Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód G. S. wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego względem syna M. S., ustalonego wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 26 maja 2014 r. w sprawie sygn. akt III RC 277/13 oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że Sąd Rejonowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 12 sierpnia 2013 r. zasądził od niego na rzecz syna alimenty w kwocie po 2000 zł miesięcznie, które następnie wyrokiem z dnia 26 maja 2014 r. zostały obniżone z dniem 1 czerwca 2014 r. do kwoty 1500 zł. Powód podał, że nie ma żadnego kontaktu z synem oraz nie wie co aktualnie syn robi. W 2016 r. pozwany ukończył 25 lat, więc zdaniem powoda powinien już ukończyć studia i podjąć pracę.

M. S. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. Argumentując swoje stanowisko podał, że nadal studiuje i jest na etapie kończenia pracy licencjackiej. Po pozytywnie zdanym egzaminie pozwany zamierza kontynuować naukę na studiach magisterskich. Wskazał, że mimo nauki w trybie niestacjonarnym, podejmuje działania w celu uzyskania zatrudnienia, m.in. był na staż u firmie (...) Sp. z o.o. Obecnie pracuje dorywczo w gastronomii. Dochody jakie otrzymuje nie pozwalają mu na samodzielne utrzymanie się. W dniu (...) urodził mu się syn.

Na rozprawie w dniu 19 grudnia 2017 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa lub o uchylenie alimentów z dniem 1 lipca 2017 r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. S., ur. (...) jest synem G. S. i J. S..

Wyrokiem z dnia 26 maja 2014 r. w sprawie III RC 277/13 Sąd Rejonowy w Olsztynie utrzymał w mocy wyrok zaoczny Sądu Rejonowego z dnia 12 sierpnia 2013 r. z tą tylko zmianą, że alimenty zasądzone od pozwanego G. S. na rzecz powoda M. S. obniżył z dniem 1 czerwca 2014 r. do kwoty 1500 zł miesięcznie.

G. S. w czasie orzekania o dotychczasowym obowiązku alimentacyjnym prowadził działalność gospodarczą – był większościowym wspólnikiem z J. B. firmy produkującej narzędzia do obróbki drewna. Firma zatrudniała 15 pracowników. Powód prowadził firmę w nieruchomości stanowiącej własność jego byłej żony. Po rozstaniu z żoną musiał przenieść prowadzoną działalność do sąsiedniej wynajętej nieruchomości. W związku z przeniesieniem działalności powód musiał dokonać inwestycji, które wpłynęły na znaczne obniżenie jego dochodów. Powód od marca 2013 r. był w związku z M. P.. Partnerka powoda była u niego zatrudniona – zarabiała 2.500,- zł netto. Powód z partnerką i jej dzieckiem mieszkali w wynajętym mieszkaniu, które powód opłacał. Był właścicielem samochodu L. (...), który zakupił w 2010r za kwotę 180.000,- zł – auto zostało wzięte w leasing na firmę, miesięczna rata leasingu wynosiła 3.600,- zł. Powód z partnerką kilkukrotnie wyjeżdżał na wakacje za granicę w Europie, wyjeżdżał również sam. Powód oraz jego partnerka byli właścicielami koni, miesięczne wydatki na utrzymanie konia bez lekarstw, opieki weterynaryjnej i kowalskiej wynosiły co najmniej 300,- zł miesięcznie.

Pozwany natomiast mieszkał na stałe z matką i siostrą w S., gdzie jego matka miała posesję z domem jednorodzinnym, stajnią oraz halą, której niegdyś prosperowała firma ojca powanego. Na co dzień mieszkał w W. gdzie studiował na (...) w systemie wieczorowym, na 6 semestrze studiów licencjackich, po których planuje podjąć dwuletnie studia magisterskie. Pozwany miał zajęcia codziennie od poniedziałku do piątku – przeważnie w godzinach 12.00 – 17.00. Jego miesięczne koszty utrzymania wyliczył na ok. 4.000,- zł. Pozwany nie pracował. Za studia płacił 500 zł miesięcznie. W 2013r odbywał praktyki w (...). Pozwany wraz z dwójką kolegów wynajmował w W. mieszkanie, którego miesięczny koszt utrzymania wynosił łącznie 3.300,- zł – na powoda przypadało 1100,- zł. Pozwany co najmniej dwukrotnie w miesiącu przyjeżdżał do domu, aby pomagać matce w utrzymaniu domu i posesji- jeden przyjazd to wydatek 100,-zł. Za bilet miesięczny w W. powód płacił około 70,-zł miesięcznie, opłaty za telefon wynosiły 110,- zł. Na ubrania przeznaczał ok. 500,- zł miesięcznie.

G. S. do grudnia 2012r przekazywał co miesiąc synowi na utrzymanie kwoty po 2.000,- zł miesięcznie, a następnie zaprzestał finansowania syna. Po tej dacie pozwanego w całości finansowała matka przekazując mu miesięcznie po 4.000,- zł. Następnie rodzice po połowie przelewali synowi po 2000 zł.

(dowód: dokumenty znajdujące się w aktach sprawy Sądu Rejonowego w Olsztynie sygn. akt III RC 277/13)

Obecnie G. S. nadal prowadzi działalność gospodarczą, którą planuje zawiesić od stycznia 2017 r. w związku z zaległościami wobec Urzędu Skarbowego i ZUS. Po rozwodzie w 2012 r. przestał być współwłaścicielem majątku z byłą żoną. Mieszka ze swoją partnerką, która pracuje zawodowo. Nie ma problemów ze zdrowiem. G. S. nadal jest silnie skonfliktowany z synem. Strony nie utrzymują ze sobą kontaktu od kilku lat. Powód płaci alimenty na syna w kwocie 1500 zł oraz na córkę – 1200 zł miesięcznie, które są ściągane przez komornika.

(dowód: przesłuchanie powoda k.78)

M. S. ma obecnie dwadzieścia pięć lat. Mieszka w O. w wynajętym mieszkaniu, za które płaci jego matka. Przez sześć lat był studentem studiów licencjackich. Powtarzał trzy semestry. Dotychczas nie obronił pracy licencjackiej. Planował kontynuować naukę na studiach magisterskich w O.. W dniu (...) urodził mu się syn – K. S.. Matka dziecka – A. W. - nie pracuje. Jest studentką pierwszego roku na Uniwersytecie (...)- (...) w O.. Matka pozwanego ponosiła koszty wynajęcia opiekunki do dziecka i wspomagała syna finansowo. Pozwany jest zatrudniony i z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 2800 zł brutto. Podejmował się prac dorywczych. Obecnie pracuje jako zarządca w gospodarstwie w miejscowości G., 150 km od O.. Do O. przyjeżdża na weekendy. Utrzymuje się ponadto z alimentów w kwocie 1500 zł, które ściągane są od powoda w drodze egzekucji oraz alimentów w wysokości 1500 zł, które otrzymuje od swojej matki J. S..

(dowód: informacja o dochodach PIT-11 k.18-19, k.33-34, zaświadczenie k.35, kserokopia skróconego odpisu urodzenia k.36, powiadomienie o terminie obrony pracy licencjackiej k.70, wydruki z Internetu k.71-75, zeznania świadka J. S. k.76-77, przesłuchanie pozwanego k. 78-79)

Sąd zważył, co następuje:

Sąd poczynił ustalenia w zakresie stanu faktycznego w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy oraz dokumenty znajdujące się w aktach sprawy Sądu Rejonowego w Olsztynie sygn. akt. III RC 277/13. Strony nie kwestionowały autentyczności ani prawdziwości przedłożonych dokumentów, a Sąd nie znalazł podstaw, aby kwestionować ich moc dowodową z urzędu.

Zgodnie z treścią art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków rozumieć należy zmianę sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej każdej ze stron. Do zmiany sytuacji majątkowej dochodzi w szczególności w przypadku zmiany dochodów stron, przesunięć w ich majątku; zwiększenia się, bądź zmniejszenia koniecznych wydatków i kosztów utrzymania; uzyskania nowych możliwości zarobkowania, bądź też w przypadku utraty dotychczasowych a także w przypadku zwiększenia się, bądź zmniejszenia liczby osób pozostających na ich utrzymaniu. Sąd bada przy tym zawsze, czy przedstawione powyżej procesy zaszły po stronie zarówno zobowiązanego, jak i uprawnionego. Przedmiotem badania jest okres od ostatniego wyroku, ugody, bądź umowy ustalającej wysokość alimentów.

Powództwo G. S. o uchylenie jego obowiązku alimentacyjnego wobec syna, zdaniem Sądu zasługiwało na uwzględnienie. Powód bowiem w wystarczającym stopniu wykazał słuszność swojego żądania.

Zgodnie z art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymywać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. W orzecznictwie przyjął się pogląd, że jeżeli dzieci są już dorosłe, wówczas istnienie ich uprawnienia do alimentów zależy od sytuacji ekonomicznej rodziców i od tego, czy dziecko czyni starania, by ekonomicznie się usamodzielnić (art. 133 § 3 kro). Rodzice mogą bowiem uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Powyższe wymaga ustalenia zaistnienia zmiany w zakresie stosunków w oparciu o powołany powyżej art. 138 kro.

Odnosząc powyższe do okoliczności niniejszej sprawy wskazać należy, że pozwany ma obecnie 25 lat. W 2010 roku rozpoczął studia licencjackie w trybie zaocznym, które trwają sześć semestrów i kończą się obroną pracy licencjackiej. Studia, które powinny zakończyć się po trzech latach i być etapem do podjęcia ewentualnie dalszej edukacji na studiach magisterskich, pozwany realizował przez sześć lat (2010-2016). W odpowiedzi na pozew deklarował obronę pracy licencjackiej w czerwcu bądź sierpniu 2016 r. Ostatecznie termin obrony pracy licencjackiej został wyznaczony na dzień 14 grudnia 2016 r., czyli niemalże pół roku po planowanym ukończeniu ostatniego semestru studiów. Wskazać należy, że i w tym terminie pozwany nie przystąpił do egzaminu końcowego.

Z doświadczenia życiowego wynika, że zdarzają się problemy z uzyskaniem pozytywnych wyników z poszczególnych egzaminów oraz zdarzenia losowe w trakcie procesu kształcenia, jednakże postawa pozwanego nie wskazuje, aby dążył on do ukończenia studiów w realnym terminie. Pozwany, jak wynika z jego zeznań oraz z zeznań jego matki, w obecnym miejscu pracy pracuje od wakacji 2016r. Mało przekonujące zdaje się jego twierdzenie, że dążył w tym czasie do tego, aby obronić w deklarowanym terminie pracę licencjacką i stracić status studenta. Orzecznictwo Sądu Najwyższego dopuszcza niniejszą okoliczność jako przyczynę uchylenia się przez rodziców od obowiązku alimentacyjnego względem pełnoletniego dziecka. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 1980 r., III CRN 144/80, OSNICP 1981, nr 1, poz. 20 wskazuje bowiem, że „rodzice nie są obowiązani dostarczać środków utrzymania dziecku, które, będąc już przygotowane należycie do wykonywania przez nie odpowiedniego dla niego zawodu, podejmuje dla podniesienia swych kwalifikacji dalsze kształcenie się, ale w studiach się zaniedbuje, nie robi należytych postępów, nie otrzymuje obowiązujących zaliczeń, nie zdaje w terminie przepisanych egzaminów, a zwłaszcza jeżeli z własnej winy powtarza lata studiów i wskutek tego nie kończy studiów w przewidzianym programem okresie”.

W świetle okoliczności przedmiotowej sprawy bezspornym jest, iż jedynie postępowanie pozwanego jest przyczyną znacznego wydłużenia okresu jego edukacji. Sąd doszedł do przekonania, że postawa pozwanego jest efektem dokonanego przez niego wyboru i niestosownym byłoby przerzucenie jego konsekwencji na powoda.

M. S. w toku postępowania niejednokrotnie podkreślał, że chce żyć w dalszym ciągu na poziomie jaki oferowali mu rodzice przed rozwodem. Pozwany co miesiąc otrzymywał od nich tytułem alimentów kwotę 3000 zł. Dodatkowo finansowo pomaga mu matka. Pozwany jest dorosłym i zdrowym mężczyzną. Przez ostatnie lata przyzwyczaił się do życia na wysokim poziomie. Jego miesięczny dochód oscylował w granicach ok.5000 zł miesięcznie. Pozwany podejmował prace dorywcze, jednakże zawsze w ramach umów cywilnoprawnych. Ostatnie zatrudnienie dawało mu dochód w wysokości ok. 2800 zł brutto. Zarówno w toku niniejszego postępowania, jak i poprzedniej sprawy alimentacyjnej deklarował chęć znalezienia stałego zatrudnienia, jednakże ostatecznie mimo możliwości podjęcia pracy – pozwany bowiem przez sześć lat był studentem studiów zaocznych – wybierał utrzymywanie się z pieniędzy rodziców.

Wskazania wymaga także, że pozwany ma już swoją własną rodzinę, za którą odpowiada. W dniu (...) urodził się jego syn. Pozwany powinien sam zadbać o utrzymanie swojego dziecka i nie obarczać tym rodziców. Matka pozwanego finansuje mu koszt wynajęcia opiekunki dla dziecka, ponieważ partnerka pozwanego rozpoczęła studia stacjonarne. Pozwany, jak przyznał na ostatniej rozprawie, pracuje zawodowo jako zarządca i ma stałe dochody, wobec czego ma źródło utrzymania i jest w stanie utrzymać się samodzielnie.

Mając na uwadze wskazane wyżej okoliczności na podstawie art. 133 § 3 kro i art. 138 kro Sąd uchylił z dniem 30 września 2016 r. obowiązek alimentacyjny powoda G. S. wobec pozwanego M. S.. Określając datę, od której uchylono obowiązek alimentacyjny Sąd brał pod uwagę datę zakończenia studiów licencjackich, które zgodnie z zaświadczeniem przedstawionym przez pozwanego, ukończył z końcem września 2016 r.

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 102 kpc jak w punkcie II wyroku.