Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 września 2016r.

Sąd Rejonowy w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Katarzyna Krawczyk - Mandrak

Protokolant: Beata Rasiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 września 2016r. w R.

sprawy z powództwa M. C.

przeciwko małoletniemu N. K.-C. reprezentowanemu przez matkę J. K.

o obniżenie alimentów

oddala powództwo.

Sygnatura akt IV RC 320/16

UZASADNIENIE

Powód M. C. wniósł o obniżenie alimentów zasądzonych na rzecz małoletniego pozwanego N. K.-C., wyrokiem tut. Sądu w sprawie o sygn. IV RC 822/13, z 500 zł do 250 zł miesięcznie, począwszy od dnia złożenia pozwu.

W uzasadnieniu swego żądania powołał się na zmianę stosunków między stronami, wskazując, że obecnie przebywa w zakładzie karnym i nie posiada żadnych możliwości zarobkowych. (k. 3, 14, 106v)

Matka małoletniego pozwanego na rozprawie w dniu 21 czerwca 2016 roku nie wyraziła zgody na obniżenie alimentów. (k. 80)

Sąd ustalił:

Bezsporne w sprawie są okoliczności:

⚫

małoletni pozwany jest synem powoda i J. K., a ojcostwo dziecka zostało ustalone sądownie;

⚫

uprawniony obecnie pozostaje pod wyłączną opieką matki, a powodowi nie przysługuje władza rodzicielska;

⚫

ostatnie alimenty na rzecz pozwanego ustalono mocą wyroku Sądu Rejonowego
w R. z 13 maja 2014 roku, sygn. akt IV RC 822/13, na kwotę po 500 zł miesięcznie;

⚫

strony nie prowadzą obecnie wspólnie gospodarstwa domowego.

Sporne są natomiast:

⚫

możliwości zarobkowe i majątkowe powoda oraz matki pozwanego;

⚫

wysokość kosztów utrzymania dziecka;

⚫

oraz czy nastąpiła zmiana stosunków uzasadniająca obniżenie alimentów.

W dacie ustalenia poprzednich alimentów powód miał 26 lat. Od października 2012 roku przebywał w Zakładzie Karnym w R. za rozboje i kradzieże. Ustalono wówczas, że przed osadzeniem w jednostce penitencjarnej trudnił się pracami dorywczymi, jako cieśla budowlany, osiągając dochód od 3 000 do 6 000 zł miesięcznie. Na tym też poziomie, powołując się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 23 sierpnia 1995 roku III CZP 94/95, ustalono możliwości dochodowe zobowiązanego, nie uwzględniając tym samym jego pobytu w zakładzie karnym. Powód przed osadzeniem mieszkał z rodzicami.

Małoletni pozwany miał w tym czasie 11 miesięcy. Chorował na atopowe zapalenie skóry, wymagając przy tym stosowania specjalnych maści i kremów, co stanowiło wydatek rzędu 80 zł miesięcznie. Z powodu zdiagnozowanej choroby uprawniony korzystał wówczas z prywatnych wizyt
u alergologa, których koszt sięgał 80 – 100 zł jednorazowo. Ówczesne, pozostałe koszty utrzymania pozwanego kształtowały się następująco: wyżywienie 200-300 zł, środki czystości i pampersy 120 zł, odzież i zabawki około 100 zł oraz udział w opłatach mieszkaniowych 200 zł. Sumę usprawiedliwionych wydatków uprawnionego, w 2014 roku, ustalono na kwotę 800 zł miesięcznie.

Małoletni wraz z matką mieszkał w lokalu należącym do prababki dziecka, gdzie mieli oni do dyspozycji jeden pokój, przekazując właścicielce co miesięcznie kwotę 400 zł, tytułem opłat mieszkaniowych. Uprawniony w dacie ustalenia ostatnich alimentów nie dysponował wartościowym majątkiem.

Matka dziecka miała wówczas 20 lat. Pobierała rentę rodzinną w wysokości 206,54 zł. Nadto, otrzymywała zasiłek rodzinny po 77 zł miesięcznie oraz dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka w wysokości 170 zł. Uczęszczała do liceum ogólnokształcącego, co stanowiło warunek otrzymywania renty. Potrzeby matki dziecka sięgały wówczas: wyżywienie 200 zł, odzież 100 zł, środki higieny i czystości 50 zł.

Dowód: akta tut. Sądu sygn. IV RC 822/13, a zwłaszcza wyrok wraz z uzasadnieniem.

Powód ma obecnie 27 lat, jest osobą ogólnie zdrową. W dalszym ciągu przebywa w zakładzie karnym. Zgodnie z uzyskanym wyrokiem łącznym, koniec kary zobowiązanego jest datowany na maj 2019 roku. Powód nie ma możliwości, aby w warunkach penitencjarnych podjąć zarobkową pracę. Wszelkie obowiązki wykonuje nieodpłatnie i tylko raz otrzymał nagrodę pieniężną (w lipcu 2015 roku) w wysokości 100 zł. Poza małoletnim nie ma innych osób na utrzymaniu.

Sytuacja majątkowa powoda w ostatnich latach nie uległa zmianie. Obowiązek alimentacyjny zobowiązanego realizuje obecnie fundusz.

Zobowiązany do września ubiegłego roku miał kontakt z synem, który wspólnie z matką odwiedzał go w zakładzie karnym. Powód w 2015 roku zawiadomił (...) i Prokuraturę o nagich zdjęciach syna, które znajdowały się na portalu społecznościowym. To miało wpłynąć na relacje rodziców dziecka i przyczynić się do zerwania kontaktów ojca z synem.

Dziadkowie ojczyści małoletniego przekazywali wnukowi dotychczas różne prezenty, a na prośbę powoda przez pewien czas łożyli także na jego utrzymanie zasądzoną kwotę 500 zł. Zobowiązany jest świadom wzrastających potrzeb syna, obawia się jednak narastającego zadłużenia alimentacyjnego. Poza zaległościami względem funduszu alimentacyjnego, powód posiada także zadłużenie w prywatnych firmach, z którymi, przed osadzeniem, zawierał umowy np. na telefon lub komputer.

Dowód: przesłuchanie powoda: k. 106-107, informacje o dochodach k. 4-5, 38, 116 informacje
o długach k. 119-121, decyzja k. 117, zaświadczenie ZK k. 118.

Małoletni uprawniony ma obecnie 3 lata i kontynuuje edukację przedszkolną. Nadal boryka się z problemami alergicznymi, dodatkowo okresowo choruje na przeziębienia. W dalszym ciągu mieszka z matką, która wynajęła mieszkanie. Aktualnie wydatki lokalowe przedstawiają się następująco: czynsz 330 zł, odstępne 500 zł, gaz 200 zł co dwa miesiące oraz energia elektryczna 110 zł co dwa miesiące – łącznie około 980 zł, co w przeliczeniu na osobę stanowi wydatek rzędu 490 zł miesięcznie.

Pozostałe wydatki pozwanego to: wyżywienie 300-400 zł, leki 100 zł co dwa miesiące, odzież 200 zł, opłata za przedszkole 250 zł oraz zabawki i rozrywka 150 zł. Suma usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego sięga zatem kwoty co najmniej 1400 zł.

Matka pozwanego ma 23 lata, nie posiada wyuczonego zawodu. Obecnie pracuje zarobkowo jako kasjerka, osiągając dochód rzędu 1000 zł miesięcznie. Jej dochody w 2015 roku wyniosły łącznie 6 988,42 zł. Z uwagi na częste donosy powoda, matka małoletniego musiała parokrotnie zmieniać miejsce zatrudnienia.

Bieżące potrzeby matki dziecka wynoszą obecnie 350 zł miesięcznie, w tym: wyżywienie, odzież, środki czystości. Ponadto matka małoletniego opłaca telefon za kwotę 80 zł miesięcznie
i reguluje połowę opłat mieszkaniowych (tj. 490 zł). Całość jej wydatków to zatem 920 zł miesięcznie. Rodzina poza alimentami powoda dysponuje również zasiłkiem „500 +” oraz zasiłkiem pomocowym
w kwocie 89 zł miesięcznie.

Dowód: przesłuchanie matki pozwanego k. 133v, umowa z przedszkolem k. 57-58, rachunki, faktury
i potwierdzenia transakcji k. 59, 63, 65, 70-79, umowa najmu k. 60-61, zaświadczenie lekarza k. 62, zaświadczenie o dochodach k. 64, 66-68.

Powyższy stan faktyczny Sąd oparł na dowodach zebranych w sprawie. Zgromadzony materiał dowodowy oceniono jako spójny, logiczny i wzajemnie się uzupełniający. Pełnomocnik powoda, który został ustanowiony z urzędu, o toczącej się sprawie oraz o terminie ostatniego posiedzenia został poinformowany przez Okręgową Radę Adwokacką pismem z 29 sierpnia 2016 roku (k. 130), z tych też względów odstąpiono od wysyłania odrębnego zawiadomienia.

Strony nie składały dalszych wniosków dowodowych, a przeprowadzone postępowanie Sąd uznał za wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył.

Podstawę prawną rozpoznania powództwa o obniżenie alimentów na rzecz małoletniego pozwanego stanowią przepisy art. 133 § 1 k.r.o. i art. 138 k.r.o., w myśl których rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania
i wychowania. Natomiast zakres świadczeń alimentacyjnych określa art. 135 § 1 k.r.o., który uzależniony jest od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych oraz możliwości zarobkowych
i majątkowych zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy zaś rozumieć potrzeby, których zaspokojenie zapewni uprawnionemu odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy. A zatem nie tylko elementarne potrzeby polegające na zapewnieniu minimum egzystencji lecz również te, których celem jest stworzenie warunków bytowania stosownie do wieku uprawnionego, stanu zdrowia i innych okoliczności, których uprawniony nie jest w stanie własnymi siłami sobie zapewnić.

Przepis art. 138 k.r.o. pozwala na zmianę orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego, w razie zmiany stosunków. Ustalając wysokość świadczeń alimentacyjnych należy mieć na względzie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego. Ustalenie czy nastąpiła zmiana stosunków, o których mowa powyżej następuje poprzez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami istniejącymi poprzednio podczas ustalania wysokości wcześniejszych alimentów.

Ostatnie orzeczenie o alimentach zostało wydane przed trzema laty. Upływ tego czasu nie warunkował jednak zmianą stosunków między stronami, która pozwalałaby uwzględnić żądanie powoda. Obecnie mamy do czynienia z odmiennym stanem faktycznym, aniżeli w 2014 roku,
a zgromadzone dowody pozwoliły wykazać zmiany w płaszczyźnie kosztów utrzymania uprawnionego oraz możliwości dochodowych matki dziecka. Nie są to jednak zmiany, które uzasadniałyby obniżenie dotychczasowych alimentów.

Małoletni pozwany jest bezsprzecznie nadal niesamodzielnym dzieckiem i z tych przyczyn
w dalszym ciągu wymaga wsparcia finansowego rodziców. Koszty utrzymania pozwanego wzrosły
o około 600 zł, co jest podyktowane naturalną modyfikacją potrzeb dziecka, a także zmieniającymi się cenami towarów i usług. Ustalone koszty utrzymania uprawnionego nie są przy tym przejawem jego zbytku. Matka dziecka nie domagała się bowiem markowej odzieży, kosztownej rozrywki lub zagranicznych wyjazdów wakacyjnych. 1/3 ustalonych kosztów utrzymania małoletniego to wyłącznie wydatki mieszkaniowe, które wzrosły o około 300 zł w porównaniu do ostatniej sprawy, z kolei 250 zł to nowy wydatek związany z opłatą za przedszkole. Z powyższych względów zmianę w płaszczyźnie wydatków małoletniego należy w pełni uwzględnić i uznać ją za niedającą podstaw do uwzględnienia powództwa.

Matka dziecka w dalszym ciągu wywiązuje się ze swojego obowiązku alimentacyjnego względem syna poprzez osobistą opiekę i jego wychowanie. Częściowo także wspiera go finansowo, albowiem podjęła pracę zarobkową i może obecnie przekazywać na jego rzecz, pozostałą do jej dyspozycji, kwotę około 100 zł miesięcznie. Mimo podjęcia zatrudnienia, uzyskiwania alimentów
z funduszu oraz otrzymania zasiłków, sytuacja ekonomiczna strony pozwanej w dalszym ciągu nie pozwala zaspokoić wszystkich potrzeb małoletniego dziecka, co w sposób oczywisty rzutuje na zasadność złożonego pozwu.

Powód inicjując przedmiotową sprawę powoływał się na zmianę w kwestii jego możliwości dochodowych, której to zmiany nie potwierdzono. Zobowiązany zarówno w 2014 roku jak i obecnie przebywa w zakładzie karnym i najprawdopodobniej pozostanie tam do 2019 roku. Ani w dacie ustalenia ostatnich alimentów, ani obecnie nie posiada realnych możliwości zarobkowych. Okoliczności tej jednak nie można było uwzględnić ani wówczas, ani obecnie, albowiem pobyt
w jednostce penitencjarnej jest kwestią zawinioną. Z kolei fakt, iż powód odbywa karę pozbawienia wolności, nie może rzutować niekorzystnie na przywileje alimentacyjne jego małoletniego dziecka. Wzrost zadłużenia względem funduszu alimentacyjnego, czy też inne zobowiązania finansowe powoda, powstałe jeszcze przed ustaleniem ostatnich alimentów, także nie dają przesłanek do uwzględnienia powództwa. Reasumując sytuację ekonomiczną zobowiązanego należy podkreślić, iż jest ona niezmienna od czasu ostatniej sprawy alimentacyjnej.

Wobec powyższego Sąd uznał żądanie powoda za nieuzasadnione i z mocy art. 138 k.r.o. oddalił powództwo w całości.

SSR Katarzyna Krawczyk – Mandrak