Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 maja 2017 r. w Gliwicach

sprawy K. N. (N.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania K. N.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

z dnia 2 lutego 2016 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje odwołującemu K. N. prawo do emerytury od dnia 28 lutego 2016 r.

(-) SSO Jolanta Łanowy – Klimek

Sygn. Akt VIII U 556/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 lutego 2016r. – Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. odmówił K. N. prawa do emerytury z obniżonego wieku. Decyzja wydana została w oparciu o przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz Rozporządzenia rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. W uzasadnieniu decyzji wskazano, iż ubezpieczony nie spełnił jednej z przesłanek , a mianowicie nie udowodnił na dzień 31 grudnia 1998r. 15 letniego stażu pracy w warunkach szczególnych, a jedynie 7 lat, 3 miesiące i 16 dni. Organ rentowy bowiem nie uznał za pracę w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 5.12.1986r. do 31.01.1988r. w KWK (...) na stanowisku maszynisty lokomotywy, gdyż stanowisko to nie zostało uwzględnione w Dziale VIII poz. 13 pkt 8 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki. Pod ta pozycja widnieje stanowisko maszynisty parowozu. Ponadto nie zaliczono odwołującemu okresów zatrudnienia do pracy w warunkach szczególnych :

- od 19.12.1996r. do 25.06.1998r. w (...) SA, ponieważ w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych pracodawca nie powołał stosownego zarządzenia,

- od 14.08.1979r. do 30.11.1986r. oraz od 1.07.1994r. do 3.09.1996r. w Kombinacie Budowlanym w R. oraz Przedsiębiorstwie (...) kamieniem Sp. Z o.o. w Z. z powodu nie przedłożenia przez ubezpieczonego świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych,

- okresu zatrudnienia w (...), ponieważ ubezpieczony nie przedłożył dokumentów potwierdzających kiedy miał status ucznia a kiedy już pracownika.

Odwołanie od tej decyzji złożył K. N., wskazał w odwołaniu , iż nie zgadza się z decyzja, domaga się jej zmiany poprzez przyznanie mu prawa do emerytury. Wskazał, iż w KWK (...) w R. i Przedsiębiorstwie (...) Sp. Z o.o. w Z. oraz w okresie zatrudnienia w (...) pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku maszynisty lokomotywy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i podtrzymał zaskarżoną decyzję.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący K. N. urodził się (...)

Nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego.

W dniu 20 stycznia 2016r. ubezpieczony złożył wniosek przyznanie mu prawa do emerytury z obniżonego wieku.

Po przeprowadzeniu postepowania wyjaśniającego - decyzją z dnia 2 lutego 2016r. – Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. odmówił K. N. prawa do emerytury z obniżonego wieku. Decyzja wydana została w oparciu o przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz Rozporządzenia rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. W uzasadnieniu decyzji wskazano, iż ubezpieczony nie spełnił jednej z przesłanek , a mianowicie nie udowodnił na dzień 31 grudnia 1998r. 15 letniego stażu pracy w warunkach szczególnych, a jedynie 7 lat, 3 miesiące i 16 dni. Organ rentowy bowiem nie uznał za pracę w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 5.12.1986r. do 31.01.1988r. w KWK (...) na stanowisku maszynisty lokomotywy, gdyż stanowisko to nie zostało uwzględnione w Dziale VIII poz. 13 pkt 8 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki. Pod ta pozycja widnieje stanowisko maszynisty parowozu. Ponadto nie zaliczono odwołującemu okresów zatrudnienia do pracy w warunkach szczególnych :

- od 19.12.1996r. do 25.06.1998r. w (...) SA, ponieważ w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych pracodawca nie powołał stosownego zarządzenia,

- od 14.08.1979r. do 30.11.1986r. oraz od 1.07.1994r. do 3.09.1996r. w Kombinacie Budowlanym w R. oraz Przedsiębiorstwie (...) kamieniem Sp. Z o.o. w Z. z powodu nie przedłożenia przez ubezpieczonego świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych,

- okresu zatrudnienia w (...), ponieważ ubezpieczony nie przedłożył dokumentów potwierdzających kiedy miał status ucznia a kiedy już pracownika.

W toku procesu odwołujący przedłożył oryginał zaświadczenia o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych z dnia 14.04. 2016r. wystawione przez (...) SA w Z. , jako następcy prawnego Przedsiębiorstwa (...) Sp. Z o.o. oraz Przedsiębiorstwa (...) SA. Z którego wynikało, iż ubezpieczony będąc zatrudnionym :

- w Przedsiębiorstwie (...). Z o.o w okresie 1.07.1994r. do 3.09.1996r. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace na stanowisku maszynisty spalinowych pojazdów trakcyjnych – Wykaz A, Dział VIII, poz. 13, pkt 11 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12.08.1983r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach,

- w Przedsiębiorstwie (...) SA od 19.12.1996r. do 25.06.1998r. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace na stanowisku maszynisty spalinowych pojazdów trakcyjnych – Wykaz A, Dział VIII, poz. 13, pkt 11 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12.08.1983r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach.

A nadto przedłożył zaświadczenie o pracy w warunkach szczególnych wystawione przez (...) SA w K. z dnia 5.04.2016r. z którego treści wynikało, iż ubezpieczony w okresie od 5.12.1986r. do 30.06. 1994r. był zatrudniony :

- w KWK (...) na powierzchni i stale i w pełnym wymiarze wykonywał prace maszynisty parowozu w okresie od 5.12.1986r. do 30.01.1994r. wymienione w wykazie A dziale VIII poz. 13 pkt 8 - stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12.08.1983r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, a w okresie od 1.02.1988r. do 30.06.1994r. jako monter zabezpieczenia ruchu kolejowego i łączności na powierzchni wymienione w wykazie A, dziale VIII, poz.13 pkt 12 stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12.08.1983r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach.

Organ rentowy po zapoznaniu się z tym dokumentem nie kwestionował ich treści, natomiast wskazał, iż uznanie za pracę w warunkach szczególnych okresów wynikających ze świadectwa z dnia 14.04.2016r. i 5.04. 2016r. - spowoduje, iż staż pracy ubezpieczonego wzrośnie do 12 lat i 11 dni . Co i tak nie daje nadal 15 lat.

Sporny pozostawał zatem okres zatrudnienia od 14.08.1979r. do 30.11.1986r. w Kombinacie (...) – Zakładzie (...) w R., gdzie świadczył pracę na stanowisku maszynisty lokomotywy spalinowej. Za ten okres zatrudnienia odwołujący nie dysponował świadectwem wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Jak ustalono w Kombinacie (...) – Zakładzie (...) w R. odwołujący podjął pracę w dniu 14.08.1979r. w wydziale kolejowym na stanowisku maszynisty lokomotywy spalinowej w pełnym wymiarze czasu pracy, na okres próbny do 27.08.1979r. Przedsiębiorstwo to zajmowało się produkcją wielkich płyt na potrzeby budownictwa mieszkaniowego. Zostało zlikwidowane w latach 80 tych. Na terenie zakładu znajdowała się bocznica kolejowa i pięć torów, bocznica była połączona bezpośrednio z węzłem kolejowym R. –C..

W początkowym okresie ubezpieczony wykonywał jednakże pracę na stanowisku pomocnika maszynisty, w dniu 1.09.1982r. złożył egzamin na maszynistę spalinowych pojazdów trakcyjnych i od tej pory stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował na stanowisku maszynisty lokomotywy spalinowej. Jego praca polegała na odstawianiu pełnych wagonów do rozładunku, był to piasek na rampę, stal w miejsca gdzie akurat była potrzebna. Odwołujący pracował na zmiany, na każdej zmianie był jeden maszynista. Do innych prac nie był kierowany.

Okoliczności te wynikają m.in. z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych odwołującego, świadectwa złożenia egzaminu na maszynistę spalinowych pojazdów trakcyjnych oraz zeznań świadków: A. B. i J. W., którzy pracowali razem z ubezpieczonym w sporym okresie w tym samym wydziale kolejowym.

Powyższy stan faktyczny ustalono w oparciu o akta organu rentowego, akta osobowe, zaświadczenie o zdaniu egzaminu z dnia 10.09.1982r., świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 5 i 14.04.2016r., zeznań świadków A. B. i J. W. oraz przesłuchania stron.

Sąd Okręgowy uznał , iż dowody te są wystarczające do wydania merytorycznego rozstrzygnięcia. Za w pełni wiarygodne Sąd uznał przedłożone przez odwołującego do akt sprawy oryginały świadectw o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych z dnia 14.04. 2016r. wystawione przez (...) SA w Z. , jako następcy prawnego Przedsiębiorstwa (...) Sp. Z o.o. oraz Przedsiębiorstwa (...) SA. oraz wystawione przez (...) SA w K. z dnia 5.04.2016r. Organ rentowy nie kwestionował ich treści , a jedynie podnosił, iż dowodem mogą był tylko oryginały a nie kserokopie. Natomiast okres zatrudnienia od 14.08.1979r. do 30.11.1986r. w Kombinacie (...) – Zakładzie (...) w R., gdzie odwołujący świadczył pracę na stanowisku maszynisty lokomotywy spalinowej za który to okres pracodawca nie wystawił mu świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, został udowodniony powołanym wyżej dowodami.. Zeznania świadków są spójne i wiarygodne i korespondują z wyjaśnieniami ubezpieczonego, a nadto znajdują potwierdzenie w dokumentacji osobowej pracownika.

Sąd ustalił nadto, iż ubezpieczony legitymuje na dzień 1 stycznia 1999r. okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze ponad 25 lat.

Bezsporne było, że ubezpieczony ukończył 60 lat życia i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Sąd okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego K. N. zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2016r., poz. 887 ze zm.) w powiązaniu z § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz.43 ze zm.) ubezpieczonym mężczyznom urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r. będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przy pracach wymienionych w wykazie A, przysługuje prawo do emerytury w razie łącznego spełnienia następujących warunków:

1. osiągnięcia wieku emerytalnego 60 lat

2. posiadania wymaganego okresu zatrudnienia wynoszącego 25 lat, w tym

co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 powołanego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Z kolei zgodnie z treścią art. 184 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl art. 184 ust. 2 ustawy – w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013r. tj. w dacie złożenia wniosku oraz wydania zaskarżonej decyzji – emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Na podstawie tego przepisu, prawo do emerytury w obniżonym wieku, przysługuje ubezpieczonemu, który w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999r. spełnił warunki w zakresie posiadania ogólnego stażu pracy oraz pracy wykonywanej w warunkach szczególnych a nie osiągnął wymaganego wieku.

Okoliczność sporna w przedmiotowej sprawie dotyczyła posiadania przez ubezpieczonego (na dzień 1 stycznia 1999r.) wymaganego 15 – letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony legitymuje się wymaganym 15 – letnim okresem pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, bowiem do takiej pracy należało zaliczyć mu sporne okresy zatrudnienia :

1. w Przedsiębiorstwie (...). Z o.o gdzie w okresie 1.07.1994r. do 3.09.1996r. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace na stanowisku maszynisty spalinowych pojazdów trakcyjnych ,

2. w Przedsiębiorstwie (...) SA od 19.12.1996r. do 25.06.1998r. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace na stanowisku maszynisty spalinowych pojazdów trakcyjnych ,

3. w KWK (...) gdzie stale i w pełnym wymiarze wykonywał prace maszynisty parowozu w okresie od 5.12.1986r. do 30.01.1994r.

4. w Kombinacie (...) – Zakładzie (...) w R. , gdzie świadczył pracę na stanowisku maszynisty lokomotywy spalinowej od 14.08.1979r. do 30.11.1986r.

W powyższych zakładach pracy ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy świadczył prace na stanowiskach : maszynisty spalinowych pojazdów trakcyjnych , maszynisty lokomotywy spalinowej . Przy czym uprawnienia maszynisty uzyskał w dniu 10 września (...). a zatem od tej daty należało uznać jego zatrudnienie na stanowisku maszynisty, wcześniej bowiem pracował na stanowisku pomocnika maszynisty.

Wykonywana przez ubezpieczonego praca na w.w. stanowiskach jest wymieniona pod poz. 13, działu VIII , wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz.43 ze zm.), zawierającego wykaz prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

Praca w zakładach opisanych w punktach od 1 do 3 –poświadczona została świadectwami pracy wydanymi przez pracodawców lub ich następców prawnych – w toku procesu ( oryginały) , natomiast fakt wykonywania pracy w warunkach szczególnych w Kombinacie (...) – Zakładzie (...) w R., zostało wykazane przez odwołującego w drodze z zeznań świadków, oraz dokumentami znajdującymi się w aktach osobowych.

W ocenie Sądu, bez znaczenia pozostaje przy tym fakt, że ubezpieczonemu nie wystawiono świadectwa pracy w szczególnych warunkach za sporny okres zatrudnienia. Fakt wykonywania takiej pracy może być wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów. W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia, w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał że w okresach spornych K. N. wykonywał pracę w szczególnych warunkach, a zatem legitymuje się on na dzień 1 stycznia 1999r. wymaganym 15 – letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Kwestia posiadania przez ubezpieczonego ponad 25 – letniego okresu składkowego i nieskładkowego nie była przedmiotem sporu. Nie było także sporne, iż odwołujący nie jest członkiem OFE i ukończył wymagany wiek 60 lat.

W konsekwencji Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury poczynając od miesiąca złożenia wniosku.

(-) SSO Jolanta Łanowy – Klimek