Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 czerwca 2017 roku

Sąd Okręgowy w Radomiu VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Jarosław Łuczaj

Protokolant st. sekr. sąd. Marta Gackiewicz

po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2017 roku w Radomiu

sprawy M. F.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o emeryturę

na skutek odwołania M. F.od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 8 listopada 2016 roku, nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje M. F.prawo do emerytury z dniem(...).

SSO Jarosław Łuczaj

Sygn. akt VI U 1350/16

UZASADNIENIE

M. F. w dniu 2 grudnia 2016 roku złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. z dnia 14 listopada 2016 roku,
nr (...), odmawiającej przyznania mu prawa do emerytury. Zarzucił jej błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, że nie spełnia określonego art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS warunku do nabycia uprawnień emerytalnych, a mianowicie, iż nie legitymuje się 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych. Wskazał, że pracował w warunkach szczególnych w okresach od 1 stycznia 1976 roku do 30 czerwca 1978 roku i od 7 lipca 1980 roku do 1 stycznia 1999 roku w Zakładzie (...) w K. na stanowisku zbrojarza. Wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie mu prawa do emerytury na podstawie art. 184 w/w ustawy (odwołanie – k. 3-5).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniósł o jego oddalenie. Podniesiono, że wnioskodawca udowodnił ogólny staż ubezpieczenia w wymiarze 25 lat. Do stażu pracy w warunkach szczególnych nie uwzględniono okresu zatrudnienia w Zakładzie (...) w upadłości w K. w okresie od 17 czerwca 1975 roku do 31 grudnia 1998 roku, ponieważ w świadectwie pracy w szczególnych warunkach podano okresy od 1 stycznia 1976 roku do 30 czerwca 1978 roku i od 7 lipca 1980 roku do 29 lutego 2000 roku oraz zajmowane stanowisko zbrojarz, nie podano natomiast charakteru pracy zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku. W zwykłym świadectwie pracy wymieniono jako wykonywaną pracę betoniarz, zbrojarz (odpowiedź na odwołanie – k. 7).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

M. F. urodził się w dniu (...) (okoliczność bezsporna).

W okresie od 17 czerwca do 31 grudnia 1975 roku M. F.zatrudniony był w Zakładzie (...) w K. na stanowisku robotnika niekwalifikowanego w betoniarni. Z dniem 1 stycznia 1976 roku powierzono mu obowiązki zbrojarza. Przedsiębiorstwo to zajmowało się produkcją słupów energetycznych, płyt betonowych i stacji trafo. Wszystkie te produkty wytwarzano z betonu zbrojonego. M. F. wykonywał ożebrowania do słupów oraz innych elementów, co polegało na dostarczeniu stali zbrojeniowych na halę, cięciu tej stali, montażu zbrojeń i ich transporcie na zewnątrz hali, a następnie składaniu i spawaniu zbrojeń w jedną całość, która następnie była betonowana przez betoniarzy. M. F. pracował przy użyciu takich narzędzi jak nożyce mechaniczne, prościarka służąca do prostowania metalowych prętów na zbrojeniach, czy giętarka ręczna służąca do gięcia elementów. Pracę wykonywał przez 8 godzin dziennie. Z dniem 1 lipca 1978 roku rozwiązano z nim stosunek pracy z uwagi na powołanie do odbycia czynnej służby wojskowej (umowa o pracę, angaże, rozwiązanie stosunku pracy w aktach osobowych – k. 12, świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach – k. 8 akt ZUS, zeznania wnioskodawcy – zapis na płycie CD – k. 19, zeznania świadków L. M. i J. W. – zapis na płycie CD – k. 19).

W okresie od 1 lipca 1978 roku do 30 czerwca 1980 roku M. F. odbywał zastępczą służbę wojskową w Straży Pożarnej w K. jako starszy strażak. W tym czasie był funkcjonariuszem pożarnictwa i jeździł do pożarów (zaświadczenie w sprawie uregulowania stosunku do służby wojskowej – k. 14 akt ZUS, świadectwo pracy – k. 9 akt ZUS, zeznania wnioskodawcy – zapis na płycie CD – k. 19).

Po powrocie z wojska w dniu 7 lipca 1980 roku M. F. ponownie został przyjęty do pracy w Zakładzie (...) w K. na poprzednim stanowisku zbrojarza. W okresie od 22 czerwca do 21 lipca 1995 roku korzystał z urlopu bezpłatnego. Pracę świadczył do dnia 29 lutego 2000 roku (karta obiegowa zmiany, angaże, karta urlopowa, świadectwo pracy w aktach osobowych – k. 12, zeznania wnioskodawcy – zapis na płycie CD – k. 19, zeznania świadków: L. M. i J. W. – zapis na płycie CD – k. 19).

W dniu 15 września 2016 roku M. F. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddziale w R. wniosek o emeryturę (wniosek – k. 1-4 akt ZUS).

Decyzją z 8 listopada 2016 roku, nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił M. F. przyznania prawa do dochodzonego świadczenia. Wskazano m.in., że na dzień 1 stycznia 1999 roku wykazał on ogólny okres ubezpieczenia w łącznym wymiarze 25 lat, w tym 23 lata, 5 miesięcy i 5 dni okresów składkowych oraz 13 dni okresów nieskładkowych, a także 3 lata, 11 miesięcy i 16 dni okresów uzupełniających. ZUS nie uwzględnił okresu pracy w warunkach szczególnych od 17 czerwca 1975 roku do 31 grudnia 1998 roku, ponieważ w świadectwie pracy wystawionym przez Zakład (...) w upadłości nie podano charakteru pracy ściśle według wykazu, działu i pozycji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku. Ponadto Zakład nie uwzględnił do stażu pracy okresu urlopu bezpłatnego od 22 czerwca 1995 roku do 21 lipca 1995 roku (decyzja – k. 18 akt ZUS).

Decyzją z dnia 14 maja 2010 roku, nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. przyznał J. W. emeryturę od 17 marca 2010 roku (decyzja w aktach nr (...) ZUS).

Wyrokiem z dnia 3 lutego 2014 roku w sprawie VI U 1359/13 Sąd Okręgowy w Radomiu zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. z dnia 18 czerwca 2013 roku, nr (...) i przyznał L. M. prawo do emerytury poczynając od dnia 10 czerwca 2013 roku (wyrok – k. 22 akt sprawy VI U 1359/13 Sądu Okręgowego w Radomiu).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach pozwanego organu oraz aktach osobowych wnioskodawcy ze spornego okresu, a także na podstawie akt sprawy VI U 1359/13, których prawdziwość i rzetelność nie była przez żadną ze stron kwestionowana.

Zakres pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w Zakładzie (...) w K. (ostatnio Zakładzie (...) w K. Przedsiębiorstwie Państwowym w upadłości w K.) wynika także z zeznań wnioskodawcy i świadków L. M. i J. W.. Sąd uznał, że zeznania w/w świadków są wiarygodne, rzetelne i obiektywne. Pochodzą one od osób obcych w stosunku do ubezpieczonego, nie nastawionych na konkretne rozstrzygnięcie w sprawie. Świadkowie pracowali razem z M. F.w spornych okresach, byli jego brygadzistami, mieli zatem możliwość obserwacji jego pracy, a zeznania te są spójne z zeznaniami samego wnioskodawcy oraz dokumentami zebranymi w sprawie.

W związku z tym, że wnioskodawca urodził się po 31 grudnia 1948 roku, spór dotyczył kwestii, czy spełnia on przesłanki przyznania mu emerytury na podstawie art. 184
w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 roku poz. 887), czyli czy nabył prawo do wcześniejszej emerytury dla pracowników pracujących w warunkach szczególnych.

W myśl art. 184 ust. 1 powołanej ustawy, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zgodnie natomiast z ust. 2 przytoczonego wyżej artykułu emerytura, o której mowa
w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Warunkiem nabycia uprawnień emerytalnych według art. 184 jest więc spełnienie przed dniem 1 stycznia 1999 roku przesłanki posiadania co najmniej 25-letniego okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu. Brak w treści tego artykułu przesłanki końcowej daty spełnienia pozostałych warunków nabycia uprawnień emerytalnych (tj. dożycia wieku emerytalnego na dzień 31 grudnia 2007 roku) powoduje, że ubezpieczeni, którzy w chwili wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS posiadali wymagany okres ubezpieczenia (szczególny
i zwykły), mogą realizować prawo do emerytury na starych zasadach po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w art. 32, 33, 39 i 40 również po dniu 31 grudnia 2007 roku oraz nieprzystąpieniu do OFE lub złożeniu wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Natomiast zgodnie z art. 32 ust.1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ubezpieczonym urodzonym przed 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami,
o których mowa w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Poprzez art. 184 ust. 1 przepisy art. 32 ustawy stosuje się do osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1949 roku. Za pracujących w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Ustęp 4 powołanego artykułu stanowi, że wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 1 i 2 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Zatem zastosowanie będą miały przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Przepisy § 3 i 4 wymienionego rozporządzenia określają warunki, od których spełnienia zależy uzyskanie wcześniejszej emerytury. Są to: okres zatrudnienia wynoszący dla mężczyzn 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach, wymienionej w wykazie A oraz osiągnięcie wieku emerytalnego 60 lat dla mężczyzn.

Poza sporem w niniejszej sprawie pozostawało, że wnioskodawca w dniu (...) osiągnął wiek emerytalny, udowodnił 25-letni okres ubezpieczenia oraz że nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Okolicznością sporną było natomiast czy udowodnił, iż wykonywał prace w warunkach szczególnych wymienione w wykazie A w wymiarze co najmniej 15 lat i czy staż ten osiągnął przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Przede wszystkim podnieść trzeba, że ewentualne błędy w dokumentach, np. w świadectwach pracy, w tym w świadectwach wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, nie mogą nieść negatywnych konsekwencji dla pracownika (ubezpieczonego), który nie miał żadnego wpływu na ich treść, a często nie ma też możliwości uzyskania ich z uwzględnieniem poprawnego brzmienia.

Należy także wskazać, iż zasadnicze znaczenie z punktu widzenia nabycia prawa do emerytury w obniżonym w stosunku do powszechnie obowiązującego wieku emerytalnym mają wykazy prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, zamieszczone w załącznikach do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, natomiast wykazy zawarte w zarządzeniach resortowych, które nie były źródłem powszechnie obowiązującego prawa, mają jedynie znaczenie pomocnicze, gdyż precyzowały rodzaje stanowisk, na których świadczona była praca w szczególnych warunkach, określona w przepisach rozporządzenia. Dla ustalenia prawa do dochodzonego świadczenia nie ma więc znaczenia prawidłowe określenie przez pracodawcę zarządzenia resortowego w świadectwie pracy, a jedynie ustalenie przez Sąd, że praca w szczególnych warunkach znajduje odzwierciedlenie w wykazie A w/w rozporządzenia.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala uznać, iż w okresach od 1 stycznia 1976 roku do 30 czerwca 1978 roku i od 7 lipca 1980 roku do 31 grudnia 1998 roku (z wyłączeniem okresu urlopu bezpłatnego w dniach od 22 czerwca 1995 roku do 21 lipca 1995 roku) w ramach zatrudnienia w Zakładzie (...), M. F. wykonywał prace w warunkach szczególnych. Okoliczność tę Sąd ustalił na podstawie zeznań wnioskodawcy, świadków i dokumentacji znajdującej się w jego aktach osobowych. Z angaży i kart obiegowych zmian bezspornie wynika, iż M. F. wykonywał w tym okresie, tj. 20 lat, 11 miesięcy i 4 dni - pracę na stanowisku zbrojarz. Zatem należało uznać, iż M. F. jako zbrojarz wykonywał prace w warunkach szczególnych wskazane w wykazie A, dział V, poz. 4, gdzie wskazano prace zbrojarskie i betoniarskie.

W tym miejscu wskazać również należy, że uwzględnieniu do stażu pracy w warunkach szczególnych mógłby podlegać również okres od 1 lipca 1978 roku do 30 czerwca 1980 roku (tj. 2 lata), kiedy w ramach zasadniczej służby wojskowej M. F. odbywał zastępczą służbę wojskową w Straży Pożarnej w K. jako starszy strażak. W tym czasie wnioskodawca był funkcjonariuszem pożarnictwa, co znajduje odzwierciedlenie w wykazie A, dział XIV, poz. 23, gdzie wskazano prace funkcjonariuszy pożarnictwa. Z uwagi jednak na to, iż już okres pracy na stanowisku zbrojarza jest wystarczający do spełnienia przesłanek określonych w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, Sąd nie dokonał szczegółowego badania w tym zakresie.

W myśl art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Wniosek w sprawie niniejszej wpłynął do organu rentowego w dniu 15 września 2016 roku, a wiek 60 lat M. F.osiągnął w dniu (...), tym samym prawo do emerytury przysługuje mu od dnia (...).

Biorąc powyższe pod uwagę, w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji.

SSO Jarosław Łuczaj