Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy/Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie

Wydział IV

w składzie:

Przewodniczący SSO Marek Przysucha

Protokolant Małgorzata Kłosowicz

po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2017 r. w Częstochowie

sprawy W. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w C.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania W. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C.

z dnia 29 grudnia 2016 r. Nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje ubezpieczonemu W. M. prawo do emerytury poczynając od dnia 7 stycznia 2017 roku;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C. na rzecz ubezpieczonego W. M. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 231/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 grudnia 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. odmówił ubezpieczonemu W. M. praw do emerytury. W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ rentowy podniósł, iż ubezpieczony nie spełnia warunków wymaganych w art. 32 z związku z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Organ rentowy na dzień 1 stycznia 1999 r. uznał za udowodnione okresy składkowe w wymiarze 25 lat, 3 miesiące i 10 dni, w tym 5 lat, 4 miesiące i 12 dni pracy wykonywanej w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych. ZUS wskazał, iż nie uwzględnił do okresów czasu pracy w warunkach szczególnych okresów pracy:

- od 24 czerwca 1974 r. do 31 lipca 1975 r. w (...) S.A. na stanowisku przygotowywacza szkieletów form na formierni, gdyż brak jest dostatecznych dokumentów potwierdzających wydziały i stanowiska pracy ubezpieczonego;

- od 1 marca 1980 r. do 31 sierpnia 1986 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) na stanowisku spawacza podstawowego, ponieważ brak jest szczegółowych informacji na jakich wydziałach i stanowiskach wykonywana była praca przez ubezpieczonego;

- od 24 września 1986 r. do 14 maja 1987 r. w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w R. na stanowisku spawacza z uwagi na wykonywanie pracy w charakterze członka spółdzielni a nie ma podstawie umowy o pracę;

- od 3 sierpnia 1987 r. do 31 października 1989 r. w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej(...) w P.” na stanowisku spawacza z uwagi na wykonywanie pracy w charakterze członka spółdzielni a nie ma podstawie umowy o pracę;

- od 5 grudnia 1989 r. do 31 grudnia 1990 r. w (...)na stanowisku spawacza elektrycznego i gazowego, gdyż przechowawca nie jest uprawniony do wystawienia świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, a nadto nie sposób określić, iż praca stanowisku spawacza elektrycznego i gazowego była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach;

- od 2 stycznia 1991 r. do 7 maja 1991 r. w (...) Sp. z o.o. na stanowisku spawacza elektrycznego i gazowego, gdyż przechowawca nie jest uprawniony do wystawienia świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, a nadto nie sposób określić, iż praca stanowisku spawacza elektrycznego i gazowego była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach, jednocześnie brak jest informacji o obowiązkach na danym stanowisku oraz o charakterze działalności zakładu pracy;

- od 8 maja 1991 r. do 30 kwietnia 1994 r. w (...) Sp. z o.o. na stanowisku spawacza elektrycznego i spawacza gazowego, gdyż przechowawca nie jest uprawniony do wystawienia świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, a z załączonej dokumentacji nie można stwierdzić czy praca wykonywana była stale oraz pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych, jednocześnie brak jest informacji o obowiązkach na danym stanowisku oraz o charakterze działalności zakładu pracy;

- od 19 czerwca 1997 r. do 31 grudnia 1997 r. w Odlewnie (...) S.A. z uwagi na przedłożenie dwóch świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 8 lutego 2001 r. oraz z dnia 30 czerwca 2005 r., gdzie wskazano rozbieżne stanowiska pracy;

- od 3 sierpnia 1998 r. do 31 grudnia 1998 r. w (...) Sp. z o.o. z uwagi na brak informacji o zakresie obowiązków ubezpieczonego na stanowisku ślusarz-spawacz oraz jaki był charakter zakładu pracy.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ubezpieczony. Domagał się jej zmiany i przyznania prawa do emerytury oraz zasądzenie od organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Wnosił o uwzględnienie do stażu pracy w warunkach szczególnych okresów:

- od 24 czerwca 1974 r. do 31 lipca 1975 r. w (...) S.A. na stanowisku przygotowywacza szkieletów form na formierni,

- od 1 marca 1980 r. do 31 sierpnia 1986 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) na stanowisku spawacza podstawowego,

- od 24 września 1986 r. do 14 maja 1987 r. w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w R. na stanowisku spawacza,

- od 3 sierpnia 1987 r. do 31 października 1989 r. w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...)w P.” na stanowisku spawacza,

- od 5 grudnia 1989 r. do 31 grudnia 1990 r. w (...)na stanowisku spawacza elektrycznego i gazowego,

- od 2 stycznia 1991 r. do 7 maja 1991 r. w (...) Sp. z o.o. na stanowisku spawacza elektrycznego i gazowego,

- od 8 maja 1991 r. do 30 kwietnia 1994 r. w (...) Sp. z o.o. na stanowisku spawacza elektrycznego i spawacza gazowego,

- od 19 czerwca 1997 r. do 31 grudnia 1997 r. w Odlewnie (...) S.A. Oddział

- od 3 sierpnia 1998 r. do 31 grudnia 1998 r. w (...) Sp. z o.o. na stanowisku ślusarz-spawacz. Dla potwierdzenia charakteru swojej pracy wnosił o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, wywodząc jak w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

W. M. urodził się (...), wniosek o emeryturę zgłosił w dniu 12 grudnia 2016 r. Organ rentowy uznał za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy składkowe i nieskładkowe w wymiarze 25 lat, 4 miesięcy i 22 dni, w tym 5 lat, 4 miesiące i 12 dni pracy wykonywanej w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (od 1 sierpnia 1975 r. do 25 kwietnia 1977r., od 12 maja 1979 r. do 31 stycznia 1980 r., od 3 lipca 1995 r. do 10 września 1995 r., od 11 września 1995 r. do 11 czerwca 1996 r.). Odwołujący nie jest członkiem OFE.

Ubezpieczony ukończył (...) Szkołę (...), gdzie nabył specjalność spawacza gazowego i elektrycznego w 1974 r. Ukończył również ponadpodstawowy kurs spawania gazowego w 2004 r. Początkowo ubezpieczony w okresie od 24 czerwca 1974 r. do 31 lipca 1975 r. był zatrudniony w (...) S.A. na stanowisku przygotowywacza szkieletów form na formierni. Następnie ubezpieczony pracował na stanowisku spawacza podstawowego w (...) Przedsiębiorstwie (...) od 1 marca 1980 r. do 31 sierpnia 1986 r. 1 marca 1980 r. do 31 sierpnia 1986 r. W okresie od 24 września 1986 r. do 14 maja 1987 r. był członkiem Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w R. na stanowisku spawacza. Następnie w okresie od 3 sierpnia 1987 r. do 31 października 1989 r. był członkiem w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...)w P.” również na stanowisku spawacza. Ponadto w okresie od 5 grudnia 1989 r. do 31 grudnia 1990 r. w (...) pracował na stanowisku spawacza elektrycznego i gazowego. Również na stanowisku spawacza elektrycznego i gazowego pracował w okresie od 2 stycznia 1991 r. do 7 maja 1991 r. w (...) Sp. z o.o. W okresie od 8 maja 1991 r. do 30 kwietnia 1994 r. ubezpieczony zajmował stanowisko spawacza elektrycznego i spawacza gazowego w (...) Sp. z o.o. Następnie w okresie od 19 czerwca 1997 r. do 31 grudnia 1997 r. pracował w Odlewnie (...) S.A. Oddział gdzie zajmował stanowisko spawacza, upalacza, oczyszczacza. W okresie od 3 sierpnia 1998 r. do 31 grudnia 1998 r. ubezpieczony zajmował stanowisko ślusarza-spawacza w (...)Przedsiębiorstwie(...) Sp. z o.o.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2016 r., poz. 887 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa (ust. 2).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których nowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 1. Ust. 2 art. 32 ustawy stanowi, iż za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. W ust. 4 powołanego art. 32 ustawy wskazano, iż wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych tj. rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Do uzyskania prawa do emerytury wymagany jest dla mężczyzny okres zatrudnienia w wymiarze 25 lat /§ 3/. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli osiągnie wiek emerytalny, wynoszący dla mężczyzn 60 lat, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych /§ 4 ust. 2/. Praca w warunkach szczególnych winna być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku /§ 2 ust. 1/.

Ubezpieczony spełnia wszystkie powołane wyżej warunki do uzyskania prawa do emerytury, bowiem do dnia 1 stycznia 1999 r. osiągnął okres pracy w wymiarze ponad 25 lat, w tym ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych oraz w dniu 7 stycznia 2017 r. ukończył 60 lat. Ponadto odwołujący nie jest członkiem OFE.

Sąd uznał w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego, iż w okresie zatrudnienia w (...) S.A. od 24 czerwca 1974 r. do 31 lipca 1975 r. (1 rok, 1 miesiąc, 7 dni) ubezpieczony stale i pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym i gazowym, atomowowodorowym, który to rodzaj prac wymieniony jest w dziale XIV, poz. 12 wykazu A załącznika do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.).

Ponadto Sąd uznał, iż w okresie zatrudnienia od 1 marca 1980 r. do 31 sierpnia 1986 r. (6 lat, 6 miesięcy) w (...) Przedsiębiorstwie (...) ubezpieczony stale i pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym i gazowym, atomowowodorowym, który to rodzaj prac wymieniony jest w dziale XIV, poz. 12 wykazu A załącznika do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.).

W dalszej kolejności Sąd ustalił, iż ubezpieczony w okresie zatrudnienia od 5 grudnia 1989 r. do 31 grudnia 1990 r. (1 rok, 27 dni) w (...) stale i pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym i gazowym, atomowowodorowym, który to rodzaj prac wymieniony jest w dziale XIV, poz. 12 wykazu A załącznika do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.).

Następnie Sąd ustalił, iż ubezpieczony w okresie zatrudnienia od 2 stycznia 1991 r. do 7 maja 1991 r. (4 miesiące, 7 dni) w (...) Sp. z o.o. stale i pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym i gazowym, atomowowodorowym, który to rodzaj prac wymieniony jest w dziale XIV, poz. 12 wykazu A załącznika do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.).

Nadto Sąd ustalił, iż ubezpieczony w okresie zatrudnienia od 8 maja 1991 r. do 30 kwietnia 1994 r. (2 lata, 11 miesięcy, 24 dni) w (...) Sp. z o.o. stale i pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym i gazowym, atomowowodorowym, który to rodzaj prac wymieniony jest w dziale XIV, poz. 12 wykazu A załącznika do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.).

W dalszej kolejności Sąd ustalił, iż ubezpieczony w okresie zatrudnienia od 19 czerwca 1997 r. do 31 grudnia 1997 r. (6 miesięcy, 12 dni) w Odlewnie (...) S.A. Oddział stale i pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym i gazowym, atomowowodorowym, który to rodzaj prac wymieniony jest w dziale XIV, poz. 12 wykazu A załącznika do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.).

Końcowo Sąd ustalił, iż ubezpieczony w okresie zatrudnienia od 3 sierpnia 1998 r. do 31 grudnia 1998 r. (4 miesiące, 29 dni) w (...) Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. stale i pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym i gazowym, atomowowodorowym, który to rodzaj prac wymieniony jest w dziale XIV, poz. 12 wykazu A załącznika do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.).

Z zeznań świadków wynika, iż ubezpieczony w powyższych okresach pracował jako spawacz cały czas i pełnym wymiarze czasu pracy. Zeznania świadków są spójne i nie budzą wątpliwości Sądu. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem dla oceny czy pracownik w danym okresie wykonywał prace w warunkach szczególnych istotny jest charakter jego pracy i wykonywane czynności, co w ocenie Sądu zostało przez ubezpieczonego wykazane. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wskazuje, że w powyższych okresach ubezpieczony faktycznie stale i pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace spawalnicze. Jak wskazują świadkowie praca w (...) Przedsiębiorstwie (...) na stanowisku spawacza odbywała się w ciężkich i szkodliwych warunkach. Natomiast praca ubezpieczonego w (...), (...) Sp. z o.o. oraz (...) Sp. z o.o. polegała na spawaniu gazowym jak i elektrycznym, w tym również ciężkich walców, rur na różnych wydziałach oraz w delegacjach.

W dalszej kolejności należy wskazać za wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2011 r., sygn. akt I UK 384/11, iż okres zatrudnienia w rolniczej spółdzielni produkcyjnej nie jest zaliczany do pracy w szczególnych warunkach wymaganych do uzyskania wcześniejszej emerytury. Jej członek nie jest bowiem pracownikiem, a tylko on ma prawo do takiego świadczenia. Zatem okres członkostwa ubezpieczonego w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w R. od 24 września 1986 r. do 14 maja 1987 r. oraz w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...) w P.” od 3 sierpnia 1987 r. do 31 października 1989 r. na stanowiskach spawacza nie stanowią podstawy do zaliczenia okresu pracy w szczególnych warunkach wymaganych ubezpieczonego. Stosownie do art. 2 k.p., pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Gdyby zatem ubezpieczony w spornym okresie świadczył pracę na podstawie spółdzielczej umowy o pracę, to nie byłoby przeszkód, aby okresy te uznane zostały za pracę w warunkach szczególnych, bez potrzeby przeprowadzania analizy porównawczej sposobu wykonywania pracy w odniesieniu do stosunku pracy. Wnioskodawca byłby wtedy bez wątpienia pracownikiem w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Jednakże, że ustawodawca nie przewidział w rolniczej spółdzielni produkcyjnej formy zatrudnienia występującej w spółdzielni pracy, w których stosunek pracy pomiędzy spółdzielnią a jej członkiem nawiązuje się przez spółdzielczą umowę o pracę. Zatrudnienie członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej w tej spółdzielni wynika ze stosunku członkostwa, a nie ze spółdzielczej umowy o pracę.

Należy wskazać, iż powyższe okresy pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze wynoszą 12 lat, 11 miesięcy, 16 dni co wraz z uznanymi przez ZUS okresami wynoszącymi 5 lat, 4 miesiące, 12 dni pracy warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze daje ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Reasumując uwzględnione w niniejszym postępowaniu okresy pracy w warunkach szczególnych, łącznie z okresami uznanymi wcześniej przez ZUS, stanowią ponad 15 lat. Spełnia również pozostałe warunki do uzyskania emerytury.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji w oparciu o powołane przepisy oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1, 3 i 4 k.p.c. oraz § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804), a także § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1667).