art. 898 § 1 kc darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że przez pojęcie rażącej niewdzięczności należy rozumieć tylko takie czynności obdarowanego, które skierowane są przeciwko darczyńcy z zamiarem nieprzyjaznym. Chodzi tu przede wszystkim o popełnienie przestępstwa przeciwko darczyńcy oraz o naruszenie przez obdarowanego obowiązków wynikających ze stosunków osobistych łączących go z darczyńcą. Znamion rażącej niewdzięczności nie wyczerpują z reguły czyny nieumyślne obdarowanego, a także drobne czyny, nawet te umyślne, ale niewykraczające w określonych środowiskach poza zwykłe konflikty życiowe (zob. Gerard Bieniek [red.], Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania. Tom 2. Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2005, str. 738).
Zachowanie obdarowanego musi dotykać zasadniczo bezpośrednio darczyńcy. Cechy rażącej niewdzięczności mogą mieć także inne zachowania wysoce nieprzyjazne, kierowane do osoby bliskiej darczyńcy, z tym jednakże zastrzeżeniem, że obdarowany, kierując swoje zachowanie wobec osoby bliskiej, zamierza oddziaływać bezpośrednio na darczyńcę (wyrok SN z 26 lipca 2000 r., I CKN 919/98, LEX nr 50820). Sama niewdzięczność wobec osoby bliskiej wobec darczyńcy, bez związku z jego osobą, nie uprawnia do czynności, o których w przepisie mowa. Pod pojęcie rażącej niewdzięczności podpada tylko takie zachowanie obdarowanego, polegające na działaniu lub zaniechaniu (nieczynieniu) skierowanym bezpośrednio lub nawet pośrednio przeciwko darczyńcy, które, oceniając rzecz rozsądnie, musi być uznane za wysoce niewłaściwe i krzywdzące darczyńcę. Wchodzi tutaj w grę przede wszystkim popełnienie przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub czci albo przeciwko majątkowi darczyńcy oraz o naruszenie przez obdarowanego spoczywających na nim obowiązków wynikających ze stosunków osobistych, w tym również rodzinnych, łączących go z darczyńcą, oraz obowiązku wdzięczności (wyrok SN z 7 maja 2003 r., IV CKN 115/01, LEX nr 137593). Rażącą niewdzięczność musi cechować znaczne nasilenie złej woli skierowanej na wyrządzenie darczyńcy krzywdy lub szkody majątkowej. Czynami o rażącej niewdzięczności są: odmówienie pomocy w chorobie, odmowa pomocy osobom starszym, rozpowszechnianie uwłaczających informacji o darczyńcy, pobicia czy ciężkie znieważenia (B. Burian, Odwołanie darowizny jako sankcja rażącej niewdzięczności. Prace cywilistyczne, Acta UWr, Prace Cywilistyczne, pod red. E. Gniewka (tom poświęcony pamięci Profesor Janiny Dąbrowy), Wrocław 1994, s. 13).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy na wstępie wskazać należy, iż nie budzi obecnie wątpliwości możliwość żądania przez powoda zwrotu przedmiotu darowizny od pozwanej, mimo, iż nie była ona stroną umowy darowizny, a współwłaścicielką przedmiotu darowizny stała się na skutek umowy rozszerzającej wspólność małżeńską z pozwanym. Wskazać w tym miejscu należy, iż zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 28 września 1979 roku, sygn. akt II CZP 15/79 w sytuacji, gdy przedmiot darowizny wszedł do majątku objętego wspólnością ustawową, odwołanie jej z powodu niewdzięczności (art. 898 § 1 k.c.) może być dokonane w stosunku do jednego z małżonków, także w stosunku do tego, który nie brał udziału w zawarciu umowy darowizny. Stanowisko to potwierdzone zostało w uchwale Izby Cywilnej Sądu Najwyższego 31 marca 2016 roku, sygn. akt III CZP 72/15.
Tym samym, co do zasady żądanie pozwu w niniejszej sprawie uznać należało za możliwe do uwzględnienia w razie wykazania przez powoda istnienia przesłanek uzasadniających odwołanie przez niego dokonanej darowizny, to jest wykazania przez niego istnienia po stronie pozwanych rażącej niewdzięczności względem powoda. Wbrew wymogom art. 6 kc powód nie wykazał, aby pozwani dopuścili się względem niego jakichkolwiek czynów noszących znamiona kwalifikowanej, rażącej niewdzięczności.
Przede wszystkich stwierdzić należy, iż nie mogła stanowić argumentu przemawiającego za oddaleniem powództwa w niniejszej sprawie, podnoszona przez pozwanych okoliczność braku dokonania odwołania darowizny przez powoda. Oczywistym jest, iż odwołanie darowizny nie wymaga żadnej szczególnej formy i brak jest podstaw do przyjęcia, aby nie mogło nastąpić już po rozpoczęciu sprawy sądowej w przedmiocie zobowiązania do złożenia oświadczenia woli – waz z doręczeniem pozwanym odpisu pozwu.
Abstrahując od powyższego zauważyć należy, iż powód nie przedstawił żadnych miarodajnych dowodów na okoliczność, jakoby był on wyrzucany z domu, lub też był ofiarą innych nieprzyjaznych zachowań ze strony pozwanych. Sam bezsporny fakt wyrzucenia przez pozwanych starej kołdry powoda i jego starego kożucha nie może być uznany za przejaw niewdzięczności w stopniu rażącym i uzasadniać dokonania odwołania darowizny. Sąd Okręgowy nie dał wiary zeznaniom powoda, stanowiącym jedyny przedstawiony przez niego dowód na okoliczność rażącej niewdzięczności pozwanych względem niego. Po pierwsze zwrócić należy uwagę na fakt, iż powód w swoich zeznaniach negował fakt wystąpienia przeciwko pozwanemu z pozwem o świadczenia alimentacyjne, a także podpisanie przez siebie oświadczenia o zrzeczeniu się służebności mieszkania, pomimo notarialnego poświadczenia jego podpisu, co poddaje w wątpliwość zarówno wiarygodność całokształtu zeznań powoda, jak i jego zdolność do postrzegania i odtwarzania spostrzeżeń, która mogła ulec zaburzeniu z uwagi na podeszły wiek powoda.
Nawet jednak, gdyby zeznania powoda uznać za w pełni wiarygodne i miarodajne do czynienia ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie, stwierdzić należy, iż nie wynikają z nich przejawy zachowań ze strony pozwanych, którym można by przypisać rażącą niewdzięczność wobec powoda. Choć bezspornie stosunki pomiędzy stronami nie są poprawne, a strony nie utrzymują ze sobą kontaktu brak jest podstaw do przyjęcia, aby winę za taki stan rzeczy ponosili wyłącznie pozwani – wręcz przeciwnie z zeznań powoda wynika, iż z własnej woli wyprowadził się on z domu pozwanych, choć jeszcze kilka lat po opuszczeniu ich domu zdarzało mu się w nim nocować. Twierdzenia powoda o rażącej niewdzięczności ze strony pozwanych mają charakter ogólnikowy, a ponadto znajdują one jednoznacznie zaprzeczenie w jego oświadczeniu, iż nie ma on pretensji do żadnego z dzieci, w tym również do pozwanego. Zauważyć również należy, iż gdyby nie było wolą powoda zamieszkanie wraz z W. P. (1) i ponoszenie z tego tytułu kosztów, to jak sam wskazał, miał możliwość zamieszkania u córki. Nieskorzystanie z tej możliwości stanowi dodatkowy argument za przyjęciem, iż wyprowadzka powoda spowodowana została jego własną chęcią zmiany miejsca zamieszkania, nie zaś nieprzyjaznymi względem powoda zachowaniami pozwanych.
Za znamienny uznać należy również fakt występowania przez powoda w przeszłości z roszczeniami alimentacyjnymi przeciwko pozwanemu oraz deklarowaną przez niego chęć udania się do domu opieki, na co nie posiada on jednak środków finansowych. Zdaniem Sądu taki stan rzeczy uzasadnia przyjęcie, iż motywem podjętej przez powoda próby odwołania darowizny była nie rażąca niewdzięczność po stronie pozwanych, lecz chęć pozyskania środków finansowych na pokrycie kosztów pobytu powoda w domu opieki.
Reasumując stwierdzić należy, iż powód nie wykazał, aby zachodziły w niniejszej sprawie przesłanki faktyczne uzasadniające dokonanie przez niego względem pozwanych odwołania darowizny, co implikowało konieczność oddalenia powództwa.
Podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowi przepis art. 898 § 1 kc a contrario.
O kosztach procesu orzeczono w oparciu o art. 102 kpc w zw. z art. 109 § 2 kpc. Powód przegrał proces w niniejszej sprawie w całości, mając na uwadze jednak jego trudną sytuację materialną i życiową, w tym przede wszystkim podeszły wiek i zły stan zdrowia Sąd jedynie częściowo obciążył powoda kosztami procesu poniesionymi przez pozwanych, zasądzając od niego na ich rzecz kwoty po 400,00 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom pozwanych.