Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 czerwca 2017 roku

Sąd Rejonowy w Mogilnie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodnicząca SSR Karolina Pawlik

Protokolant sekr. sąd. Ewelina Szefler

Po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 czerwca 2017 roku w M.

sprawy z powództwa (...) spółka z o.o. z siedzibą w B.

przeciwko S. Z.

o zapłatę

1.  Uchyla w całości nakaz zapłaty w postepowaniu nakazowym wydany przez Sąd Rejonowy w Inowrocławiu VII Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w M. w dniu 07 maja 2014r. w sprawie o sygn. akt VII Nc 271/14 i oddala powództwo.

2.  Nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa kwotę 382,32 zł (trzysta osiemdziesiąt dwa złote 32/100) tytułem kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego.

Sygn. akt I C 171/15

UZASADNIENIE

Powód (...) Sp. z o.o. z siedzibą w B., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł przeciwko S. Z. pozew w postępowaniu nakazowym, w którym domagał się zasądzenia od pozwanej kwoty 851,96 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 24 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że udzielił za pozwaną poręczenia wekslowego na wekslu in blanco, który pozwana wystawiła tytułem zabezpieczenia pożyczki jej udzielonej. Powód wskazał, że pozwana wraz z wekslem podpisała deklarację wekslową określającą zasady uzupełnienia weksla oraz wysokość prowizji komisowej w razie jego niezapłacenia w terminie. Powód wskazał, że pozwana nie spłaciła pożyczki i nie wykupiła weksla mimo wezwania. Powód podał, że dokonał zapłaty na rzecz uprawnionego z weksla kwoty 851,96 zł i wszedł w posiadanie weksla. Powód podał, że domaga się od pozwanej zwrotu dochodzonej pozwem kwoty na podstawie art. 32 i 49 ustawy Prawo wekslowe a pozwana wezwana do zapłaty powyższej kwoty nie zapłaciła. Powód wniósł o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym na podstawie weksla.

W dniu 7 maja 2014 roku Sąd w niniejszej sprawie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, w którym zasądził od pozwanej na rzecz powoda należność dochodzoną pozwem, tj. kwotę 851,96 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 24 stycznia 2014 roku i kosztami postępowania.

Pozwana S. Z., w imieniu której działał ustanowiony przez sąd doradca tymczasowy, w ustawowym terminie wniosła zarzuty od powyższego nakazu zapłaty, w których domagała się oddalenia powództwa w całości. W uzasadnieniu zarzutów pozwana wskazała, że zawierając umowę pożyczki, o której mowa w pozwie, działała w stanie wyłączającym świadome i swobodne powzięcie decyzji i wyrażanie woli, gdyż była i jest chora psychicznie (schizofrenia paranoidalna) i jej zachowanie wyraźnie wskazywało na chorobę. Doradca tymczasowy pozwanej wskazał w zarzutach, że pozwana została całkowicie ubezwłasnowolniona przez Sąd Okręgowy w Krakowie, który jednocześnie ustanowił dla pozwanej doradcę tymczasowego. W ocenie doradcy zawarta umowa jest nieważna, jak również weksel wystawiony przez pozwaną.

W dalszym toku postępowania pozwaną reprezentował opiekun prawny ustanowiony przez Sąd. Na podstawie art. 60 §1 kpc do postępowania wstąpił prokurator.

Powód w toku procesu wskazywał, że czynności prawne pozwanej nie stają automatycznie nieważne na skutek utraty przez nią zdolności do czynności prawnych w wyniku późniejszego jej ubezwłasnowolnienia całkowitego. W ocenie powoda pozwana zawierając umowę pożyczki z 6 września 2013 roku rozumiała skutki swego działania.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwana S. Z. jako pożyczkobiorca w dniu 6 września 2013 roku zawarła z T. M., prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...) w B. jako pożyczkodawcą umowę pożyczki w kwocie 600,00 zł na okres trzech miesięcy. Pozwana zobowiązała się do spłaty powyższej kwoty w trzech miesięcznych ratach równych po 200,00 zł każda, płatnych w terminach: 7 października 2013 roku, 6 listopada 2013 roku i 6 grudnia 2013 roku. W umowie zastrzeżono wysokość umownych odsetek, prowizji (30,00 zł) i kosztów ustanowionego zabezpieczenia (48,00 zł) oraz termin ich płatności- płatne jednorazowo z góry w dacie zawarcie umowy pożyczki. Ponadto zastrzeżono w umowie, że od zadłużenia przeterminowanego pożyczkodawca naliczać będzie dalsze odsetki. W umowie wskazano również, że pożyczkobiorca przed zawarciem umowy otrzymał formularz informacyjny dotyczący zawieranej umowy, zawierający dane wymagane przez ustawę o kredycie konsumenckim.

Na zabezpieczenie spłaty pożyczki pozwana wystawiła weksel własny in blanco, poręczony przez powoda (...) Sp. z o.o. w B..

Powyższa umowa była kolejną umową, którą pozwana zawierała z opisanym wyżej pożyczkodawcą.

Wskutek zwłoki pozwanej w spłacie pożyczki, pożyczkodawca wypełnił weksel złożony przez pozwaną na kwotę 706,82 zł i wskazał w nim, że suma wekslowa płatna jest w dniu 8 stycznia 2014 roku. Do powyższej kwoty dodano prowizję komisową w kwocie 141,36 zł zł i odsetki ustawowe za opóźnienie w zapłacie sumy wekslowej naliczone na dzień 23 stycznia 2014 roku w kwocie 3,78 zł, uzyskując łącznie kwotę 851,96 zł i taką też kwotę powód (...) Sp. z o.o. w B. jako poręczyciel zapłacił pożyczkodawcy w dniu 23 stycznia 2014 roku.

Powód pismem z dnia 23 stycznia 2014 roku wezwał pozwaną do zapłaty powyższej kwoty, jednakże bezskutecznie.

Dowód: wniosek o udzielenie pożyczki- chwilówki k. 81-82;

umowa pożyczki k. 83-84 z załącznikami k. 85-86;

weksel własny z deklaracją k. 9;

dokumentacja dotycząca innych umów pożyczek k. 69-80, 87-104

wezwanie do zapłaty k. 8.

Z uwagi na fakt, iż pozwana od kilkudziesięciu lat cierpi na schizofrenię przewlekłą z wyraźnym i postępującym deficytem, nie była zdolna do świadomego i swobodnego podjęcia decyzji i wyrażania woli podczas zawierania umowy pożyczki z dnia 6 września 2013 roku.

Dowód: opinia sądowo- psychiatryczna k. 160-163.

Postanowieniem z dnia 15 maja 2014 roku wydanym w sprawie XI Ns 853/13 Sąd Okręgowy w Krakowie ubezwłasnowolnił całkowicie pozwaną S. Z. z powodu choroby psychicznej- schizofrenii paranoidalnej.

Dowód: wniosek o ubezwłasnowolnienie k. 28-29;

postanowienie o ubezwłasnowolnieniu k. 54;

postanowienie o ustanowieniu doradcy tymczasowego k. 32;

postanowienie o ustanowieniu opiekuna prawnego dla pozwanej k. 123;

dokumentacja medyczna pozwanej k. 33-34;

opinia sądowo psychologiczna wydana do sprawy o ubezwłasnowolnienie k. 35-37, 38-41.

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wymienionych wyżej dowodów z dokumentów oraz zeznań opinii biegłego psychiatry.

Za całkowicie wiarygodne Sąd uznał przeprowadzone w sprawie dowody z dokumentów, brak jest podstaw do przypuszczenia, że ich treść jest sprzeczna z rzeczywistym stanem rzeczy.

Za wiarygodny w pełni Sąd uznał dowód w postaci opinii biegłego psychiatry K. A.. Dowód ten cechowała rzeczowość i obiektywizm, biegły udzielił odpowiedzi na postawione przez Sąd pytanie, na które zgodnie z zakresem posiadanych wiadomości specjalnych i udostępnionym materiałem dowodowym mógł i powinien udzielić odpowiedzi. W toku postępowania opinia biegłego nie była kwestionowana przez strony postępowania, zwłaszcza przez powoda.

Okolicznością bezsporną w niniejszej sprawie jest fakt zaciągnięcia przez pozwaną w przedsiębiorstwie (...) pożyczki w kwocie 600,00 zł. Bezsporne są również zapisy umowy, w szczególności zapis odnośnie terminu spłaty pożyczki, wysokości odsetek, prowizji i innych kosztów. Poza sporem jest również to, że pozwana na zabezpieczenie spłaty pożyczki wystawiła weksel in blanco, który po wypełnieniu został wykupiony przez powoda.

Istota sporu sprowadzała się do ustalenia ważności zawartej umowy pożyczki, w świetle treści art. 82 kc. Zgodnie z powyższym przepisem nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych.

W sprawie nie budzi żadnych wątpliwości, że pozwana od wielu lat choruje na chorobę psychiczną- schizofrenię paranoidalną, obecnie przewlekłą z wyraźnym i postępującym deficytem. Sąd podziela w pełni wniosek biegłego psychiatry wydającego opinię w niniejszej sprawie, w którym stwierdził, że pozwana nie była zdolna do świadomego i swobodnego podjęcia decyzji i wyrażania woli podczas zawierania umowy pożyczki z dnia 6 września 2013 roku. Sąd wskazuje, że opinii biegłego powód nie kwestionował i nie przedłożył żadnych dowodów, które skutecznie niweczyłyby powyższe stanowisko. Z całą pewnością nie może przemawiać za uznaniem, iż pozwana rozumiała znaczenie czynności prawnej dokonanej w dniu 6 września 2013 roku fakt, że wcześniej zawierała podobne umowy. Tym samym nie można uznać, że pozwana skutecznie dokonała czynności prawnych w postaci zawarcia umowy pożyczki w dniu 6 września 2013 roku i ustanowienia zabezpieczenia wekslowego.

W tak przedstawiających się okolicznościach Sąd na podstawie art. 496 kpc w zw. z art. 720 kc a contrario i art. 32 i 49 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 roku Prawo wekslowe (Dz. U. 2016.160) i art. 82 kc uchylił wydany w sprawie nakaz zapłaty w całości i oddalił powództwo.

Uznając powoda za stronę przegrywającą spór Sąd nakazał od niego pobrać na rzecz Skarbu Państwa kwotę 382,32 zł tytułem kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego (vide postanowienie o przyznaniu biegłemu wynagrodzenia k. 171).

SSR Karolina Pawlik

ZARZĄDZENIE

1.  Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda oraz Prokuratorowi Rejonowemu w Mogilnie.

- pozwanej;

2.  Z apelacją lub za 14 dni.

M., 12.07.2017r.

SSR Karolina Pawlik