Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 stycznia 2017 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu X Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodnicząca: SSR Katarzyna Malinowska

Protokolant: sekr. sądowy Katarzyna Domańska

po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2017 r. w Toruniu

sprawy z powództwa (...) spółka akcyjna w W.

przeciwko M. K. (1)

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3215,58 zł (trzy tysiące dwieście piętnaście złotych pięćdziesiąt osiem groszy) z odsetkami ustawowymi, a od 1 stycznia 2016r. z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, od dnia 7 stycznia 2015r. do dnia zapłaty;

II. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 642 zł (sześćset czterdzieści dwa złote) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Katarzyna Malinowska

Sygn. akt X C 2225/16

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o zapłatę kwoty 3.215,58 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu przeciwko M. K. (2).

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że dochodzone roszczenie wynika z nieuiszczenia na rzecz powoda przez pozwanego kwot pożyczek mu udzielonych o nr (...) z dnia 16 grudnia 2012 r., nr (...) z dnia 1 lutego 2013 r., nr (...) z dnia 20 lipca 2012 r.

W dniu 9 lutego 2015 r. w sprawie wydany został nakaz zapłaty zgodny z żądaniem pozwu, który utracił moc z uwagi na wniesienie przez pozwanego skutecznie sprzeciwu od nakazu zapłaty.

W uzasadnieniu sprzeciwu wniesiono o oddalenie powództwa z uwagi na spełnienie roszczenia, poprzez dokonanie wszystkich wymaganych spłat. Pozwany zarzucił również powodowi naruszenie szeregu przepisów konsumenckich przy zawieraniu umów pożyczek z pozwanym.

W piśmie procesowym strony powodowej będącym odpowiedzią na sprzeciw pozwanego, strona powodowa podtrzymała swoje twierdzenia.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód (...) S.A. z siedzibą w W. w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zawarł z pozwanym M. K. (2) umowy pożyczek nr (...) z dnia 20 lipca 2012 r., nr (...) z dnia 16 grudnia 2012 r., nr (...) z dnia 1 lutego 2013 r.

dowód:

- umowa pożyczki nr (...)- k. 6-8 akt

- umowa pożyczki nr (...)- k. 9 -10 akt

- umowa pożyczki nr (...)- k. 11-12 akt

W przypadku wszystkich pożyczek, pozwany zdecydował się na obsługę pożyczki w domu, co skutkowało tym, że przedstawiciel powoda odbierał w miejscu zamieszkania pozwanego należne raty pożyczki. Początkowo przy każdej z pożyczek pozwany spłacał zobowiązania w sposób prawidłowy, tzn. przy każdej wizycie przedstawiciela uiszczał wskazaną w harmonogramie spłaty kwotę. Jednakże z czasem przestał w sposób zgodny z umową spłacać zadłużenie, bowiem albo nie uiszczał w ogóle rat, albo w kwocie innej, mniejszej niż było to wymagane.

dowód:

- harmonogram spłat k. 63-68 akt

Powód w dniu 25 lutego 2014 r. wypowiedział umowy pożyczek i wezwał pozwanego do spłaty zobowiązań.

Z tytułu umowy nr (...) na kwotę łącznego zobowiązania 2.354,79 zł w tym kwotę pożyczki netto 1.200 zł, kwotę odsetek umownych 168,63 zł, opłatę przygotowawczą 167,04 zł, koszt ubezpieczenia spłaty pożyczki 192 zł, opłatę dodatkową w postaci obsługi pożyczki w domu klienta 616,80 zł. Pozwany uiścił z tytułu tej pożyczki łącznie kwotę 714 zł z tego 362,79 zł stanowiło spłacony kapitał (kwota brutto pożyczki), 163,37 zł spłacone odsetki umowne, 187, 84 zł spłaconą opłatę za obsługę pożyczki w domu.

Z tytułu umowy nr (...) na kwotę łącznego zobowiązania 1766,09 zł w tym kwotę pożyczki netto 900 zł, kwotę odsetek umownych 123,20 zł, opłatę przygotowawczą 125,28 zł, koszt ubezpieczenia spłaty pożyczki 144 zł, opłatę dodatkową w postaci obsługi pożyczki w domu klienta 462,60 zł. Pozwany uiścił z tytułu tej pożyczki łącznie kwotę 390 zł z tego 174,28 zł stanowiło spłacony kapitał (kwota brutto pożyczki), 112,92 zł spłacone odsetki umowne, 102,80 zł spłaconą opłatę za obsługę pożyczki w domu.

Z tytułu umowy nr (...) na kwotę łącznego zobowiązania 1.177,40 zł w tym kwotę pożyczki netto 600 zł, kwotę odsetek umownych 88,56 zł, opłatę przygotowawczą 83,52 zł, koszt ubezpieczenia spłaty pożyczki 96 zł, opłatę dodatkową w postaci obsługi pożyczki w domu klienta 308,40 zł. Pozwany uiścił z tytułu tej pożyczki łącznie kwotę 905 zł z tego 579,21 zł stanowiło spłacony kapitał (kwota brutto pożyczki), 88,56 zł spłacone odsetki umowne, 237,23 zł spłaconą opłatę za obsługę pożyczki w domu.

Kwota zadłużenia z tytułu pożyczki nr (...) wynosiła 1.628,35 zł, nr (...) wynosiła 1.315,75 zł, nr (...)271,48 zł, co łącznie daje kwotę 3.215,58 zł.

dowód:

- harmonogram spłat k. 63-68 akt

- informacja o stanie zadłużenia – k. 15 akt

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowód z dokumentów załączonych do akt sprawy. Dokumentom tym Sąd nadał przymiot wiarygodności.

W przedmiotowej sprawie za bezsporny uznać należy fakt, że pozwany zaciągnął u powoda trzy pożyczki, wybierając przy tym za dodatkowym wynagrodzeniem opcję ich spłaty do rąk przedstawiciela powoda w miejscu zamieszkania lub innym wskazanym przez pozwanego.

Za sporne natomiast uznać należy to, czy powód może domagać się zapłaty określonej w pozwie kwoty z tytułu niespłacenia pożyczek, z uwagi na podniesienie przez pozwanego zarzutu nieistnienia roszczenia z powodu spłaty całości należności, a także wskazania, że powód zawierając umowę z pozwanym dopuścił się czynów nieuczciwej konkurencji.

Zgodnie z art. 6 k.c., istnienie sporu między stronami, co do zasady, obliguje jedną z nich do udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Na podstawie art. 6 k.c. oraz art. 232 k.p.c., ciężar dowodu spoczywa na stronie, która z określonych faktów wywodzi skutki prawne. Jeśli zatem powód powoływał się na zaistnienie oznaczonych faktów, w tym na fakt zasadności i wysokości dochodzonego roszczenia, zobowiązany był wskazać okoliczności, które uzasadniały żądanie zgłoszone w pozwie. Na stronie powodowej spoczywał więc ciężar wykazania zasadności i wysokości dochodzonego roszczenia.

Wyrokując, Sąd musiał ocenić czy zarzuty podniesione w sprzeciwie od nakazu zapłaty przez pozwanego zasługiwały na uwzględnienie.

Po pierwsze pozwany zarzucił powodowi, że przy zawieraniu z pozwanym umowy powód dopuścił się naruszenia art.4 ust.1 i 2 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z dnia 16 lutego 2007 r. oraz art. 3 ust 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Art. 4 ust. 1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym stanowi, że:

1.Praktyka rynkowa stosowana przez przedsiębiorców wobec konsumentów jest nieuczciwa, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu.

2. Za nieuczciwą praktykę rynkową uznaje się w szczególności praktykę rynkową wprowadzającą w błąd oraz agresywną praktykę rynkową, a także stosowanie sprzecznego z prawem kodeksu dobrych praktyk. Praktyki te nie podlegają ocenie w świetle przesłanek określonych w ust. 1.

Art. 24 ust.1 i 2 pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów stanowi, że:

1. Zakazane jest stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.

2. Przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami zachowanie przedsiębiorcy, w szczególności:

3) nieuczciwe praktyki rynkowe lub czyny nieuczciwej konkurencji.

Art. 3 ust.1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji stanowi, że czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem, lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

W przypadku czynów nieuczciwej konkurencji i nieuczciwych praktyk rynkowych, punktem odniesienia dla ustalenia ich nieuczciwości jest sprzeczność z prawem lub z dobrymi obyczajami. Zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego- Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 13 września 2013 r. (sygn. XVII AmA 18/11) za sprzeczne z dobrymi obyczajami można uznać m.in. działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności, a więc działania potocznie określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych standardów postępowania. W stosunkach z konsumentami dobry obyczaj powinien wyrażać się właściwym informowaniem o wynikających z umowy uprawnieniach, niewykorzystywaniem uprzywilejowanej pozycji profesjonalisty przy zawieraniu i realizacji umowy, rzetelnym traktowaniem równorzędnego partnera, jakim jest konsument. Niewątpliwie presja wywierana na dłużników poprzez dezinformację i wywoływanie obaw musi być uznana za niedopuszczalny nacisk, ograniczający lub mogący ograniczyć swobodę wyboru przeciętnego konsumenta. Przedsiębiorca z natury rzeczy, ze względu na swój profesjonalizm, dysponuje przewagą wobec konsumenta.

Odnosząc się do powyższego wskazać przede wszystkim należy, że powód to przedsiębiorca od wielu lat działający na rynku szybkich, odformalizowanych pożyczek gotówkowych. Zasady jego działania są znane i zrozumiałe dla przeciętnego konsumenta (w rozumieniu ustawy), ubiegającego się o pożyczkę, tym bardziej dla takiego konsumenta, który aż trzy razy w krótkim okresie czasu taką pożyczkę zawnioskował i ją uzyskał (tak jak pozwany). W ocenie Sądu, umowy załączone przez stronę powodową do pozwu w sposób jasny i zrozumiały wskazywały co składa się na łączną kwotę zobowiązania do spłaty, jaka jest kwota netto, którą klient rzeczywiście otrzymuje „do ręki”, ile również wynosi kwota stanowiąca wynagrodzenie za obsługę klienta w domu. Umowa w sposób czytelny wskazuje na wszystkie składniki pożyczki i wyszczególnia wszystkie elementy pożyczki. Konsument podpisując umowę i zapoznając się z nią nawet pobieżnie jest w stanie zauważyć dysproporcję w otrzymanej rzeczywiście kwocie pieniężnej „do ręki”, a kwocie jaką musi spłacić biorąc pod uwagę wszystkie poboczne opłaty, ubezpieczenie i wynagrodzenia za obsługę w domu, mimo to godzi się na to.

Zdaniem Sądu nie doszło do naruszenia powołanych przepisów, a pozwany, trzykrotnie uzyskujący pożyczkę na tych samych zasadach, nie był w żaden sposób zdezorientowany, zmylony przez powoda, ani powód nie stosował wobec pozwanego żadnego niedopuszczalnego nacisku czy presji. Pozwany nie podał również w zasadzie na czym ewentualnie miałoby polegać naruszenie powołanych przepisów.

Pozwany zarzucił powodowi naruszenie art. 30 ust 1 pkt 7 ustawy o kredycie konsumenckim z 12 maja 2011 r.

Zgodnie z powołanym przepisem umowa o kredyt konsumencki powinna określać rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia.

Zgodnie z art. 5 pkt 12 powołanej ustawy (...) to całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym. We wszystkich umowach pożyczek, które łączyły strony wskaźnik (...) był wskazany i wyniósł 87,2 %. Przy obliczaniu tego wskaźnika nie uwzględniano opłaty za obsługę pożyczki w domu, bowiem usługa ta była opcjonalna i nie stanowiła elementu całkowitego kosztu pożyczki. Do wyliczenia (...) uwzględniano jednak koszt obowiązkowego ubezpieczenia kredytu.

Zdaniem Sądu nie doszło do naruszenia powołanego przepisu, bowiem pozwany zapoznał się z wskaźnikiem (...) przy zawieraniu umowy, a w trakcie toczącego się postępowania nie wykazał w żaden sposób by obliczenie jego wartość przez powoda było błędne i na czym ewentualnie ten błąd miałby polegać, więc zarzut pozwanego należy potraktować jako gołosłowny.

Na mocy art. 233§1 k.p.c. Sąd dokonuje oceny wiarygodności dowodów na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego. Przez moc dowodową rozumie się siłę przekonania, jaką uzyskał Sąd wskutek przeprowadzenia określonych dowodów o istnieniu lub nie istnieniu faktu, którego on dotyczy.

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy należy uznać twierdzenia powoda za zasadne.

Powód na poparcie swoich twierdzeń przedłożył szereg dokumentów (umowy pożyczek, harmonogramy spłat, wypowiedzenie umowy, informacje o stanie zadłużenia). Z dokumentów tych wynika w sposób jednoznaczny, ze pozwany zaciągnął u powoda trzy pożyczki, które nie zostały przez niego spłacone. Z załączonego harmonogramu wynika, że przedstawiciel powoda wielokrotnie bywał u pozwanego w celu odebrania należnych rat, jednakże z rzadka pozwany uiszczał należne kwoty. Pozwany natomiast mimo podniesienia, że w jego zdaniem pożyczki zostały spłacone, nie wykazał żadnym środkiem dowodowym, że rzeczywiście tak było. Nie podważył tym samym zasadności dochodzonego roszczenia ani co do zasady, ani co do wysokości. Również próba podważenia ważności istniejących między stronami stosunków zobowiązaniowych, poprzez uznanie działania powoda- przedsiębiorcy w stosunku do pozwanego- konsumenta, jako sprzecznego z prawem i z dobrymi obyczajami, okazała się nieudana, bowiem po pierwsze Sąd nie dopatrzył się w działaniu powoda nieuczciwości (mimo zwrócenia uwagi na duże koszty obsługi pożyczek w stosunku do rzeczywiście przekazywanych do dyspozycji kwot)na które pozwany się zgodził, a po drugie pozwany sam również nie wskazał na czym ta nieuczciwość miałaby polegać.

Mając na względzie powyższe Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu po myśli art. 720 §1 k.c. w zw. art. 3 i 29 ust 1 i 3 ustawy o kredycie konsumenckim z 12 maja 2011 r.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. w myśl zasady odpowiedzialności strony za wynik procesu, zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 642 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Na koszty procesu składały się: 600 zł tytułem zastępstwa procesowego oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł, a także opłata sądowa – 25 zł.

SSR Katarzyna Malinowska