Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23 sierpnia 2016 roku (znak I (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 20 czerwca 2016 roku odmówił B. M. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od 1 lipca 2016 roku. W uzasadnieniu decyzji przytaczając treść art. 57, art. 12 oraz art. 14 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 748) organ rentowy wskazał, że podstawę wydania niniejszej decyzji stanowi orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 17 sierpnia 2016 roku, która nie stwierdziła niezdolności do pracy. Z uwagi na fakt, że wnioskodawczyni nie spełnia łącznie warunków z art. 57 ustawy brak podstaw prawnych do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 1 lipca 2016 roku.

(decyzja – k. 99 – 99 verte akt ZUS zainicjowanych wnioskiem o rentę z dnia 27 października 2009 roku)

Uznając powyższą decyzję za krzywdzącą B. M. w dniu 23 września 2016 roku złożyła odwołanie i wniosła o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od 1 lipca 2016 roku.

(odwołanie – k. 2 – 4)

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 27 października 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy przytoczył argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 6 -6 verte)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

B. M. urodziła się (...) i z zawodu jest technikiem rolnikiem. Po ukończeniu Państwowego Technikum Rolniczego w M. pomagała rodzicom w gospodarstwie rolnym, a następnie prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą.

(kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych – k.5 akt ZUS zainicjowanych wnioskiem o rentę z dnia 27 października 2009 roku; potwierdzenie ubezpieczenia osób opłacających składki na własne ubezpieczenia oraz osób z nimi współpracujących – k. 17 – 20 akt ZUS zainicjowanych wnioskiem o rentę z dnia 27 października 2009 roku)

W dniu 27 października 2009 roku B. M. złożyła wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

(wniosek – k. 1 – 1verte akt ZUS zainicjowanych wnioskiem o rentę z dnia 27 października 2009 roku)

Decyzją z dnia 18 grudnia 2009 roku po rozpatrzeniu wniosku z dnia 27 października 2009 roku organ rentowy przyznał B. M. rentę od 27 października 2009 roku, tj. od zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Renta przysługiwała do 31 grudnia 2010 roku.

(decyzja z dnia 18.12.2009 r. – k. 45 akt ZUS zainicjowanych wnioskiem o rentę z dnia 27 października 2009 roku)

Kolejnymi decyzjami Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. dokonywał waloryzacji renty oraz ponownego jej ustalenia. Do dnia 31 października 2011 roku skarżąca otrzymywała rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, zaś od 1 listopada 2011 roku do czerwca 2016 roku pobierała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

(decyzje – k. 49, 64, 72 – 73, 84, 90 akt ZUS zainicjowanych wnioskiem o rentę z dnia 27 października 2009 roku)

Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 6 lipca 2016 roku stwierdzono, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy. W uzasadnieniu orzeczenia wskazano, że zostało ono wydane po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonania analizy przedstawionej dokumentacji medycznej, tj. dokumentacji z przebiegu leczenia: wypis z prewencji rentowej ZUS, akta ZUS oraz zaświadczeń o stanie zdrowia wystawionych przez lekarzy leczących w dniach 17.06.2016r. Przy dokonywaniu ustaleń orzeczniczych uwzględniono: stopień naruszenia sprawności organizmu, rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy, poziom wykształcenia, wiek, predyspozycje psychofizyczne. W oparciu o przeprowadzone badanie, analizę dokumentacji medycznej uznano, że aktualnie stopień upośledzenia funkcji organizmu ubezpieczonej w przebiegu schorzenia onkologicznego nie daje podstaw do orzekania dalszej długotrwałej niezdolności do pracy.

(orzeczenie lekarza orzecznika ZUS – k. 95 akt ZUS zainicjowanych wnioskiem z dnia z dnia 27 października 2009 roku)

W dniu 19 lipca 2016 roku wnioskodawczyni wniosła sprzeciw od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia 6 lipca 2016 roku.

(sprzeciw – k. 49 – 50 dokumentacji lekarskiej znajdującej się w kopercie oznaczonej nr (...))

Orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS nr KL 21003 z dnia 17 sierpnia 2016 roku stwierdzono, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że zostało ono wydane po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy przedstawionej dokumentacji medycznej, w tym dokumentacji z przebiegu leczenia: ambulatoryjnego, rehabilitacja lecznicza ZUS z maja 2016r., zaświadczeń o stanie zdrowia wystawionych przez lekarzy leczących w dniach 17 czerwca 2016r. oraz wyników badań załączonych do akt. Przy dokonywaniu ustaleń orzeczniczych uwzględniono, że 54 – letnia wnioskodawczyni technik – rolnik pracowała w gospodarstwie rolnym i jako sprzedawca pobierała świadczenie rentowe od 2009 roku do czerwca 2016 roku, w trakcie renty nie pracowała. W 2009 r. przebyła radykalną amputację piersi prawej z powodu raka chemioterapią uzupełniającą przed i po operacji. Przebyła również radioterapię i aktualnie jest w trakcie hormonoterapii, bez danych na wznowę choroby nowotworowej. Wnioskodawczyni ma leczone od 5 lat nadciśnienie tętnicze. Przebyła rehabilitację leczniczą ZUS w maju 2016 roku – ciśnienia tętnicze były zredukowane. W badaniu przedmiotowym ustalono, że ma ona znaczną nadwagę, zmiany popromienne w okolicy szyi po stronie prawej i skóry po amputacji piersi prawej. Ponadto ograniczenie ruchów w barku prawym, poza tym bez istotnego upośledzenia sprawności ruchowej. Bez cech jawnej klinicznie niewydolności krążeniowo – oddechowej. B. M. posiada niewielkie obrzęki goleni. Kontakt logiczny prawidłowy. Po analizie dokumentacji leczenia i badaniu własnym w ocenie komisji stopień naruszenia sprawności organizmu nie powoduje długotrwałej niezdolności do pracy na poziomie kompetencji zawodowych wnioskodawczyni.

(orzeczenie komisji lekarskiej ZUS – k. 98 akt ZUS zainicjowanych wnioskiem z dnia z dnia 27 października 2009 roku)

Z punktu widzenia neurologicznego u wnioskodawczyni, która z wykształcenia jest technikiem rolnikiem oraz wykonuje zawód sprzedawcy rozpoznaje się polineuropatię z objawami wyłącznie czuciowymi po przebytej chemioterapii. Z powodu schorzeń neurologicznych nie stwierdzono u wnioskodawczyni całkowitej ani częściowej niezdolności do pracy zarobkowej, gdyż występujące schorzenie neurologiczne nie powoduje takiego naruszenia sprawności organizmu, które stanowiłoby przyczynę całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy. W badaniu neurologicznym u wnioskodawczyni nie stwierdzono objawów ogniskowych i ubytkowych z (...), ani objawów korzeniowych, ani istotnego pogorszenia funkcji. Z punktu widzenia neurologicznego wnioskodawczyni jest zdolna do pracy zgodnej z poziomem kwalifikacji. Ponadto biegły sądowy neurolog dodał, że nie widzi konieczności powoływania innych biegłych poza wymienionymi w postanowieniu Sądu.

(pisemna opinia biegłego sądowego neurologa J. B. – k. 14 – 15)

U skarżącej z punktu widzenia kardiologicznego, rozpoznano nadciśnienie tętnicze wyrównane, przewlekłą niewydolność serca I st wg (...) (jednak bez danych na znaczące uszkodzenie mięśnia sercowego) oraz stan po mastektomii prawostronnej (z powodu raka piersi) z usunięciem węzłów chłonnych, po radioterapii i chemioterapii – 2009 r., cukrzycę t.2 (leki doustne) oraz otyłość. Wnioskodawczyni jest relatywnie dość dobrego stanu ogólnego, ale jest obciążona schorzeniami kardiologicznymi (choroby przewlekłe). Ma ona rozpoznane przede wszystkim nadciśnienie tętnicze, przewlekłą niewydolność serca I stopień wg (...) (tj. nieznaczną i bez danych na znaczące uszkodzenie mięśnia sercowego). Ważne jest to, iż wnioskodawczyni nie jest po przebytym zawale serca, nie była kwalifikowana do inwazyjnego leczenia (tj. zabiegi angioplastyki tętnic wieńcowych). Na chwilę obecną brak jest danych na zaawansowaną niewydolność serca, czy cechy znacznego uszkodzenia mięśnia sercowego. Wnioskodawczyni obecnie pozostaje pod opieką poradni kardiologicznej. Dostępne badanie USG serca (ECHO) z dnia 18 września 2013 roku wykazało zachowaną dobrą funkcję skurczową mięśnia lewej komory serca (oszacowana frakcja wyrzutowa EF 53% tj. norma). Badanie próby wysiłkowej z 26 września 2009 roku nie wykazało cech niedokrwienia mięśnia sercowego.

Mając na uwadze poziom kwalifikacji (ukończone technikum rolnicze, doświadczenie rolnicze i jako sprzedawca) oraz całościowy stan kliniczny, z punktu widzenia kardiologicznego, wnioskodawczyni nie jest osobą niezdolną do wykonywania pracy zarobkowej – pracy zawodowej w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku (Dz. U. nr 162 p. (...) ze zm.). Ewentualne zaostrzenia chorobowe winny być realizowane w ramach czasowego zasiłku chorobowego.

(pisemna opinia biegłego sądowego kardiologa R. G. – k. 18 – 19)

Z punktu widzenia onkologicznego rozpoznano u wnioskodawczyni, raka piersi prawej (...) po chemioterapii neoadiuwantowej, po amputacji w sierpniu 2009 roku, po uzupełniającej rado i chemioterapii, po immunoterapii H. do maja 2011 roku, po hormonoterapii T. do grudnia 2016 roku.

Na skutek przeprowadzonych czynności uzyskano całkowitą regresję zmian nowotworowych. B. M. jest okresowo kontrolowana, bez cech wznowy i przerzutów, co dobrze rokuje na przyszłość. Leczenie wnioskodawczyni powikłane jest niewielkim obrzękiem limfatycznym prawego przedramienia z ograniczeniem ruchomości w prawym stawie barkowym w stopniu niewielkim. Powyższe powikłania nie są przeciwwskazaniem do podjęcia pracy zarobkowej z zachowaniem oszczędzania prawej kończyny górnej/ zakaz dźwigania prawą kończyną powyżej 2 kg. Tym samym, z punktu widzenia onkologicznego, wnioskodawczyni jest całkowicie zdolna do pracy zgodnie z kwalifikacjami i doświadczeniem zawodowym, z zaleceniem oszczędzania prawej kończyny górnej.

(pisemna opinia biegłego sądowego onkologa S. F.– k. 20 – 22)

Z punktu widzenia lekarza chorób wewnętrznych rozpoznano u wnioskodawczyni nadciśnienie tętnicze dobrze kontrolowane lekami, bez danych na kardiomiopatię nadciśnieniową, otyłość ( (...) 35), raka piersi prawej po totalnej amputacji poprzedzonej chemioterapią neoadiuwentową (8.2009) z uzupełniającą chemio - , radio – i hormonoterapią, bez klinicznych i radiologicznych cech wznowy procesu rozrostowego. Ponadto rozpoznano popromienne zwłóknienie szczytu płuca prawego oraz niewielki obrzęk limfatyczny prawej kończyny górnej z umiarkowanym upośledzeniem ruchomości w prawym stawie barkowym z powodu blizny pooperacyjnej. Dodatkowo wnioskodawczyni ma zaburzenia czucia w obrębie prawej kończyny górnej i prawej połowy tułowia w następstwie prawdopodobnie polineuropatii po chemio- i radioterapii, a także kamicę pęcherzyka żółciowego. Nie stwierdza się internistycznych przyczyn długotrwałej niezdolności do pracy. Rozpoznawane wcześniej nadciśnienie tętnicze jest dobrze kontrolowane lekami. Brak jest klinicznych, ultrasonograficznych i czynnościowych danych pozwalających na rozpoznanie kardiomiopatii nadciśnieniowej lub niedokrwiennej. Nie stwierdzono obrzęków podudzi, zastoju w płucach, zaburzeń rytmu serca, powiększenia wątroby, próba wysiłkowa została oceniona jako ujemna, a w usg serca nie stwierdza powiększenia jam serca i odcinkowych zaburzeń kurczliwości przy dobrej globalnej kurczliwości m. lewej komory serca (EF 56 %). Wnioskodawczyni jest zdolna do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami, jednakże z uwagi na przebyty proces nowotworowy nie może pracować w warunkach ekspozycji na substancje chemiczne typu farby, lakiery i rozpuszczalniki.

(pisemna opinia biegłego sądowego specjalisty chorób wewnętrznych L. P. – k. 23 – 26)

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie zgromadzonych dokumentów w aktach sprawy, aktach rentowych oraz opinii biegłych sądowych specjalistów z zakresu: neurologii, kardiologii, onkologii oraz specjalisty chorób wewnętrznych. Opinie te są wiarygodne i zostały sporządzone przez biegłych o specjalnościach właściwych z punktu widzenia schorzeń, na jakie cierpi wnioskodawczyni, w oparciu o analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej i bezpośrednie badanie wnioskodawcy. Biegli określili schorzenia występujące u badanej i ocenili ich znaczenie dla jej zdolności do pracy, odnosząc swą ocenę do kwalifikacji zawodowych wnioskodawczyni. Opinie biegłych, co do konkluzji zgodne z orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS, zostały wyczerpująco uzasadnione, a końcowe wnioski orzecznicze wynikają w sposób logiczny z treści opinii.

Ustalając stan faktyczny Sąd oddalił wniosek dowodowy wnioskodawczyni o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłych, ponieważ po zapoznaniu się z opiniami biegłych wnioskodawczyni nie kwestionowała zawartych w nich merytorycznych ustaleń dotyczących jej stanu zdrowia oraz wypływających z nich wniosków podnosząc jedynie na brak wiedzy biegłych co do zawodu, jaki mogłaby wykonywać. Jak sama wskazała w swoich wyjaśnieniach opisy schorzeń dokonane przez biegłych są prawidłowe. Nadto skarżąca podała, że w okresie kiedy miała przyznane prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy miała schorzenia onkologiczne, zaś w okresie pobierania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy przechodziła leczenie z tymi zmianami związane. Jak sama wskazała w chwili obecnej nie ma już zmian nowotworowych, a ubytki ciała. A zatem niewątpliwie stan zdrowia skarżącej uległ znaczącej poprawie, co również stwierdzili biegli.

Jedynie na marginesie należy zauważyć, że odwołująca się wskazała, iż wykonywała zawód rolnika jedynie jako pomoc rodzicom przy prowadzeniu gospodarstwa rolnego do 1982 roku, a następnie do 1998 roku wychowywała dzieci czasami też pomagając w gospodarstwie. Z kolei od 1999 roku pracowała już jako sprzedawca. Żądanie uzupełnienia opinii przez biegłych w zakresie odniesienia się przez nich do zdolności do pracy skarżącej, po analizie dokumentów bhp stanowiska rolnika i sprzedawcy, wykracza poza ramy niniejszego postępowania. Biegli, jak sama wnioskodawczyni stwierdziła, dokonali prawidłowego określenia i analizy jej schorzeń, a nadto odnieśli się do obowiązujących przepisów w zakresie ustalenia czy odwołująca się jest zdolna do pracy. Nie jest obowiązkiem biegłych z zakresu medycyny dokonywanie analizy przepisów bhp na poszczególnych stanowiskach pracy.

Nie mogły odnieść również zamierzonego skutku w zakresie dopuszczenia dowodu z uzupełniającej opinii biegłych, zarzuty wnioskodawczyni dotyczące możliwości wystąpienia w przyszłości powikłań zdrowotnych, czy nawrotu choroby nowotworowej. Jeżeli taka sytuacja by zaistniała skarżąca zawsze ma możliwość złożenia kolejnego wniosku o przyznanie jej prawa do renty. Natomiast hipotetyczna możliwość powikłań zdrowotnych, które na chwilę obecną i na datę wydania decyzji, nie miały miejsca, nie może wpływać na konieczność dopuszczenia dowodu z uzupełniającej opinii biegłych w tym zakresie czy na orzeczenie w niniejszej sprawie.

Opinie biegłych zawierające wyjaśnienie istotnych okoliczności oraz logicznie wyprowadzone wnioski na podstawie analizy dokumentacji, wywiadu oraz badania, były wewnętrznie niesprzeczne i nie wykazywały żadnych braków.

Wobec powyższego w ocenie Sądu Okręgowego nie było potrzeby dopuszczenia dowodu z dodatkowej opinii biegłych sądowych. Podkreślenia wymaga, że ogólne niezadowolenie strony z niekorzystnego dla niej wydźwięku konkluzji opinii nie może stanowić podstawy do dopuszczenia dowodu z uzupełniającej opinii biegłych sądowych, ale musi być następstwem umotywowanej krytyki dotychczasowej opinii, co w niniejszej sprawie nie występuje.

W tym stanie faktycznym podejmowane czynności w zakresie dopuszczenia dowodu z uzupełniającej opinii biegłych sądowych z zakresu: neurologii, kardiologii, onkologii oraz specjalisty chorób wewnętrznych, doprowadziłyby jedynie do przedłużenia się postępowania przed Sądem pierwszej instancji, w obliczu wyjaśnionych już okoliczności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawczyni nie jest zasadne.

Stosownie do art. 107 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.) prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

Zgodnie z treścią art. 57 ust. 1 ustawy emerytalnej renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)jest niezdolny do pracy;

2)ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy (art. 57 ust. 2 ustawy).

W oparciu o art. 12 ust. 1 ustawy emerytalnej niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

2. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

3. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Na mocy art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1)stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2)możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz ustalenia daty powstania niezdolności do pracy, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do pracy, związku przyczynowego niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do samodzielnej egzystencji, celowości przekwalifikowania zawodowego dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu (art. 14 ust. 1 ustawy emerytalnej).

Od orzeczenia lekarza orzecznika osobie zainteresowanej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu, zwanej dalej „komisją lekarską”, w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia (art. 14 ust. 2a ustawy emerytalnej).

Orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej, stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń przewidzianych w ustawie, do których prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji (art. 14 ust.3 ustawy emerytalnej).

Warunki wskazane w art. 57 w/w ustawy muszą być spełnione łącznie by istniały podstawy do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odniesieniu do odwołującej się zostały spełnione wszystkie przesłanki, a spór sprowadzał się do kwestii niezdolności do pracy wnioskodawczyni.

Zaskarżoną decyzją z dnia 23 sierpnia 2016 roku organ rentowy, po stwierdzeniu przez komisję lekarską w dniu 17 sierpnia 2016 roku, że B. M. nie jest niezdolna do pracy odmówił jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od 1 lipca 2016 roku.

Niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Należy mieć przy tym na uwadze, że na pojęcie niezdolności do pracy składają się pozostające w koniunkcji dwa elementy, a mianowicie element biologiczny oraz element ekonomiczny, rozumiany, jako obiektywna utrata zdolności do zarobkowania. Zdolność do pracy, a zatem potencjalną możliwość wykonywania zatrudnienia ocenia się przy uwzględnieniu stopnia naruszenia sprawności organizmu, możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji oraz celowości przekwalifikowania zawodowego z uwagi na rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 września 2015 r. III AUa 610/14, Legalis nr 1360894).

W przedmiotowej sprawie orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS wnioskodawczyni nie została uznana za osobę niezdolną do pracy. Wnioskodawczyni zakwestionowała powyższe orzeczenie, wobec czego została powołana komisja lekarska ZUS, która wydała orzeczenie w przedmiotowej sprawie ustalając, że nie jest ona niezdolna do pracy.

Wobec zakwestionowania przez wnioskodawczynię w niniejszym postępowaniu orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące opinie biegłych sądowych neurologa, kardiologa, onkologa oraz lekarza chorób wewnętrznych.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności opinii biegłych specjalistów Sąd ustalił, że występujące u wnioskodawczyni schorzenia nie powodują całkowitej ani częściowej niezdolności do pracy.

Biegły sądowy neurolog nie stwierdził u wnioskodawczyni całkowitej ani częściowej niezdolności do pracy zarobkowej. Wskazał, że schorzenie neurologiczne nie powoduje takiego naruszenia sprawności organizmu, które stanowiłoby przyczynę takiej niezdolności do pracy. W badaniu neurologicznym biegły sądowy neurolog nie stwierdził u wnioskodawczyni objawów ogniskowych i ubytkowych z (...), objawów korzeniowych, ani istotnego pogorszenia funkcji. Ponadto biegły sądowy neurolog stwierdził, że wnioskodawczyni jest zdolna do pracy zgodnej z poziomem kwalifikacji.

Twierdzenia wykluczające uznanie wnioskodawczyni za całkowicie oraz częściowo niezdolną do pracy znalazły również potwierdzenie w opinii sporządzonej przez biegłego sądowego kardiologa.

Z treści opinii biegłego specjalisty z zakresu kardiologii wynika, że u B. M. rozpoznano nadciśnienie tętnicze wyrównane, przewlekłą niewydolność serca I st wg (...) (jednak bez danych na znaczące uszkodzenie mięśnia sercowego) oraz stan po mastektomii prawostronnej (z powodu raka piersi) z usunięciem węzłów chłonnych, po radioterapii i chemioterapii – 2009 r., cukrzycę t.2 (leki doustne) oraz otyłość. Biegły sądowy kardiolog nie stwierdził niezdolności do wykonywania pracy. Niewątpliwie wnioskodawczyni relatywnie jest dość dobrego stanu ogólnego, ale jest obciążona schorzeniami kardiologicznymi (choroby przewlekłe). Ma ona rozpoznane przede wszystkim nadciśnienie tętnicze, przewlekłą niewydolność serca I stopień wg (...) (tj. nieznaczną i bez danych na znaczące uszkodzenie mięśnia sercowego). Biegły sądowy kardiolog podkreślił, że wnioskodawczyni nie jest po przebytym zawale serca, nie była kwalifikowana do inwazyjnego leczenia (tj. zabiegi angioplastyki tętnic wieńcowych). Na chwilę obecną zgromadzone dane nie pozwalają na stwierdzenie zaawansowanej niewydolności serca, ani cech znacznego uszkodzenia mięśnia sercowego. Wnioskodawczyni obecnie pozostaje pod opieką poradni kardiologicznej. Badanie USG serca (ECHO) z dnia 18 września 2013 roku wykazało zachowaną dobrą funkcję skurczową mięśnia lewej komory serca (oszacowana frakcja wyrzutowa EF 53% tj. norma). Badanie próby wysiłkowej z 26 września 2009 roku nie wykazało cech niedokrwienia mięśnia sercowego. Mając na uwadze poziom kwalifikacji oraz całościowy stan kliniczny biegły sądowy kardiolog nie stwierdził niezdolności do wykonywania pracy zarobkowej – pracy zawodowej. Dodatkowo podniósł, że ewentualne zaostrzenia chorobowe winny być realizowane w ramach czasowego zasiłku chorobowego.

Podobnie treść opinii biegłego sądowego onkologa potwierdza orzeczenie komisji lekarskiej ZUS oraz opinie w/w biegłych wskazując na brak całkowitej oraz częściowej niezdolności do pracy B. M..

Z treści opinii biegłego onkologa wynika, że rozpoznano u wnioskodawczyni raka piersi prawej (...). Wskazano, że jest ona po chemioterapii neoadiuwantowej, po amputacji w sierpniu 2009 roku, po uzupełniającej rado – i chemioterapii, po immunoterapii H. do maja 2011 roku oraz po hormonoterapii T. do grudnia 2016 roku. W wyniku przeprowadzonych czynności uzyskana została całkowita regresja zmian nowotworowych. Biegły sądowy onkolog uznał zdolność do pracy wnioskodawczyni. B. M. jest okresowo kontrolowana bez cech wznowy i przerzutów co dobrze rokuje na przyszłość. Leczenie wnioskodawczyni powikłane jest niewielkim obrzękiem limfatycznym prawego przedramienia z ograniczeniem ruchomości w prawym stawie barkowym w stopniu niewielkim. Powyższe powikłania nie są przeciwwskazaniem do podjęcia pracy zarobkowej z zachowaniem oszczędzania prawej kończyny górnej i zakazu dźwigania prawą kończyną powyżej 2 kg. W konkluzji biegły sądowy onkolog stwierdził, że wnioskodawczyni jest całkowicie zdolna do pracy zgodnie z kwalifikacjami i doświadczeniem zawodowym, z zaleceniem oszczędzania prawej kończyny górnej.

Również analiza opinii biegłego sądowego specjalisty chorób wewnętrznych nie pozwoliła na zaliczenie wnioskodawczyni do osób całkowicie bądź częściowo niezdolnych do pracy.

Na podstawie opinii biegłego sądowego specjalisty chorób wewnętrznych rozpoznano u wnioskodawczyni nadciśnienie tętnicze dobrze kontrolowane lekami, bez danych na kardiomiopatię nadciśnieniową, otyłość ( (...) 35), raka piersi prawej po totalnej amputacji poprzedzonej chemioterapią neoadiuwentową (sierpień 2009 r.) z uzupełniającą chemio –, radio– i hormonoterapią, bez klinicznych i radiologicznych cech wznowy procesu rozrostowego. Ponadto biegły rozpoznał u wnioskodawczyni popromienne zwłóknienie szczytu płuca prawego oraz niewielki obrzęk limfatyczny prawej kończyny górnej z umiarkowanym upośledzeniem ruchomości w prawym stawie barkowym z powodu blizny pooperacyjnej. Wnioskodawczyni ma zaburzenia czucia w obrębie prawej kończyny górnej i prawej połowy tułowia w następstwie prawdopodobnie polineuropatii po chemio- i radioterapii, a także kamicę pęcherzyka żółciowego. Biegły specjalista chorób wewnętrznych nie stwierdził internistycznych przyczyn długotrwałej niezdolności do pracy.

Po badaniu lekarskim i analizie dokumentacji medycznej biegły nie znalazł internistycznych przyczyn uzasadniających orzeczenie długotrwałej niezdolności do pracy. Wskazał, że rozpoznawane wcześniej nadciśnienie tętnicze jest dobrze kontrolowane lekami, natomiast brak jest klinicznych, ultrasonograficznych i czynnościowych danych pozwalających na rozpoznanie kardiomiopatii nadciśnieniowej lub niedokrwiennej. U badanej brak jest obrzęków podudzi, zastoju w płucach, zaburzeń rytmu serca, powiększenia wątroby, próba wysiłkowa została oceniona jako ujemna, a usg serca nie stwierdziło powiększenia jam serca i odcinkowych zaburzeń kurczliwości przy dobrej globalnej kurczliwości m. lewej komory serca (EF 56 %). Wnioskodawczyni jest zdolna do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami, jednakże z uwagi na przebyty proces nowotworowy nie może ona pracować w warunkach ekspozycji na substancje chemiczne typu farby, lakiery i rozpuszczalniki.

Opinie biegłych zostały doręczone zarówno organowi rentowemu, jak i wnioskodawczyni z zobowiązaniem do ustosunkowania się do nich i złożenia ewentualnych pytań do biegłych.

Sąd Okręgowy podzielił opinię biegłych specjalistów z zakresu neurologii, kardiologii, onkologii oraz lekarza chorób wewnętrznych uznając, że są one pełne, jasne i nie prowadzą do sprzecznych wniosków. Wskazać należy, że biegli sądowi w sposób nie budzący wątpliwości w pisemnych opiniach wyjaśnili sporne okoliczności. Wnioski z powyższych opinii sprowadzały się do stwierdzenia, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy zarobkowej.

Opinia biegłego może być oceniona przez sąd i podważona dowodem z innej opinii. Ubezpieczona, jak każda strona w procesie, w myśl art. 6 k.c. winna dowodzić swoich racji, a nie tylko przedstawiać swoje poglądy. W konsekwencji w sprawie nie pojawiły się argumenty, które mogłyby budzić wątpliwość Sądu, co do jednoznaczności wskazanych opinii.

W ocenie Sądu nie budzi wątpliwości opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii, który nie stwierdził u wnioskodawczyni całkowitej ani częściowej niezdolności do pracy zarobkowej argumentując swoje stanowisko tym, że z powodu schorzeń neurologicznych – polineuropatia z objawami wyłącznie czuciowymi, po przebytej chemioterapii wnioskodawczyni jest zdolna do pracy zgodnie z poziomem jej kwalifikacji.

Podobnie biegły sądowy kardiolog nie stwierdził niezdolności do wykonywania pracy wnioskodawczyni. Biegły sądowy kardiolog podkreślił, że wnioskodawczyni nie jest po przebytym zawale serca ani nie była kwalifikowana do leczenia inwazyjnego. Względnie ubezpieczona jest dość dobrego ogólnego stanu zdrowia, pomimo obciążenia schorzeniami kardiologicznymi w postaci nadciśnienia tętniczego, przewlekłej niewydolności serca I stopnia, ale jest ona nieznaczna i bez danych na znaczące uszkodzenie mięśnia sercowego. Z punktu widzenia biegłego z zakresu kardiologii nie można przyjąć niezdolności do wykonywania pracy zarobkowej wnioskodawczyni.

Również opinia biegłego sądowego onkologa nie budzi wątpliwości Sądu z uwagi na fakt, iż koresponduje z treścią pozostałych opinii w zakresie twierdzeń co do całkowitej zdolności wnioskodawczyni do pracy zgodnie z jej kwalifikacjami. Pomimo przebytej amputacji prawej piersi z powodu raka (...) oraz związanego z tym leczenia w konsekwencji została uzyskana całkowita regresja zmian nowotworowych, która okresowo kontrolowana nie wykazuje cech wznowy i przerzutów. Biegły sądowy onkolog stwierdził, że powikłania związane z niewielkim obrzękiem limfatycznym prawego przedramienia z ograniczeniem ruchomości w prawym stawie barkowym, których stopień jest niewielki, nie są przeciwwskazaniem do podjęcia pracy zarobkowej przez ubezpieczoną mając na uwadze oszczędzanie prawej kończyny górnej.

Opinia biegłego sądowego specjalisty chorób wewnętrznych również w uzasadnieniu zawiera konkluzję, że wnioskodawczyni jest zdolna do pracy zgodnie z jej kwalifikacjami zawodowymi z wyłączeniem pracy w warunkach ekspozycji na substancje chemiczne. Biegły sądowy specjalista chorób wewnętrznych nie znalazł przyczyn internistycznych, jakie stanowiłyby podstawę uzasadniającą długotrwałą niezdolność do pracy wnioskodawczyni.

Na pojęcie kwalifikacji zawodowych składają się posiadana (rzeczywista) wiedza i umiejętności (wyuczone i faktycznie nabyte, wykorzystywane, jak i dotychczas niewykorzystywane). Przy stosowaniu art. 12 ustawy konieczne jest dokonanie indywidualnej oceny rzeczywistych umiejętności i kompetencji z uwzględnieniem jednostkowej sytuacji pracownika na rynku pracy (wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 28 kwietnia 2016 r. III UK 120/15, Legalis nr 1472796). Ocena taka została dokonana na podstawie stosownych ustaleń w opiniach biegłych. Ustalono i wyjaśniono, że ubezpieczona z wykształcenia technik – rolnik, która pracowała także jako sprzedawca może wykonywać prace zarobkową zgodnie ze swoimi kwalifikacjami z pewnymi wyłączeniami dotyczącymi warunków pracy związanych z ekspozycją substancji chemicznych oraz z oszczędzaniem prawej kończyny górnej, ograniczając się do podnoszenia ciężarów do 2 kg.

W ocenie Sądu Okręgowego, dopuszczone w postępowaniu rozpoznawczym dowody w postaci opinii biegłych – pozwalają na niebudzące wątpliwości ustalenie, iż stan zdrowia ubezpieczonej najpóźniej w dacie wydawania spornej decyzji, nie pozwalał na przyjęcie całkowitej ani nawet częściowej niezdolności do pracy. Z ustaleń Sądu wynika, że wnioskodawczyni mimo stwierdzonych u niej schorzeń jest zdolna do wykonywania pracy zarobkowej, zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie wnioskodawczyni.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawczyni pouczając o terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia orzeczenia.

3 VII 2017 roku.

A.M.