Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 8 maja 2017 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi Widzewa w Łodzi Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Emilia Racięcka

Protokolant: stażysta Agnieszka Kostrzewa

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2017 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z wniosku A. K., T. L.

z udziałem A. R.

o ustanowienie drogi koniecznej

postanawia:

1.  ustanowić na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości:

- położonej w Ł. przy ulicy (...) obejmującej działkę o numerze ewidencyjnym (...), dla której to nieruchomości prowadzona jest przez Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi księga wieczysta o numerze (...)

- położonej w Ł. przy ulicy (...) obejmującej działkę o numerze ewidencyjnym (...), dla której to nieruchomości prowadzona jest przez Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi księga wieczysta o numerze (...)

służebność drogi koniecznej polegającą na prawie przejścia i przejazdu, oznaczoną na kolor czerwony oraz symbolami (...) o powierzchni (...) ^{( )}wyznaczającą dojazd do działki (...) oraz służebność drogi koniecznej polegającą na prawie przejścia i przejazdu, oznaczoną na kolor czerwony oraz symbolami (...) (...),(...) powierzchni (...) wyznaczającą dojazd do działki (...) - obciążające każdoczesne prawo własności nieruchomości obejmującej działkę o numerze ewidencyjnym (...), położonej w Ł. (ulica (...)), dla której to nieruchomości prowadzona jest przez Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi księga wieczysta o numerze (...), a opisane na stanowiącej integralną część niniejszego postanowienia mapie do celów prawnych sporządzonej w dniu 30 marca 2015 roku przez uprawnionego geodetę M. R. i zaewidencjonowanej w dniu 15 kwietnia 2015 roku pod numerem 1420 w (...) Ośrodku Geodezji,

2.  zobowiązać A. K. i T. L. solidarnie do zapłaty na rzecz A. R. kwoty 17.558 złotych (siedemnaście tysięcy pięćset pięćdziesiąt osiem) tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności drogi koniecznej;

3.  zobowiązać A. K. i T. L. do ponoszenia po 1/7 (jednej siódmej) części kosztów związanych z utrzymaniem urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności;

4.  obciążyć solidarnie wnioskodawców obowiązkiem zwrotu na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi Widzewa w Łodzi kwoty 5.607,36 złotych (pięć tysięcy sześćset siedem 36/100) tytułem nieuiszczonych kosztów postępowania;

5.  ustalić, że każdy z uczestników ponosi w pozostałym zakresie koszty związane ze swym udziałem w sprawie.

Sygn. akt I Ns 787/14

UZASADNIENIE

We wniosku z dnia 16 maja 2014 roku wnioskodawczyni A. K. i wnioskodawca T. L. wnieśli o ustanowienie na nieruchomości – działce gruntu (...) położonej w Ł. (ulica (...)) – służebności drogi koniecznej (zarówno przejazdu z możliwością parkowania jak i przechodu) za wynagrodzeniem na rzecz:

- każdoczesnego właściciela nieruchomości – działki oznaczonej w ewidencji gruntów pod numerem 34/1 położonej w Ł. przy ulicy (...)

- każdoczesnego właściciela nieruchomości – działki oznaczonej w ewidencji gruntów pod numerem 34/2 położonej w Ł. przy ulicy (...)

W uzasadnieniu wskazano, że A. K. jest właścicielem nieruchomości obejmującej działkę (...) położonej w Ł. przy ulicy (...) w Ł., a T. L. jest właścicielem nieruchomości obejmującej działkę (...) przy (...). (...) te nie mają dostępu do drogi publicznej. Obie działki sąsiadują z nieruchomością obejmującą działkę (...) stanowiącą własność A. R.. Wcześniej nieruchomość ta stanowiła własność Gminy Ł., a wskutek sprzedaży przeszła na własność uczestnika , co czyni niniejszy wniosek zasadnym. Nieruchomość ta stanowi drogę prywatną.

/wniosek k. 3-5/

W odpowiedzi na wniosek uczestnik A. R. wyraził zgodę na ustanowienie służebności obejmującej prawo przejścia i przejazdu do nieruchomości wnioskodawców, w razie ustanowienia służebności wniósł o zobowiązanie każdoczesnych właścicieli nieruchomości władnących obowiązkiem ponoszenia po 1/7 części kosztóww związanych z utrzymaniem urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności.

W uzasadnieniu uczestnik wskazał, że wnioskodawcy przed złożeniem niniejszego wniosku nie podjęli żadnej próby polubownego załatwienia sprawy. Nadto uczestnik podkreślił, że kategorycznie nie zgadza się na to, ażeby służebność obejmowała prawo parkowania, ponieważ działka (...) stanowiąca drogę prywatą – ulica (...), prowadzi do nieruchomości uczestnika obejmującej działkę38/1 , na której uczestnik prowadzi działalność gospodarczą , co związane jest z ciągłym ruchem samochodów ciężarowych, a zaparkowane wzdłuż ulicy (...) pojazdy mogłyby przeszkadzać w ruchu samochodów ciężarowych.

/odpowiedz k. 37-38/

Na rozprawie w dniu 24 kwietnia 2017 roku pełnomocnik wnioskodawców wniósł o zasądzenie od nich na rzecz uczestnika wynagrodzenia solidarnie. Zmodyfikował wniosek w ten sposób, że nie wnosił o objecie służebnością prawa parkowania.

Pełnomocnik uczestnika nie zgłaszał sprzeciwu.

/protokół elektroniczny k. 221/

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

A. K. jest właścicielem nieruchomości obejmującej działkę (...) położonej w Ł. przy ulicy (...) w Ł., dla której Sąd Rejonowy dla łodzi Ś. w Ł. prowadzi księgę wieczystą KW (...) , a T. L. jest właścicielem nieruchomości obejmującej działkę (...) przy Malowniczej 90, dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą KW (...).

A. R. jest właścicielem nieruchomości obejmującej działkę (...).

/wydruk KW k. 11-28, załączone akta I Ns 961/10 k. 26-29/

Nieruchomości wnioskodawców nie mają dostępu do drogi publicznej.

/bezsporne/

Wnioskodawcy są właścicielami tych działek od lat 90-tych. Darowali im je rodzice. Dojazd do tych działek zapewniony był utwardzoną drogą. Kiedy działki były dzielone, to gmina wytyczyła dojazd utwardzoną drogą. Na nieruchomości była założona brama wjazdowa i dojeżdżało się tą utwardzoną drogą. Jak wnioskodawcy zaczęli robić przygotowania w celu budowy na nieruchomościach, to okazało się, że właścicielem drogi jest uczestnik.

Ojciec wnioskodawców poszedł do uczestnika, żeby wynegocjować jakąś sumę, zapłacić za korzystanie z tej drogi i się porozumieć. Nie udało się.

Nie ma możliwości dojechania do nieruchomości wnioskodawców inaczej jak tylko ulicą (...). Droga jest konieczna do przechodzenia, przejeżdżania. Do parkowania nie jest konieczna.

A. K. rozmawiała z uczestnikiem na temat uregulowania sprawy drogi jeszcze przed ojcem. Uczestnik miał się zastanowić i poinformować ją o swojej decyzji, ale tego nie uczynił.

/przesłuchanie T. L. i A. K. protokół elektroniczny k. 221/.

Nieruchomość obejmującą działkę (...) A. R. kupił to od Spółdzielni Zjednoczenie. On korzysta z tej działki. Działka wykorzystywana jest jako droga i prowadzi do nieruchomości uczestnika, na której zlokalizowany jest jego zakład. Ta działka jest piaszczysto-żwirowa, to nie jest droga utwardzona.

Do zakładu uczestnika przyjeżdżają samochody z naczepami (tiry), nawet 4 razy w tygodniu, jeżdżą w obie strony.

W związku z ustanowieniem już służebności na rzecz nieruchomości obejmującej działkę (...) koszty utrzymania działki uczestnika wzrosły. Rocznie koszty utrzymania działki są spore: na gruz, na pracownika, który musi go rozwieźć.

Uczestnik za działkę płaci podatek. W okresie zimowym ponosi też koszty odśnieżania. Właściciel działki (...) partycypuje w kosztach utrzymania drogi.

Służebność drogi koniecznej polegająca na prawie przejścia i przejazdu, oznaczona na kolor czerwony oraz symbolami (...)wyznacza dojazd do działki (...).

Służebność drogi koniecznej polegająca na prawie przejścia i przejazdu, oznaczona na kolor czerwony oraz symbolami A,B,C, (...) (...) powierzchni(...)wyznacza dojazd do działki (...).

/opinia biegłego k.75, 92-93/

Wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej dla działki (...) wynosi 10.235 złotych, natomiast dla działki (...) wynosi 7.323 złote. Jest to wynagrodzenie jednorazowe.

Ustanowienie służebności nie spowoduje wzrostu nieruchomości władnących ani obniżenia wartości nieruchomości obciążonej.

/opinia biegłego k. 117-151/

Postanowieniem z dnia 22 maja 2012 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi Widzewa w sprawie I Ns 961/10 ustanowił na rzecz każdoczesnego właściciela działki (...) położonej w Ł. przy ulicy (...) służebność drogi koniecznej polegającą na prawie przejścia i przejazdu, obciążającą każdoczesnego właściciela działki (...) za wynagrodzeniem w kwocie 5.400 złotych, zobowiązał właścicielkę nieruchomości obejmującej działkę (...) do ponoszenia 1/7 części kosztów związanych z utrzymywaniem urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności.

/postanowienie z uzasadnieniem k. 39-45/

Ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie Sąd oparł na dowodach z dokumentów, opinii biegłych oraz na dowodzie z przesłuchania stron.

Uczestnik zakwestionował wnioski opinii biegłego geodety i wniósł o wydanie opinii uzupełniającej podnosząc ,że sporządzona mapa nie odpowiada na pytanie jaki jest przebieg służebności i czy biegnie ona całą szerokością działki czy też jej częścią.

W opinii uzupełniającej biegła wyczerpująco wyjaśniła, że do przebiegu służebności przyjęto punkty graniczne i są to cyfry oraz punkty obliczone i są to litery. Ponadto wskazała, że granica drogi koniecznej pokrywa się z granicą drogi gruntowej i nie obejmuje całej szerokości działki (...).

Opinia biegłego do spraw szacunku została zakwestionowana przez uczestnika. Uczestnik podniósł, że nie zgadza się z opinią biegłego w zakresie w jakim biegły twierdzi, że w związku z ustanowieniem służebności nie nastąpi wzrost służebności władnących i jednocześnie, że ustanowienie służebności nie spowoduje obniżenia wartości nieruchomości władnącej. Uczestnik zakwestionował także przyjęty przez biegłego współczynnik korekcyjny i wyliczoną wysokość wynagrodzenia.

W opinii uzupełniającej biegły wyjaśnił, że popiera wnioski opinii zasadniczej. Wskazał, że przyjął, iż ustanowienie służebności nie wpływa w sposób szczególny na wartość nieruchomości władnących, ponieważ nie ulega zmianie polityka gminy w Studium (...), które jest przesłanką możliwego korzystania z nieruchomości, a rozważania uczestnika co do popytu na działki z uregulowanym dostępem do drogi publicznej są czysto hipotetyczne i nie zostały w żaden sposób potwierdzone.

Dalej biegły wyjaśnił co do kwestii obniżenia wartości nieruchomości władnącej, że obniżenie to związane jest generalnie ze zmianami w możliwym sposobie korzystania z nieruchomości wprowadzonymi bądź to aktem prawa powszechnie obowiązującego bądź uregulowaniami umownymi. Działka (...) jest droga wewnętrzną i ustanowienie służebności nie zmieni sposobu korzystania z niej, a zatem nie dojdzie do obniżenia jej wartości.

Co do zarzutów dotyczących wysokości przyjętego współczynnika korekcyjnego, biegły wyjaśnił, że działka (...) stanowiąca drogę wewnętrzną obsługuje jednocześnie 7 nieruchomości, a zatem współkorzystanie łączne przez 7 nieruchomości z działki (...) powinno stanowić 100 %, a co za tym idzie, przyjęty współczynnik dla każdej z nich powinien stanowić 1/7 (0, 143) takiego współkorzystania. Współczynnik na poziomie 0,143 został przez biegłego określony na podstawie wizji oraz akt sprawy.

Na rozprawie w dniu 24 kwietnia 2017 roku uczestnik, reprezentowany przez fachowego pełnomocnika , złożył pismo przygotowawcze, w którym powtórzył zarzuty do opinii uzupełniającej. Wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego.

Sąd przedmiotowy wniosek oddalił z dwóch powodów. Po pierwsze, uwzględnienie tego wniosku spowodowałoby konieczność odroczenia rozprawy i wydłużenie czasu jej trwania. Wniosek był zdecydowanie spóźniony, złożony kilka miesięcy po wydaniu opinii uzupełniającej. Po drugie, w piśmie powtórzono dokładnie te same zarzuty , co do których biegły już się wypowiadał. W ocenie Sądu biegły w opinii uzupełniającej rzetelnie wyjaśnił i odpowiedział na wątpliwości uczestnika. W ocenie Sądu wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego motywowany był jedynie niezadowoleniem uczestnika z wysokości oszacowanego wynagrodzenia i zmierzał do przedłużenia postępowania, dlatego został oddalony. W ocenie Sądu bezzasadny był też wniosek o dopuszczenie dowodu z kolejnej uzupełniającej opinii biegłego M. M., skoro ten biegły wyjaśnił już wątpliwości uczestnika wcześniej , w sposób satysfakcjonujący i wyczerpujący.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Wniosek zasługiwał na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 145 § 1 k.c., jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej, tzw. drogi koniecznej. Podkreślić przy tym należy, że przeprowadzenie drogi koniecznej powinno nastąpić z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości nie mającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić (art. 145 § 2 zd. 1 k.c.) przy jednoczesnym uwzględnieniu interesu społeczno-gospodarczego (art. 145 § 3 k.c.).

Nieruchomości wnioskodawców nie mają obecnie prawnie uregulowanego dostępu do drogi publicznej, co stosownie do regulacji art. 145 § 1 k.c. rodzi po ich stronie roszczenie o ustanowienie służebności drogi koniecznej, która zgodnie z regulacją art. 145 § 2 k.c. powinna być przeprowadzona z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości nie mającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Przy stosowaniu tej zasady sąd powinien kierować się - jak to określa art. 145 § 3 k.c. - interesem społeczno-gospodarczym. Należy tak wytyczyć drogę konieczną, aby wyeliminować przyszłe spory (por. postanowienie SN z dnia 21 marca 1983 r., III CRN 14/83, OSP 1983, z. 12, poz. 259).

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawcy wystąpili z wnioskiem o ustanowienie służebności drogi koniecznej biegnącej po nieruchomości gruntowej położonej w Ł. (ulica (...)) , stanowiącej własność uczestnika. Bezsporne jest , że nieruchomości wnioskodawców nie mają dostępu do drogi publicznej. Bezsporne jest także , że od lat 90-tych dojazd do nieruchomości wnioskodawców odbywał się poprzez działkę (...), która stanowi drogę wewnętrzną/prywatną i zapewnia od lat dojazd do nieruchomości położonych wzdłuż tej drogi, w tym także do nieruchomości uczestnika , zlokalizowanej na jej końcu.

Podkreślenia wymaga w tym miejscu, że w ocenie Sądu przebieg drogi koniecznej w dotychczasowym szlaku drogowym nie będzie stanowił żadnego obciążenia dla uczestnika, albowiem w ogóle nie zmieni się sposób dotychczasowego zagospodarowania jego działki i nie będzie się to wiązało z koniecznością przeprowadzenia jakichkolwiek nakładów, remontów i modernizacji. Z drugiej strony taki przebieg drogi koniecznej zaspokoi w sposób dostateczny interes wnioskodawców, którzy zyskają formalny dostęp ze swej nieruchomości do drogi publicznej.

W związku z faktem, iż uczestnik wyrażał zgodę na ustanowienie służebności i że faktycznie jego działka wykorzystywana jest od lat jako droga oraz , że prowadzi ona między innymi do nieruchomości uczestnika, na której zlokalizowany jest jego zakład produkcyjny, do którego wjeżdżają samochody z naczepami, wątpliwości uczestnika , co do uniemożliwienia dojazdu do jego nieruchomości odpowiednim służbom , są bezzasadne. Nie ma żadnych przesłanek, aby wnioskować, że ustanowienie służebności w jakikolwiek sposób utrudni uczestnikowi dostęp do jego nieruchomości. Droga konieczna ustanowiona w tej sprawie z jednej strony uwzględnia interes społeczno – gospodarczy nieruchomości władnących , a z drugiej następuje z najmniejszym obciążeniem gruntów przez które będzie przebiegać.

Tak naprawdę przedmiot sporu w niniejszej sprawie stanowi jedynie wysokość należnego wynagrodzenia. Sąd ustalając wysokość wynagrodzenia oparł się na opinii biegłego . Wyżej przedstawione zostały rozważania w zakresie oceny dowodów. Uczestnik nadal kwestionuje wyliczenia biegłego, ale jego wątpliwości zostały już wyjaśnione. W ocenie Sądu opinia biegłego jest rzetelna i spójna i stanowi podstawę ustaleń Sądu i rozstrzygnięcia. Dlatego tez Sąd zasadził wynagrodzenie zgodnie z wnioskami opinii.

Na podstawie art. 289 § 1 kc Sąd zobowiązał wnioskodawców A. K. i T. L. do ponoszenia po 1/7 (jednej siódmej) części kosztów związanych z utrzymaniem urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności.

Na podstawie art. 520 § 2 kpc Sąd obciążył solidarnie wnioskodawców obowiązkiem zwrotu na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi Widzewa w Łodzi kwoty 5.607,36 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów postępowania uznając, ze niniejsze postępowanie służył tylko zabezpieczeniu ich interesów.

Na podstawie art. 520 1 2 kpc orzekł o pozostałych kosztach postępowania.