Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 4 października 2016 roku w sprawie z powództwa B. (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego przeciwko P. Ś. o zapłatę, Sąd Rejonowy w Zgierzu oddalił powództwo.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego oraz materialnego, tj.:

a)  art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. polegające na błędnym uznaniu przez Sąd, że strona powodowa nie udowodniła przysługującego jej roszczenia wobec spadkobiercy M. świderskiego – P. Ś., podczas gdy strona powodowa przedłożyła do akt sprawy wyciąg z umowy cesji wierzytelności wraz z wyciągiem z załącznika, wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu, protokół stanu faktycznego oraz kopię umowę pożyczki zawartej przez spadkodawcę (M. Ś.);

b)  art. 244 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. polegające na nieprawidłowym przyjęciu, iż pomimo przedstawienia przez stronę powodową dokumentu urzędowego w postaci protokołu stanu faktycznego sporządzonego przez organ egzekucyjny strona powodowa nie udowodniła nabycia spadku przez pozwaną po zmarłym M. Ś., pomimo że ww. dokument korzysta z domniemania prawdziwości;

c)  art. 244 k.p.c. w zw. z art. 2 ust 3 pkt 3 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji poprzez jego niezastosowanie skutkujące brakiem przyjęcia, iż protokół stanu faktycznego sporządzony przez Komornika Sądowego przy Sadzie Rejonowym w Środzie Wielkopolskiej D. K. jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 k.p.c., który korzysta z domniemań autentyczności (organ, które figuruje w dokumencie, jest tym, który ten dokument sporządził) i prawdziwości (domniemanie zgodności z prawdą tego, co zostało w dokumencie urzędowo stwierdzone);

d)  art. 128 § 1 k.p.c. w zw. z art. 129 § 1, 2 i 4 k.p.c., art. 208 § 1 zd. 1 k.p.c. oraz w zw. z art. 309 k.p.c. poprzez pominięcie treści art. 128 k.p.c. oraz błędną wykładnię wskazanych przepisów, a w konsekwencji błędną odmowę mocy dowodowej dokumentom przedłożonym przez powoda, w tym wyciągowi z ksiąg rachunkowych powoda, protokołowi stanu faktycznego i umowie kredytu zawartej przez pozwanego z poprzednim wierzycielem jako kopiom dokumentów i brak dokonania ich oceny jako innych środków dowodowych, podczas gdy żaden z obowiązujących przepisów kodeksu postępowania cywilnego nie nakłada na stronę obowiązku przedkładania dokumentów w oryginale lub uwierzytelnionej kopi (nawet gdyby powód przedłożył niepoświadczone za zgodność z oryginałem dokumenty), jako że obowiązek ten powstaje dopiero na żądanie strony przeciwnej, zaś w niniejszym postępowaniu pozwany nie kwestionował wiarygodności przedłożonych przez powoda dokumentów, nie brał udziału w sprawie, nie stawił się na rozprawie i nie zajął żadnego stanowiska, zatem brak było podstaw do odmowy im mocy dowodowej, a Sąd nie zobowiązał powoda do przedłożenia dalszych i niezbędnych dowodów na poparcie jego twierdzeń, co miało istotny wpływ na wynik sprawy;

e)  art. 230 k.p.c. w zw. z art. 339 k.p.c. polegające na jego niezastosowaniu i uznaniu okoliczności istnienia oraz wysokości zadłużenia strony pozwanej za nieudowodnioną, podczas gdy strona pozwana na żadnym etapie postępowania prowadzonego w i instancji nie zakwestionowała istnienia, wysokości i wymagalności roszczenia powoda, co kwalifikowało uznanie przez Sąd faktu zarówno istnienia, jak i wysokości oraz wymagalności zadłużenia za przyznany;

f)  art. 217 § 1 k.p.c. poprzez nieuwzględnienie wniosku dowodowego powoda o przeprowadzenie dowodu z dokumentów załączonych przez powoda do pozwu i dalszych pism procesowych, podczas gdy wniosek ten zasługiwał na uwzględnienie, a jego nieuwzględnienie zaowocowało oddaleniem powództwa;

g)  art. 924, 925, 931 i 1025 k.c. w zw. z art. 6 k.c. z art. 244 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie skutkujące brakiem przyjęcia przez Sąd I Instancji, że z mocy prawa spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy i z tą chwilą spadkobierca nabywa spadek, a zgodnie z art. 931 k.c. w pierwszej kolejności powołane są z ustawy dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek, a domniemanie stąd wynikające powinno zostać obalone przez stronę, która z tego faktu wywodzi skutki prawne,
a zatem przez pozwaną. Strona pozwana nie udowodniła braku dziedziczenia po zmarłym mężu, co skutecznie udowodniła (fakt dziedziczenia przez pozwanego) strona powodowa. Brak aktu poświadczenia dziedziczenia i postanowienia sądu
o nabyciu spadku nie przesądza o braku nabyciu spadku przez pozwaną, który jest nabywany z mocy prawa (art. 924 i art. 925 k.c.).

1.  nierozpoznanie istoty sprawy polegające na zaniechaniu przez Sąd I instancji zbadania materialne) podstawy żądania pozwu.

W oparciu o wskazane zarzuty powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych za I i II instancję, względnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji i pozostawienie temu sądowi orzeczenie o kosztach postępowania za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

W ocenie Sądu Okręgowego, rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest prawidłowe. Sąd Rejonowy właściwie przeprowadził postępowanie dowodowe, w żaden sposób nie uchybiając przepisom prawa procesowego oraz dokonał wszechstronnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w konsekwencji prawidłowo ustalając stan faktyczny sprawy. Sąd Odwoławczy podzielił ustalenia i rozważania prawne Sądu Rejonowego, rezygnując jednocześnie z ich ponownego szczegółowego przytaczania.

Podniesione w apelacji zarzuty nie prowadzą do podważenia zasadności rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego. Przede wszystkim wskazać należy, że podstawą oddalenia powództwa w niniejszej sprawie było uznanie przez Sąd I instancji braku wykazania przez stronę powodową, że pozwany jest spadkobiercą ustawowym M. Ś., po którym nie przeprowadzono postępowania w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku, a tym samym pozwany P. Ś. nie posiada legitymacji biernej, co w konsekwencji skutkowało odstąpieniem przez Sąd I instancji od oceny przysługującego powodowi roszczenia, a także merytorycznego badania stanowiska prawnego. Zatem wszelkie zarzuty podniesione w tym zakresie należało uznać za bezzasadne.

Nietrafne były również zarzuty koncentrujące się na zanegowaniu stanowiska Sądu I instancji, wedle którego powód nie wykazał, że pozwany jest spadkobiercą ustawowym M. Ś.. Wskazać należy, że jeżeli wierzyciel dochodzi roszczenia od spadkobiercy dłużnika, na wierzycielu spoczywa dowód wykazania, że pozwany jest następcą prawnym dłużnika. Należało zgodzić się z Sądem I instancji, iż pomimo ciążącego z mocy art. 6 k.c. obowiązku udowodnienia następstwa prawnego dłużnika, powód nie przedstawił żadnego dowodu potwierdzającego fakt nabycia przez pozwanego spadku po zmarłym M. Ś.. Niewątpliwie najprostszym i najpewniejszym dowodem było uzyskanie przez wierzyciela stwierdzenia nabycia spadku (tudzież zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia), które w sposób definitywny wskazuje osobę dłużnika, od którego można domagać się spełnienia świadczenia. Orzeczenie takie, jak słusznie wskazuje apelujący ma wprawdzie charakter deklaratoryjny (potwierdza istniejący stan rzeczy), gdyż przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego następuje z chwilą śmierci spadkodawcy (art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego). Nie oznacza to jednak, że wystarczające dla wykazania statusu następcy prawnego jest powołanie się na fakt pokrewieństwa ze zmarłym. Okoliczność ta świadczy o przynależności do kręgu spadkobierców ustawowych (por. art. 931 i n. kodeksu cywilnego), ale nie przesądza definitywnie, czy dana osoba jest rzeczywistym następcą prawnym zmarłego. Przepisy prawa spadkowego przewidują bowiem szereg sytuacji powodujących wyłączenie spadkobierców ustawowych od dziedziczenia tj. możliwość odrzucenia spadku - art. 1012 i art. 1020 k.c. Tymczasem powód nie przedstawił żadnego dowodu potwierdzającego następstwo prawne pozwanego po zmarłym bracie, a tym samym nie udowodnił jego legitymacji biernej. Przedłożony przez powoda wyciąg z protokołu stanu faktycznego sporządzony na podstawie art. 2 ust. 3 pkt. 3 ustawy o Komornikach Sądowych
i Egzekucji nie stanowi również dowodu stwierdzenia nabycia spadku. O ile dowód
z protokół stanu faktycznego jako dokument urzędowy ma znaczenie dowodu o dużej wiarygodności i jest on środkiem dowodowym, który trudno jest obalić, to nie stanowi dowodu następstwa prawnego dłużnika. Utrwala on jedynie dany stan faktyczny, który może następnie stać się przedmiotem postępowania sądowego. Tym samym podniesione w tym zakresie zarzuty naruszenia art. art. 244 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c., art. 244 k.p.c. w zw. z art. 2 ust 3 pkt 3 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, a także art. 128 § 1 k.p.c. w zw. z art. 129 § 1, 2 i 4 k.p.c., art. 208 § 1 zd. 1 k.p.c. oraz w zw. z art. 309 k.p.c. oraz art. 924, 925, 931 i 1025 k.c. w zw. z art. 6 k.c. z art. 244 k.p.c. należało uznać za bezzasadne.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.