Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 czerwca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 czerwca 2017 r. w (...)

sprawy Ł. P. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o zwrot nienależnie pobranego zasiłku chorobowego

na skutek odwołania Ł. P. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 30 kwietnia 2015 r., nr (...)

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że nie zobowiązuje odwołującego do zwrotu odsetek za okres do dnia 5 maja 2015 roku,

II w pozostałym zakresie oddala odwołanie.

IV U 454/15

UZASADNIENIE

Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 30.04.2015r. zobowiązano odwołującego Ł. P. (1) do zwrotu nienależnie pobranego:

- zasiłku chorobowego w kwocie 7716,05 zł i odsetek 212,04 zł z funduszu chorobowego.

W odwołaniu od tejże decyzji ubezpieczony wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i zawieszenie postępowania do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy przed Sądem Okręgowym w Olsztynie w przedmiocie odwołania płatnika składek od decyzji nr (...) ZUS z dnia 09.04.2015r. Wskazano, że ZUS, powołując się na nieprawomocną decyzję z dnia 09.04.2015r., decyzją z 30.04.2015r. zobowiązał odwołującego do zwrotu nienależnie wypłaconego ubezpieczonej zasiłku chorobowego wraz z odsetkami. Płatnik składek zaskarżył w całości decyzję z dnia 09.04.2015r.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS o. w O. wniósł o oddalenie odwołania i zawieszenie postepowania.

Postanowieniem z dnia 03.07.2015r. na podstawie art. 177 par. 1 pkt. 1 kpc zawieszono niniejsze postępowanie. Postanowieniem z dnia 18.04.2017r. podjęto postępowanie w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 09.04.2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał decyzję nr (...) o podleganiu przez K. J. (1) obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym jako pracownik u płatnika składek Ł. P. (1) i ustalającą podstawę wymiaru składek 1680 zł, a we wrześniu 2014r. 56 zł.

Decyzją z dnia 30.04.2015r. zobowiązano odwołującego Ł. P. (1) do zwrotu nienależnie pobranego:

- zasiłku chorobowego w kwocie 7716,05 zł i odsetek 212,04 zł z funduszu chorobowego.

Decyzję tę doręczono odwołującemu w dniu 05.05.2015r.

( dowód: akta ZUS- decyzja k. 11-17, 1-1v, dowód doręczenia k. 2-2v)

W związku z odwołaniem Ł. P. od decyzji z dnia 09.04.2015r. Sąd Okręgowy w sprawie IV U 969/15 wydał w dniu 29.03.2016r. wyrok, którym oddalono odwołanie. Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 29.11.2016r. oddalił apelację Ł.P. od wyroku Sądu Okręgowego.

( bezsporne , potwierdzone: akta Sąd Okręgowego w (...) - odwołanie k. 2-6, wyrok i uzasadnienie k. 51, 56-62, 87, 90-96v)

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie co do zasady nie zasługuje na uwzględnienie, za wyjątkiem żądania zwrotu części wskazanych w zaskarżonej decyzji odsetek.

W zakresie przedmiotowego odwołania należy zauważyć, iż podstawę rozstrzygnięcia w tym zakresie, stanowił wyrok Sądu Okręgowego oddalający odwołanie od decyzji z dnia 09.04.2015r. oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w sprawie IIIAUa 567/16 oddalający apelację od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 29.03.2016r. ZUS bowiem, jako uzasadnienie zaskarżonej decyzji, wskazał, iż wysokość wynagrodzenia za pracę ustalona w umowie o pracę jest niewspółmierna do zakresu powierzonych ubezpieczonej zadań, okresu jej pracy, kwalifikacji i doświadczenia zawodowego oraz do wysokości wynagrodzenia innych pracowników w firmie.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25.06.1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego - jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu i po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego - jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie ( art. 4 ust. 1 pkt. 1,2 cyt. ustawy).

Jak wynika z okoliczności sprawy, w okresie objętym zaskarżoną decyzją, K. J. podlegała ubezpieczeniom społecznym. Nie mniej jednak ZUS zakwestionował kwoty wskazane jako podstawy wymiaru składek, co znalazło swoje odzwierciedlenie w decyzji z 09.04.2015r.

Zgodnie z art. 365 § 1 kpc orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy. W konsekwencji Sąd jest związany wcześniej wskazanym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w B. III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych i nie może czynić odmiennych ustaleń wbrew jego treści. Tym samym, nie zasługuje, co do zasady, na uwzględnienie odwołanie od decyzji zobowiązującej odwołującego do zwrotu nienależnie wypłaconego świadczenia . Odpowiedzialność w tym zakresie jest uzasadniona brzmieniem art. 84 ust. 6 z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym „ jeżeli pobranie nienależnych świadczeń zostało spowodowane przekazaniem przez płatnika składek lub inny podmiot nieprawdziwych danych mających wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość, obowiązek zwrotu tych świadczeń wraz z odsetkami, o których mowa w ust. 1, obciąża odpowiednio płatnika składek lub inny podmiot”

Nie ulega wątpliwości, iż w świetle ustaleń prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w (...) zaakceptowanego przez Sąd Apelacyjny w (...), wskazanie podstawy wymiaru składek na kwotę 4000 zł miesięcznie było pozorne i zmierzało do obejścia prawa.

Zgodnie z art. 84 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu, wraz z odsetkami, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, z uwzględnieniem ust. 11. Za kwoty nienależnie pobranych świadczeń uważa się (…)

świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzania w błąd organu wypłacającego świadczenia przez osobę pobierającą świadczenia. Osoba, która nienależnie pobrała świadczenie jest obowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa pracy.

Dlatego też, uzyskane w powyższych okolicznościach zawyżone świadczenia należało uznać za pobrane nienależnie, a odwołujący stał się podmiotem zobowiązanym do ich zwrotu.

Nie mniej jednak, Sąd nie może zgodzić się ze stanowiskiem prezentowanym przez ZUS, o obciążeniu odwołującego obowiązkiem zwrotu odsetek za okres do dnia doręczenia zaskarżonej decyzji. Jak wynika z ugruntowanego stanowiska wyrażanego w orzecznictwie „Zgodnie z art. 84 ust. 1 u.s.u.s. osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu, wraz z odsetkami, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego. Odesłanie do "prawa cywilnego" dotyczy wyłącznie zasad zapłaty i wysokości odsetek, a nie zasad zwrotu nienależnego świadczenia. Nie ma żadnych podstaw do stosowania przepisów prawa cywilnego (o bezpodstawnym wzbogaceniu lub czynie niedozwolonym) do oceny wymagalności, czy przedawnienia samego nienależnie pobranego świadczenia. Zasady określające zwrot takiego świadczenia ze względu na upływ czasu (dawność, w tym znaczeniu potocznie przedawnienie) wskazane są w art. 138 ust. 4 i 5 u.e.r.f.u.s. (zasadniczo za okres nie dłuższy niż 3 lata od "żądania zwrotu", czyli wydania decyzji w tym przedmiocie). "Żądanie zwrotu" nienależnie pobranego świadczenia następuje przez doręczenie dotyczącej tego decyzji (można powiedzieć, że staje się wymagalne w tym momencie, a nie w czasie spełniania świadczeń). Z tą chwilą następuje też wymagalność (w prawnym znaczeniu według prawa cywilnego - art. 359 § 2 k.c.) roszczenia o odsetki, gdyż od tej chwili dłużnik pozostaje w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia głównego (art. 481 § 1 k.c.). Z tą też chwilą rozpoczyna się bieg przedawnienia roszczenia o zapłatę odsetek (art. 120 § 1 k.c.).” ( wyrok Sadu Apelacyjnego w Krakowie z dnia z dnia 21 marca 2013 r. III AUa 1311/12, wyrok SN z 16.12.2008r. I UK 154/08).

Dlatego też, zasadnym było dokonać zmiany zaskarżonej decyzję w zakresie żądania odsetek naliczonych do dnia doręczenia przedmiotowej decyzji . W pozostałym zakresie oddalono odwołanie. O powyższym orzeczono po myśli art. 477
(14) par. 1 i 2 k.p.c. w zw. ze wskazanymi w uzasadnieniu przepisami.

SSR Grażyna Giżewska- Rozmus