Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 maja 2017 roku

Sąd Rejonowy w Słupsku IX Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Elżbieta Sawko

Protokolant: Judyta Czuba-Balik

po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2017 roku

na rozprawie

sprawy z powództwa Towarzystwa (...) S.A. w W.

przeciwko B. K.

o zapłatę

1.  Uchyla nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 28 czerwca 2016 roku wydany pod sygnaturą akt IX Nc 246/16 w części co do odsetek ustawowych za opóźnienie za okres od dnia 25 maja 2016 roku do dnia zapłaty od kwoty 9.761,67 złotych oraz co do zasądzonych tym nakazem od pozwanego B. K. na rzecz powoda Towarzystwa (...) S.A. w W. kosztów procesu w kwocie 2.306,00 złotych.

2.  Oddala powództwo w części obejmującej żądanie zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie za okres od dnia 25 maja 2016 roku do dnia zapłaty od kwoty 9.761,67 złotych;

3.  Zasądza od powoda Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz pozwanego B. K. kwotę 743,00 (siedemset czterdzieści trzy 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt IX C 898/16

UZASADNIENIE

Powód Towarzystwo (...) SA w W. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym, by pozwany B. K. zaspokoił w całości roszczenie powoda o zapłatę kwoty 9.761,67 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa (25.05.2016r.) do dnia zapłaty oraz zaspokoił koszty postępowania, w tym koszty zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podnosił, iż w dniu 2.10.2009r. w S. pozwany kierując w stanie nietrzeźwości pojazdem marki F. o nr rej (...) potrącił poruszającą się po przejściu dla pieszych I. P.. Dochodzona pozwem kwota stanowi zwrot wypłaconego poszkodowanej I. P. zadośćuczynienia i odszkodowania przez powoda, który ubezpieczał pojazd pozwanego w dacie przedmiotowego zdarzenia.

W dniu 28 czerwca 2016r. Sąd wydał pod sygn. akt IX Nc 246/16 nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym uwzględniając w całości dochodzoną pozwem kwotę 9.761,67 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 25.05.2016r. do dnia zapłaty oraz zasądzając kwotę 2.306 zł tytułem kosztów procesu (k. 122).

W zarzutach od nakazu zapłaty pozwany B. K. zaskarżył nakaz zapłaty w części, to jest co do odsetek ustawowych za opóźnienie oraz kosztów procesu, domagając się w tym zakresie oddalenia powództwa z uwagi na nieprawidłowe doręczenie wezwania do zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany nie kwestionując roszczenia głównego wskazał, iż od 21.02.2013r. nie zamieszkuje pod adresem wskazanym przez powoda w pozwie, o czym powód wiedział z uwagi na fakt, iż powód wznawiał umowy ubezpieczenia domu pozwanego w Ł. przy ulicy (...), pod którym to adresem pozwany zamieszkuje.

W odpowiedzi na zarzuty powód podtrzymał żądanie zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie oraz kosztów procesu podnosząc, iż pozwany odebrał pod rzekomo nieaktualnym adresem zamieszkania w S. wezwanie do zapłaty kwoty 5.000zł, skierowane do niego kilka miesięcy po zameldowaniu się przez pozwanego pod adresem w Ł., a także odpis niniejszego pozwu, co prowadzi do wniosku, iż mimo formalnego zameldowania pod adresem w Ł. pozwany zamieszkiwał faktycznie pod adresem w S. w dacie doręczenia mu wezwania do zapłaty dochodzonej pozwem kwoty.

Ponadto powód wywodził, że pozwany nie dokonał wpłaty dochodzonej pozwem kwoty 9.761,67 zł w dwutygodniowym terminie od otrzymania nakazu zapłaty, wobec czego dał powód do wytoczenia powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 2.10.2009r. w S. przy ulicy (...) pozwany kierując w stanie nietrzeźwości pojazdem marki F. (...) o nr rej. (...) potrącił na przejściu dla pieszych I. P., w wyniku czego doznała ona obrażeń ciała w postaci złamania kłykcia bocznego kości piszczelowej prawej oraz urazu twarzoczaszki. Pozwany został skazany prawomocnym wyrokiem karnym.

bezsporne, nadto dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 21.06.2010r. sygn. akt XIII K 2014/09 – k. 19, historia choroby – k. 31-111

W dacie przedmiotowego zdarzenia pojazd pozwanego objęty był ochroną ubezpieczeniową OC przez powoda.

bezsporne, nadto dowód: zapytanie do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego – k. 20

Na mocy ugody zawartej z I. P. powód zobowiązał się wypłacić na rzecz poszkodowanej kwotę 23.000 zł tytułem wszelkich roszczeń związanych z doznanymi obrażeniami wskutek przedmiotowego wypadku komunikacyjnego, przy czym z ugodzonej kwoty na dzień zawarcia ugody powód wypłacił na rzecz I. P. kwotę 13.238,33 zł, zaś pozostałą kwotę w wysokości 9.761,67 zł wypłacił w dniu 10.02.2014r.

dowód: ugoda – k. 118, potwierdzenie transakcji – k. 119

Pozwany zaspokoił względem powoda roszczenie regresowe z tytułu przedmiotowego zdarzenia uiszczając na jego rzecz w odpowiedzi na wezwanie z dnia 13.04.2011r. kwotę 8.191,85 zł, a następnie w odpowiedzi na wezwanie z dnia 9.08.2013r. kwotę 5.000 zł.

dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 13.04.2011r. – k. 141, potwierdzenie przelewu z dnia 27.04.2011r. – k. 143, wezwanie do zapłaty z dnia 9.08.2013r. – k. 142, potwierdzenie przelewu z dnia 23.08.2013r. – k. 139

Pismem z dnia 1.02.2016r. powód wezwał pozwanego do zapłaty dopłaconej poszkodowanej kwoty odszkodowania 9.761,67zł tytułem roszczenia regresowego. Wezwanie zaadresowane na adres S., ul. (...) nie zostało pozwanemu skutecznie doręczone.

dowód: wezwanie do zapłaty – k. 120, koperta – k. 121

Od dnia 21.02.2013r. pozwany zameldowany jest pod adresem Ł., ul. (...) i tam też od 2013 roku zamieszkuje. Korespondencję dostarczaną pod poprzedni adres zamieszkania pozwany odbierał przez okres do pół roku od daty zmiany miejsca zameldowania.

dowód: potwierdzenie zameldowania na pobyt stały – k. 140, zeznania pozwanego w trybie art. 304 kpc – k. 194

Po dacie przedmiotowego zdarzenia pozwany zawierał z powodem kolejne umowy ubezpieczenia, w tym umowę ubezpieczenia domu położonego w Ł. przy ulicy (...). W umowach ubezpieczenia jako adres zamieszkania pozwany wskazywał Ł., ul. (...). Nadto powód skierował w listopadzie 2016 roku do pozwanego ofertę zawarcia kolejnej umowy ubezpieczenia OC posiadacza pojazdu mechanicznego na adres w Ł..

dowód: wniosek - polisa nr (...) na okres ubezpieczenia od 11.12.2015r. do 10.12.2016r.– k. 138, wniosek – polisa nr (...) na okres od 11.12.2014r. do 10.12.2015r. – k. 145, oferta wznowienia umowy z 21.11.2016r. – k. 169, 170

Przesyłka pocztowa zawierająca odpis nakazu zapłaty wraz z odpisem niniejszego pozwu doręczona pozwanemu pod wskazany w pozwie adres w S. została zwrócona do Sądu jako niepodjęta. Na skutek powtórnego wysłania korespondencji na ustalony przez Sąd z urzędu w systemie PESEL-SAD adres zameldowania pozwanego w Ł. pozwany osobiście odebrał przesyłkę w dniu 17.11.2016r.

dowód: koperta – k. 134, zaświadczenie z bazy PESEL-SAD – k. 129-133, elektroniczne potwierdzenie odbioru – k. 146

W dniu 28.02.2017r. pozwany uregulował należność powódki co do kwoty głównej wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od 17.11.2016r. do dnia zapłaty.

dowód: potwierdzenie przelewu – k. 184

Sąd zważył:

Poza sporem w sprawie niniejszej pozostawała odpowiedzialność co do zasady pozwanego B. K. wobec powoda w związku ze zgłoszonym roszczeniem regresowym z tytułu wypłaconego poszkodowanej odszkodowania.

Zaznaczyć należy, że w części objętej roszczeniem głównym nakaz zapłaty uprawomocnił się wobec jego niezaskarżenia przez pozwanego B. K..

Przedmiotem sporu pozostawało natomiast powództwo w części żądania zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie za okres od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W ocenie Sądu w powyższym zakresie powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 481 § 1 kc jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Dłużnik popada w opóźnienie, jeśli nie spełnia świadczenia pieniężnego w terminie, w którym stało się ono wymagalne.

(vide: wyrok SN z dnia 13 października 1994 r., I CRN 121/94, OSNC 1995, nr 1, poz. 21)

W myśl art. 455 kc jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

W rozpoznawanej sprawie powód wywodził, iż wezwał pozwanego do spełnienia świadczenia, tj. do zapłaty dochodzonej pozwem kwoty należności głównej pismem z dnia 1.02.2016r., a więc jeszcze przed zainicjowaniem niniejszego procesu.

Spór między stronami sprowadzał się do tego, czy powyższe pismo zostało skutecznie doręczone pozwanemu.

Pozwany argumentował, iż w dacie wysłania tegoż pisma nie zamieszkiwał pod adresem w S., pod który powyższe pismo zostało wysłane przez powoda, wobec czego nie można uznać, by został skutecznie wezwany do zapłaty świadczenia przed wytoczeniem powództwa.

W ocenie Sądu dostarczone przez pozwanego dowody na powyższą okoliczność pozwalają uznać twierdzenie pozwanego za prawdziwe. Przedłożone do sprawy dokumenty w postaci potwierdzenia zameldowania na pobyt stały, umów ubezpieczenia domu pozwanego położonego w Ł. oraz złożonej pozwanemu przez powoda oferty zawarcia kolejnej umowy ubezpieczenia OC pojazdów mechanicznych dotyczących okresu po 2013 roku, poparte dodatkowo zeznaniami samego pozwanego słuchanego w charakterze strony, niezbicie dowodzą, iż pozwany od początku 2013 roku nie zamieszkiwał pod adresem w S., lecz w domu położonym w Ł..

Wątpliwości Sądu nie budzi także okoliczność, iż pozwany będąc stałym klientem pozwanego (strony przez okres kolejno następujących po sobie lat łączyło szereg umów ubezpieczenia) informował powoda o aktualnym miejscu zamieszkania w Ł., gdyż nowy adres był ujawniany w treści polis, a powód pod adres ten kierował do pozwanego oferty zawarcia kolejnych umów ubezpieczenia.

Prawdziwości twierdzeniu pozwanego nie przeczy okoliczność, iż pozwany w sierpniu 2013 roku, a więc pół roku po zmianie meldunku, odebrał pod adresem w S. wcześniejsze wezwanie do zapłaty skierowane przez powoda, a dotyczące przedmiotowego zdarzenia, albowiem za logiczne i wiarygodne w świetle zasad doświadczenia życiowego uznać należy zeznania pozwanego, iż przez okres pół roku od zmiany miejsca zameldowania pozwany zachodził pod dotychczasowy adres swego zamieszkania, aby odbierać kierowaną do niego pod stary adres korespondencję.

Na uwagę zasługuje również fakt, iż w toku niniejszego procesu pozwanemu skutecznie doręczono korespondencję zawierającą odpis pozwu oraz nakaz zapłaty pod adresem w Ł., ustalonym przez Sąd na podstawie danych zawartych w systemie PESEL-SAD. Korespondencja wysłana na adres w S. wskazany w pozwie została Sądowi zwrócona jako niepodjęta. Okoliczność, iż pozwany w dniu 17.11.2016r. osobiście odebrał przesyłkę z Sądu zaadresowaną na adres w Ł. dodatkowo potwierdza argumentację pozwanego.

W świetle powyższych wywodów Sąd uznał, że dopiero z chwilą skutecznego doręczenia pozwanemu odpisu pozwu, co nastąpiło w dniu 17.11.2016r. pozwany został wezwany do zapłaty dochodzonej pozwem kwoty i dopiero z upływem terminu 14- dniowego od tej daty popadł w opóźnienie w spełnieniu świadczenia.

Okoliczność, iż pozwany w toku niniejszego procesu zapłacił na rzecz powoda dochodzoną pozwem kwotę należności głównej wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie obliczonymi od tej kwoty za okres od dnia 17.11.2016r. do dnia zapłaty, czemu powód nie zaprzeczył, skutkowała przyjęciem, iż na dzień wyrokowania powodowi nie przysługiwało skuteczne względem pozwanego roszczenie o zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie.

W tym zakresie zatem wydany w niniejszej sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym podlegał uchyleniu, a powództwo oddaleniu na podstawie art. 496 kpc, o czym orzeczono jak w pkt 1 i 2 wyroku.

Żądanie powoda zasądzenia kosztów procesu także nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zasadniczo strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (art. 98 § 1 kpc).

Odstępstwo od powyższej zasady przewiduje art. 101 kpc, który stanowi o tym, że zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu.

W świetle doktryny i orzecznictwa pozwany nie daje powodu do wytoczenia powództwa, jeżeli jego stosunek wobec roszczenia powoda, oceniony zgodnie z doświadczeniem życiowym, usprawiedliwia wniosek, że powód uzyskałby zaspokojenie swojego roszczenia bez wytoczenia powództwa. Taka ocena sądu może być dokonana wyłącznie wtedy, gdy pozwany mógł określić swoją postawę w stosunku do zgłaszanego roszczenia (zob. orzeczenie SN z dnia 13 kwietnia 1961 r., IV CZ 23/61, OSNC 1962, nr 3, poz. 100; postanowienie SN z dnia 19 października 1961 r., II CZ 11/61, OSNPG 1962, nr 1–6, poz. 6; postanowienie SN z dnia 22 lutego 1968 r., I CZ 115/67, OSNC 1968, nr 11, poz. 194).

Całokształt materiału dowodowego zaoferowanego przez pozwanego B. K. daje podstawy do stwierdzenia, że powód uzyskałby zaspokojenie swojego roszczenia bez wytoczenia powództwa, o ile skierowałby wezwanie do zapłaty na prawidłowy adres pozwanego. Pozwany nie kwestionował ani swojej odpowiedzialności za skutki przedmiotowego zdarzenia, ani wysokości ustalonego przez powoda zadośćuczynienia i odszkodowania przyznanego na rzecz poszkodowanej, o czym świadczy fakt, iż dwukrotnie, po odebraniu najpierw w kwietniu 2011 roku, a następnie w sierpniu 2013r. wezwania do zapłaty kolejno kwoty 8.191,85 zł oraz kwoty 5.000 zł, bez zbędnej zwłoki dobrowolnie uiścił na rzecz powoda powyższe sumy.

Skoro dochodzona pozwem kwota stanowiła dopłatę do zadośćuczynienia przyznanego poszkodowanej z tytułu obrażeń ciała doznanych wskutek przedmiotowego wypadku komunikacyjnego, to dotychczasowa postawa pozwanego w stosunku do zgłaszanych przez powoda roszczeń regresowych daje podstawy do przyjęcia, że pozwany zapłaciłby dobrowolnie na rzecz powoda także kwotę 9.761,67 zł wyczerpującą definitywnie roszczenia poszkodowanej. Argumentem wzmacniającym powyższy wniosek jest okoliczność, iż pozwany zapłacił na rzecz powoda w toku niniejszego procesu zasądzoną nakazem zapłaty należność główną wraz z należnymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

W sprawie wystąpiła także druga przesłanka uzasadniająca przyznanie pozwanemu kosztów procesu, mianowicie pozwany uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu, albowiem w zarzutach od nakazu zapłaty w sposób wyraźny i niebudzący wątpliwości oświadczył, iż nie kwestionuje zasadności roszczenia głównego, tj. kwoty 9.761,67 zł.

Sąd w niniejszym składzie przychyla się do poglądu wyrażanego w literaturze, że zastosowania art. 101 kpc nie można uzależniać od natychmiastowego spełnienia przez pozwanego roszczenia na rzecz powoda, gdyż takiego obowiązku komentowany przepis na stronę pozwaną nie nakłada; wystarczy uznanie żądania powództwa bez konieczności jednoczesnego spełnienia lub zaofiarowania żądanego świadczenia.

(zob. glosa krytyczna J. Mokrego, PiP 1970, z. 3–4, poz. 613, do wyroku SN z dnia 1 października 1968 r., I PR 316/68, OSNC 1969, nr 6, poz. 114; zob. też SN w orzeczeniu z dnia 4 maja 1957 r., 4 CZ 99/57, RPiE 1958, nr 1, s. 314).

Reasumując, wobec stwierdzenia wystąpienia obu przesłanek z art. 101 kpc, Sąd uchylił przedmiotowy nakaz zapłaty także w części dotyczącej kosztów procesu w kwocie 2.306 zł zasądzonych na rzecz powoda od pozwanego oraz w pkt 3 wyroku zasądził koszty procesu na rzecz strony pozwanej od powoda w wysokości 743 zł. Powyższe koszty objęły: opłatę sądową od zarzutów od nakazu zapłaty w wysokości 366 zł, opłatę skarbową od dokumentu pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w osobie adwokata w minimalnej wysokości obliczonej od wartości przedmiotu zaskarżenia, tj. od kwoty 523 zł stanowiącej wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie obliczonych od kwoty 9.761,67 zł za okres od 25.05.2016r. do dnia zapłaty – w wysokości 360 zł (§ 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie /Dz.U.2015.1800/ w pierwotnym brzmieniu obowiązującym w dacie wszczęcia niniejszego postępowania).