Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 727/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 marca 2016 roku - znak (...) - Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 17 grudnia 2015 roku, omówił M. P. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 17 lutego 2016 roku nie stwierdziła niezdolności wnioskodawcy do pracy. Orzeczenie stanowiło podstawę wydania decyzji. Wobec niespełnienia przez wnioskodawcę wszystkich warunków do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy ZUS nie znalazł podstaw do uwzględnienia wniosku. /decyzja - k. 31 akt ZUS/

W dniu 23 marca 2016 roku odwołanie od ww. decyzji złożył wnioskodawca M. P., podnosząc, że nie zgadza się ze stanowiskiem organu rentowego. Wskazał, że stan jego zdrowia uzasadnia przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. /odwołanie - k. 2 - 3/

W odpowiedzi na odwołanie, złożonej w dniu 11 kwietnia 2016 roku, ZUS wniósł
o jego oddalenie, argumentując jak w treści zaskarżonej decyzji. /odpowiedź na odwołanie - k. 6/

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie. Wnioskodawca poparł odwołanie. ZUS wniósł o oddalenie odwołania. /e-protokół z dnia 23 maja 2017 roku - 00:03:06 - 00:03:16; 00:17:04-00:19:23 - płyta
- k. 79/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca M. P. urodził się w dniu (...).

M. P. ma wykształcenie wyższe prawnicze. okoliczność bezsporna, a nadto: wniosek - k. 1 akt ZUS/

W dniu 17 grudnia 2015 roku M. P. złożył wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. /okoliczność bezsporna, a nadto: wniosek - k. 1 akt ZUS/

Lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 22 stycznia 2016 roku uznał, że M. P. nie jest niezdolny do pracy. /okoliczność bezsporna, a nadto: orzeczenie - k. 28 - 28 verte akt ZUS/

Na skutek sprzeciwu od ww. orzeczenia Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 17 lutego 2016 roku uznała, że M. P. nie jest niezdolny do pracy. /okoliczność bezsporna, a nadto: orzeczenie – k. 29 - 29 verte akt ZUS/

Wnioskodawca ma wymagany 5 - letni staż pracy w ostatnim 10 - leciu przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

/okoliczność bezsporna, a nadto: karta przebiegu zatrudnienia - k. 30 - 30 verte/

W badaniu sądowo - gastrologicznym rozpoznano u wnioskodawcy wrzodziejące zapalenie odbytnicy. W maju 2015 roku wykonano kolonoskopię. W dystalnej części odbytnicy stwierdzono zatarcie rysunku naczyniowego z drobnymi nadżerkami. Wynik badania histopatologicznego może sugerować colitis ulcerosa, jeśli pozostaje w zgodności z obrazem klinicznym i endoskopowym. Błona śluzowa wstępnicy, poprzecznicy, zstepnicy i esicy bez zmian patologicznych. Pod wpływem leczenia farmakologicznego u lekarza rodzinnego oraz w poradni gastroenterologicznej uzyskano remisję choroby. Nie było konieczności stosowania sterydów, leków immunosupresyjnych i leczenia biologicznego. Choroba ma charakter przewlekły i wymaga stałego leczenia farmakologicznego oraz stosowania diety. Choroba nie dotyczy całego jelita grubego tylko odbytnicy. Aktualnie przebiega bez istotnych powikłań i nie upośledza stanu odżywienia wnioskodawcy ( (...) 26,8). W badaniu przedmiotowym w zakresie jamy brzusznej nie stwierdza się odchyleń od normy. W ocenie gastrologicznej wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. /pisemna opinia biegłego gastrologa - k. 16 - 17 verte/

W ocenie sądowo - psychiatrycznej wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy przy znacznym stopniu ograniczenia do wykonywania pracy zarobkowej. M. P. ujawnia objawy schizofrenii paranoidalnej. Od 2008 roku jest leczony z powodu ostro rozpoczętej psychozy, w wyniku czego w 2010 roku rozpoznano schizofrenię paranoidalną. Wnioskodawca w badaniu sądowo - psychiatrycznym ujawnia czynne objawy psychotyczne pod postacią urojeń prześladowczych oraz rozwinięte objawy ubytkowe schizofrenii,
tj. wycofanie emocjonalne, zaburzenia ilościowe myślenia (spowolnienie, rozkojarzenie), dereizm, płytki afekt. Wszystko to powoduje częściową, okresową niezdolność do pracy - do czerwca 2019 roku. U wnioskodawcy na przestrzeni lat stale utrzymuje się postawa urojeniowa, ksobna, z nasilonymi (ale stałymi) zaburzeniami osiowymi schizofrenii pod postacią sztywności, monotonii postawy i myślenia, rezonerstwie i płytkości afektu.

/pisemna opinia biegłego psychiatry - k. 13 - 15; uzupełniająca opinia biegłego psychiatry
- k. 38; ustna opinia uzupełniająca biegłego psychiatry - e-protokół z dnia 23 maja 2017 roku - 00:05:47 - 00:06:44 - płyta - k. 79/

W ocenie sądowo - psychiatrycznej w życiu wnioskodawcy można zaobserwować pogarszające się przystosowanie do pracy, która jest znacznie poniżej jego wykształcenia i możliwości. Praca wnioskodawcy jest możliwa tylko dlatego, że wyjściowo dysponował znacznymi możliwościami. U wnioskodawcy występuje całe spektrum zaburzeń schizofrenicznych pod postacią czynnych objawów wytwórczych, takich jak urojenia, nastawienia ksobne. Widoczny jest postępujący obraz objawów negatywnych, czyli izolowanie się, uboga mimika, zachowania autystyczne, co nie pozwala na pracę w wyuczonym zawodzie. Objawy te są odnotowane w dokumentacji psychiatrycznej wnioskodawcy. Wnioskodawca nie potrafi w sposób prawidłowy ocenić rzeczywistości. Uważa, że otoczenie wpływa na jego zachowanie, na jego osobę. Wnioskodawca nie jest w stanie nauczyć się nowego zawodu, może jednak wykonywać pracę poniżej swoich kwalifikacji. / ustna opinia uzupełniająca biegłego psychiatry - e-protokół z dnia 23 maja 2017 roku - 00:06:44 - 00:16:14 - płyta - k. 79/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych oraz na podstawie opinii biegłych psychiatry i gastrologa, które stanowiły podstawę do oceny stanu zdrowia M. P..

Biegli wydali opnie na podstawie dokumentacji medycznej wnioskodawcy, dokumentacji ZUS oraz na podstawie badania wnioskodawcy. W sposób jasny i precyzyjny odpowiedzieli na postawione im pytania, wskazując szczegółowo podstawy dokonanych w opinii ustaleń. Biegła psychiatra odpowiadając na podnoszone przez strony zarzuty do opinii, wyjaśniła w ramach pisemnej i ustnej opinii uzupełniającej wszelkie wątpliwości i zastrzeżenia. Wytłumaczyła, że ocena stanu zdrowia psychicznego wnioskodawcy i jego zdolności do pracy została dokonana w kontekście posiadanych przez niego kwalifikacji zawodowych. Wskazała na utrzymujące się od lat objawy schizofrenii paranoidalnej i wytłumaczyła, jak objaw te znacznie ograniczają zdolność wnioskodawcy do wykonywania pracy, nie czyniąc go jednocześnie całkowicie niezdolnym do podjęcia pracy poniżej swoich kwalifikacji.

Biegły gastrolog nie stwierdził podstaw do uznania wnioskodawcy za osobę całkowicie niezdolną do pracy. Opinia ta nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Sąd na podstawie art. 217 k.p.c. oddalił wniosek pełnomocnika ZUS o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego psychiatry, uznając że wszelkie sporne okoliczności zostały już dostatecznie wyjaśnione. Nie ma podstaw do przeprowadzania dowodu z opinii innego biegłego jedynie z tego powodu, że opinia, na której Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie w sprawie jest dla strony niekorzystna w sytuacji, gdy opinia ta wyczerpująco wyjaśnia zagadnienie, które były jej przedmiotem. Należy dodać, że dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, a mianowicie korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą więc mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z opinii kolejnych biegłych lub z opinii instytutu, jedynie wtedy, gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 roku II CR 817/73, nie publ.).

W ocenie Sądu opinie biegłej psychiatry są miarodajne dla oceny stanu zdrowia i zdolności do pracy wnioskodawcy. Sąd nie dopatrzył się żadnych racjonalnych powodów aby je zdyskredytować.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i jako takie skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
( tekst jednolity: Dz. U. z 2016 roku, poz. 887 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w wymienionych okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W myśl art. 57 ust. 2 warunku przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Jak stanowi art. 58 ust. 1 pkt 5 ustawy emerytalnej, warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej
5 lat, jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Okres, o którym mowa
w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Zgodnie z art. 12 ustawy rentowej niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek
i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1).

Oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz ustalenia: daty powstania niezdolności do pracy, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do pracy, związku przyczynowego niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do samodzielnej egzystencji, celowości przekwalifikowania zawodowego dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu, zwany dalej "lekarzem orzecznikiem" (art. 14 ust. 1).

Warunki określone w art. 57 powołanej ustawy muszą być spełnione łącznie, by istniały podstawy do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W rozpoznawanej sprawie przedmiotem sporu było, czy M. P. jest niezdolny do pracy. Organ rentowy nie kwestionował spełnienia pozostałych przesłanek, wymaganych do nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Sąd na podstawie zebranego materiału dowodowego, a w szczególności na podstawie jednoznacznej opinii biegłego psychiatry, ustalił, że wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy do czerwca 2019 roku. Częściowa niezdolnośc do pracy , jak podkreślała biegła wynika z tego ,iż schorzenia psychiczne wnioskodawcy uniemożliwiają mu pracę zgodnie z poziomem jego kwalifikacji zawodowych. Wnioskodawca pomimo wykształcenia wyższego prawniczego nie jest w stanie pracować zgodnie z poziomem kwalifikacji. Ma możliwość wykonywania prac prostych , znacznie poniżej poziomu swoich kwalifikacji. Jak wskazała również biegła , z uwagi na chorobę wnioskodawca w ograniczonym zakresie może nauczyć się wykonywania innej pracy i to tylko poniżej kwalifikacji. To w ocenie biegłej czyni wnioskodawcę częściowo niezdolnym do pracy.

Ustalenia Sądu podważyły zatem treść orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia
17 lutego 2016 roku, na podstawie których organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję, niesłusznie odmawiającą wnioskodawcy przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy.

Mając powyższe na względzie Sąd na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy prawo do renty z tytułu częściowej, okresowej niezdolności do pracy do dnia 30 czerwca 2019 roku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego wraz z aktami rentowymi

29 maja 2017 roku

M.U.(90%)