Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 stycznia 2017 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach XII Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2017 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa Skarbu Państwa - (...) D.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w Z.

o zapłatę

utrzymuje w mocy w całości nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym przez Sąd Okręgowy w K. w dniu (...) roku, sygn. akt (...).

Sygn. akt XII C 219/15

UZASADNIENIE

Skarb Państwa - (...) D. wniósł o wydanie przeciwko pozwanej (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w Z. nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i zobowiązanie tym samym pozwanej do zapłaty kwoty 556.196,65 zł z ustawowymi odsetkami od kwot:

*

238.369.99 zł od dnia 2 września 2012 r. do dnia zapłaty,

*

158.913.33 zł od dnia 3 kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty,

*

158.913.33 zł od dnia 1 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty

oraz do zapłaty kosztów postępowania.

Uzasadniając swe żądanie powód wyjaśnił, że dochodzonej pozwem kwoty domaga się od pozwanej tytułem zapłaty opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości składających się z działek wyszczególnionych w przedstawionym wykazie za lata 2011 - 2014. Zgodnie z treścią wezwania do zapłaty z dnia 6 sierpnia 2014 r. za 2014 r. i w nawiązaniu do informacji zawartych w pismach powoda z dnia 9 maja 2014 r. i 11 lipca 2014 r. na kwotę 556.196.65 zł składają się: nieuiszczona część opłaty rocznej za 2011 r. - 79.456.66 zł, opłata roczna za 2012 r. - 158.913.33 zł, opłata roczna za 2013 r. - 158.913.33 zł i opłata roczna za 2014 r. -158.913.33 zł. Wskazał, iż wysokość opłaty rocznej obowiązuje od dnia 1 stycznia 2010 roku - ustalona została wyrokiem Sądu Okręgowego w K. z dnia (...) r., sygn. akt (...), który uprawomocnił się z dniem (...) r., co uzasadnia żądanie zasądzenia ustawowych odsetek za opóźnienie w oparciu o art. 71 ust. 4 u.g.n., zgodnie z którym opłaty roczne wnosi się za cały okres użytkowania wieczystego w terminie do dnia 31 marca każdego roku z góry za dany rok. Powód podkreślił, że pomimo wezwania do zapłaty otrzymanego przez pozwaną w dniu 7 sierpnia 2014 r. nie dokonała ona spłaty należności z w/w tytułu.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym (k.155) w dniu (...) roku Sąd Okręgowy w K. nakazał pozwanej (...) Spółce Akcyjnej w Z., aby zapłaciła powodowi kwotę 556.196,65zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 238.369,99zł od dnia 2 września 2012r.; 158.913,33zł od dnia 3 kwietnia 2013r.; 158.913,33zł od dnia 1 kwietnia 2014 r., a Skarbowi Państwa - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę 7.200zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wniosła w tym terminie zarzuty; nakazał także pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w K. kwotę 6.953zł tytułem kosztów sądowych.

W ramach zarzutów od nakazu zapłaty pozwana (...) Spółka Akcyjna w Z. zaskarżyła nakaz w całości i domagała się jego uchylenia oraz oddalenia powództwa w całości i zasądzenia od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wedle norm przepisanych.

Pozwana uzasadniając swe stanowisko podniosła, że nieruchomości, za które powód domaga się opłaty za użytkowanie wieczyste objęte są zwolnieniem z mocy prawa - z uwagi na obecność infrastruktury kolejowej. Wskazała, iż powód skutecznie uznał tą okoliczności i nie naliczał pozwanej opłaty za tą część nieruchomości, co zwalnia ją z obowiązku zwrotu świadczenia nienależnego, choćby nawet opłata za użytkowanie wieczyste uiszczana przez pozwaną okazała się niższa od należnej z uwagi na rzekomy brak infrastruktury kolejowej na nieruchomościach. Według pozwanej w chwili uregulowania opłaty powód bowiem wiedział lub z zachowaniem należytej staranności powinien był wiedzieć, że zwolnienie z opłat nie jest należne. Podniosła też zarzut przedawnienia roszczeń z tytułu opłat za lata 2011-2012.

Stan faktyczny:

Zakłady (...) w D. z mocy prawa z dniem (...) roku nabyły prawa użytkowania wieczystego gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa, będącego w dniu wejścia w życie ustawy z dnia 29 września 1990 roku w zarządzie wnioskodawcy, położonego w D. o łącznej powierzchni 2 807 777 m2, obejmującego 219 działek oraz prawa własności budynków i urządzeń znajdujących się na wymienionym gruncie (k.197-214).

W wyniku zmian reorganizacyjnych doszło do przekształcenia formy prawnej użytkownika wieczystego, tj. zmiany Zakłady (...) sp. z o.o. na (...) S.A., a następnie - w związku z przejęciem (...)- nastąpiła zmiana firmy z (...) S.A. na (...) Spółka Akcyjna oraz zmiana siedziby Spółki z miasta D. na miasto Z..

Pozwana (...) S.A. z siedzibą w Z. nadal jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości położonych w D. przy ul. (...) w obrębie L. S., O., dla których prowadzone są przez Sąd Rejonowy w D., dla których prowadzone są księgi wieczyste: KW nr (...), KW nr (...), KW nr K. (...)/ (...), KW nr (...).

Skarb Państwa jest właścicielem w/w nieruchomości.

Postępowanie administracyjne w przedmiocie aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego zostało wszczęte (...)W toku postępowania na zlecenie Urzędu Miejskiego w D. rzeczoznawcy majątkowi M. G. (1) i M. G. (2) sporządzili operat szacunkowy określając wartość nieruchomości oddanych w użytkowanie wieczyste na kwotę 63.063.430,00 zł. W dniu (...) Prezydent Miasta D. wypowiedział z dniem(...) (...) Spółce z o.o. w D. dotychczasową wysokość opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste, przedstawiając ofertę nowej wysokości opłaty rocznej począwszy od 1 stycznia 2010r. w kwocie 1.891.902,90 zł.

Ostatecznie Sąd Okręgowy wK.wyrokiem z dnia (...) r. sygn. akt (...) w sprawie z powództwa (...) Sp. z o.o. przeciwko Skarbowi Państwa - (...) D. ustalił wysokość opłaty rocznej dla wyszczególnionych w sentencji tego wyroku działek - w tym także dla wymienionych powyżej nieruchomości - łącznie na kwotę 1.753.982.37 zł jako obowiązującą od dnia 1 stycznia 2010 r. Wyrok uprawomocnił się z dniem (...) r. Przy uwzględnieniu w/w orzeczenia, pismem z dnia 13 listopada 2012 r. powód poinformował użytkowania wieczystego o wysokości opłat rocznych przy uwzględnieniu rozłożenia ich płatności na raty w oparciu o art. 77 ust 2a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2015r., poz. 782 ze zm.; u.g.n.).

Pismem z dnia 31 stycznia 2013 r. (k.116) pozwana wystąpiła o weryfikację wysokości opłat rocznych za użytkowanie wieczyste za okres od 2010 r. do 2012 r. i wniosła o zwolnienie jej z opłat rocznych za nieruchomości przez nią sprzedane, tj. w stosunku do których w latach 2010 - 2012 nie posiadała tytułu prawnego. W nawiązaniu do w/w pisma, przy piśmie z dnia 21 marca 2013 r. pozwana przekazała także „Wykaz powierzchni działek pod torami kolejowymi (...) S.A. w wykazie wymienionych zostało 15 działek (nr: (...). (...). (...), (...), (...), (...). (...), (...), 1790, (...), (...), (...), (...), (...), (...)) o łącznej powierzchni 202.300 m2 (k.118-119).

Mając na uwadze pismo pozwanej z dnia 31 stycznia 2013r. prawidłowa kwota po aktualizacji uwzględniając tylko i wyłącznie dokonane przez Spółkę w latach 2010-2012 sprzedaże działek na łączną powierzchnię 53.100 m ² oraz przybytki powierzchni powinna wynosić: 1.713.380.40zł (bez bocznicy kolejowej). Zgodnie z art.77 pkt.2a ustawy o gospodarce nieruchomościami rozliczono tą wysokości opłaty na 3 lata: dla roku 2010 - dwukrotność czyli : 722 551,78 zł Spółka w 2010 r. uiściła część opłaty rocznej (w wysokości dotychczasowej) w kwocie 361.275.89zł a pozostałą część uregulowała w dniu 14.11.2012r. w kwocie: 361.275,89zł, dla roku 2011 - winna być kwota 1 217 966,09 zł, Spółka w 2011 r. uiściła część opłaty rocznej (w wysokości dotychczasowej) w kwocie 353.303,96zł, a pozostałą część uregulowała w dniu 14.11.2012r. w kwocie: 884.963,12 zł, dla roku 2012 - winna być kwota 1.713.380,40zł. Spółka w roku 2012 miała już część opłaty uiszczoną w kwocie 353.367,81 zł a pozostałą część uregulowała w dniach 14 i 15.11.2012r. w łącznej kwocie 1.360.012,59zł.

Po rozliczeniu opłaty rocznej w związku ze sprzedażą przez pozwaną części działek oraz przyjęciu, że Spółce przysługuje zwolnienie za działki objęte żądaniem pozwu w niniejszej sprawie (wobec twierdzeń pozwanej, że działki te zostały zajęte pod infrastrukturę kolejową) powstała nadpłata w opłacie rocznej została zaliczona na poczet zapłaty opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości (z wyłączeniem działek o numerach (...) w ich łącznej powierzchni 202.300 m2 - objętych żądaniem pozwu) za rok 2013, zgodnie z treścią pisma powoda z dnia 26 marca 2013 r. Nr (...). (...).2.461.2013 (załącznik pozwu). W piśmie tym poinformowano pozwaną, że wysokość opłaty rocznej za 2013 r. wynosi 1.554.467,07 zł (przy uwzględnieniu w/w rozliczenia), a powstała nadpłata wynosi 299.272,95 zł. W dniu 29 marca 2013 r. pozwana dokonała przelewu w wysokości 1.247.294.73 zł jako stanowiącej różnicę 1.554.467,07 zł - 299.272,95 zł (nadpłata). W dniu 31 marca 2014 r. pozwana dokonała płatności z tytułu opłaty rocznej za ten 2014 r. w wysokości 1.554.467,07 zł.

Pismem z dnia 26 marca 2013 r. (k.120) powód zawiadomił pozwaną, że należna opłata roczna za 2013 r. z tytułu użytkowania wieczystego gruntów Skarbu Państwa wynosi 1.554.467,07 zł. Rozliczenie to nie obejmowało działek sprzedanych i działek, które według wykazu zawartego w piśmie pozwanej z dnia 21 marca 2013 r. usytuowane były pod torami kolejowymi o powierzchni 202.300 m2

Powód zlecił analizę dokumentów pozostających w jego dyspozycji pod kątem sposobu zagospodarowania działek określonych przez pozwaną w przedłożonym wykazie jako działek zajętych pod tory kolejowe. W operacie szacunkowym rzeczoznawców majątkowych M. G. (1) i M. G. (2) z dnia (...) r. - w opisie stanu zagospodarowania nieruchomości - nie podano, iż na wskazany przez pozwaną działkach zlokalizowane są tory kolejowe, ale zaznaczano, że …komunikacja wewnętrzna odbywa się za pośrednictwem dróg asfaltowych oświetlonych, bocznic i torów bocznicowych". Ten stan zagospodarowania potwierdzony został w opinii biegłych sądowych inż. S. K. i inż. S. T. z dnia (...) r., sporządzonej dla potrzeb sprawy prowadzonej przed Sądem Okręgowym wK. pod sygn. akt(...)

Powód pismem z dnia 19 września 2013 r. zwrócił się do pozwanej o złożenia przez osoby umocowane do reprezentowania Spółki oświadczenia, że grunty wskazane przez pozwaną w wykazie objęte są zwolnieniami od roku 2011 i zajęte są pod infrastrukturę kolejową zgodnie z ustawą o transporcie kolejowym, podkreślając jednocześnie, że zwolnieniu w oparciu o art. 8 ustawy podlegają grunty zajęte pod infrastrukturę kolejową i wyjaśniając przy tym, że w pojęciu linii kolejowej stanowiącej infrastrukturę kolejową nie mieści się pojęcie bocznicy kolejowej.

W odpowiedzi w piśmie z dnia 31 października 2013 r. pozwana nie złożyła wymaganego oświadczenia, lecz podała, że okoliczności faktyczne i stan prawny nieruchomości wykazane w załączniku do pisma (...) S.A. nr (...) z dnia 21 marca 2013 r. nie uległy zmianie.

Powód pismem z dnia 10 marca 2014 r. ponownie wystąpił o przesłanie stosownego oświadczenia złożonego przez osoby umocowane do reprezentowania Spółki, że przedmiotowe grunty „są zajęte pod infrastrukturę kolejową w rozumieniu ustawy z dnia 28 marca 2013 r. o transporcie kolejowym jej art. 8 i nie obejmują gruntów zajętych pod bocznice kolejowe". W dalszej korespondencji pozwana w piśmie z dnia 10 kwietnia 2014 r. stwierdziła, że „w jej ocenie obiekty zlokalizowane na gruntach objętych w użytkowanie wieczyste (których powierzchnie zostały wymienione w piśmie z dnia 21 marca 2013 r. nr (...)) stanowią infrastrukturę kolejową. W związku z tym grunty zajęte pod te obiekty korzystają ze zwolnienia z opłat za użytkowanie wieczyste”. Pismo zostało podpisane przez członka Zarządu H. K., przy obowiązującej dwuosobowej reprezentacji Spółki.

Pismem powoda z dnia 9 maja 2014 r. poinformowano pozwaną, iż z uwagi na brak stanowiska Spółki, powód uznaje, że grunty wskazane jako zajęte pod infrastrukturę kolejową w istocie urządzone są jako bocznice kolejowe, a tym samym pozwanej nie przysługiwało i nie przysługuje zwolnienie od opłat rocznych na podstawie art. 8 ustawy. W piśmie tym jednocześnie wskazano w jakiej wysokości pozostają do uregulowania należności z tytułu opłat rocznych, tj.: za 2011 r. - 79.456.66 zł, za 2012 r. - 158.913,33 zł. za 2013 r. - 158.913.33 zł, za 2014 r. - 158.913, 33 zł (łącznie 556.196,65 zł).

W odpowiedzi na powyższe pismo pozwana pismem z 9 czerwca 2014 r. stwierdziła, iż w jej ocenie bocznica kolejowa stanowi infrastrukturę kolejową w rozumieniu art. 4 pkt 1 ustawy o transporcie kolejowym jako niebędąca linią kolejową budowla przeznaczona do obsługi przewozu rzeczy. Pozwana odwołała się do definicji zawartych w „Uniwersalnym Słowniku Języka Polskiego PWN" w zakresie pojęcia „obsługa" i „przewóz” i definicji „bocznicy kolejowej" obowiązującej do 2 listopada 2007 r. podając, że „grunty zajęte pod bocznice kolejowe mogą zatem korzystać ze zwolnienia od opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego na podstawie art. 8 ustawy o transporcie kolejowym”.

W dalszej korespondencji strony podtrzymały swoje stanowiska.

/dowód:

⚫

odpisy z KW Nr (...), KW Nr (...), KW Nr (...), KW Nr (...) Sądu Rejonowego w D.k.18-109,

⚫

odpis z Krajowego Rejestru Sądowego pozwanej k.14-17,

⚫

dokumenty zawarte w aktach sygn. (...) Sądu Okręgowego w K. (k.1-468)

⚫

pismo z dnia 13 listopada 2012r. k.114,

⚫

02 stycznia 2014r. k.115,

⚫

31 stycznia 2013r.k.116-117,

⚫

21 i 26 marca 2013r.k.118-120,

⚫

19 września 2013r.k.127,

⚫

31 października 2013r.k.129,

⚫

10 marca 2014r.k.130,

⚫

10 kwietnia 2014r.k.132,

⚫

09 maja 2014r.k.133,

⚫

09 czerwca 2014r.k.135-137,

⚫

11 lipca 2014r.k.138,

⚫

04 sierpnia 2014r.k.139-141,

⚫

18 sierpnia 2014r.k.142-143,

⚫

02 września 2014r.k.144,

⚫

23 sierpnia 2000r.k.145-146,

⚫

06 sierpnia 2014r.k.150-151,

⚫

17 września 2007r.,

⚫

26 marca 2008r.,

⚫

24 września 2007r.,

⚫

27 marca 2008r.

⚫

decyzja (...) D. z dnia 28 września 2009r., 21 lipca 2010r., 28 lutego 2012r. na

⚫

decyzja z dnia 12 lipca 1993r.

⚫

pisma Urzędu Miasta D. z dnia (...), potwierdzeń realizacji operacji z dnia 31 marca 2010r., 31 marca 2011r., 30 marca 2012r., zestawienia działek i wartości, z decyzji (...) D. z dnia 06 listopada 2011r., wykazu zmian danych ewidencyjnych na

⚫

świadectwo bezpieczeństwa z dnia 22 grudnia 2006 roku,

⚫

umowa dzierżawy bocznicy kolejowej z dnia 29 grudnia 2000 roku wraz z aneksami z dnia 20 grudnia 2001 roku i 9 marca 2010 roku,

⚫

świadectwo bezpieczeństwa z dnia 4 stycznia 2012 roku,

⚫

pism z dnia 31 stycznia 2012 roku, 15 czerwca 2012 roku, 27 czerwca 2012 roku, 4 lipca 2012 roku,

⚫

decyzja Prezesa (...) z dnia 3 sierpnia 2012 roku,

⚫

umowa dzierżawy z dnia 9 maja 2012 roku,

⚫

świadectwo bezpieczeństwa nr 152/UK/12

⚫

pismo z dnia 31 sierpnia 2012r.

⚫

wszystkie dokumenty zawarte w aktach administracyjnych spraw dotyczących wydania świadectw bezpieczeństwa nr 004/UK/12 oraz nr 152/UK/12

⚫

26/08/2016 zeznania świadka W. S. – zapis rozprawy z (...)

⚫

7/09/2016 zeznania świadka M. Ś. – zapis rozprawy z (...)

Ustaleń w zakresie przedstawionego powyżej stanu faktycznego, przyjętego za podstawę do przeprowadzenia w dalszej części rozważań prawnych, sąd dokonał w oparciu o wszechstronną analizę całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, kierując się przy tym dyrektywami określonymi w art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 229 k.p.c. W istocie wszelkie powyższe ustalenia mają charakter niesporny. Wynikają one ze wskazanych przez strony dokumentów urzędowych lub prywatnych, których autentyczność i treść nie były kwestionowane. Korelują z nimi zeznania świadków, choć te dotyczą okoliczności dla sprawy drugorzędnych. Oddalenie wniosków dowodowych znajduje swoją podstawę w treści art. 227 k.p.c. w związku z art. 217 § 3 k.p.c., albowiem dotyczyły one okoliczności niespornych, bądź nieistotnych z punktu widzenia podstawy rozstrzygnięcia, a ich przeprowadzanie wiązałoby się ze zbędnym przedłużaniem postępowania. W szczególności opinia biegłego ds. rachunkowości była zbyteczna, albowiem wartość opłaty za użytkowanie wieczyste była niesporna i wynika z prawomocnego orzeczenia sądu, a opłata ma charakter kompletny i dotyczy całej nieruchomości, bez konieczności dzielenia jej proporcjonalnie do poszczególnych działek wchodzących w jej skład. Z kolei opinia biegłego ds. kolejnictwa była zbędna, albowiem pozwana chciała wykorzystać ten dowód do podważenia legalnych definicji zawartych w ustawie o transporcie kolejowym.

Sąd zważył, co następuje:

Poza sporem jest, iż strony łączy stosunek użytkowania wieczystego nieruchomości oraz jaka jest wysokość opłaty ciążącej z tego tytułu na pozwanej Spółce. Spór sprowadzał się do tego, czy pozwana Spółka korzysta z ustawowego zwolnienia od opłaty w zakresie obejmującym część użytkowanej nieruchomości, a mianowicie 15 działek (nr: (...). (...). (...), (...), (...), (...). (...), (...), 1790, (...), (...), (...), (...), (...), (...)) o łącznej powierzchni 202.300 m ².

Pozwana przede wszystkim przekonywała, że grunty te zajęte są pod infrastrukturę kolejową, a zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (tekst jedn. Dz.U. z 2007, nr 16, poz. 94 ze zm.) grunty takie są zwolnione od opłat z tytułu użytkowania wieczystego. Poza sporem jest, że na gruntach tych urządzone są bocznice kolejowe. Pozwana odwołując się do faktycznego zagospodarowania tych gruntów przekonywała, że bocznice te wraz ze wszystkimi towarzyszącymi im elementami infrastruktury technicznej mieszczą się w pojęciu infrastruktury kolejowej. Rozważania należy zacząć od wyjaśnienia, iż infrastrukturą kolejową są - zgodnie z art. 4 pkt 1 ustawy o transporcie kolejowym - linie kolejowe oraz inne budowle, budynki i urządzenia wraz z zajętymi pod nie gruntami, usytuowane na obszarze kolejowym, przeznaczone do zarządzania, obsługi przewozu osób i rzeczy, a także utrzymania niezbędnego w tym celu majątku zarządcy infrastruktury”. Linia kolejowa została natomiast zdefiniowana w art. 4 pkt 2 ww. ustawy jako „droga kolejowa mająca początek i koniec wraz z przyległym pasem gruntu, na którą składają się odcinki linii, a także budynki, budowle i urządzenia przeznaczone do prowadzenia ruchu kolejowego wraz z zajętymi pod nie gruntami. Na infrastrukturę kolejową składają się zatem linie kolejowe (wraz z budynkami, budowlami i urządzeniami przeznaczonymi do prowadzenia ruchu kolejowego wraz z zajętymi pod nie gruntami) oraz inne budynki, budowle i urządzenia wraz z zajętymi pod nie gruntami usytuowane na obszarze kolejowym, przeznaczone do zarządzania, obsługi przewozu osób i rzeczy, a także utrzymania niezbędnego w tym celu majątku zarządcy infrastruktury. Zatem same „budowle, budynki i urządzenia wraz z zajętymi pod nie gruntami” - przy założeniu, że są „usytuowane na obszarze kolejowym oraz przeznaczone do zarządzania, obsługi przewozu osób i rzeczy, a także utrzymania niezbędnego w tym celu majątku zarządcy infrastruktury” - mogą stanowić część infrastruktury kolejowej. Do budowli takich należy zakwalifikować również kolejową infrastrukturę tzw. usługową, zapewniającą dostęp do urządzeń związanych z obsługą pociągów, określoną w części I ust 2 załącznika do ustawy o transporcie kolejowym, tj.: urządzeń zaopatrzenia w paliwo, stacji pasażerskich, ich budynków i innych urządzeń, terminali kolejowych, stacji rozrządowych, torów i urządzeń do formowania składów pociągów, torów postojowych, obrządzania i innych udogodnień technicznych. Konkludując, infrastrukturę kolejową tworzą wskazane powyższej elementy, jednakże bez linii znajdujących się w warsztatach naprawczych taboru kolejowego, zajezdniach i lokomotywowniach, oraz bez prywatnych linii kolejowych miejscowych i prywatnych bocznic. Pogląd taki wyraził min. Prezes Urzędu Transportu Kolejowego w związku z licznymi zapytaniami napływającymi od jednostek samorządu terytorialnego na gruncie przepisów podatkowych /publikacja z dnia 14 maja 2014 r., www.utk.gov.pl/. Przy interpretacji pomocna jest też Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego (wersja przekształcona) z dnia 2012-11-21 (Dz.Urz.UE.L 2012 Nr 343, str. 32), która odpowiadając na problemy rynku wspólnotowego w zakresie interpretacji pojęcia infrastruktury kolejowej wskazała w art. 2 ust 3, iż w skład infrastruktury kolejowej nie wchodzą prywatne linie lub bocznice, odgałęziające się od torów stacyjnych i szlakowych. Tożsame stanowisko konsekwentnie przyjmuje też krajowa judykatura. Za Sądem Najwyższym /wyrok z dnia 23 października 2008 r., (...)/ powtórzyć należy, iż w świetle aktualnej regulacji ustawowej bocznica kolejowa to droga kolejowa połączona z linią kolejową i służąca do wykonywania załadunku i wyładunku wagonów lub wykonywania czynności utrzymaniowych pojazdów kolejowych lub postoju pojazdów kolejowych oraz przemieszczania i włączania pojazdów kolejowych do ruchu po sieci kolejowej; w skład bocznicy kolejowej wchodzą również urządzenia sterowania ruchem kolejowym oraz inne urządzenia związane z bezpieczeństwem ruchu kolejowego, które są na niej usytuowane. Wobec niezmienionego brzmienia art. 4 ust. 1 ustawy, zawierającego określenie infrastruktury kolejowej, jest więc jasne, że bocznica kolejowa, która nie została określona jako linia kolejowa, ale droga kolejowa połączona z linią kolejową, nie jest taką linią. Nie stanowi więc infrastruktury kolejowej, a zatem grunty, na których usytuowane są bocznice kolejowe, nie są zwolnione od opłat z tytułu użytkowania wieczystego. Za poprawnością takiej interpretacji świadczy uzasadnienie rządowego projektu zmiany ustawy, który stał się ustawą z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy Sejmu V kadencji nr 2013). Chociaż nie jest ono klarownie sformułowane, wynika z niego, że celem zmiany było sprecyzowanie pojęć zdefiniowanych w ustawie, pozwalające na jednoznaczne przyjęcie, że grunty, na których usytuowane są bocznice kolejowe nie są zwolnione od opłat z tytułu użytkowania wieczystego. Przemawia to za wyrażonym wyżej poglądem, że i przed tą zmianą norma o takiej treści zawarta była w ustawie. Trudno byłoby przyjąć i uzasadnić to racjonalnymi względami, że grunty, na których usytuowane są bocznice kolejowe, zwolnione były od opłat z tytułu użytkowania wieczystego w okresie od dnia 1 czerwca 2003 r. do dnia 2 listopada 2007 r., podczas gdy wcześniej i później zwolnienie to ich nie obejmowało. Reasumując, bez znaczenia jest w jaki sposób zagospodarowane zostały bocznice kolejowe na gruntach pozostających w użytkowaniu pozwanej. Nie zmienia to bowiem ich zasadniczego przeznaczenia, a poprzez ewentualną inwentaryzację infrastruktury bocznic pozwana nie może doprowadzić do obalenia legalnej definicji, w świetle której nie może korzystać w tym zakresie ze zwolnienia z opłaty za użytkowanie wieczyste.

W dalszej kolejności pozwana wskazywała, że powód sam uznał istnienie podstaw do zwolnienia jej z obowiązku uiszczania w tym zakresie opłaty za użytkowanie wieczyste i po ponownym przeliczeniu dokonał zwrotu nadpłaty za lata 2010-2012. W ocenie pozwanej wskazuje to, przy założeniu zasadności twierdzeń powoda, na pełną świadomość braku podstaw świadczenia, co w świetle art. 411 pkt 1 k.c. wyłączać ma możliwość żądania jego zwrotu. Jest to zarzut chybiony, albowiem powodowi nie można przypisać wiedzy, która stanowi przesłankę konieczną wedle powołanego przepisu. Powód w dobrej wierze przyjął oświadczenie pozwanej i jak się okazał został przez nią wprowadzony w błąd. Dopiero na skutek zarządzonej inwentaryzacji odkrył, iż tereny wskazane jako zajęte pod infrastrukturę kolejową w istocie stanowią prywatne bocznice kolejowe. Nigdy więc nie spełnił świadomie świadczenia nienależnego. Nadto pozwana zdaje się nie dostrzegać, że gdy uzyskiwała zwrot nadpłaty za lata 2010-2012 znajdowała się w o wiele bardziej niekorzystnej sytuacji w świetle art. 411 pkt 1 k.c. niż powód obecnie. Nie ma przy tym żadnego uzasadnienia do wywodzenia o jakimkolwiek prawnie skutecznym generalnym uznaniu roszczenia, albowiem powód nigdy nie był adresatem takiego roszczenia pozwanej.

Pozwana podnosiła też zarzut przedawnienia roszczeń powoda za lata 2012 i 2013. Koncepcja pozwanej opiera się na poglądzie, jakoby wyrok aktualizujący opłatę z tytułu użytkowania wieczystego miał charakter deklaratoryjny, a zatem pozostaje bez wpływu na bieg terminu przedawnienia każdoczesnej opłaty rocznej. Koncepcja pozwanej jest nie do przyjęcia z uwagi na oczywiście konstytutywny skutek orzeczenia sądu, a dopuszczenie jej stanowiłoby zachętę do maksymalnego przedłużania postępowania aktualizacyjnego przez zobowiązanego do zapłaty. Przede wszystkim jednak za przyjęciem tezy, iż ustalona przez sąd opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego (art. 80 ust. 1 i 2 w związku z art. 78 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami – jedn. tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) staje się wymagalna, w części przewyższającej opłatę dotychczasową, po uprawomocnieniu się wyroku przemawiają względy natury doktrynalnej szeroko omówione w powszechnie znanej i aprobowanej uchwale Sądu Najwyższego z dnia 23 czerwca 2005 r., III CZP 37/05.

Wobec powyższego – na podstawie art. 496 k.p.c. - Sąd rozstrzygnął o utrzymaniu w mocy w całości wydanego w sprawie nakazu zapłaty.

Zasądzone tym nakazem odsetki ustawowe znajdują podstawę w treści art. 481 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 71 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 o gospodarce nieruchomościami /t.jedn. Dz.U. 2015 poz. 782/. Na marginesie należy jedynie zwrócić uwagę, iż z dniem 1 stycznia 2016 r., a zatem po wydaniu nakazu zapłaty weszła w życie zmiana art. 481 k.c., różnicująca kategorie odsetek ustawowych. O ile do końca 2015 r. istniały jedne odsetki ustawowe, o tyle z dniem 1 stycznia 2016 r. rolę odsetek należnych w związku z opóźnieniem się przez dłużnika ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, a których stopy nie oznaczono, pełnią ustawowe odsetki za opóźnienie. W ten sposób należy zatem interpretować zawarte w nakazie zapłaty rozstrzygnięcia w przedmiocie zasądzonych odsetek i z tego względu, iż jest to jedyny możliwy sposób wykładni nie było potrzeby zmieniania nakazu w tym zakresie.

O kosztach procesu pomiędzy stronami sąd rozstrzygnął w nakazie zapłaty na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. oraz w zw. z §2 ust. 1 i 2 i §6 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.jedn. Dz.U. 2013 poz. 461) w zw. z art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 8 lipca 205 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa ( Dz.U, nr 169 poz. 1417 z późn. zm.). Strona pozwana wygrała proces w całości, a poniesione przez nią koszty sprowadzały się wyłącznie do wynagrodzenia z tytułu zastępstwa procesowego wykonywanego przez Prokuratorię Generalną.

O należnych Skarbowi Państwa kosztach, wynikających z obowiązku pokrycia należnej opłaty od pozwu, od uiszczenia której powód był ustawowo zwolniony, sąd rozstrzygnął w nakazie zapłaty na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( t.jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 693), stosując odpowiednio zasady wynikające z przytoczonych wyżej przepisów regulujących materię kosztów procesu. Z tych względów pozwana Spółka, jako strona przegrywająca proces, została obciążona obowiązkiem pokrycia tych kosztów w całości.

Sygn. akt (...)

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować sporządzenie uzasadnienia;

2.  (...)

3.  (...)

4.  kal. 14 dni lub z wpływem.

G.,(...) roku

SSO Piotr Suchecki