Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W oparciu o zgromadzony w toku postępowania i ujawniony na rozprawie głównej materiał dowodowy Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. J. i E. J. byli małżeństwem do 2008 r. Pomimo rozwodu w dalszym ciągu utrzymują kontakt, a M. J. pomaga byłej żonie w opiece nad młodszym synem. E. J. w przeszłości prowadziła działalność gospodarczą pod nazwą (...) Usługi (...) z siedzibą w G. na ul. (...). Sprawami firmy faktycznie zajmował się jednak M. J.. Firma ta z uwagi na problemy finansowe zaprzestała działalności w 2013 r. E. J. wszystkie dokumenty, jak również pieczątki firmowe przechowuje w domu, a M. J. ma do nich dostęp.

(dowód: zeznania świadka E. J. – k.128 akt II K 67/17)

W wakacje 2015 r. D. H. złożył drogą telefoniczną wniosek o zawarcie pożyczki w (...) im. (...) z siedzibą w G.. Wniosek ten został skierowany do Oddziału (...) im. (...) w E. przy ul. (...). Doradca finansowy skontaktował się z D. H. proponując spotkanie bezpośrednio w oddziale. Do zawarcia umowy pożyczki niezbędnym było przedłożenie umowy o pracę, jak również złożenie aktualnego oświadczenia o zatrudnieniu i dochodach. Wskazane dokumenty D. H. miał przynieść w okresie od 20 do 25 sierpnia 2015 r. Ponieważ D. H. nigdzie nie pracował, w czasie spotkania ze znajomym M. J. poprosił go o pomoc w uzyskaniu pożyczki. Pomoc ta miała polegać na wystawieniu umowy o pracę. M. J. przystał na propozycję D. H. i sporządził umowę o pracę datowaną na dzień 30.12.2014 r., zgodnie z którą D. H. był zatrudniony począwszy od 2 stycznia 2015 r. w firmie (...), ul. (...) na czas nieokreślony na stanowisku mechanika z wynagrodzeniem 1669,05 zł netto. Pod umową podpisali się D. H. w miejscu pracownika, zaś M. J. w miejscu pracodawcy pod pieczątką „(...) (...), którą tą pieczątką posłużył się bez wiedzy i zgody byłej żony. Wskazaną umowę o pracę wraz z oświadczeniem o zatrudnieniu i dochodzie D. H. przedłożył w Oddziale (...) im. (...) w E. w dniu 25 sierpnia 2015 r. W oświadczeniu o zatrudnieniu i dochodzie D. H. wskazał nr telefonu pracodawcy (...). W celu potwierdzenia zatrudnienia D. H. pracownica (...) w dniu 25 sierpnia 2015 r. zadzwoniła pod wskazany na oświadczeniu o zatrudnieniu i dochodzie numer telefonu. Telefon odebrał M. J., który potwierdził zatrudnienie D. H. w firmie (...) w G..

Po pozytywnej weryfikacji w dniu 25 sierpnia 2015 r. D. H. zawarł z (...) im. (...) z siedzibą w G. Oddział w E. umowę pożyczki nr (...) na kwotę 14.600 zł. Spłata pożyczki miała następować w miesięcznych ratach do 25 sierpnia 2019 r. Termin płatności pierwszej raty przypadał na 25 września 2015 r. D. H. nie uiścił żadnej z wymagalnych rat na poczet zaciągniętej pożyczki w (...) im. (...).

(dowód: wyjaśnienia oskarżonego M. J. – k.4-5, 10, 13, zeznania świadków: I. C. – k.117 akt II K 67/17, S. B. – częściowo k.208 v akt II K 67/17, E. J. – k.217v akt II K 67/17, D. H. – k. 41, k.506 akt II K 67/17, A. B. – k.36v, umowa o pracę – k. 146 akt II K 67/17, oświadczenie o zatrudnieniu i dochodzie – k.146 akt II K 67/17, umowa pożyczki – k. 146 akt II K 67/17, harmonogram spłaty pożyczki – k. 146 akt II K 67/17)

Oskarżony M. J. przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów. Oskarżony jest osobą karaną.

(dowód: dane o karalności – k.37-39)

Sąd zważył, co następuje:

W świetle wyników przeprowadzonego postępowania dowodowego tak sprawstwo oskarżonego M. J. w zakresie zarzucanych mu przestępstw, jak i jego wina wątpliwości nie budzą.

Sam oskarżony M. J. przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i złożył wyjaśnienia zgodne z poczynionymi przez Sąd ustaleniami faktycznymi. M. J. wyjaśnił, iż umowę o pracę D. H. w firmie byłej żony sporządził na prośbę D. H., który motywował ją koniecznością pozyskania pożyczki z uwagi na złą sytuację finansową. Oskarżony przyznał, że umowę sporządził własnoręcznie bez wiedzy i zgody E. J. wykorzystując do tego pieczątkę firmową. Oskarżony przyznał również, że w rozmowie z pracownikiem (...) im. (...), która miała miejsce w dniu 25 sierpnia 2015 r., potwierdził zatrudnienie D. H. w (...) Usługi (...) w G.. Wyjaśnienia oskarżonego nie budzą wątpliwości Sądu, są szczere, spontaniczne, logiczne, jak również korelują z całokształtem materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie.

Analogicznie należało ocenić zeznania świadka D. H.. Świadek ten słuchany na rozprawie potwierdził okoliczności wskazywane przez oskarżonego, przyznał, że do sporządzenia fikcyjnej umowy o pracę doszło na jego prośbę, gdyż była mu ona niezbędna przy staraniach o pożyczkę. Podkreślić należy, iż już na rozprawie w sprawie II K 67/17 oskarżony przyznał się do popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 kk. W tej sytuacji uprzednie wyjaśnienia świadka składane w charakterze podejrzanego, kiedy to zaprzeczał zawarciu umowy pożyczki, należy uznać li tylko za budowanie linii obrony w celu uniknięcia odpowiedzialności karnej.

Za wiarygodne Sąd uznał również zeznania świadka E. J.. Relacje świadka pozostają w zgodności z wyjaśnieniami oskarżonego, jak również zeznaniami D. H.. Świadek zaprzeczyła, by kiedykolwiek w ramach prowadzonej działalności gospodarczej kogokolwiek zatrudniała, a nadto podkreśliła, że faktycznie od 2013 r. z uwagi na problemy finansowe działalności tej nie prowadzi. Relacje świadka są rzeczowe, spójne i logiczne

Sąd pozytywnie ocenił również relacje pracowników (...) im. (...) z siedziba w G. Oddział w E.: I. C., A. B. i S. B.. Osoby te w swych zeznaniach przedstawiły okoliczności związane z staraniami D. H. o przyznanie pożyczki gotówkowej, sposobu weryfikacji jego zdolności kredytowej, ostatecznego rozpatrzenia wniosku. Zeznania świadków są obiektywne, ograniczają się do wskazania okoliczności, które znajdują stosowne odzwierciedlenie w dokumentacji finansowej, jak również opinii z zakresu badań dokumentów. Wskazać jednakże należy, iz nie można było uznać za wiarygodne twierdzeń S. B., z których wynika, iż zatrudnienie D. H. miała potwierdzać kobieta, gdyż oskarżony M. J. kategorycznie i jednoznacznie wskazał, iż to on był tą osobą, która potwierdzała zatrudnienie świadka.

W ocenie za w pełni wiarygodną należało uznać opinie biegłego z zakresu badań dokumentów, gdyż jest ona precyzyjna, należycie uzasadniona, wydana została po wnikliwym przeanalizowaniu całości zgromadzonego materiału dowodowego i porównawczego, z poszanowaniem osiągnięć wiedzy obowiązującej w tej dziedzinie kryminalistyki. Uwzględnia bogaty, pełny materiał dowodowy i porównawczy. Wnioski opinii należy ocenić jako jednoznaczne i kategoryczne. Z powyższych względów Sąd uznał opinię za wiarygodną i stanowiącą istotny dowód w sprawie.

Opinie psychologiczna i psychiatryczna również zasługują na walor wiarygodności. Są pełne, logicznie uzasadnione, odnoszą się do wszystkich postawionych im zagadnień, a nadto zostały sporządzone przez osoby dysponujące niekwestionowaną wiedzą i doświadczeniem zawodowym w dziedzinie psychiatrii i psychologii.

Dowody w postaci: danych o karalności, danych osobopoznawczych, protokołów zawiadomienia o przestępstwie, historii choroby, protokołów: oględzin, zatrzymania przeszukania, odpisów wyroków, wykazu dowodów rzeczowych, dokumentacji finansowej związane z zawarciem umowy pożyczki gotówkowej nr (...), protokołów pobrania i próbek pisma, tablicy poglądowej, kwestionariusza wywiadu środowiskowego, protokołu zaznajomienia z materiałami śledztwa stanowią materiał dowodowy uzupełniający. Zostały sporządzone zgodnie z wymogami prawa przez uprawnione osoby.

Mając na względzie poczynione ustalenia faktyczne i przedstawioną powyżej ocenę dowodów Sąd uznał M. J. za winnego tego, że w nieustalonym dniu nie później niż 25 sierpnia 2015 r. w E. wystawił dokument oznaczony tytułem „umowa o pracę” na nazwisko D. H. z datą 30.12.2014 r. potwierdzający zatrudnienie w firmie (...) poświadczając nieprawdę co do zatrudnienia D. H., czym wyczerpał znamiona występku z art. 271 § 1 kk.

Ponadto Sąd uznał M. J. za winnego tego, że w dniu 25 sierpnia 2015r. w E. pomógł D. H. doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (...) im. (...) z siedzibą w G. poprzez telefoniczne potwierdzenie zatrudnienia w/w firmie (...) podczas weryfikacji tego faktu przez pracownika (...), co spowodowało zawarcie umowy pożyczki gotówkowej w kwocie 14 600 zł przy użyciu nieprawdziwego zaświadczenia o zatrudnieniu w firmie (...) sprzętem specjalistycznym – (...)”, a następnie nie wywiązanie D. H. z warunków tej umowy, tj. popełnienia występku kwalifikowanego z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk.

Sąd uznał także, iż okoliczności popełnienia przez oskarżonego M. J. przypisanych mu czynów wskazują, iż można przypisać mu winę w ich popełnieniu. Jak wskazuje A. Z. w Komentarzu do Części ogólnej Kodeksu karnego ((...), (...) Kodeks karny, część ogólna, Zakamycze 1998 r., str. 24-25) winą jest oceniana z punktu widzenia kryteriów społeczno – etycznych wadliwość procesu decyzyjnego w warunkach możliwości podjęcia decyzji zgodnej z wymogami prawa. Oskarżony jest już osobą dorosłą, dojrzałą, zdolną do poniesienia odpowiedzialności. Nie zachodzą przy tym okoliczności wyłączające jego poczytalność lub wskazujące, że nie zdawał sobie sprawy z bezprawności swojego postępowania. Mając bowiem na uwadze zakres swobody w wyborze i realizacji zachowania zgodnego z prawem, a w tym możliwość rozpoznania znaczenia czynu, możliwość faktycznego sterowania swoim postępowaniem, w ocenie Sądu z okoliczności sprawy nie wynika, by stan poczytalności oskarżonego był w jakikolwiek sposób ograniczony bądź zniesiony. A zatem oskarżony świadomie naruszył obowiązujące zakazy i zachował się w sposób niezgodny z obowiązującym porządkiem prawnym.

Wymierzając oskarżonemu kary za przypisane występki, Sąd uwzględnił okoliczności, jakie nakazuje brać po uwagę art. 53 § 1 kk, zgodnie z którym Sąd wymierza kary według swego uznania, w granicach przewidzianych przez prawo, bacząc by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze, wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Ponadto Sąd miał na względzie, że § 2 powołanego artykułu wskazuje, iż wymierzając karę Sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie się o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w inny sposób społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego.

Zgodnie z art. 115 § 2 kk przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu Sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiar wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, jak również postać zamiaru sprawcy.

Nie ulega wątpliwości, że oskarżony swym działaniem godził w dobra chronione prawem, jakim są mienie i pewność obrotu gospodarczego, wiarygodność dokumentów, co z kolei, biorąc pod uwagę rozmiar wyrządzonej przestępstwem szkody, wskazuje na znaczny stopień społecznej szkodliwości działania oskarżonego. W ocenie Sądu oskarżony dokonując zarzucanych mu czynów nie liczył się z konsekwencjami swego działania, jakie będą musiałby ponieść inne podmioty. Uprzednią karalność M. J. Sąd potraktował jako okoliczności zaostrzające wymiar kary. Jednocześnie Sąd nie dopatrzył się żadnych okoliczności łagodzących po stronie oskarżonego.

Mając na względzie powyższe za pierwsze z przypisanych przestępstw, przy zastosowaniu art. 37a kk Sąd wymierzył oskarżonemu karę 10 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 40 godzin w stosunku miesięcznym, zaś za czyn drugi, kwalifikowany z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk karę 1 roku ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 40 godzin w stosunku miesięcznym.

Choć jak wyżej wskazano w sprawie brak jest okoliczności łagodzących, Sąd zdecydował, by w przypadku oskarżonego, zastosować regulację art. 37a kk i za przypisane występki wymierzyć kary ograniczenia wolności. Zgodnie z treścią art. 37a kk jeżeli ustawa przewiduje zagrożenie karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat, można zamiast tej kary orzec grzywnę albo karę ograniczenia wolności, o której mowa w art. 34 § 1a pkt 1 lub 4. Zważywszy na zagrożenie karą przewidziane w art. 271 § 1 kk i art. 286 § 1 kk wymogi formalne pozwalające na zastosowanie w/w regulacji zostały spełnione. Zdaniem Sądu jednakże oskarżony, pomimo uprzedniej karalności nie jest sprawcą, dla którego efektywnej resocjalizacji wymagana byłaby izolacja więzienna. Sąd stoi na stanowisku, iż kara efektywna, kara ograniczenia wolności wykonywana w społeczności lokalnej i na jej użytek osiągnie pożądany efekt i to zarówno w zakresie prewencji indywidualnej, jak i ogólnej. Efektywnie wykonywana kara ograniczenia wolności w orzeczonym wymiarze przez swą dotkliwość zdaniem Sądu skutecznie wdroży oskarżonego do przestrzegania porządku prawnego, a w wymiarze ogólnym przekona, iż droga przestępstwa nie popłaca i każde naruszenie prawa wiąże się z konsekwencjami, które musi ponieść sprawca.

Kierując się wskazaniami art.85 § 1 i 2 kk oraz art. 86 § 1 i 3 kk w pkt 3 wyroku Sąd połączył oskarżonemu M. J. jednostkowe kary ograniczenia wolności i wymierzył karę łączną 1 roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 40 godzin w stosunku miesięcznym.

Biorąc pod uwagę aktualną sytuację oskarżonego, Sąd zwolnił go z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych, uznając, iż stanowiłoby to dlań zbytnią uciążliwość.