Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Przemyślu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Lucyna Oleszek

Protokolant: sekretarz sądowy Agnieszka Radochońska

po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2013 r. w Przemyślu

na rozprawie

sprawy Z. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę

na skutek odwołania Z. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R.

z dnia 25 października 2013 r. nr (...)

I.  z m i e n i a zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy Z. S. prawo do emerytury w ustawowej wysokości, począwszy od dnia 14 października 2013 r.,

II.  s t w i e r d z a, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w R. nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w ustaleniu prawa do powyższego świadczenia.

Sygn. akt III U 1356/13

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 20 grudnia 2013 r.

Decyzją z dnia 25 października 2013 r. zn. (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy Z. S. prawa do emerytury.

W uzasadnieniu decyzji podano, iż wnioskodawca nie spełnia wszystkich
warunków określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 153 z 2009 r. poz. 1227 ze zm.).

Wnioskodawca nie udowodnił bowiem 15 lat zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, a jedynie 14 lat, 4 miesiące i 13 dni. Nie uwzględniono okresu jego oddelegowania do pracy w Niemczech od 6 listopada
1972 r. do 15 października 1973 r.

Wnioskodawca Z. S. w dniu 13 listopada 2013 r. złożył odwołanie od tej decyzji, domagając się jej zmiany.

Na uzasadnienie podał, że decyzja jest dla niego krzywdząca. Praca wykonywana przez niego w czasie oddelegowania do Niemiec świadczona była
w ramach szkolenia. Przez cały sporny okres pracował w warunkach szczególnych
w zakładach wyrobów powlekanych przy produkcji pasty.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie
z przyczyn, które stanowiły o wydaniu zaskarżonej decyzji.

Ponownie stwierdzono, że wnioskodawca nie spełnia warunków do nabycia emerytury określonych w art. 184 ust. 1 w zw. z art. 27 i art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 153 z 2009 r., poz. 1227 ze zm.) oraz w zw. z § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnianych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Podniesiono, że spośród ustawowych warunków wnioskodawca wykazał 25-letni staż ubezpieczeniowy oraz nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Natomiast na dzień złożenia wniosku emerytalnego nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Okresu zatrudnienia w latach od 1972 r. do 1973 r. (11 miesięcy i 10 dni) nie potwierdził właściwym świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Organ rentowy wskazał, że okresy pracy wykonywanej w warunkach szczególnych może potwierdzić jedynie zakład pracy, ewentualnie jego następca, na podstawie posiadanej dokumentacji i w ściśle określonej formie, zgodnie z § 2 ust. 2 powołanego rozporządzenia. Wnioskodawca nie przedstawił takiego dokumentu.

Sąd Okręgowy w Przemyślu, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca Z. S. urodzony (...) w dniu 14 października 2013 r. wystąpił z wnioskiem o emeryturę, oświadczając że nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Na potwierdzenie okresów ubezpieczenia oraz charakteru zatrudnienia odwołał się do dokumentacji złożonej przy wniosku o ustalenie kapitału początkowego z dnia 29 grudnia 2006 r. Wówczas przedłożył m.in. Zaświadczenie z dnia 1 marca 1999 r., w którym wskazano, że od 6 listopada 1972 r. do 15 października 1973 r. za pośrednictwem Zakładów (...) w P. był zatrudniony w byłej NRD i z tego tytułu podlegał ubezpieczeniu społecznemu. Ponadto dołączył świadectwo pracy z dnia 15 kwietnia 1988 r. na potwierdzenie zatrudnienia w (...) w P.
w okresie od 4 grudnia 1973 r. do 15 kwietnia 1988 r.

Dodatkowo do wniosku emerytalnego dołączył świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 13 maja 2013 r., skorygowane w dniu 21 października 2013 r., a wystawione przez (...) S.A. w L..
W dokumencie tym wskazano, że wnioskodawca w okresie od 4 grudnia 1973 r. do 15 kwietnia 1988 r. podczas zatrudnienia w Zakładach (...) w P. wykonywał prace w szczególnych warunkach stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach:

- od 4 grudnia 1973 r. do 30 czerwca 1974 r. i od 9 sierpnia 1974 r. do 31 maja 1976 r. oraz od 1 czerwca 1976 r. do 31 sierpnia 1978 r. - prace różne - bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie tj. na Oddziale P. przy stanowiskach: przygotowywacz mieszanek chemicznych (Dz. VII p. 7.4), przygotowywacz farb, zagęstników
i impregnatów (Dział VII p. 4.39), pomoc w oddziale ( Dział VII p. 7.3); na Oddziale P. przy stanowiskach: maszynista urządzeń powlekających (Dział VII p. 7.2),

pomoc w oddziale ( Dział VII p. 7.3), robotnik transportu ( Dział VII p. 7.23): na Oddziale Końcowym przy stanowiskach: maszynista urządzeń powlekających (Dział VII p. 7.2), robotnik transportu wewnętrznego (Dział VII p. 4.50): na Oddziale Nośników przy stanowiskach: dziewiarz osnowarek płaskich ( Dział VII p. 4.12), barwiarz ( Dział VII p. 4.21), pracz ( Dział VII p. 4.24), suszarz-wirówkarz( Dział VII p. 4.29), operator ciągu pralniczo-suszącego (Dział VII p. 4.30) oraz na stanowisku ślusarza remontowego,

- od 1 lipca 1974 r. do 31 lipca 1974 r. - w przemyśle lekkim - produkcja tkanin powlekanych, gumowych i wyrobów z tych tkanin na stanowisku maszynista urządzeń powlekających,

- od 1 sierpnia 1974 r. do 8 sierpnia 1974 r. - w gospodarce komunalnej - oczyszczanie ścieków i filtrów na stanowisku monter aparatów i układów hydraulicznych,

- od 1 września 1978 r. do 31 lipca 1980 r. - prace różne - kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług, dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach
i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione
w wykazie stanowisk pracy, na których prace wykonywane stale i bezpośrednio przy stanowiskach wymienionych w wykazie - na Oddziale P. przy stanowiskach: maszynista urządzeń powlekających, pomoc w oddziale i robotnik transportu jako mistrz,

- od 1 sierpnia 1980 r. do 31 marca 1985 r. prace różne - kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług, dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach
i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione
w wykazie stanowisk pracy, na których prace wykonywane stale i bezpośrednio przy stanowiskach wymienionych w wykazie - w D. Głównego Mechanika przy stanowiskach: elektromonter akumulatorów i baterii, ślusarz naprawy akumulatorów, ślusarz remontowy - robotnik transportu wewnętrznego - jako mistrz,

- od 1 kwietnia 1985 r. do 15 kwietnia 1988 r. prace różne - kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług, dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie stanowisk pracy, na których prace wykonywane stale i bezpośrednio przy stanowiskach wymienionych w wykazie - w Oddziale (...) transport wewnętrzny na stanowisku kierownika.

Wszystkie wymienione prace są wykazane w wykazie A stanowiącym zał. do zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r.
w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego. Wnioskodawca uzyskał też Zaświadczenie
z Wojewódzkiego Urzędu Pracy w R. na potwierdzenie, iż jego zatrudnienie w Niemczech było realizowane na podstawie umowy pomiędzy rządem Polski a byłej NRD i do tego zatrudnienia ma zastosowanie art. 73a ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U. z 2001 r. nr 6 poz. 56 ze zm.).

Decyzją z dnia 25 października 2013 r. organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury, gdyż na podstawie dołączonego świadectwa pracy wykonywanej
w warunkach szczególnych za udowodnione przyjęto 14 lat 4 miesiące i 13 dni.

Dowód: 1. Akta organu rentowego (kapitałowe):

- wniosek o ustalenie kapitału początkowego z dn. 29.12.2006 r.

- Zaświadczenie z dn. 12.03.1999 r.

- Zaświadczenie (...) w R. z dnia 27.01.2013 r.

- świadectwo pracy z dnia 15.04.1988 r.

2. Akta organu rentowego (emerytalne):

- wniosek o emeryturę z dn. 14.10.2013 r.

- świadectwo pracy wykonywanej w warunkach szczególnych z dn. 13.05.2013 r.
i 21.10.2013 r.

- decyzja odmowna z dn. 25.10.2013 r.

Ponadto Sąd ustalił, że wnioskodawca Z. S. z zawodu ślusarz pracę zawodową w Zakładach (...) w P. rozpoczął od dnia 4 grudnia 1973 r. Przed podjęciem tego zatrudnienia wnioskodawca z ok. 30-osobową grupą przyszłych pracowników został oddelegowany przez Zakłady (...) w P. na szkolenie do podobnych zakładów w byłej NRD.

W związku z tą delegacją w okresie od 6 listopada 1972 r. do 15 października 1973 r. wnioskodawca był zatrudniony w fabryce w T.. Przez cały ten czas pracował w Oddziale Mieszalni jako mieszacz past do powlekania tkanin.

Z założenia szkolenie miało trwać 2 lata i polegało na zapoznaniu się z pracą
w poszczególnych oddziałach. Polscy pracownicy mieli zapewniony hotel,
a w niedziele organizowano im naukę języka niemieckiego. Wynagrodzenie za pracę płacone było w markach, pracownicy oprócz wynagrodzenia otrzymywali też zasiłek chorobowy oraz rodzinny. Korzystali z urlopu wypoczynkowego.

Wnioskodawca z uwagi na sytuację rodzinną (ożenił się podczas pracy za granicą) już w październiku 1973 r. wrócił do kraju. Po zakończeniu zatrudnienia otrzymał od niemieckiego pracodawcy w dniu 18 października 1973 r. Zaświadczenie m.in. z informacją o wypłacanych zasiłkach oraz Ocenę pracy. W tym dokumencie wskazano m.in., że wnioskodawca był zatrudniony od 6 listopada 1972 r. na Wydziale Mieszalni, pracował cały czas w systemie 2-zmianowym przy produkcji pasty PCV.

Ponadto Sąd ustalił, że praca przy produkcji pasty polegała na przygotowaniu składników chemicznych, w tym tworzywa sztucznego w proszku i rozpuszczalników według receptury i następnie wymieszania tych składników w mieszalnikach. Na jednej zmianie 3 pracowników odpowiadało za przygotowanie pasty tj. przygotowanie składników i ich wymieszanie. Pasta była wytwarza w mieszalnikach o pojemności od 1 do 10 ton, na hali było około 9 mieszalników. Przygotowana pasta następnie była przelewana do tzw. przecieraczy. Cztery walce bez przerwy przecierały pastę, którą potem powlekano tkaniny. Przy przecieraniu pasty pracowały 4 osoby, zwykle kobiety. Praca odbywała się stale w oparach chemikaliów, dużym zapyleniu sproszkowanego tworzywa oraz huku pracujących maszyn.

Po powrocie do kraju wnioskodawca, podobnie jak świadek E. S. (1) zostali zatrudnieni w (...) w P.. Praca tego zakładu dopiero się rozpoczynała i doświadczenie zdobyte w niemieckiej fabryce było potrzebne do wdrożenia produkcji tkanin powlekanych.

Dowód: 1. Akta organu rentowe (emerytalne):

- Zaświadczenie z dn. 18.10.1973 r. z tłumaczeniem na j. polski ,

2. Ocena pracy z dnia 18.10.1973 r. z tłumaczeniem na j. polski k. 11

3. zeznania świadków:

- E. S. (nagranie rozprawy z dn. 20.12.2013 r. – min. 4),

- S. S. (nagranie rozprawy z dn. 20.12.2013 r. – min. 12),

4. zeznania wnioskodawcy (nagranie rozprawy z dn. 10.12.2013 r. - min.9).

Dokonując tych ustaleń Sąd oparł się na dokumentach zgromadzonych w aktach organu rentowego. W szczególności Sąd uwzględnił świadectwo pracy wykonywanej w warunkach szczególnych z dnia 21 października 2013. oraz dokumentację tj. zaświadczenie i ocenę pracy z dnia 18 października 1973 r. na ustalenie okresu
i charakteru pracy wnioskodawcy za granicą.

Okoliczność, że obecnie następca prawny byłego pracodawcy odmówił wnioskodawcy wydania świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych także i za ten okres nie może pozbawić go możliwości wykazania innymi dowodami charakteru faktycznie wykonywanych prac.

Z treści § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy (czy też przechowawcy jego dokumentów)
w przedmiocie wykazania, na podstawie posiadanej dokumentacji, okresów pracy
w szczególnych warunkach, miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest organem państwowym ani organem wykonującym zadania
z zakresu administracji państwowej. Omawiane świadectwo traktuje się
w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej.

Za pełni wiarygodne Sąd uznał zeznania świadków E. S. (3)
i S. S. (2), które podobnie jak wnioskodawca w ramach szkolenia pracowały
w niemieckiej fabryce w latach 1972-1974. Świadkowie ci zatrudnieni na różnych stanowiskach przy przecieraniu pasty i powlekaniu tkanin opisali strukturę zatrudnienia w tej fabryce, wskazali, jakie prace wykonywał wnioskodawca, jak wyglądała organizacja pracy.

W rezultacie zebrana przez Sąd dokumentacja, zwłaszcza przedstawiona przez wnioskodawcę „Ocena pracy” wraz z zeznaniami świadków oraz zeznaniami wnioskodawcy potwierdza okres i faktyczny charakter wykonywanej przez niego pracy podczas zatrudnienia za granicą. To z tego dokumentu wynika wprost, że wnioskodawca pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy w mieszalni przy produkcji pasty pcv.

Wszystkie zgromadzone dowody wzajemnie się potwierdzają i uzupełniają, wobec czego są wiarygodnym źródłem ustaleń faktycznych. Wynika z nich, jaką pracę i w jakich warunkach wykonywał wnioskodawca.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy jest uzasadnione.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r Nr 153, poz. 1227 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w dniu 1 stycznia 2013 r. - ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury
w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Ponadto emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Równocześnie zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnianych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43) - ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r. będącym pracownikami zatrudnionymi w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3 tj. jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

-

osiągnęli wiek emerytalny wynoszący dla mężczyzny 60 lat oraz

-

posiadają wymagany okres składkowy i nieskładkowy tj. 25 lat dla mężczyzny,
w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Dla ustalenia tych uprawnień - za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2 cyt. ustawy).

Zgodnie z § 2 ust. 1 cyt. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego
1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) - okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych
w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji - w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Zaświadczenie zakładu pracy powinno potwierdzać charakter i stanowisko pracy
w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których uzależnione jest przyznanie emerytury.

Bezsporne jest, że wnioskodawca Z. S. występując z wnioskiem emerytalnym wykazał, iż ukończył 60 lat oraz posiada 25 lat okresów składkowych
i nieskładkowych. Równocześnie bezsporny okazał się okres i charakter zatrudnienia wnioskodawcy w (...) w P. w wymiarze 14 lat, 4 miesiące i 13 dni.

W toku rozpoznawania sprawy przed organem rentowym sporny okazał się charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w czasie zatrudnienia za granicą
w okresie od 6 listopada 1972 r. do 15 października 1973 r.

Na podstawie zgromadzonego materiału Sąd przyjął, że odwołanie wnioskodawcy jest zasadne, a jego żądanie co do zmiany zaskarżonej decyzji
w zakresie dotyczącym charakteru zatrudnienia zasługuje na uwzględnienie.

Sąd przyjął bowiem, że wnioskodawca w okresie od 6 listopada 1972 r. do 15 października 1973 r. (11 miesięcy i 10 dni) pracował w zakładach wyrobów powlekanych nr (...) w T. w byłej NRD przy produkcji pasty pcv. To zatrudnienie
w Niemczech było realizowane na podstawie umowy pomiędzy rządem Polski a byłej NRD z dnia 25 maja 1971 r.

W tym miejscu należy wskazać, że przed dniem 1 stycznia 1990 r. przepisy prawne regulujące kwestię podejmowania pracy przez obywateli polskich za granicą u pracodawców zagranicznych nie przewidywały możliwości korzystania przez pracowników polskich zatrudnionych za granicą z uprawnień w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin i w związku z tym nie było możliwości zaliczenia okresów pracy
u pracodawców zagranicznych przypadających przed dniem 1 stycznia 1990 r. Dopiero przepisy ustawy z dnia 29 grudnia 1989 r. o zatrudnieniu (Dz. U. Nr 75, poz. 446 ze zm.),
a następnie ustawy z dnia 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu (Dz. U. Nr 106, poz. 457 ze zm.) ustaliły, iż okres zatrudnienia obywateli polskich za granicą jest traktowany jak okres zatrudnienia w Polsce w zakresie uprawnień pracowniczych oraz w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin pod warunkiem opłacania składek na ubezpieczenie społeczne oraz na Fundusz Pracy. Tryb dokonywania wpłat na Fundusz Pracy został uregulowany rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej
z dnia 01 marca 1990 r. w sprawie dokonywania wpłat na Fundusz Pracy z tytułu zatrudnienia za granicą oraz tryb uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne.

Ponadto zgodnie z treścią art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z FUS do okresów składkowych zalicza się okresy ubezpieczenia. Stosownie do treści art. 6 ust. 2 lit. d ustawy emerytalnej za okresy składkowe uznaje się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. okresy zatrudnienia obywateli polskich za granicą - u pracodawców zagranicznych, jeżeli w okresie pracy za granicą były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne w Polsce. Okresy te więc stanowią równorzędne okresy ubezpieczenia - okresy składkowe i brak jakichkolwiek podstaw do ich pomijania przy ustalaniu uprawnień do świadczenia emerytalnego czy rentowego.

W związku z tym Sąd uznał, że brak jakichkolwiek podstaw do różnicowania sytuacji prawnej ubezpieczonych ze względu na miejsce świadczenia przez nich pracy,
w szczególności biorąc pod uwagę tożsamy wymóg uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu zatrudnienia za granicą. Zostało to jednoznacznie przesądzone w wielu orzeczeniach Sądu Najwyższego (por. wyrok S.N. z dnia 05 marca 2003 r. w sprawie II UK 196/02, publik. OSNP 2004/8/144 i uchwała S.N. z dnia 13 lutego 2002 r. w sprawie III ZP 30/01, publik. (...) 2002 nr 10, poz. 243). Wskazano w nich wyraźnie, iż do wymaganego okresu pracy w szczególnych warunkach wlicza się okresy wykonywania za granicą u zagranicznych pracodawców prac wymienionych w stanowiących załącznik do rozporządzenia wykazach, jeżeli okresy te uznawane są za okresy składkowe w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 1 lub art. 6 ust. 2 pkt 1 lit. d ustawy emerytalne. Okresy wykonywania za granicą pracy w szczególnych warunkach nie są uwzględniane tylko wówczas, gdy wymienione przepisy nie dają podstawy do uznania tych okresów za okresy składkowe.

Ponadto w wyroku z dnia 1 września 2010 r. II UK 77/10 (OSNP 2012/1-2/16) Sąd Najwyższy przyjął, że okresy zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego, co do których przepisy stanowiące podstawę prawną skierowania pracownika do pracy za granicą (por. uchwałę Nr 113 Rady Ministrów z dnia 4 czerwca 1976 r. w sprawie zasad kierowania specjalistów do pracy za granicą w ramach współpracy gospodarczej i naukowo-technicznej, niepublikowana) nie przewidywały obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne, powinny być kwalifikowane jako okresy, o których mowa w art. 6 ust. 2 zdanie pierwsze in fine i ust. 2 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.). Mimo zatem że składka za te okresy nie została opłacona, to są to okresy uważane za składkowe i podlegają uwzględnieniu w stażu ubezpieczeniowym.

Z tych względów zasadne jest przyjęcie, że okres zatrudnienia wnioskodawcy za granicą u pracodawcy zagranicznego od dnia 6 listopada 1972 r. do 15 października 1973 r. jest okresem składkowym.

Skoro wnioskodawca był kierowany do pracy za granicą przez swego późniejszego pracodawcę i świadczył pracę przy produkcji pracy pcv oraz udokumentował podleganie ubezpieczeniu społecznemu (Zaświadczenie z dnia 12 marca 1999 r.), to uzasadnione jest też zaliczenie tego okresu do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Prace przy produkcji tkanin powlekanych, gumowych i wyrobów z tych tkanin wymienione są w Wykazie A Dział VII poz. 7 Rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Ponadto Sąd przyjął, że rodzaj prac wykonywanych przez wnioskodawcę przy produkcji pasty pcv do powlekania tkanin odpowiada stanowiskom wymienionym w zarządzeniu resortowemu. W Wykazie A dział VII zarządzenia Nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r.
w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego wymieniono: przygotowywacza mieszanek chemicznych (poz. 7 pkt 4), przygotowywacza farb, zagęstników i impregnatów (poz. 4 pkt 39). Wnioskodawca niewątpliwie pracę na takich stanowiska wykonywał.

Podnieść należy, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi dowodami przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego i nie są potrzebne jakieś szczególne dowody np.
z dokumentów - wystarczą dowody np. z zeznań świadków i stron. W rozpoznawanej sprawie istotne okazały się zarówno dokumenty przedstawione przez wnioskodawcę, jak i zeznania świadków, którzy również pracowali razem z nim. Charakter zakładu,
w którym pracował wnioskodawca za granicą, zaświadczenia i ocena pracy, które uzyskał bezpośrednio po ustaniu zatrudnienia oraz jednoznaczne i spójne zeznania świadków wskazują, że we wskazanym okresie 11 miesięcy i 10 dni pracował on
w warunkach szczególnych w oddziale mieszalni pasty.

Tym samym rozstrzygając kwestię charakteru zatrudnienia wnioskodawcy, Sąd przyjął, że wykazał on łącznie 15 lat, 3 miesiące i 23 dni pracy w warunkach szczególnych, przypadających przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że odwołanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie i na mocy powołanych przepisów w zw. z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję, przyznając mu prawo do emerytury począwszy od dnia 14 października 2013 r. tj. daty złożenia wniosku emerytalnego, o czym orzeczono w pkt I-szym wyroku.

Zgodnie z art. 118 ust. 1 i 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120. W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

Kierując się tym przepisem oraz uwzględniając wcześniejsze rozważania Sąd uznał, że ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków oraz ponowna ocena dokumentów) zwalniają organ rentowy z odpowiedzialności za opóźnienie w ustaleniu prawa do świadczenia emerytalnego wnioskodawcy. Orzeczenie w tym zakresie zawarto w pkt II-im wyroku.