Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 6 kwietnia 2017 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, I Wydział Cywilny, w składzie:

Przewodniczący: S.S.R. Bartosz Kasielski

Protokolant: stażysta Sylwia Wróblewska

po rozpoznaniu w dniu 6 kwietnia 2017 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z wniosku A. K. (1)

przy udziale S. Ś., E. T. (1), A. Ś. (1) i D. Ś.

o stwierdzenie nabycia spadku po R. Ś.

1.  stwierdza, że spadek po R. Ś., synu W. i S. z domu Z., zmarłym w dniu 7 maja 2016 roku w Ł., ostatnio stale zamieszkałym w Ł.

na podstawie ustawy nabyli : żona A. K. (2) z domu P. w ½ części, siostra E. T. (2) z domu Ś. w ¹/4 części oraz bratankowie D. Ś. w ¹/8 części i A. Ś. (1) w ¹/8 części, z tym zastrzeżeniem, że A. K. (1), D. Ś. i A. Ś. (1) nabyli spadek z dobrodziejstwem inwentarza, zaś E. T. (1) wprost;

2.  ustala, że każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

Sygn. akt I Ns 1666/16

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 27 lipca 2016 roku A. K. (1) wystąpiła o stwierdzenie nabycia spadku po R. Ś. na podstawie przepisów ustawy.

(wniosek k.3 – 4)

Postanowieniem z dnia 9 listopada 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestników A. Ś. (1) i D. Ś..

(postanowienie k.65)

W toku rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku E. T. (1) przyłączyła się do wniosku o stwierdzenie nabycia spadku po R. Ś. co do zasady.

(protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2017 roku – 2:01 min k.76)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny :

R. Ś. zmarł w dniu 7 maja 2016 roku w Ł.. Przed śmiercią ostatnio stale zamieszkiwał w Ł. przy ulicy (...). W chwili śmierci pozostawał w związku z małżeńskim z A. K. (2) z domu P.. Zmarły nie posiadał dzieci, a między małżonkami nie było orzeczonej separacji.

W chwili śmierci R. Ś. żyli jego matka S. Ś. oraz siostra E. T. (2) z domu Ś.. Spadkodawca posiadał również brata A. Ś. (2), który zmarł przed nim w dniu 18 września 2014 roku, przy czym pozostawił dwóch synów : A. Ś. (1) i D. Ś..

(zapewnienie spadkowe – protokół rozprawy z dnia 8 listopada 2016 roku 1:02 min – 8:57 min k.59 – 60, odpis skrócony aktu zgonu R. Ś. k.11, odpis skrócony aktu małżeństwa R. Ś. i A. K. (1) k.12, odpis skrócony aktu zgonu A. Ś. (2) k.21, odpis skrócony aktu urodzenia E. T. (3) k.30, odpis skrócony aktu małżeństwa E. T. (1) k.31, odpis skrócony aktu urodzenia D. Ś. k.70, odpis skrócony aktu urodzenia A. Ś. (1) k.71)

W dniu 3 listopada 2016 roku A. K. (1) złożyła oświadczenie o przyjęciu spadku po zmarłym mężu z dobrodziejstwem inwentarza.

(protokół rozprawy z dnia 3 listopada 2016 roku k.40)

W dniu 4 listopada 2016 roku E. T. (1) złożyła oświadczenie o przyjęciu spadku po zmarłym bracie wprost.

(wypis aktu notarialnego Rep A nr 3137/2016 k.80 – 81)

W dniu 26 października 2016 roku S. Ś. złożyła oświadczenie o odrzuceniu spadku po swym zmarłym synu.

(wypis aktu notarialnego Rep A nr 3039/2016 k.78 – 79)

A. Ś. (1) i D. Ś. nie składali oświadczeń w przedmiocie przyjęcia lub odrzucenia spadku po R. Ś.. Żaden ze spadkobierców nie zrzekł się dziedziczenia oraz nie został uznany za niegodnego dziedziczenia.

Nie było uprzednio prowadzone inne postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po R. Ś.. Nie został również sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia.

(zapewnienie spadkowe – protokół rozprawy z dnia 8 listopada 2016 roku 1:02 min – 8:57 min k.59 – 60)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przedłożonych aktów stanu cywilnego, załączonych wypisów aktów notarialnych, a także zapewnienia spadkowego odebranego od wnioskodawczyni w trybie art. 671 k.p.c.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje :

W myśl art. 670 k.p.c. sąd spadku bada z urzędu, kto jest spadkobiercą. W szczególności bada, czy spadkodawca pozostawił testament, oraz wzywa do złożenia testamentu osobę, co do której będzie uprawdopodobnione, że testament u niej się znajduje. Jeżeli testament zostanie złożony, sąd dokona jego otwarcia i ogłoszenia.

W toku niniejszej sprawy nie został ujawniony fakt pozostawienia przez zmarłego testamentu w związku z czym kwestia dziedziczenia wymagała odwołania się do przepisów ustawy. W myśl bowiem art. 926 § 1 k.c. powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu, przy czym dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą – art. 926 § 2 k.c.

Stosownie do treści art. 931 § 1 k.c. w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. W braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice – art. 932 § 1 k.c. W myśl art. 932 § 4 k.c. jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych, przy czym jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym, a podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału między dalszych zstępnych spadkodawcy – art. 932 § 5 k.c. Jednocześnie udział spadkowy małżonka, który dziedziczy w zbiegu z rodzicami, rodzeństwem i zstępnymi rodzeństwa spadkodawcy, wynosi połowę spadku – art. 933 § 1 k.c.

Mając na względzie treść powyższych przepisów oraz fakt złożenia przez matkę spadkodawcy skutecznego oświadczenia w przedmiocie odrzucenia spadku (art. 1018 k.c. w zw. z art. 1020 k.c.) krąg spadkobierców ustawowych objął następujących krewnych zmarłego : małżonka – A. K. (1) z udziałem w wysokości ½ części spadku, siostrę – E. T. (1) z udziałem w wysokości ¼ części spadku oraz bratanków – A. Ś. (1) i D. Ś. (jako zstępnych brata zmarłego – A. Ś. (2)) z udziałami w wysokości po ¹/8 części spadku.

Określając sposób w jaki spadkobiercy ustawowi nabyli spadek Sąd miał na względzie treść oświadczeń złożonych w tym przedmiocie w ustawowym terminie wynikającym z art. 1015 § 1 k.c. przez A. K. (1) (przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza) oraz E. T. (1) (przyjęcie spadku wprost) oraz brak złożenia takich oświadczeń przez A. Ś. (1) i D. Ś., co skutkowało uznaniem, że spadek nabyli z dobrodziejstwem inwentarza (art. 1015 § 2 k.c.).

W tym miejscu należy jedynie wskazać, że złożenie przez A. Ś. (1) i D. Ś. oświadczeń w przedmiocie odrzucenia spadku po ich zmarłym ojcu – A. Ś. (2) nie powodowało automatycznego wyłączenia ich z kręgu spadkobierców ustawowych po R. Ś.. Oświadczenia te wpływały bowiem jedynie na ukształtowanie kręgu spadkobierców ustawowych po A. Ś. (2), zaś przedmiotem niniejszego postępowania było dziedziczenie ustawowe po R. Ś.. A. Ś. (2) nie dożył chwili otwarcia spadku po swym bracie w związku z czym przymiot spadkobierców ustawowych przypadł jego zstępnym – art. 932 § 5 k.c. Innymi słowy odrzucenie spadku przez A. Ś. (1) i D. Ś. odnosiło swój skutek jedynie w stosunku do spadku, jaki przypadał im na skutek dziedziczenia ustawowego po zmarłym ojcu. Warunkiem zaś dziedziczenia po zmarłym wujku (R. Ś.) nie było w tym przypadku zachowanie statusu spadkobiercy ustawowego po A. Ś. (2) (bracie zmarłego), tym bardziej, że nie dożył on chwili otwarcia spadku (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2016 roku, II CSK 529/15, Lex nr 2057350, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2012 roku, IV CSK 354/11, Lex nr 1250572). Jednocześnie wzajemna wykładnia art. 932 § 4 i 5 k.c. nie może skutkować uznaniem, że w przypadku odrzucenia spadku przez pozostałego przy życiu rodzica należny mu udział spadkowy przypada jedynie pozostałemu przy życiu rodzeństwu spadkodawcy z pominięciem zstępnych wcześniej zmarłego brata lub siostry spadkodawcy. Innymi słowy odrzucenie spadku przez S. Ś. nie powodowało przejścia należnego jej udziału wyłącznie na E. T. (1) z pominięciem zstępnych zmarłego A. A. Ś. i D. Ś..

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. ustalając, że każdy z uczestników poniesie je w związku ze swym udziałem w sprawie.