Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Beata Łapińska

Protokolant stażysta Bożena Sobczyk

po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim

sprawy z wniosku Z. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M..

o prawo do emerytury

na skutek odwołania Z. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M..

z dnia 21 lutego 2013 r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje Z. K. prawo do emerytury poczynając od dnia 28 stycznia 2013 roku.

Sygn. akt VU 374/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 lutego 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M.. odmówił wnioskodawcy Z. K. prawa do emerytury. W uzasadnieniu wskazał, że wnioskodawca nie udowodnił wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Od decyzji powyższej Z. K. odwołał się w dniu 13 marca 2013 roku. Wniósł o przyznanie żądanego prawa z uwagi na to, iż przepracował wymagane 15 lat w warunkach szczególnych. Wskazał, że pracował w takich warunkach w okresie od 1 sierpnia 1982 roku do 31 grudnia 1985 roku w (...) W. w NRD na stanowisku wulkanizatora taśm.

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Z. K., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 28 stycznia 2013 roku wniosek o przyznanie emerytury.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-3 w aktach ZUS)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący ponad 25 lat. Niekwestionowany przez ZUS okres zatrudnienia wnioskodawcy w warunkach szczególnych wynosi 12 lat, 2 miesiące i 13 dni. Jest to okres zatrudnienia od 21 stycznia 1986 roku do 15 kwietnia 1998 roku w Zakładach (...) S.A. w T. M.. na stanowiskach aparatowego produkcji doświadczalnej i maszynisty turbozespołu (z wyłączeniem okresów zasiłków chorobowych).

Wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

(okoliczności niesporne)

W okresie od 10 stycznia 1980 roku do 15 stycznia 1986 roku wnioskodawca był zatrudniony w (...) N. w U.. W ww. zakładzie wnioskodawca w okresie od 11 lipca 1982 roku do 15 stycznia 1986 roku przebywał na urlopie bezpłatnym w związku z pracą eksportową w kopalni węgla brunatnego w NRD.

(dowód: świadectwo pracy k. 15 w aktach ZUS)

W okresie od 1 sierpnia 1982 roku do 31 grudnia 1985 roku wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w kopalni (...) w NRD na stanowisku wulkanizatora.

(dowód: zaświadczenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w P. (...). k. 13, zaświadczenie pracy k. 15 w aktach ZUS)

W (...) W. wnioskodawca pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako wulkanizator taśm i wykonywał prace polegające na przetwórstwie wyrobów gumowych. Wnioskodawca naprawiał taśmy gumowe i gumy na zwałowarkach i koparkach. Naprawa polegała na wycięciu uszkodzonego kawałka taśmy, a następnie zgrzaniu i zwulkanizowaniu nowego fragmentu. Wnioskodawca otrzymywał dodatek za pracę w warunkach szkodliwych.

Pracownicy, którzy pracowali w tożsamej co (...) W. Kopalni (...) w B. na stanowiskach wulkanizatorów mieli wydawane świadectwa pracy w warunkach szczególnych.

(dowód: pasek wynagrodzeń k. 21, zeznania świadków W. M. i S. M. k. 23, zeznania wnioskodawcy k. 23 w zw. z k. 14 w aktach sprawy)

Okres pracy od 1 sierpnia 1982 roku do 31 grudnia 1985 roku w (...) W. w NRD został zaliczony przez ZUS do stażu pracy wnioskodawcy.

(dowód: karta przebiegu zatrudnienia k. 25 w aktach ZUS)

(...) W. nie wystawiła wnioskodawcy świadectwa pracy w warunkach szczególnych.

(okoliczność niesporna)

Przy zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 1 sierpnia 1982 roku do 31 grudnia 1985 roku, łącznie z okresami niekwestionowanym przez organ rentowy, staż pracy wnioskodawcy w takich warunkach wynosi łącznie więcej niż 15 lat.

(okoliczność niesporna)

Sąd Okręgowy zważył i ocenił co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2012 roku) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.), obecnie rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412), dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Spór pomiędzy stronami, w związku z zarzutami podniesionymi przez wnioskodawcę w odwołaniu, ograniczał się do faktu, czy ma on wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, w dniu (...) ukończył 60 lat i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez wnioskodawcę w okresie od 1 sierpnia 1982 roku do 31 grudnia 1985 roku w (...) W. w NRD Sąd oparł się na zeznaniach świadków W. M. i S. M. oraz na zeznaniach samego wnioskodawcy.

Z zeznań powyższych wynika, jakie konkretnie prace wnioskodawca wykonywał w spornym okresie i w jakim wymiarze czasu pracy pracował. Będąc zatrudnionym we wskazanym zakładzie pracy wnioskodawca pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako wulkanizator taśm i wykonywał prace związane z przetwórstwem wyrobów gumowych. Wnioskodawca naprawiał taśmy i gumy na zwałowarkach i koparkach. Naprawa polegała na wycięciu uszkodzonego kawałka taśmy, a następnie zgrzaniu i zwulkanizowaniu nowego fragmentu. Wnioskodawca otrzymywał dodatek za pracę w warunkach szkodliwych.

W zeznaniach tych nie ma sprzeczności, są one logiczne i spójne. Organ rentowy nie przedstawił w toku postępowania żadnych dowodów, które pozwoliłyby na podważenie wiarygodności złożonych zeznań. Dodać należy, że pracownicy, którzy pracowali w tożsamej co (...) W. Kopalni (...) w B. na stanowiskach wulkanizatorów mieli wydawane świadectwa pracy w warunkach szczególnych.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie budzi zatem żadnych wątpliwości, że wnioskodawca wykonywał w spornym okresie zatrudnienia stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace wymienione w Wykazie A Dziale IV, poz. 21 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, tj. prace polegające przetwórstwie wyrobów gumowych. Okres tej pracy wynosi, łącznie z okresem pracy w warunkach szczególnych niekwestionowanym przez organ rentowy, ponad 15 lat.

Ponadto wskazać należy, że stanowisko wulkanizatora wymienione jest wprost w Wykazie A Dziale IV, poz. 21 pkt 18 stanowiącym załącznik zarządzenia Nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 roku w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach (Dz.Urz.WUG.1983.8.12).

W związku z tym, że wykazany przez wnioskodawcę okres pracy w warunkach szczególnych wynosi więcej niż 15 lat, stwierdzić należało, iż spełnia on wszystkie wymagane prawem warunki do uzyskania prawa do emerytury zgodnie z art. 32 ust. 1 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.