Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2013r.

Sąd Rejonowy w Kędzierzynie-Koźlu Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodnicząca: Sędzia Sądu Rejonowego Bogna Witek

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Jolanta Lipert

po rozpoznaniu w dniu 25.02.2013 r. w Kędzierzynie - Koźlu

na rozprawie

sprawy

z powództwa małoletniego J. W. reprezentowanego przez K. W.

oraz z powództwa M. W. (1)

przeciwko A. W.

o podwyższenie alimentów

1.  zasądza od pozwanej A. W. tytułem alimentów na rzecz małoletniego powoda J. W. ur. (...) alimenty w kwocie po 250zł (dwieście pięćdziesiąt złotych) miesięcznie , płatnych z góry do rąk ojca małoletniego powoda K. W. do dnia 15-go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 27 lutego 2013r., a to w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 28 kwietnia 2005r. w sprawie sygn. IRC 1258/04,

2.  zasądza od pozwanej A. W. tytułem alimentów na rzecz powódki M. W. (1) alimenty w kwocie po 400zł (czterysta złotych) miesięcznie, płatnych z góry do rąk powódki do dnia 15-go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 27 lutego 2013r., a to w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 28 kwietnia 2005r. w sprawie sygn. IRC 1258/04,

3.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

4.  odstępuje od obciążania stron kosztami postępowania w sprawie, które zalicza na rachunek Skarbu Państwa,

5.  wyrokowi w pkt 1 i 2 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 475/12

UZASADNIENIE

5 grudnia 2012r. wpłynął do tutejszego Sądu pozew M. W. (1) oraz małoletniego J. W. reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego K. W. przeciwko A. W. o alimenty. M. W. (1) zażądała w nim podwyższenia wysokości dotychczasowych alimentów, zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 28 kwietnia 2005r., sygn. akt I RC 1258/04, z kwoty 300 zł./miesięcznie do kwoty 500 zł./miesięcznie wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. Małoletni J. W. domagał się natomiast podwyższenia alimentów, zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 28 kwietnia 2005r., sygn. akt I RC 1258/04, z kwoty 200 zł/miesięcznie do kwoty 450 zł./miesięcznie wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. Ponadto powodowie domagali się zasądzenia od pozwanej na ich rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu podano, że od chwili zasądzenia alimentów w aktualnej wysokości minęło ponad 7 lat. W życiu powodów zaszło w tym czasie wiele zmian m.in. M. W. (1) rozpoczęła naukę w Liceum Plastycznym w O., zaś małoletni J. W. w szkole gimnazjalnej. Obok wcześniejszych kosztów utrzymania powodów, powstały nowe, usprawiedliwione koszty m.in. dojazd do szkoły, zakwaterowanie w miejscu nauki .

Pozwana nie łożyła na utrzymanie swoich dzieci od 2004-2010 roku. Dopiero od tego czasu zaczęła częściowo pokrywać ich koszty bytowe. Obecnie jest zatrudniona w skupie złomu. Ojciec powodów pobiera świadczenie emerytalne w wysokości 2.334 zł. Zamieszkuje wspólnie z małżonką oraz jego trojgiem dzieci.

W reakcji na pozew odpowiedź wniosła A. W., domagając się oddalenia powództwa w całości. Pozwana przyznała, że przez wiele lat nie łożyła na utrzymanie swoich dzieci. Okoliczność ta była spowodowana chorobą alkoholową, z którą zmaga się już od kilku lat. Od lipca 2012 roku zamieszkuje na terenie ogrodów działkowych, będąc osobą bezdomną. Rodzice nie przyjęli jej do swojego miejsca zamieszkania, jednak wspomagają ją w kwestiach sanitarnych i żywieniowych. Pobiera świadczenia z pomocy społecznej w postaci zasiłku okresowego oraz celowego. Pracuje w charakterze pracownika pomocniczego w skupie złomu. Wynagrodzenie, które uzyskuje przeznacza na uiszczenie alimentów na rzecz dzieci oraz koszty egzekucji sądowej. Na własne utrzymanie pozostają jej pieniądze z pomocy społecznej. Stara się o nabycie prawa do mieszkania komunalnego.

Reasumując swoje stanowisko w sprawie, A. W. podała, że jest świadoma swoich obowiązków alimentacyjnych wobec powodów, lecz jej sytuacja materialna uniemożliwia jej uczynienie zadość ich żądaniom.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2005r. Sąd Okręgowy w Opolu, sygn. akt I RC 1258/04,

I.  rozwiązał przez rozwód związek małżeński K. W. i A. W., zawarty 17 października 1992 roku w Urzędzie Stanu Cywilnego w K. za nr (...), z winy A. W.,

II.  wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią M. W. (1)- ur. (...) i J. W.- ur. (...) powierzył obu stronom, ustalając że miejsce pobytu małoletnich będzie każdoczesne miejsce pobytu K. W.,

III.  obciążył K. W. i A. W. kosztami utrzymania i wychowania M. W. (1)- ur. (...) i J. W.- ur. (...) i zasądził od A. W. na rzecz małoletniej M. W. (1) alimenty w kwocie 300 zł./miesięcznie, a na rzecz małoletniego J. W. alimenty w wysokości 200 zł./miesięcznie, płatne z góry do dnia 15-go każdego miesiąca, do rąk ich ojca-K. W., z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności tych należności.

IV.  Nie orzekł o sposobie korzystania z mieszkania stron.

Dowód: wyrok SO w Opolu z dnia 28 kwietnia 2005r.-k.56 akt I RC 1258/04

W trakcie sprawy rozwodowej, K. W. miał 35 lat i był policjantem. Pobierał wynagrodzenie w wysokości 2.229 zł./miesięcznie. Zamieszkiwał wspólnie z małoletnią M. W. (1) oraz małoletnim J. W.. Małoletnia M. W. (1) uczęszczała w tym czasie do szkoły podstawowej. Małoletni J. W. uczęszczał do przedszkola. A. W. nie łożyła na ich koszty ich utrzymania, które przekraczały jej dochody. Pozostawała na utrzymaniu konkubenta, świadczącego pracę na rzecz Zakładów (...) w Z. za wynagrodzeniem 1.900 zł./miesięcznie.

Dowód: protokół zeznań K. W.-k.53 akt I RC 1258/04

protokół zeznań A. W.-54 akt I RC 1258/04

zeznania K. W.-k.55

Wyrokiem z dnia 10 października 2012r. Sąd Rejonowy w Kędzierzynie-Koźlu, sygn. akt III RC 3/12, oddalił powództwo A. W. przeciwko M. W. (1) i małoletniemu J. W. reprezentowanemu przez K. W. o obniżenie alimentów.

Dowód: wyrok SR w Kędzierzynie-Koźlu- k. 124 akt IIIRC 3/12

M. W. (1) ma obecnie 18 lat i uczęszcza do 3 klasy Liceum Plastycznego w O., natomiast małoletni J. W. ma 13 lat i uczęszcza do Publicznego Gimnazjum w B..

Małoletni J. W. zamieszkuje wspólnie z rodziną. W skład kosztów jego utrzymania wchodzi kwota 400 zł./miesięcznie-żywność, 120-130 zł./miesięcznie-dojazd do szkoły, 100 zł./miesięcznie-odzież.

M. W. (1) w ciągu tygodnia przebywa w O., zaś na czas weekendu wraca do miejsca zamieszkania. W skład jej kosztów utrzymania wchodzą: zamieszkania w bursie-od 300-400 zł./miesięcznie, dojazdy do szkoły-120 zł./miesięcznie., 100-150 zł./miesięcznie-materiały plastyczne kieszonkowe-100 zł./miesięcznie, odzież-100 zł./miesięcznie. W zależności od potrzeb pobiera korepetycje-50 zł/miesięcznie. Kontaktuje się często z matką.

K. W. ma aktualnie 43 lata. Zamieszkuje w K.. Jest emerytem. Pobiera świadczenie w wysokości 2.346,60 zł. Poszukuje aktywnie pracy w charakterze doręczyciela przesyłek albo magazyniera-kierowcy. Dokuczają mu dolegliwości związane z ciśnieniem krwi. Z tego tytułu ponosi wydatek w wysokości 50 zł./miesięcznie. Zawarł ponownie związek małżeński. Jego obecna małżonka-M. W. (2) świadczy pracę w charakterze (...)w S. R.w K. za wynagrodzenie 2.300 zł. Zamieszkują wspólnie wraz z jej dwojgiem dzieci ze poprzedniego związku, pobierającymi rentę rodzinną w łącznej kwocie 1.100 zł./miesięcznie, ich wspólnym dzieckiem w wieku 3 lat oraz dziećmi K. W..

Koszty utrzymania lokalu mieszkalnego, w którym zamieszkują wynosi 1.112 zł./miesięcznie. W jego skład wchodzi: czynsz-650 zł., opłata za pobór energii gazowej-150 zł./2 miesiące, opłata za pobór energii elektrycznej-213 zł./miesięcznie, internet-80 zł./miesięcznie, telewizja-94 zł./miesięcznie.

K. W. spłaca dwa kredyty zaciągnięte na zaspokojenie bieżących potrzeb w wysokości 600 zł. każdy. M. W. (2) spłaca kredyt w wysokości 900 zł./miesięcznie. Zdarza się, że pożyczają drobne kwoty pieniędzy od znajomych.

Dowód: zeznania K. W.-k.55

zeznania M. W. (1)-k.56

akta SO Opole sygn. IRC 1258/04

decyzja o zmianie emerytury K. W. k. 12-14

zaświadczenie o zatrudnieniu M. W. (2) k. 15,

informacja komornika S. dot. zajęcia wierzytelności k. 16,

zaświadczenie (...) Publiczne Liceum Plastyczne w O. dot. M. W. (1) k.19,

faktury VAT dot. opłat ponoszonych przez K. W. , k 20, 21

faktura VAT wystawiona przez B. szkół Artystycznych w O. k. 54 -61 akta IIIRC 3/12,

zaświadczenie publicznego Liceum Plastycznego w O. dot. M. W. (1) k. 62 akta IIIRC 3/12,

dowody wpłaty k. 63 akta IIIRC 3/12,

A. W. ma obecnie 41 lat i zamieszkuje w K.. Legitymuje się wykształceniem średnim-ekonomicznym.

Pracuje na podstawie umowy zlecenie w charakterze pracownika fizycznego w skupie złomu za wynagrodzeniem w wysokości 600 zł./miesięcznie. Wcześniej pracowała na podstawie umowy o pracę w podmiocie gospodarczym (...) w K., która uległa likwidacji, w charakterze oczyszczacza metali, gdzie zarabiała ok. 1400 zł. miesięcznie brutto. W trakcie pozostawania osobą bezrobotną otrzymywała zasiłek dla bezrobotnych oraz ukończyła kurs magazynierski.

Aktualnie zamieszkuje w altanie na terenie ogródków działkowych Pozostaje w konflikcie z rodzicami i dlatego nie może zamieszkać w ich domu rodzinnym. Otrzymuje od nich pieniądze w razie niedostatku. Korzysta również z samochodu swojego ojca, który ponosi koszty jego eksploatacji. Ponosi koszty energii elektrycznej w wysokości 150 zł./miesięcznie. Uprzednio nie przekraczały one kwoty 85 zł/3 miesiące. Korzysta z pomocy społecznej w formie zasiłków celowych-200 zł./2 miesiące oraz zasiłku okresowego-271 zł.

Kupuje dzieciom w razie możliwości prezenty, potrzebne przedmioty dnia codziennego.

Dowód: zeznania A. W.-k.55-56

informacja komornika w S. dot. zajęcia zasiłku dla bezrobotnych na pokrycie świadczeń alimentacyjnych dot. A. W. k 17,18

rachunki k. 27

karta informacyjna leczenia szpitalnego A. W. k. 28,

zaświadczenie MOPS w K.o udzielonej pomocy A. W. k. 29,49,

poświadczenie wymeldowania A. W. k. 31,

zaświadczenie lekarskie dot. A. W. k. 32,

rachunki k. 33-34,

umowy zlecenia k. 45- 48,

zaświadczenia z PUP w K.dot. A. W. k. 50-51,

zaświadczenie o ukończeniu kursu magazyniera przez A. W. k. 52,

dowód wpłaty k. 53,

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie w części, co skutkowało jego oddaleniem w pozostałym zakresie.

Wysuwane przez stronę powodową roszczenie podwyższenia wysokości aktualnych świadczeń alimentacyjnych swoją podstawę prawną znajduje w treści art. 138 ustawy z dnia 25 lutego 1964r.-Kodeks rodzinny i opiekuńczy(Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.-dalej ”k.r.o.”). Przepis ten stanowi, iż: » W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego «. Celem analizy, czy przedmiotowa przesłanka- zmiany stosunków- miała miejsce, Sąd na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, poddał rozwadze sytuacje: materialną i osobistą strony powodowej oraz pozwanej, jak również zmiany w nich zachodzące w okresie od ustalenia wysokości dotychczasowych świadczeń alimentacyjnych do czasu wyrokowania w niniejszej sprawie. W myśl art. 133 § 1 k.r.o.: » Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania «. Powyższy przepis nie zawiera jednakowoż wyczerpującej regulacji obowiązku alimentacyjnego rodziców wobec dziecka. Znajduje on, bowiem doprecyzowanie w art. 135 § 1 k.r.o., który stanowi, iż zakres świadczeń każdego z rodziców wobec dziecka zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, a nadto kształtowany jest wedle ich możliwości zarobkowych i majątkowych, przy czym obowiązany swój obowiązek alimentacyjny względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie możne częściowo lub w całości spełnić poprzez osobiste starania o utrzymanie lub wychowanie dziecka (art. 135 § 2 k.r.o.). Jako że powodowie nie posiadają zdolności samodzielnego utrzymania się, co wynika przede wszystkim z racji ich wieku, faktu pobierania nauki szkolnej oraz braku jakiegokolwiek majątku, należało przejść do zagadnienie zakresu świadczenia, które powinno przysługiwać każdemu z nich. Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokojone, wyznacza treść art. 96§1 k.r.o.: » Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnieńi«. Stosownie do tej dyrektywy rodzice w zależności od swych możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (dostęp do kultury),a także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego) według zdolności, jak również dostarczyć mu rozrywkę i wypoczynek. Każde dziecko bezwarunkowo musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już tylko od osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji.

Obecny koszt utrzymania strony powodowej nie był kwestionowany przez pozwaną. Skupiła się ona na podkreślaniu swojej trudnej sytuacji materialnej oraz życiowej, która nie powinna być, jej zdaniem, pominięta przez Sądu.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy wykazał, że w życiu powodów, zgodnie z twierdzeniami pozwu, doszło do poważnych zmian, które wywołały nowe wydatki w ich utrzymaniu, a także zwiększyły niektóre z wydatków wcześniej istniejących.

Sąd nie znalazł względów, dla których należało uznać za nieprawdziwe zeznania K. W. w zakresie kosztów utrzymania małoletniego J. W., z wyjątkiem kwoty potrzebnej do nabycia żywności w kwocie 400 zł./miesięcznie. Sąd stanął w tej mierze na stanowisku, że koszty z tym związane są najpewniej niższe, gdyż małoletni zamieszkuje razem z rodziną, co przesądza o wspólnym przygotowaniu posiłków, których koszt jest wówczas niższy niż w przypadku ich samodzielnego przygotowania dla jednej osoby. Kierując się zatem zasadami doświadczenia życiowego, Sąd uznał, że wydatek ten wynosi ok. 300 zł. Pozostałe wydatki na utrzymanie małoletniego, a to koszt dojazdu do szkoły-120-130, 100 zł.-odzież, partycypacji w kosztach używania lokalu mieszkalnego- 180 zł./miesięcznie , nie budzą zastrzeżeń Sądu.

Oceniając usprawiedliwione potrzeby M. W. (1), ustalone głównie w oparciu o jej zeznania, Sąd miał na względzie przede wszystkim jej zwiększone potrzeby związane z pobieraniem nauki poza miejscem zamieszkania. M. W. (1) uczęszcza do Liceum Plastycznego w O.. W miejscu zamieszkania spędza tylko weekendy, co zwiększa z jednej strony koszty jej utrzymania w miejscu pobierania nauki, zaś z drugiej zmniejsza jej udział w kosztach partycypacji lokalu mieszkalnego, w którym zamieszkuje wraz z rodziną. Z tytułu zamieszkiwania w bursie ponosi koszt w wysokości ok. 300-400 zł./miesięcznie. Ponadto powódka ponosi koszt dojazdu do szkoły w kwocie 120 zł./miesięcznie, około 100-150 zł./miesięcznie wydatkuje na materiały plastyczne, zaś dodatkową kwotę 100 zł. przeznacza na drobne zakupy. Ponosi ponadto koszt nabycia wyżywienia w kwocie 300 zł./miesięcznie, nabycia odzieży w wysokości 100 zł./miesięcznie. oraz koszt partycypacji w utrzymaniu miejsca zamieszkania-ok.100 zł./miesięcznie. Łącznie koszty usprawiedliwionego utrzymania powoda określono na 1.270 zł./miesięcznie. Kwota w tej wysokości odpowiada zwykłym, normalnym kosztom utrzymania osoby dorosłej, z uwzględnieniem pobierania nauki poza miejsce zamieszkania.

Koszty utrzymania powodów nie noszą znamion zawyżenia. Wręcz przeciwnie. Odpowiadają, jak wynika z doświadczenia życiowego Sądu, rzeczywistemu stanowi rzeczy. Niewątpliwie są one większe niż potrzeby powodów w toku orzekania w poprzedniej sprawie alimentacyjnej.

Z racji ustalenia usprawiedliwionych potrzeb powodów, należało odnieść je do możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanej. Możliwości te określają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody. Dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie.-tak Sąd Najwyższy uchwale Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNP 1988, nr 4, poz. 42

Pozwana A. W. jest osobą aktywną zarobkowo. Pracuje na podstawie umowy zlecenie za wynagrodzeniem w wysokości ok. 600 zł./miesięcznie. Legitymuje się wykształceniem średnim-ekonomicznym.. Korzysta ze świadczeń z pomocy społecznej, które w ograniczonym zakresie pozwalają jej na zaspokojenie swoich potrzeb. Przez kilka lat leczyła się odwykowo od uzależnienia od alkoholu. Od ponad 4 lat nie spożywa alkoholu. Zamieszkuje w altanie na terenie ogródków działkowych. W ocenie Sądu, A. W. niezaprzeczalnie znajduje się w trudnej sytuacji życiowej. Nie można jednak nie zauważyć, iż jest to w głównej mierze sytuacja przez nią zawiniona. Nie może odnieść zamierzonego skutku argumentacja pozwanej związana z jej uprzednią chorobą alkoholową. Okoliczność ta zdezaktualizowała się kilka lat temu i co najmniej od tego czasu, należy oczekiwać z jej strony maksymalnych starań mających na celu zaspokojenia potrzeb jej dzieci. Obrona pozwanej przed żądaniem pozwu jest niespójna i nielogiczna. Z jednej strony podnosi, że nie może uzyskać lepszej pracy niż obecna z powodu braku zameldowania oraz konta bankowego, natomiast z drugiej podaje, że otrzymuje pomoc od rodziców, z którymi pozostaje w konflikcie, lecz nie zamierza z nimi mieszkać. Korzysta ponadto, o czym trzeba dodać, z pomocy brata, który zezwala, aby korespondencja do niej skierowana, trafiała do jego skrzynki pocztowej.

Reasumując, pozwana A. W. nie dokłada dostatecznych starań, aby czerpać większy dochód ze swojej pracy, co powołuje potrzebę odwołania się do hipotetycznego stanu rzecz, który przedstawia jej sytuację, gdyby takie starania poczyniła. Pozwana legitymuje się wykształceniem, które pozwala zakładać, że powinna uzyskiwać co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę tj. ok. 1.200 zł./miesięcznie. Przeszkody, które podaje są niewiarygodne i nie zasługują na uwzględnienie. Biorąc pod uwagę zakres potrzeb powodów, Sąd uznał za możliwe obciążenie jej alimentami na rzecz małoletniego syna w wysokości 250 zł., zaś pełnoletniej córki w kwocie 400 zł. Kwoty te, przy założeniu uzyskiwania przez nią minimalnego wynagrodzenia za pracę, pozwolą jej zaspokajać częściowo potrzeby jej dzieci, a także zaspokajać podstawowe własne potrzeby.

W związku z powyższym, Sąd orzekł jak w pkt 1 i 2 wyroku, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

W pkt 4 wyroku, Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c.