Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. w B. domagał się zasądzenia od G. M. kwoty 12.466,02 złote wraz z umownymi odsetkami za opóźnienie równymi dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 28 września 2016 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że pozwana poprzez podpisanie w dniu 17 lipca 2015 roku weksla zobowiązała się do zapłaty w dniu 27 września 2016 roku kwoty wskazanej na wekslu tj. 14.016,02 złotych. Powód w dniu 28 sierpnia 2016roku wezwał pozwaną do wykupu weksla, która po wpłaceniu na rzecz powoda kwoty 1.550 złotych zaprzestał spłacania reszty kwoty wskazanej na wekslu.

Pozwana G. M. na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2017 roku odnosząc się do żądania pozwu potwierdziła złożenie podpisu na wekslu załączonym do pozwu i jednocześnie twierdziła, iż na poczet kwoty wskazanej w pozwie wpłaciła na rzecz powoda 5.270 złotych.

Powód w piśmie procesowym złożonym w toku procesu cofnął pozew co do kwoty 1.550 złotych, zrzekając się jednocześnie roszczenia w tym zakresie i wnosząc o umorzenie postepowania. W uzasadnieniu pisma wskazał, iż pozwana po sporządzeniu pozwu dokonała wpłaty kwoty 1.550 złotych. Tym samym powód domagał się zasądzenia od pozwanej kwoty 10.916,02 złote z umownymi odsetkami za opóźnienie równymi dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 28 września 2016 roku do dnia zapłaty

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 17 lipca 2015 roku pozwana G. M. zawarła z powodem (...) S.A. w B. umowę pożyczki nr (...). Pozwana na jej podstawie uzyskała pożyczkę w wysokości 5.000 złotych, zaś zobowiązał się do spłaty kwoty 14.880 złotych w 48 miesięcznych ratach w wysokości po 310 złote do 9 dnia każdego miesiąca poczynając od dnia 9 sierpnia 2015 roku. Zabezpieczenie spłaty zaciągniętego zobowiązania stanowił weksel in blanco wystawiony przez pozwaną w dniu zawarcia umowy.

(dowód: umowa pożyczki wraz z kalendarzem spłaty k. 29-30)

Pozwana na poczet pożyczki wpłaciła kwoty po 310 złotych w dniach: 9 listopada 2015 roku, 7 grudnia 2015 roku, 7 stycznia 2016 roku, 7 marca 2016 roku, 7 kwietnia 2016 roku 9 maja 2016 roku, 7 czerwca 2016 roku, 7 lipca 2016 roku.

Powód pismem z dnia 28 sierpnia 2016 roku wypowiedział pozwanej umowę pożyczki numer (...) zawartej w dniu 17 lipca 2015 roku, z powodu nie płacenia zobowiązań zgodnie z ustalonym kalendarzem spłat, z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. W uzasadnieniu pisma powód wskazał, że dług na dzień wypowiedzenia umowy pożyczki wynosi 14.016,02 złote, a na powyższą kwotę składa się: kwota niespłaconej pożyczki – 11.470 złotych, kwota obliczona na podstawie pkt. 11.2 a) postanowień umowy - 39,02 złote, kwota obliczona na podstawie pkt. 11.2 b) postanowień umowy 2.294 złote, kwota obliczona na podstawie pkt. 11.2 c) postanowień umowy – 195 złotych oraz umowne odsetki dzienne obliczone na podstawie pkt. 13.1 postanowień umowy – 18 złotych.

(dowód: wypowiedzenie umowy pożyczki wraz z potwierdzeniem nadania przesyłki k. 35-38)

Pozwana na poczet zobowiązania dokonywała dalszych wpłat: w dniu 7 września wpłaciła łącznie kwotę 930 złotych i następnie kwoty po 310 złotych w dniach: 7 października 2016 roku, 7 listopada 2016 roku, 7 grudnia 2016 roku, 9 stycznia 2017 roku, 7 lutego 2017 roku, 6 i 7 kwietnia 2017 roku.

(dowód: dowód wpłaty k. 24, potwierdzenie dokonanych wpłat k. 25)

Powód (...) S.A. w B. był w posiadaniu weksla in blanco podpisanego przez G. M. w dniu 17 lipca 2015 roku. Weksel wypełniono na kwotę 14.016,02 złote płatną dnia 27 września 2016 roku.

(dowód: weksel k. 12)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w zasadniczej części zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powód domagał się ostatecznie zasądzenia od pozwanej kwoty 10.916,02 złote wraz z umownymi odsetkami za opóźnienie równymi dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 28 września 2016 roku do dnia zapłaty.

Dochodzona pozwem należność wynikała z weksla, który został wystawiony jako weksel in blanco, zabezpieczającym wykonanie umowy pożyczki zawartej dnia 17 lipca 2015 roku. Zatem do procesu prowadzonego na podstawie tak wystawionego weksla wypełnionego później przez wierzyciela wekslowego i nie puszczonego w obieg w drodze indosu, do odpowiedzialności pozwanego i zakresu postępowania zastosowanie mieć będzie przepis art. 10 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 roku Prawo Wekslowe (j.t. Dz.U. 2016r., poz. 160).

Zobowiązanie wekslowe jest zobowiązaniem samodzielnym i abstrakcyjnym. Polega ono na oderwaniu weksla od stosunku podstawowego, co oznacza, że brak, nieważność lub wadliwość stosunku kauzalnego nie ma wpływu na ważność zobowiązania wekslowego. Zaciągniecie zobowiązania wekslowego powoduje bowiem dla dotychczasowego wierzyciela z zobowiązania kauzalnego uzyskanie nowej wierzytelności, co umacnia jego pozycję prawną. Pod względem prawnym wystawienie i wręczenie wierzycielowi weksla in blanco pociąga za sobą powstanie pomiędzy stronami nowego, samodzielnego stosunku materialno-prawnego opartego na przepisach prawa wekslowego (K. Piasecki, Prawo wekslowe, w: Włodyka, Prawo papierów wartościowych, 2004, s. 515.).

Prawo wekslowe dopuszcza możliwość wystawienia weksla, który w chwili wystawiania nie zawiera wszystkich elementów niezbędnych dla jego ważności określonych w art. 1 i 2 oraz 101 i 102 Prawa wekslowego.

Weksel własny in blanco jest to dokument zawierający co najmniej podpis wystawcy złożony w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego. Z chwilą wystawienia weksla in blanco i wręczenia go wierzycielowi następuje zawarcie porozumienia między wystawcą weksla lub akceptantem, a osobą, której ten weksel zostaje wręczony określające sposób jego uzupełnienia. Porozumienie takie jest umową zawieraną pomiędzy odbiorcą weksla a wystawcą weksla lub akceptantem, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego.

Weksel przedłożony przez powoda był wekslem ważnym, a jego treść nie nasuwała wątpliwości, co do swej prawdziwości, tak w zakresie osnowy, jak i stanu dokumentu. Weksel ten spełniał w zakresie swej treści wymagania, o których mowa w 101 pkt 1-7 ustawy, a zatem zawiera nazwę ,,weksel” w samym tekście dokumentu, przyrzeczenie bezwarunkowej zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej (kwoty 14.016,02 złote), wskazanie terminu płatności (tj. dzień 27 września 2016 roku), miejsce płatności (B.) określenie podmiotu, na rzecz którego zapłata ma być dokonana (tj. (...) S.A. w B.) datę i miejsce wystawienia weksla (B., 17 lipca 2015 roku), czytelny podpis wystawcy weksla (G. M.).

Pozwana na rozprawie potwierdziła autentyczność podpisu złożonego na wekslu i nie podnosiła żadnych zarzutów wskazujących na wypełnienie weksla niezgodnie z zawartym porozumieniem, czy też zarzutów dotyczących ważności weksla. Pozwana nie kwestionowała roszczenia strony powodowej co do zasady, a jedynie co do wysokości podnosząc, iż powód formułując żądanie pozwu nie uwzględnił wpłat dokonanych przez pozwaną.

Wobec powyższego, w realiach niniejszej sprawy wyłącznie treść weksla wiąże Sąd, albowiem stanowi on podstawę do dochodzenia roszczeń przez stronę powodową.

W konsekwencji, Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 10 916,02 złote, dochodzoną pozwem, uznając, że należność wekslowa w tym zakresie istnieje i nie została spełniona (art. 103 Prawo wekslowe).

Sąd oddalił powództwo w zakresie żądania odsetek umownych za opóźnienie w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie. Zgodnie z art. 5 ustawy Prawo wekslowe w wekslu, płatnym za okazaniem lub w pewien czas po okazaniu, może wystawca zastrzec oprocentowanie sumy wekslowej. W każdym innym wekslu zastrzeżenie takie uważa się za nienapisane. Stopa odsetek powinna być określona w wekslu, w braku jej określenia zastrzeżenie oprocentowania uważa się za nienapisane. Odsetki biegną od daty wystawienia wekslu, jeżeli nie wskazano innej daty. Zastrzeżenie oprocentowania sumy wekslowej może umieścić tylko wystawca lub osoba, która zgodnie z porozumieniem z wystawcą uzupełniła weksel in blanco. Umieszczenie zaś klauzuli oprocentowania przez inną osobę jest zmianą treści weksla. Wskazać w tym miejscu należy, iż na wekslu wówczas należy wpisać wysokość odsetek lub oznaczyć sposób ich określenia, przy czym stopa odsetek powinna być zgodna z przepisami dotyczącymi ich maksymalnej wysokości.

W przedmiotowej sprawie powód nie zaznaczył odsetek na wekslu, wobec czego Sąd w tym zakresie orzekł zgodnie z przepisem art. 48 pkt 2 Prawa wekslowego i art. 481 § 1 k.c. zasądzając od pozwanej na rzecz powoda odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 10. 916,02 złote od dnia 28 września 2016 roku do dnia zapłaty. Odmowa zapłaty weksla przez pozwaną niewątpliwie powoduje opóźnienie dłużnika w spełnieniu świadczenia, wierzyciel może zatem od dłużnika domagać się odsetek od sumy wekslowej, począwszy od dnia ostatecznej płatności. Skoro pozwana wezwana do wykupu weksla nie spełniała dobrowolnie świadczenia w terminie wyznaczonym popadła niewątpliwie w opóźnienie. W ocenie Sądu orzeczenie o obowiązku zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie zamiast żądanych odsetek umownych nie będzie wyjściem poza żądanie pozwu, albowiem powód domagał się odsetek umownych w wysokości wyższej niż przyznane. Sąd zaś był zobowiązany do zmodyfikowania żądania z uwagi, że nie miało ono oparcia w obowiązujących przepisach prawa.

Powód w toku procesu cofnął pozew w części dotyczącej kwoty 1.550 złotych i w tym zakresie zrzekł się roszczenia. Wobec powyższego, Sąd na podstawie art. 203 § 2 k.p.c. w zw. z art. 355 § 1 k.p.c. umorzył postepowanie co do kwoty 1.550 złotych.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c., który stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami procesu, również kosztami zastępstwa procesowego Regulacja ta ustanawia zasadę słuszności, będącą odstępstwem od zasady odpowiedzialności za wynik procesu wyrażonej w art. 98 k.p.c. Jest rozwiązaniem szczególnym, wymagającym do swego zastosowania wystąpienia wyjątkowych okoliczności, które w ocenie Sądu w niniejszej sprawie zaistniały. Do kręgu okoliczności branych pod uwagę przez sąd przy ocenie przesłanek z art. 102 k.p.c. należą zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i będące „na zewnątrz” procesu, zwłaszcza dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony. Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego. Pozwana co do zasady nie kwestionowała żądania pozwu, wskazując jedynie, że powód nie uwzględnił dokonanych przez nią wpłat, co ostatecznie potwierdziła strona powodowa cofając w części powództwo. Nadto, strona pozwana po doręczeniu jej odpisu pozwu nadal dokonywała wpłat na poczet należności dochodzonej w niniejszym postępowaniu. Powyższe w ocenie Sądu nie może pozostawać bez wpływu na orzeczenie w przedmiocie kosztów procesu.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

S., dnia 12 lipca 2017 roku