Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 27 kwietnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie

następującym:

Przewodniczący - Sędzia SO Jacek Małodobry

Sędzia SO Zofia Klisiewicz (sprawozdawca)

Sędzia SO Mieczysław H. Kamiński

Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Burnagiel

po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2017 r. w Nowym Sączu

na rozprawie

sprawy z wniosku K. W. (1), K. W. (2), J. J. (1), M. L.

przy uczestnictwie S. T., W. T., Z. L., S. L., W. S., D. S., K. B., A. R., T. R., R. M., J. J. (2), T. N., B. P., L. Ł., R. G., K. J., A. J., S. J., E. J., B. Ł., T. B., Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Zarządu (...) w K. - Inspektorat w N., Gminy P.

o ustanowienie drogi koniecznej

na skutek apelacji uczestników S. T. i W. T.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Gorlicach

z dnia 20 stycznia 2016 r., sygn. akt I Ns 785/09

p o s t a n a w i a :

1. zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że:

- pkt I nadać treść: „ U stanowić na rzecz każdoc zesnych właścicieli działek: nr (...), położonych w G., obj ętych KW (...); nr (...) i (...) położonych w G., objętych KW (...); nr (...) i (...) położonych w G., objętych KW (...); służebność drogi koniecznej przejazdu, przech odu i przegonu po działkach: nr (...) położonej w G., objętej KW (...), na powierzchni 0,0084 ha szlakiem oznaczonym na planie sytuacyjnym zatytułowanym Wariant Wnioskodawców sporządzonym przez geodetę uprawnionego J. S. w dniu 25 lutego 2014r., od strony zachodniej linią przerywaną koloru czerwonego oraz numerami: 23C, 22A, 14A, a od strony wschodniej linią koloru czarnego stanowiącą granicę ewidencyjną tej działki ; nr (...) położonej w G., objętej KW (...), na powierzchni 0,0019 ha; według oznaczenia na w/w planie sytuacyjnym od strony wschodniej linią przerywaną koloru czerwonego oraz numerami: 22C, 22B, 46B, 47B, a od strony zachodniej linią koloru czarnego stanowiącą granicę ewidencyjną tej działki”,

- pkt IIb uchylić,

- w pkt IIIa w miejsce kwoty 6754,13 zł (sześć tysięcy siedemset pięćdziesiąt cztery złote 13/100) wpisać kwotę 8 706,66 zł (osiem tysięcy siedemset sześć złotych 66/100),

- pkt IIIb uchylić;

2. w pozostałej części apelację oddalić;

3. orzec, że wnioskodawcy i uczestnicy ponoszą koszty postępowania apelacyjnego związane ze swym udziałem w sprawie.

(...)

Sygn. akt III Ca 349/16

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 20.01.2016r. (sygn. akt I Ns 785/09) Sąd Rejonowy w Gorlicach w sprawie z wniosku K. W. (1), K. W. (2), J. J. (1), M. L. przy uczestnictwie S. T., W. T., Z. L., S. L., W. S., D. S., K. B., A. R., T. R., R. M., J. J. (2), T. N., B. P., L. Ł., R. G., K. J., A. J., S. J., E. J., B. Ł., T. B., Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Zarządu (...) w K. Inspektoratu w N., Gminy P. - o ustanowienie drogi koniecznej,

- ustanowił na rzecz każdoczesnych właścicieli dz. ewid.: nr (...) i (...) położonych w G., obj. KW (...), nr (...) i (...) położonych w G., obj. KW (...), nr (...) i (...) położonych w G., obj. KW (...) służebność drogi koniecznej przejazdu, przechodu i przegonu po dz. ewid. nr (...) położonej w G. obj. KW (...), na powierzchni 0,0084 ha; po dz. ewid. nr (...) położonej w G. obj. KW (...), na powierzchni 0,0042 ha; po dz. ewid. nr (...) położonej w G. obj. KW (...), na powierzchni 0,0019 ha - według oznaczenia na planie sytuacyjnym zatytułowanym, wariant wnioskodawców, sporządzonym przez geodetę uprawnionego J. S. w dniu 25.02.2014r. linią przerywaną koloru czerwonego oraz numerami: 23C, 22A, 14A, 14B, 22F, 22C, 46B, 47B, 46A (pkt I sentencji),

- zasądził od wnioskodawców tytułem wynagrodzenia za ograniczenia prawa własności na rzecz uczestników:

a. S. T. i W. T. kwotę 656,51 zł z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia,

b. T. B. kwotę 486,49 zł z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia (pkt II sentencji),

- nakazał ściągnąć:

a. od wnioskodawców kwotę 6 754,13 zł,

b. od uczestników S. T. i W. T. kwotę 1 952,53 zł tytułem zwrotu kosztów wyłożonych tymczasowo ze środków Skarbu Państwa (pkt III sentencji),

- orzekł, że wnioskodawcy i uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie (pkt IV sentencji).

Sąd Rejonowy ustalił, że działki położone w G., a to nr: (...) i (...) (KW (...)) - stanowiące własność K. i K. W. (1), nr: (...) i (...) (KW (...)) - stanowiące własność J. i M. J. oraz nr: (...) i (...) (KW (...)) - stanowiące własność M. L., nie posiadają dostępu do drogi publicznej. Dotychczas właściciele tych działek dojeżdżali do drogi publicznej oznaczonej jako działka nr (...) przez dz. ewid. nr (...) (KW (...)) stanowiącą własność W. i S. T.. Działka ta graniczy od strony północnej z działkami wnioskodawców, zaś od wschodu z działkami nr: (...). Działka nr (...) (KW (...)) stanowi także własność W. i S. T. i graniczy od strony północno wschodniej z działkami wnioskodawców, od strony zachodniej z dz. ewid. nr (...), a od południa z dz. ewid. nr (...). Na działce tej W. i S. T. wybudowali budynek gospodarczy chłodni. Działka nr (...) (KW (...)) stanowi własność T. B.. Graniczy od strony zachodniej z dz. ewid. nr (...), a od strony północno zachodniej z dz. ewid. nr (...). Działka nr (...) (KW (...)) stanowi własność K. B.. Graniczy ona od strony południowo zachodniej z dz. ewid. nr (...), zaś od strony północno zachodniej z dz. ewid. nr (...). Działka nr (...) (KW (...)) stanowi także własność K. B.. Graniczy ona od strony zachodniej z działkami wnioskodawców, od strony południowo zachodniej z dz. ewid. nr (...), zaś od strony południowo wschodniej z dz. ewid. nr (...).

W toku postępowania wnioskodawcy zaproponowali wariant połączenia ich nieruchomości z drogą publiczną, który prowadzi od drogi gminnej (działka nr (...)) po dz. ewid. nr: (...), (...), (...) - oznaczony linią koloru czerwonego, stanowiącą linie oznaczone punktami: 23C, 22A, 14A, 14B, 22F, 22C, 46B, 47B, 46A w opinii biegłego J. S. z dnia 25.02.2014r. Szlak ten zajmowałby w sumie 0,0145 ha gruntów obciążonych, jest użytkowany od wielu lat jako droga, stanowi dobry dojazd do wszystkich nieruchomości wnioskodawców, jest utwardzony żwirem, nie wymaga ponoszenia żadnych kosztów na jego urządzenie, prowadzi najkrótszą drogą do nieruchomości wnioskodawców, dając optymalne połączenie z drogą gminną - działką (...) i centrum G., nie ingeruje w działki zabudowane budynkami mieszkalnymi, biegnie po płaskim terenie, w najmniejszym stopniu absorbuje użytki rolne. Wynagrodzenie za ograniczenie prawa własności przy tym szlaku winno wynieść dla właścicieli dz. ewid. nr: (...) i (...) - 656,51 zł, a dla właściciela dz. ewid. nr (...) – 486,49 zł.

Wariant wskazany przez uczestników W. i S. T. oznaczony nr II prowadzi od działki nr (...) do wschodniej granicy dz. ewid. nr (...), po dz. ewid. nr: (...), (...) - oznaczony został linią przerywaną pomarańczową stanowiącą obwodnicę punktów A-189-192A-195-195E-70-L-I-195D-195C-H-G-191-190-188-F-A w opinii biegłego J. S. z dnia 11.12.2013r. Szlak ten zajmowałby w sumie 0,0303 ha gruntów obciążonych. Biegnie on istniejącą w terenie drogą dojazdową do zabudowań na dz. ewid. nr: (...), (...) i (...), a następnie pasem gruntu bez śladów przejazdu w pasie przygranicznym działki zabudowanej oraz działek rolnych, w tym jednej zadrzewionej, przecina rów melioracyjny. Jego wykonanie wymagałoby wycięcia drzew liściastych, ponadto na jego linii istnieje szambo. Wynagrodzenie za ograniczenie prawa własności przy tym szlaku winno wynieść dla właścicieli działek obciążonych nr: (...) i (...) – 2 669,07 zł.

Na tle tak ustalonego stanu faktycznego Sąd Rejonowy uznał, że wariantem najbardziej optymalnym jest ten zaproponowany przez wnioskodawców, bowiem wymaga on najmniej prac przygotowawczych i jest najmniej uciążliwym dla właścicieli działek po których ma przebiegać. Pozostałe warianty natomiast przebiegają po terenie, na którym brak pełnego utwardzenia, ponadto napotykają przeszkody, takie jak istniejące ogrodzenia, drzewa, szambo, rów melioracyjny, skarpy, w związku z czym ustanowienie służebności według tych wariantów byłoby zbyt kosztowne, obciążałoby ponad miarę właścicieli cudzych gruntów, a żaden z nich nie daje wygodnego i krótkiego połączenia nieruchomości wnioskodawców z drogą publiczną. Wariant wnioskodawców jest nadto w ocenie Sądu I instancji zgodny z interesem społeczno-gospodarczym. Powołał się Sąd na treść art. 145 k.c.

Powyższe postanowienie zaskarżyli uczestnicy S. T. i W. T. apelacją, w której zarzucili naruszenie:

- art. 233 § 1 k.p.c. przez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i wydanie postanowienia z pominięciem przedłożonej do akt mapy zagospodarowania dz. ewid. nr: (...), (...), (...), z której wynika, że ustanowiona służebność drogi koniecznej według przyjętego wariantu jest dokonana z istotnym obciążeniem gruntu skarżących,

- art. 316 § 1 k.p.c. przez stwierdzenie, że w chwili orzekania na gruncie skarżących nie istnieją określone budynki mające powstać w planowanej inwestycji, a więc w przyszłości, jednocześnie nadając pierwszeństwo wariantowi wnioskodawców poprzez ocenę ich działań, których wystąpienie można zweryfikować dopiero w przyszłości, a nie w czasie wyrokowania,

- art. 145 § 2 k.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie w wyniku wydania postanowienia w sprawie ustanowienia służebności drogi koniecznej bez uwzględnienia stopnia, w jakim będzie występować obciążenie gruntu skarżących prowadzących produkcję rolniczą, tym samym błędnie przyjmując, że ustanowiony szlak drogowy w wersji zaproponowanej przez wnioskodawców jest zgodny z interesem społeczno-gospodarczym.

Wskazując na powyższe zarzuty, apelujący wnieśli o zmianę zaskarżonego postanowienia przez ustanowienie służebności drogi koniecznej przejazdu, przechodu i przegonu na rzecz każdoczesnych właścicieli dz. ewid. nr: (...) i (...) położonych w G. obj. KW (...), (...) i (...) położonych w G. obj. KW (...), (...) i (...) położonych w G. obj. KW (...) według wariantu nr II oraz o zasądzenie od wnioskodawców na ich rzecz kosztów postępowania za I i II instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację wnioskodawcy wnieśli o jej oddalenie oraz o obciążenie uczestników W. i S. T. kosztami postępowania apelacyjnego.

Przedłożyli nadto akt notarialny z dnia 6.05.2016r. Rep. (...), na mocy którego stali się właścicielami dz. ewid. nr (...), będącej obecnie częścią dz. ewid. nr (...), a która decyzją Wójta Gminy P. z dnia 14.03.2016r. znak (...) została podzielona na działki nr (...). W związku z powyższym wnioskodawcy złożyli oświadczenie, iż cofają wniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznej po dz. ewid. nr (...).

Uczestnik K. B. w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od nich solidarnie na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja była skuteczna o tyle, że Sąd Okręgowy w jej ramach zmienił zaskarżone postanowienie, ale tylko z tego względu, że w toku postępowania międzyinstancyjnego zmienił się stan prawny działki obciążonej nr (...).

Sąd Okręgowy z urzędu brał pod uwagę treść art. 145 § 1 k.c., w myśl którego jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej, co oznacza, że służebność drogi koniecznej ustanawia się dla nieruchomości władnącej wyłącznie po gruntach, do których jej właściciele nie mają żadnego prawa. Jak zaś wynika z treści aktu notarialnego z dnia 6.05.2016r. Rep. (...) przedłożonego wraz z odpowiedzią na apelację, wnioskodawcy nabyli udziały wynoszące po 3/10 części w nieruchomości stanowiącej dz. ewid. nr (...) położoną w G..

Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy uznał, że ustanawianie służebności przez tą działkę byłoby sprzeczne z treścią art. 145 § 1 k.c., wobec czego zachodziła potrzeba zmodyfikowania zaskarżonego postanowienia w ten sposób, by ustalając na rzecz wnioskodawców przebieg szlaku służebnego pominąć działkę nr (...) uwidocznioną w punkcie I tego postanowienia.

Konsekwencją tej zmiany było uchylenie punktu II lit. b, w którym Sąd I instancji zasądził od wnioskodawców tytułem wynagrodzenia za ograniczenie prawa własności dz. ewid. nr (...) na rzecz uczestnika T. B. kwotę 486,49 zł.

Zarzuty merytoryczne podniesione w apelacji do pkt I zaskarżonego postanowienia, są natomiast bezzasadne i nie zasługują na uwzględnienie. Postanowienie Sądu Rejonowego jest prawidłowe.

W sprawie nie zaszły uchybienia skutkujące nieważnością postępowania, a których wystąpienie sąd odwoławczy ma obowiązek rozpatrzyć z urzędu – art. 378 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie dowodowe i dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych. Sąd Okręgowy w całości akceptuje te ustalenia, albowiem jednoznacznie wynikają z zebranego w sprawie materiału dowodowego. Również ocena prawna stanu faktycznego sprawy zasługuje na aprobatę.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do podniesionych w apelacji zarzutów dotyczących naruszenia przepisów prawa procesowego uznać należy, że zarzuty te nie są skuteczne. Apelujący podnosili, że zaskarżone postanowienie zostało wydane z pominięciem przedłożonej do akt mapy zagospodarowania dz. ewid. nr: (...), (...), (...). Sąd Okręgowy zwraca jednak uwagę, że uczestnicy dołączyli decyzję z 2013r. zatwierdzającą plan rozbudowy budynku gospodarczego na dz. ewid. nr (...). Przedłożenie projektu z wyrysowaną częścią budynku również na dz. ewid.nr (...), nie mogło natomiast stanowić takiego dowodu w postępowaniu, który wykluczałby ustanowienie przez tą działkę służebności drogi koniecznej, bowiem nie został on nigdzie zatwierdzony. Gdyby w przedłożonej przez uczestników decyzji stwierdzono wydanie pozwolenia na zabudowę działki (...), to Sąd niewątpliwie byłby zobowiązany wziąć taką okoliczność pod uwagę. Tymczasem z decyzji nr (...) z dnia 30.01.2013r. (k. 1089-1090) okoliczność taka nie wynika.

Jeżeli chodzi o zarzut naruszenia art. 316 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy stwierdza, że również jest on niezasadny.

Zgodnie z treścią w/w przepisu ustawy, po zamknięciu rozprawy sąd wydaje wyrok/postanowienie, biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. Nie mają racji apelujący, kwestionując stwierdzenie Sądu I instancji, że w chwili orzekania na gruncie skarżących nie istnieją określone budynki mające w przyszłości powstać.

Sąd Rejonowy, wydając zaskarżone postanowienie, uwzględnił - zdaniem Sądu Okręgowego - istniejący aktualny stan rzeczy, a więc brak zabudowy na dz. ewid. nr (...) i brak jakiegokolwiek zezwolenia na zabudowę tej działki. Nie został też przedstawiony żaden dowód, który wskazywałby na to, że zabudowa w tym miejscu jest przez uczestników przewidziana.

Bezzasadny jest w końcu zarzut naruszenia prawa materialnego, tj. art. 145 § 2 k.c. Podstawową przesłanką ustanowienia drogi koniecznej jest brak odpowiedniego dostępu do drogi publicznej nieruchomości, który zależy od potrzeb tejże nieruchomości. Odpowiedni dostęp do drogi publicznej powinien stwarzać rzeczywistą, bezpieczną możliwość przedostania się z nieruchomości do takiej drogi i istnieć trwale. Samo ustalenie drogi koniecznej przez sąd odbywa się przy uwzględnieniu: potrzeb nieruchomości nie mającej dostępu do drogi, najmniejszego obciążenia gruntów, przez które ma prowadzić droga oraz interesu społeczno - gospodarczego.

Niesporne w sprawie było, że dz. ewid. nr: (...), (...), (...), (...) (...) i (...) położone w G., nie mają prawnie zagwarantowanego dojazdu do drogi publicznej. Sąd I instancji ustanawiając służebność drogi koniecznej według wariantu przedstawionego przez wnioskodawców wziął pod uwagę wszystkie przesłanki, o jakich mowa w treści art. 145 k.c. - zarówno co do stopnia uciążliwości nieruchomości obciążonych, jak i potrzeb nieruchomości władnących. Zaznaczyć bowiem należy, że szlak drogi koniecznej w tym wariancie jest użytkowany bezwypadkowo od wielu lat i stanowi sprawdzony oraz wygodny trakt drogowy, zapewniający dobry dojazd do wszystkich nieruchomości władnących. Już bowiem na mapie z 1978r. działka (wówczas mająca oznaczenie (...)) była wyrysowana jako droga, co zaznaczono również na mapie z 1990r. Ponadto z treści zeznań uczestników, a to Z. L., S. L., R. M., J. J. (2), B. P., L. Ł., R. G. i B. Ł. wynika, że wnioskodawcy dojeżdżają tą działką, którą do swojej posesji dojeżdżał kiedyś F. L. - ojciec wnioskodawców K. W. (2), J. J. (1) i M. L.. Szlak ten jest urządzony w sposób trwały (utwardzony żwirem). Ponadto jak wynika z opinii biegłego J. M. z listopada 2014r. (k. 833-843) prowadzi najkrótszą drogą do wszystkich nieruchomości władnących, nie ingerując w działki zabudowane budynkami mieszkalnymi i działki rolne. Daje też optymalne połączenie nieruchomości władnących z drogą gminną oraz z centrum miejscowości G.. Jest szlakiem bezpiecznym w użytkowaniu, zapewniającym dobrą widoczność na całej jego długości, prowadzi po płaskim terenie bez załamań i różnic wysokości. Wszystkie te ustalenia prowadzą do wniosku, że zaproponowany przez wnioskodawców wariant jest najbardziej optymalnym przebiegiem służebności drogi koniecznej do nieruchomości władnących i spełnia przesłanki z art. 145 k.c.

Powoływanie się przez apelujących na rzekome zagrożenia dla planowanej działalności rolniczo - sadowniczej jest nieskuteczne. Nie było sporu co do tego, że na działce uczestników znajduje się chłodnia i zachodzi potrzeba dojeżdżania do niej samochodami. W ocenie jednak Sądu Okręgowego takie samo zagrożenie będą więc stwarzały samochody dojeżdżające do tej chłodni, jak i te dojeżdżające do nieruchomości wnioskodawców. Z kolei obawy, że wnioskodawcy na tym szlaku będą zostawiać samochody i blokować w ten sposób przejazd są w ocenie Sądu Okręgowego zbyt daleko idące, a przy tym bezzasadne. Nawet bowiem w razie wystąpienia takich sytuacji, uczestnikom przysługiwać będą stosowne środki ochrony prawnej. Żadne ustalone w sprawie okoliczności nie wskazują jednak na możliwość takich zachowań ze strony wnioskodawców. Apelujący odwoływali się też do sprawy tut. Sądu toczącej się pod sygn. akt III Ca 938/13 z wniosku G. P. o ustanowienie służebności drogi koniecznej. Sąd Okręgowy stwierdza, że z tej sprawy nie wynikają żadne okoliczności przemawiające za uwzględnieniem apelacji. Przede wszystkim we wskazywanej przez uczestników sprawie Sąd rozważał wybór szlaku służebnego między wariantami, w których wszystkie szlaki drogowe były już urządzone i wykorzystywane jako drogi dojazdowe, co w niniejszej sprawie nie zachodzi. Co więcej, urządzony jest tylko szlak wyznaczony właśnie w wariancie przedstawionym wnioskodawców.

W świetle powyższych okoliczności, w ocenie Sądu Okręgowego wskazywanie przez apelujących na zasadność ustanowienia służebności według wariantu nr II nie zasługiwało na uwzględnienie. Brak jest ku temu racjonalnych podstaw. Przede wszystkim należy podkreślić, że nie zostało uprawdopodobnione przez apelujących, że wskazywany przez nich przebieg szlaku służebnego według wariantu II byłby bardziej optymalny niż wariant ustalony w postępowaniu przed Sądem Rejonowym. Z opinii biegłego J. M. wynika, że szlak ten przecina rozdzielający działki rolne rów melioracyjny. Ponadto jedna z działek jest zadrzewiona, w związku z czym wykonanie szlaku wymagałoby wycięcia drzew liściastych rosnących w „świetle” szlaku, co wiąże się z koniecznością uzyskania pozwolenia z Urzędu Gminy P.. Na odcinku tym szlak musiałby też omijać szambo wybudowane na działce (...), co wiązałoby się z kolejnymi załamaniami szlaku. Nie jest też kwestią obojętną, iż proponowany przez apelujących wariant nr II ingeruje w zabudowaną budynkiem mieszkalnym działkę nr (...) i rozcina rolną działkę (...) na dwie nierówne części, a południowa jej część (z racji jej kształtu i wielkości) byłaby wówczas trudna do racjonalnego wykorzystania. Brak jest zatem nawet możliwości dokonania porównania ze szlakiem, który wybrał Sąd Rejonowy. Gołosłowne zaś twierdzenia apelujących, że szlak ten jest w ich ocenie bardziej odpowiedni, nie mogą skutecznie podważać rozstrzygnięcia wydanego w sprawie.

W świetle powyższego, skoro uczestnicy nie zdołali wykazać zarówno niewłaściwej oceny materiału dowodowego, jak i błędnego stanu faktycznego ustalonego na jej podstawie, a co za tym idzie - niewłaściwego zastosowania norm regulujących zagadnienie drogi koniecznej, apelacja w tej części nie mogła odnieść zamierzonego skutku.

Odnosząc się do tej części apelacji, która kwestionuje koszty postępowania za I instancję, Sąd Okręgowy uznał, że jest ona zasadna. Obciążenie w tej sprawie kosztami sądowymi uczestników było by niesprawiedliwe, skoro wydatki związane z opiniami biegłych były tylko w interesie wnioskodawców, nawet jeżeli wnioskodawcy wskazywali na inne warianty opinii biegłych. W sprawie o ustanowienie drogi koniecznej, Sąd ma obowiązek rozpoznać i ocenić wszystkie warianty drogi wskazywane przez strony, a koszty z tym związane, w zasadzie winny obciążać stronę, która zainteresowana jest uwzględnieniem jej żądania.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone postanowienie, w zakresie kosztów - wydatków i obciążył nimi wyłącznie wnioskodawców.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie 1 sentencji za zasadzie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., a w pozostałej części apelację jako niezasadną oddalił i orzekł jak w pkt 2 sentencji na zasadzie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na zasadzie art. 520 § 1 k.p.c. uznając, że brak jest podstaw do odstąpienia od zasady w nim wyrażonej. Wprawdzie apelacja została oddalona, ale właścicielom nieruchomości obciążonej przysługuje dwuinstancyjność postępowania. Z tego względu właściciel nieruchomości władnącej, inicjując postępowanie o ustanowienie służebności drogi koniecznej, przy forsowaniu swojego prawa musi się liczyć m.in. z wydatkami związanymi z wynagrodzeniem pełnomocnika. Biorąc te okoliczności pod uwagę Sąd Okręgowy nie zasądzał od uczestników na rzecz wnioskodawców ani na rzecz uczestnika K. B. (mimo że wnosił on o oddalenie apelacji) zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

(...)