Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 maja 2013 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSR del. Jacek Liszka

Protokolant: st.sekr.sądowy Małgorzata Houda

po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2013 roku w Tarnowie na rozprawie

odwołania M. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 25 maja 2012 roku nr (...)- (...)

w sprawie M. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o rentę

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującej się M. G. rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy począwszy od dnia 26 stycznia 2012r. do dnia 31 lipca 2013r.

Sygn. akt IV U 780/12

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 08 maja 2013 roku

Decyzją z dnia 25 maja 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił M. G. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wskazując, iż orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia 18.05.2012 r. ubezpieczona została uznana za całkowicie niezdolną do pracy do dnia 31.07.2013 r., a niezdolność ta powstała w dniu 11.07.2011 r. W dziesięcioleciu przed dniem powstania niezdolności do pracy, tj. w okresie od 11.07.2001 r. do 10.07.2011 r. udowodniła łącznie 2 lata, 3 miesiące i 2 dni okresów składkowych i nieskładkowych, a w dziesięcioleciu przed dniem złożenia wniosku, czyli w okresie od 26.01.2002 r. do 25.01.2012 r. udowodniła łącznie 1 rok, 7 miesięcy i 26 dni okresów ubezpieczenia. Zatem nie posiada wymaganego, co najmniej 5 letnie okresu podlegania ubezpieczeniu.

W odwołaniu od powyższej decyzji podniesiono, iż odwołująca jest od ponad 20 lat chora na schizofrenię paranoidalną, uniemożliwiającą jej normalne funkcjonowanie. Ubezpieczona uciekła z domu na długie lata tułając się po Europie, nie chciała się leczyć w związku z czym nie stawiała się na badania lekarskie w ZUS. Jej irracjonalne zachowania i brak systematycznego zażywania leków spowodowane są chorobą psychiczną która czyni ją całkowicie niezdolną do pracy. W związku z tym w odwołaniu domagano się zmiany decyzji i przyznania świadczenia rentowego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację wyrażoną w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia i podnosząc również, że odwołanie nie wnosi żadnych nowych okoliczności w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. G. urodziła się dnia (...) r. Ubezpieczona posiada wykształcenie średnie, ukończyła technikum hodowlane.

Ubezpieczona w okresie od 6.07.2002 r. do 30.06.2004 r. pobierała rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

W okresach od 1.03.2010 r. do 31.10.2010 r. oraz od 1.12.2010 r. do 31.12.2011 r. podlegała ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania pracy nakładczej w firmie matki, natomiast w okresach od 13.08.2011 r. do 8.01.2012 r. oraz od 20.08.2012 r. do 15.01.2013 r. wnioskodawczyni pobierała zasiłek chorobowy.

Dowód: - akta ZUS

W dniu 26.01.2012 r. ubezpieczona złożyła wniosek do ZUS o ponowne ustalenie prawa do renty.

Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 3.04.2012 r. odwołująca została uznana za całkowicie niezdolną do pracy do dnia 30.04.2014 r., przy czym niezdolność ta powstała przed dniem 29.12.2005 r. W związku ze zgłoszonym zarzutem wadliwości powyższego orzeczenia komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 18.05.2012 r. ustaliła, że odwołująca się jest całkowicie niezdolna do pracy do dnia 31.07.2013 r., przy czym niezdolność ta powstała w dniu 11.07.2011 r.

Wobec powyższego, zaskarżoną decyzją z dnia 25.05.2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił odwołującej się prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Od tej decyzji ubezpieczona złożyła odwołanie.

Dowód: akta ZUS

W toku niniejszego postępowania sądowego u odwołującej się stwierdzono chorobę psychiczną pod postacią schizofrenii paranoidalnej.

Ubezpieczona leczy się psychiatrycznie co najmniej od 1996 r. Chora nie ma poczucia choroby, nie chce się leczyć. Po dwóch lata (2002-2004) pobierania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy nie zgłosiła się na kolejne badanie, gdyż jak wynika z wywiadu po otrzymaniu wezwania do ZUS uciekła z domu z dokumentami osobistymi, brak konkretnych informacji gdzie wtedy przebywała i czym się zajmowała. Do miejsca zamieszkania docierały jedynie wezwania o zapłatę za przejazdy kolejowe i autobusowe z Polski i innych krajów. Czasem telefonowała do matki z różnych krajów. Brak też konkretnych informacji kiedy wróciła do kraju. Matce udało się odszukać córkę w czerwcu 2011 r., była wówczas w bardzo złym stanie psychicznym, została hospitalizowana wbrew woli w Szpitalu (...) w S.. Choroba trwa od wielu lat, a przedstawiony stan psychiczny wskazuje, że znajdowała się w stanie psychozy. Przerwania leczenia w takim przypadku skutkują wystąpieniem objawów psychotycznych, które nie leczone powodują pogłębianie się choroby, oderwanie się od realiów życia codziennego, zamknięcie w świecie przeżyć psychotycznych. Fakt, że ubezpieczona nie zgłosiła się na kolejne badanie w ZUS po upływie orzeczonej niezdolności do pracy był spowodowany chorobą psychiczną.

Odwołująca jest całkowicie niezdolna do pracy od czasu uprzedniego orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy, czyli od dnia 18.06.2002 r. do dnia 31.07.2013 r. Stan psychiczny nie uległ poprawie z dniem zakończenia okresu trwania orzeczonej niezdolności do pracy, tj. w czerwcu 2004 r. Jeżeli będzie kontynuowała leczenie istnieje prawdopodobieństwo odzyskania zdolności do pracy.

Dowód: - opinia sądowo – psychiatryczna z dnia 2.01.2013 r. – k. 18-20,

- opinia uzupełniająca z dnia 25.03.2013 r. – k. 37,

- dokumentacja lekarska – akta ZUS.

Sąd, ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie, podzielił wnioski płynące z opinii biegłej z zakresu psychiatrii uznając, iż zawierają one kompleksową i wyczerpującą ocenę stanu zdrowia odwołującej się, a nadto uwzględniają wpływ wszystkich rozpoznanych u niej schorzeń na jej zdolność do pracy. Sąd uznał, iż charakterystyka schorzeń została przez biegłą oceniona prawidłowo z punktu widzenia zasad logiki, przy wykorzystaniu wiedzy specjalistycznej, popartej doświadczeniem zawodowym. Zważyć przy tym należy, iż opinie zostały wydane przez biegłą sądową o specjalności adekwatnej do schorzenia zdiagnozowanego u opiniowanej, zaś opiniująca swe ustalenia i wnioski wywiodła po bezpośrednim badaniu oraz szczegółowej analizie całości dokumentacji medycznej złożonej w aktach sprawy.

Organ rentowy wniósł zastrzeżenia do opinii biegłej z zakresu psychiatrii, pozbawione w zasadzie zarzutów merytorycznych (k. 24). ZUS podniósł w nich między innymi, iż biegła nie wskazała na żadne dowody medyczne, które wskazywałyby na brak poprawy stanu zdrowia badanej po 2004 r. W związku z tym wniósł o uzupełnienie dokumentacji medycznej o lata 2004-2011 i o przeprowadzenie opinii uzupełniającej.

W opinii uzupełniającej biegła z zakresu psychiatrii podkreśliła, iż w zastrzeżeniach ZUS brak było jakiegokolwiek zarzutu natury merytorycznej do wydanej przez nią opinii. Ponadto biegła podkreśliła, iż przemieszczanie się przez badaną po różnych krajach nie było migracją zarobkową, ani też jak pisze ZUS „wielką przygodą”, lecz było wynikiem choroby psychicznej.

Także w zastrzeżeniach do opinii uzupełniającej brak było argumentów, wskazujących na jakieś istotne uchybienia, czy błędy po stronie biegłej, które mogłyby podważać jej wartość dowodową. Organ rentowy bezzasadnie podniósł, iż stwierdzenie w opiniach wstecznej daty powstania niezdolności do pracy u odwołującej jest błędne, gdyż nie jest poparte żadną dokumentacją medyczną. Tymczasem wymaga podkreślenia, iż okoliczność braku dokumentacji medycznej ubezpieczonej za lata 2004-2011 wynika właśnie z postępującej choroby psychicznej i braku woli podjęcia leczenia po jej stronie. Choroba ta nie miała bowiem natury somatycznej, tylko psychiczną, zatem dokumentacja medyczna nie była niezbędna do ustalenia wstecznej daty niezdolności do pracy. Zachowania odwołującej w tym czasie, jej ucieczki z domu, tułanie się po świecie, mieszkanie w lesie, włamywanie się po jedzenie, agresywne reakcje wobec matki, a w końcu nie leczenie się i w związku z tym brak dokumentacji medycznej jednoznacznie wskazują na oderwanie się chorej od realiów życia i występowanie u niej objawów psychotycznych jako konsekwencje nie leczonej schizofrenii paranoidalnej.

Zwrócić jeszcze należy uwagę na fakt, iż biegła psychiatra w swojej opinii uznała odwołującą za okresowo, całkowicie niezdolną do pracy. Niewykluczone zatem, iż po zastosowanym leczeniu stan zdrowia badanej ulegnie poprawie. Jednak na czas przeprowadzonego badania, ze względu na konieczne dalsze leczenie i brak poprawy odwołująca została uznana za okresowo całkowicie niezdolną do pracy.

Opinie biegłej spełniły nadto wymogi przewidziane dla tego rodzaju środków dowodowych określone w art. 278 kpc i art.285 kpc., zaś w toku postępowania nie ujawniły się żadne okoliczności, które mogłyby podważać zaufanie do wiedzy czy bezstronności biegłej.

Dowody z dokumentów zalegających w aktach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności, a ponadto nie były kwestionowane przez strony postępowania.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie art.57 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zmianami) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące przesłanki:

1)jest niezdolny do pracy;

2)ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust.1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit.b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit.a, pkt 10 lit.a, pkt 11-12, 13 lit.a, pkt 14 lit.a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit.a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu (art. 12 ust. 1). Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (art.12 ust.2), zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji ( art. 12 ust. 3).

Zgodnie z art.13 ustawy przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1)stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2)  możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Dla rozstrzygnięcia, czy w przypadku ubezpieczonej mamy do czynienia z niezdolnością do pracy, i kiedy owa niezdolność powstała koniecznym stało się zasięgnięcie opinii biegłej z zakresu psychiatrii. Z opinii tej wynika, iż ubezpieczona cierpi na chorobę psychiczną pod postacią schizofrenii paranoidalnej.

Ubezpieczona leczy się psychiatrycznie co najmniej od 1996 r. Chora nie ma poczucia choroby, nie chce się leczyć. Po dwóch lata (2002-2004) pobierania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy nie zgłosiła się na kolejne badanie, gdyż jak wynika z wywiadu po otrzymaniu wezwania do ZUS uciekła z domu z dokumentami osobistymi, brak konkretnych informacji gdzie wtedy przebywała i czym się zajmowała. Do miejsca zamieszkania docierały jedynie wezwania o zapłatę za przejazdy kolejowe i autobusowe z Polski i innych krajów. Czasem telefonowała do matki z różnych krajów. Brak też konkretnych informacji kiedy wróciła do kraju. Matce udało się odszukać córkę w czerwcu 2011 r., była wówczas w bardzo złym stanie psychicznym, została hospitalizowana wbrew woli w Szpitalu (...) w S.. Choroba trwa od wielu lat, a przedstawiony stan psychiczny wskazuje, że znajdowała się w stanie psychozy. Przerwania leczenia w takim przypadku skutkują wystąpieniem objawów psychotycznych, które nie leczone powodują pogłębianie się choroby, oderwanie się od realiów życia codziennego, zamknięcie w świecie przeżyć psychotycznych. Fakt, że ubezpieczona nie zgłosiła się na kolejne badanie w ZUS po upływie orzeczonej niezdolności do pracy był spowodowany chorobą psychiczną.

Odwołująca jest całkowicie niezdolna do pracy od czasu uprzedniego orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy, czyli od dnia 18.06.2002 r. do dnia 31.07.2013 r. Stan psychiczny nie uległ poprawie z dniem zakończenia okresu trwania orzeczonej niezdolności do pracy, tj. w czerwcu 2004 r.

Reasumując, zgromadzony w aktach sprawy materiał dowodowy potwierdza, iż odwołująca się spełnia ustawowe przesłanki do przyznania jej renty z tytułu niezdolności do pracy, z uwagi na całkowitą niezdolność do pracy utrzymującą się u niej od poprzedniego postępowania orzeczniczego. Właśnie data powstania niezdolności do pracy ubezpieczonej była kwestią sporną, a ZUS utrzymywał, za orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS, iż niezdolność ta powstała w 2011 r. Takie stanowisko organu rentowego wydaje się być sprzeczne z własnymi ustaleniami, gdyż nie tylko lekarz orzecznik ZUS stwierdził o wiele wcześniejszą datę występowania niezdolności po stronie ubezpieczonej, lecz także konsultant ZUS specjalista psychiatrii w opinii z dnia 8.05.2012 r. (k. 30-31 akt ZUS) również przyjął niezdolność do pracy już od 2004 r. na którą to opinię następnie powoływano się w orzeczeniu komisji lekarskiej ZUS z dnia 18.05.2012 r.

Należy jeszcze wspomnieć, iż do omawianego stanu faktycznego nie znajdzie zastosowania art. 100 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Zgodnie z nim jeżeli ubezpieczony pobiera zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacane na podstawie przepisów Kodeksu pracy, prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty szkoleniowej powstaje z dniem zaprzestania pobierania tego zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia. Ubezpieczona zaprzestała bowiem pobierania zasiłku chorobowego z dniem 8.01.2012 r., a świadczenie po myśli art. 129 ust. 1 ustawy należy się od dnia złożenia wniosku, czyli od 26.01.2012 r. Na ten dzień nie pobierała ona w ZUS zasiłku chorobowego, natomiast fakt jego późniejszego pobierania nie ma znaczenia dla sprawy przyznania renty.

Z uwagi na powyższe, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję poprzez przyznanie odwołującej się renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy na okres od 26.01.2012 r. do 31.07.2013 r., biorąc za podstawę powołane przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz art. 477 ^{(( 14))} §2 k.p.c.

SSR (del) Jacek Liszka

Sekretariat:

-

odnotować uzasadnienie,

-

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć organowi rentowemu,

- kal. 2 tygodnie.