Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem zaocznym z dnia 8 grudnia 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi:

1. zasądził od M. B. na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. kwotę 1.450 złotych odsetkami umownymi w wysokości 10% rocznie od 01.10.2015 roku nie wyższymi niż czterokrotności stopy lombardowej NBP, a od 01.01.2016 roku nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie;

2. oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3. zasądził od M. B. na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. kwotę 494,73 złotych;

4. nadał wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

Powyższy wyrok wynikał z uznania za częściowo zasadne żądania zapłaty należności wynikających z łączących strony umowy pożyczki. Sąd I instancji ocenił, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dostarczył dowodów na wywiązanie się przez pożyczkobiorcę z warunków umowy, co skutkuje obowiązkiem zwrotu udzielonej pożyczki w części niespłaconej wraz z należnymi odsetkami umownymi. Jednocześnie uznał, że żądana kwota opłat z udzielenie pożyczki stanowi w istocie próbę obejścia przepisów odsetkach maksymalnych i w konsekwencji w tej części żądanie pozwu oddalił.

Przedmiotowe rozstrzygnięcie w zakresie oddalającym powództwo i co do kosztów procesu zaskarżył apelacją powód, podnosząc następujące zarzuty:

- naruszenia art. 5 pkt 6a w związku z art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez nieuwzględnienie faktu, że przepis rangi ustawowej dopuszcza dodatkowe opłaty przy umowie pożyczki;

- naruszenia art. 58 § 2 i 3 k.c. poprzez uznanie, że opłata towarzysząca udzieleniu pożyczki jest sprzeczna z ustawą i w tym zakresie umowa jest nieważna;

- naruszenia art. 353 ¹ k.c. poprzez nieuwzględnienie zasady swobody umów.

W konkluzji powód sformułował wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości, a także rozstrzygnięcie o kosztach procesu w I instancji stosownie do wyniku sprawy oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja jest niezasadna.

Ustalenia faktyczne, jak również ocena prawna przedstawiona w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia przez Sąd Rejonowy, znajdują pełną akceptację Sądu Okręgowego.

Ustosunkowując się do zarzutów apelacji należy zauważyć, iż wprawdzie zostały one przedstawione w dość złożonej konfiguracji poprzez odwołanie się do naruszenia odpowiednich przepisów kodeksu cywilnego i ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim ( tj.Dz.U. z 2014 r. poz. 1497), w istocie zmierzają do wykazania, że objęte pozwem żądanie zapłaty kwoty 653 złotych odpowiadającej wysokości opłaty za udzielenie umowy pożyczki, nie narusza obowiązujących w tym zakresie regulacji prawnych.

Ze stanowiskiem tym nie można się zgodzić. W sytuacji procesowej z jaką mamy do czynienia w niniejszej sprawie nie rodzi żadnych wątpliwości zasadność dochodzonej przez powoda należności głównej wraz odsetkami z tytułu umowy pożyczki udzielonej pozwanej. Istotne zastrzeżenia, wymagające ingerencji w treść łączącego strony stosunku prawnego, budzi jednakże przewidziana w tejże umowie wysokość opłaty za udzielenie pożyczki.
W ocenie Sądu Okręgowego ustalenie tej opłaty na poziomie zbliżonym do połowy wysokości środków pieniężnych, które pożyczkodawca udostępnił pozwanej na podstawie umowy pożyczki narusza zasady współżycia społecznego. Przepis art. 353 ¹ k.c. deklarując swobodę zawierania umów, wskazuje, że treść lub cel swobodnie ułożonego stosunku prawnego nie może sprzeciwiać się między innymi zasadom współżycia społecznego.
W rezultacie zastrzeganie w umowie pożyczki, zawieranej zwłaszcza w obrocie konsumenckim, kosztów obciążających biorącego pożyczkę w postaci opłat, marż i prowizji w nadmiernej wysokości nie mającej uzasadnienia w kosztach rzeczywiście poniesionych trzeba ocenić jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Pozwany nie wykazał, że zastrzeżenie opłaty w wysokości dochodzonej w pozwie znajduje odzwierciedlenie w realnie poniesionych przez niego kosztach związanych z udzieleniem pożyczki, nie sprecyzował też jakie konkretnie niezbędne obciążenia po jego stronie wygenerował proces zawarcia umowy
i przekazania środków pieniężnych. W świetle zaś zasad doświadczenia życiowego i reguł obrotu gospodarczego nie sposób przyjąć, że rzetelnie prowadzona działalność gospodarcza generuje koszty udzielenia pożyczki na tak wysokim poziomie. Uznać zatem trzeba, iż tak rażące zachwianie ekwiwalentnością świadczeń stron umowy jest społecznie nieakceptowalne, pożyczkodawcy przysparza bowiem korzyści nie dających się uzasadnić żadnymi racjami. Niezależnie od powyższego, za prawidłową należy uznać konkluzję Sądu Rejonowego, że ukształtowanie wynagrodzenia należnego pożyczkodawcy w oparciu
o ustanowienie opłaty za udzielenie pożyczki w omawianej wysokości stanowi także obejście bezwzględnie obwiązującego przepisu art. 359 § 2 ¹ k.c. ograniczającego wysokość odsetek maksymalnych.

Prawidłowości tej oceny w niczym nie podważa argumentacja apelującego odwołująca się do przepisów cyt. ustawy o kredycie konsumenckim i przewidzianej w niej możliwości zamieszczenia w umowie pożyczki dodatkowych opłat i prowizji. Skarżący zdaje się bowiem nie dostrzegać, że istota omawianego problemu nie sprowadza się do oceny samej dopuszczalności ustalenia w umowie pożyczki opłat dodatkowych obciążających kredytobiorcę, ale ich wysokości w relacji do wartości przekazanego jemu do dyspozycji kapitału. Mija się również z prawdą pozwany twierdząc, iż przedmiotowa ustawa zapewnia dowolność w kształtowaniu wysokości tychże opłat. Przeciwnie, ustawodawca restrykcyjnie ograniczył swobodę ustalania kosztów obciążających konsumenta wprowadzając opisane wzorem do wyliczenia pojęcie „maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu/pożyczki”.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uznał, iż apelacja nie zawiera uzasadnionych zarzutów mogących podważyć stanowisko Sądu Rejonowego, a tym samym jako bezzasadna podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.