Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Główczyński

Protokolant: star. sekr. sądowy Justyna Alfawicka

po rozpoznaniu w dniu 28 marca 2017 r. w Legnicy

sprawy z wniosku A. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o wysokość renty rodzinnej

na skutek odwołania A. K. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 6 grudnia 2016 r.

znak (...)

oddala odwołanie.

SSO Krzysztof Główczyński

Sygn. akt VU 113/17

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. w decyzji z dnia 06 grudnia 2016 r. odmówił przeliczenia renty rodzinnej A. K. (1) i w jej uzasadnieniu stwierdził, że ubezpieczona posiada prawo do renty rodzinnej po zmarłym w dniu(...) mężu, ustalonej na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej, z uwzględnieniem kwoty bazowej, okresów składkowych i nieskładkowych oraz podstawy wymiaru ustalonej z zarobków, z okresu od 01 stycznia 1983 r. do 31 grudnia 1990 r., ze wskaźnikiem podstawy wymiaru wynoszącym 311,58%. Jednocześnie organ rentowy wskazał, że renta rodzinna podlega ponownemu przeliczeniu z uwzględnieniem wskazanych w decyzji przepisów, o ile została ustalona po emeryturze przysługującej emerytowi, który zmarł po dniu 30 kwietnia 2015 r., wówczas gdy emeryt mógł zgłosić wniosek o przeliczenie emerytury z zastosowaniem nowej regulacji.

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawczyni A. K. (1) wniosła o jej uchylenie w całości i rozstrzygnięcie co do istoty sprawy. W uzasadnieniu wskazała, że mając na względzie wynikającą z art. 2 Konstytucji ochronę praw i roszczeń przed organami państwa, wniosła o przeliczenie zgodnie z art. 110a ustawy z dnia 05 marca 2015 r. renty rodzinnej po zmarłym w dniu (...)mężu. Stwierdziła, iż organ rentowy nie odniósł się merytorycznie do wniosku a jedynie powierzchownie.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wniósł o oddalenie wymienionego wyżej odwołania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy.

Decyzją z dnia 27 marca 1997 r. organ rentowy przyznał A. K. (2) prawo do emerytury górniczej od osiągnięcia wieku emerytalnego w dniu (...)Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjął dochód, który stanowił podstawę wymiaru składek z 8 lat kalendarzowych od stycznia 1983 r. do grudnia 1990 r. Ustalony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynoszący 311,58% ograniczył do 250%. Świadczenie to wymieniony pobierał do chwili śmierci w dniu(...) A. K. (2) był pracownikiem (...) S.A. Oddział Zakłady (...) w P. do 29 kwietnia 1997 r. Wnioskodawczyni jest uprawniona do renty rodzinnej, której wysokość ustalono zgodnie z art. 53 ustawy emerytalnej, z uwzględnieniem kwoty bazowej, okresów składkowych i nieskładkowych oraz podstawy wymiaru ustalonej z zarobków, z okresu od 01 stycznia 1983 r. do 31 grudnia 1990r., ze wskaźnikiem podstawy wymiaru wynoszącym 311,58% i ograniczonym do 250%. We wniosku z dnia 01 grudnia 2016 r. A. K. (1) wniosła o przeliczenie świadczenia zgodnie z art. 110a ustawy emerytalnej i do wniosku dołączyła zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, określające wysokość wynagrodzeń rocznych za lata 1971 - 1997, jakie w czasie zatrudnienia od 27 grudnia 1967 r. do 29 kwietnia 1997 r. w (...) S.A. w L. osiągnął jej zmarły mąż.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. w decyzji z dnia 06 grudnia 2016 r. odmówił przeliczenia renty rodzinnej A. K. (1) i w jej uzasadnieniu stwierdził, że ubezpieczona posiada prawo do renty rodzinnej po zmarłym w dniu (...) mężu, ustalonej na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej, z uwzględnieniem kwoty bazowej, okresów składkowych i nieskładkowych oraz podstawy wymiaru ustalonej z zarobków, z okresu od 01 stycznia 1983 r. do 31 grudnia 1990 r., ze wskaźnikiem podstawy wymiaru wynoszącym 311,58%. Jednocześnie organ rentowy wskazał, że renta rodzinna podlega ponownemu przeliczeniu z uwzględnieniem wskazanych w decyzji przepisów, o ile została ustalona po emeryturze przysługującej emerytowi, który zmarł po dniu 30 kwietnia 2015 r., wówczas gdy emeryt mógł zgłosić wniosek o przeliczenie emerytury z zastosowaniem nowej regulacji.

(o k o l i c z n o ś c i n i e s p o r n e)

Sąd zważył co następuje.

W niespornym stanie faktycznym sprawy odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Istota sprawy sprowadza się do dokonania wykładni stanowiącego podstawę odmowy przeliczenia renty rodzinnej przepisu art. 110a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 748), w brzmieniu nadanym przepisem art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 05 marca 2015 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 552). Rozpatrując bowiem negatywnie wniosek o przeliczenie renty rodzinnej w sposób określony przepisem art. 110a ustawy emerytalnej organ rentowy stwierdził, że A. K. (1) jest uprawniona do renty rodzinnej i że świadczenie to podlega ponownemu przeliczeniu z uwzględnieniem wskazanych przepisów, o ile jest ono świadczeniem pochodnym emerytury przysługującej emerytowi, który zmarł po dniu 30 kwietnia 2015 r. i który mógł w związku z tym zgłosić wniosek o przeliczenie emerytury z uwzględnieniem nowej regulacji. Z kolei wnioskodawczyni stwierdziła, że ustawa nie zawiera zastrzeżenia ograniczającego możliwość przeliczenia renty rodzinnej po osobie zmarłej, po dniu 30 kwietnia 2015 r. i że renta rodzinna jest zawsze pochodną świadczenia zmarłego i w związku z tym nowelizacja ma zastosowanie również do ubezpieczonych, którym ZUS już przyznał i obliczył emeryturę, a więc także tych ubezpieczonych, którzy otrzymują rentę rodzinną.

Na wstępie należy wskazać, że ustawa emerytalna umożliwia przeliczenie wcześniej przyznanego świadczenia. Zgodnie bowiem art. 109 ust. 1, na wniosek emeryta lub rencisty wysokość emerytury określonej w art. 53 oraz renty (tj. renty z tytułu niezdolności do pracy i renty rodzinnej; zgodnie z art. 4 pkt 10) ulega ponownemu ustaleniu na zasadach określonych w art. 110-113. Ponowne ustalenie wymienionych świadczeń musi być poprzedzone wnioskiem pochodzącym od emeryta, tj. zgodnie z art. 4 pkt. 1 ustawy, od osoby mającej ustalone prawo do emerytury lub od rencisty, tj. zgodnie z art. 4 pkt 11 ustawy, od osoby mającej ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy lub do renty rodzinnej. Katalog zasad określających ponowne ustalenie wysokości świadczeń został uzupełniony od 01 maja 2015 r. Z tym bowiem dniem weszła w życie ustawa z dnia 05 marca 2015 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, opublikowana w Dzienniku Ustaw z dnia 21 kwietnia 2016 r., poz. 552 (art. 4 tej ustawy). Z dniem 01 maja 2015 r. wszedł w życie dodany art. 1 pkt 3 ustawy zmieniającej przepis art. 110a. Ta regulacja oznacza, że ponowne ustalenie wysokości wskazanego w nim świadczenia jest możliwe nie wcześniej niż od 01 maja 2015 r. i to na wniosek określonego przepisem świadczeniobiorcy. Zgodnie z art. 110a ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn.: Dz.U. z 2015 r., poz. 748 z późn. zm.), wysokość emerytury oblicza się ponownie od podstawy wymiaru ustalonej w sposób określony w art. 15, z uwzględnieniem art. 110 ust. 3, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego przypadającą w całości lub w części po przyznaniu świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru przed zastosowaniem ograniczenia, o którym mowa w art. 15 ust. 5, jest wyższy niż 250%. Ustalenie wysokości emerytury zgodnie z ust. 1 może nastąpić tylko raz (ust. 2). Wysokość emerytury podlega zatem ponownemu ustaleniu od podstawy wymiaru emerytury przeliczonej w myśl art. 110a ustawy emerytalnej, gdy zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

1.  do ponownego obliczenia podstawy wymiaru emerytury wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przypadającą w całości lub w części po przyznaniu emerytury, tj. z okresu:

- kolejnych 10 lat kalendarzowych przypadających w ostatnich 20 latach kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury od przeliczonej podstawy wymiaru,

  - dowolnie wybranych przez emeryta 20 lat kalendarzowych, w których podlegał on ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie wysokości emerytury;

2.  nowo ustalony wskaźnik wysokości podstawy jest wyższy niż 250%.

Przepis art. 110a ustawy emerytalnej, stanowiąc że wysokość emerytury oblicza się ponownie i że przeliczeniu podlega emerytura ustalona w sposób określony w art. 15, a zatem nie inna, nie stwarza możliwości przeliczenia na zasadach w nim określonych innych świadczeń, a zatem rent, z rentą rodzinną włącznie.

O ile trafnie argumentuje A. K. (1), że renta rodzinna jest świadczeniem pochodnym emerytury, to ta okoliczność nie jest wystarczająca do uwzględnienia jej wniosku. Ponowne ustalenie jej renty w związku z wejściem w życie art. 110a ustawy mogłoby nastąpić jedynie pośrednio, dopiero po uprzednim przeliczeniu na zasadach określonych przepisami art. 109 ust. 1 w związku z art. 110a ustawy emerytalnej, stanowiącej podstawę ustalenia tego świadczenia, emerytury A. K. (2). Jak wynika z powyższych rozważań, przeliczenie emerytury musi być poprzedzone wnioskiem emeryta. Wniosek taki z oczywistych przyczyn nie został złożony i już nie może być złożony. Skutkiem tego wysokość emerytury męża wnioskodawczyni nie została ponownie ustalona według zasad określonych normą art. 110a ustawy emerytalnej i oczywiście w aktualnym stanie prawnym nadal nie może być ponownie ustalona.

Zatem w świetle przedstawionego wyżej stanu prawnego i faktycznego wniosek A. K. (1) o ponowne ustalenie wysokości przysługującej jej renty rodzinnej według zasad określonych art. 110a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie może być uwzględniony.

Z powyższych względów, Sąd nie znajdując uzasadnionych podstaw odwołanie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił.