Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lutego 2017 r.

Sąd Rejonowy w Lidzbarku Warmińskim II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Monika Niedziałkowska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Ewa Jodko

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 07.12.2016 r., 03.02.2017 r.

sprawy z oskarżenia prywatnego P. R.

przeciwko M. W. (1) z domu B. córce W. i I. z domu P.

ur. (...) w L.

oskarżonej o to, że w dniu 26 lipca 2016 r., około godz. 15:30 w miejscowości K., gm. K., woj. (...) spowodowała u oskarżycielki prywatnej P. R. poprzez szarpanie, popchanie oraz uderzanie ręką po całym ciele, obrażenia ciała w postaci linijnych, głębokich otarć naskórka okolicy żuchwy po stronie prawej, dwóch drobnych linijnych otarć naskórka na bocznej powierzchni szyi po stronie prawej, licznych głębokich linijnych otarć naskórka i podbiegnięć krwawych na bocznej powierzchni ramienia lewego, linijnych otarć naskórka na pośrodkowej powierzchni przedramienia lewego w połowie jego długości, licznych drobnych otarć naskórka w zgięciu łokciowym kończyny górnej prawej, stłuczenia okolicy lędźwiowej po stronie lewej, bolesności bez wyraźnych śladów obrażeń, skutkujące naruszeniem czynności narządu ciała i rozstrojem zdrowia trwającym nie dłużej niż 7 dni

tj. o czyn z art. 157 § 2 kk

sprawy z oskarżenia prywatnego wzajemnego M. W. (2)

przeciwko P. R. córce L. i J. z domu D.

ur. (...) w T.

wzajemnie oskarżonej o to, że w dniu 26 lipca 2016 r., około godz. 15:30 w miejscowości K., gm. K., woj. (...) spowodowała u oskarżycielki prywatnej wzajemnej M. W. (2) poprzez uderzanie kijem obrażenia ciała w postaci dolegliwości bólowych kończyny górnej prawej, klatki piersiowej, brzucha i kończyn dolnych, licznych podbiegnięć krwawych obu kończyn górnych, podbiegnięć krwawych w lewym podbrzuszu i na lewym udzie, skutkujące naruszeniem czynności narządu ciała i rozstrojem zdrowia trwającym nie dłużej niż 7 dni

tj. o czyn z art. 157 § 2 kk

orzeka:

I oskarżoną M. W. (2) w ramach zarzucanego jej czynu uznaje za winną tego, że w dniu 26 lipca 2016 r., około godz. 15:30 w miejscowości K., gm. K., woj. (...) spowodowała u oskarżycielki prywatnej P. R. poprzez szarpanie i drapanie obrażenia ciała w postaci licznych, głębokich, w większości linijnych otarć naskórka na twarzy, szyi i kończynach górnych, skutkujące naruszeniem czynności narządu ciała i rozstrojem zdrowia trwającym nie dłużej niż 7 dni, czyn ten kwalifikuje z art. 157 § 2 kk i za to skazuje ją, a przy zastosowaniu art. 59 kk, art. 46 § 2 kk, art. 39 pkt 2b kk w zw. z art. 41a § 1 i 4 kk i art. 43 § 1 kk odstępuje od wymierzenia jej kary orzekając wobec niej:

- środek kompensacyjny w postaci nawiązki poprzez zapłatę na rzecz oskarżycielki prywatnej P. R. kwoty 500,00 zł. (pięćset);

- środek karny w postaci zakazu zbliżania się na odległość mniejszą niż 100 (sto) metrów i zakazu kontaktowania się w jakikolwiek sposób z oskarżycielką prywatną P. R.;

II wzajemnie oskarżoną P. R. w ramach zarzucanego jej czynu uznaje za winną tego, że w dniu 26 lipca 2016 r., około godz. 15:30 w miejscowości K., gm. K., woj. (...) spowodowała u oskarżycielki prywatnej wzajemnej M. W. (2) poprzez uderzanie kijem i kopnięcie obrażenia ciała w postaci stłuczenia kończyn górnych z sińcami i otarciami naskórka oraz stłuczenia brzucha i okolicy pośladkowo – udowej lewej z sińcami, skutkujące naruszeniem czynności narządu ciała i rozstrojem zdrowia trwającym nie dłużej niż 7 dni, czyn ten kwalifikuje z art. 157 § 2 kk i za to skazuje ją, a przy zastosowaniu art. 59 kk, art. 46 § 1 kk, art. 39 pkt 2b kk w zw. z art. 41a § 1 i 4 kk i art. 43 § 1 kk odstępuje od wymierzenia jej kary orzekając wobec niej:

- środek kompensacyjny w postaci zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w części poprzez zapłatę na rzecz oskarżycielki prywatnej wzajemnej M. W. (2) kwoty 500,00 zł. (pięćset);

- środek karny w postaci zakazu zbliżania się na odległość mniejszą niż 100 (sto) metrów do oskarżycielki prywatnej wzajemnej M. W. (2);

III na mocy art. 631 kpk w zw. z art. 628 pkt 1 kpk zasądza od oskarżonej M. W. (2) na rzecz oskarżycielki prywatnej P. R. kwotę 150,00 zł. (sto pięćdziesiąt) tytułem zwrotu poniesionych przez oskarżycielkę prywatną kosztów procesu w ½.

IV na mocy art. 631 kpk w zw. z art. 628 pkt 1 kpk zasądza od wzajemnie oskarżonej P. R. na rzecz oskarżycielki prywatnej wzajemnej M. W. (2) kwotę 150,00 zł. (sto pięćdziesiąt) tytułem zwrotu poniesionych przez oskarżycielkę prywatną kosztów procesu w ½.

Sygn. akt: II K 237/16

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Oskarżona M. W. (2) lat 32 ma wykształcenie zawodowe - sprzedawca. Pozostaje na utrzymaniu męża. Jest matką dwojga dzieci. Nie była karana sądownie.

Oskarżona wzajemnie P. R. lat 29 ma wykształcenie wyższe. Jest pracownikiem biurowym. Z tego tytułu uzyskuje dochód w wysokości około 1600,00 zł. miesięcznie. Jest panną. Nie posiada nikogo na utrzymaniu. Nie była karana sądownie.

M. W. (2) wspólnie z rodziną zajmuje oddzielne mieszkanie w domu rodzinnym jej męża w miejscowości (...), gm. K.. W tym budynku zamieszkuje również teściowa oskarżonej – D. W.. Wymienione pozostałą w ostrym konflikcie. P. R. często odwiedza ciotkę (...) opowiadając się w sporze rodzinnym po jej stronie upatrując w zachowaniu M. W. (2) źródła konfliktu.

W dniu 26 sierpnia 2016 r., po godz. 15:00 P. R. przyjechała po jajka do D. (...). M. W. (2) zwróciła się do oskarżonej wzajemnie o zwrot kosiarki, którą wziął jej brat K. i dotychczas nie oddał. Ta zignorowała słowa wymienionej, po czym wsiadła do samochodu. M. W. (2) stojąc przed autem kierowała pod adresem P. R. pretensje o jej i teściowej zachowanie względem niej głośno wykrzykując. Oskarżona wzajemnie siedząc w samochodzie, zaczęła nagrywać zachowanie M. W. (2) telefonem komórkowym prowokując ją gestem – poprzez wystawienie środkowego palca. W reakcji na to, oskarżona w zdenerwowaniu, podbiegła do auta trącając łokciem lusterko, które się złożyło. P. R. wysiadła z pojazdu. Pomiędzy obu kobietami doszło do szarpaniny, której towarzyszyły wzajemnie wypowiadane wulgaryzmy. M. W. (2) poprzez szarpanie i drapanie paznokciami spowodowała u P. R. obrażenia ciała w postaci licznych, głębokich, w większości linijnych otarć naskórka na twarzy, szyi i kończynach górnych, zaś P. R. poprzez uderzanie drewnianym kijem leżącym na podwórzu, po który sięgnęła i kopnięcie w brzuch spowodowała u M. W. (2) obrażenia ciała w postaci stłuczenia kończyn górnych z sińcami i otarciami naskórka oraz stłuczenia brzucha i okolicy pośladkowo – udowej lewej z sińcami. W obu przypadkach obrażenia ciała skutkowały naruszeniem czynności narządu ciała i rozstrojem zdrowia na okres nie dłuższy niż siedem dni.

Z zawiadomienia obu oskarżonych interweniował patrol policji.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o następujące dowody :

- częściowo wyjaśnienia oskarżonych: M. W. (2) k 48v – 49; P. R. k 49 – 49v;

- zeznania świadków: A. G. k – 50; M. O. k 50 – 50v; M. R. (1) k – 94; częściowo D. (...) k – 50v; I. B. k – 93v; H. G. k 93v – 94;

- dokumenty: świadectwo lekarskie k – 4; zapis na płycie CD k – 12, k - 43; dane osobopoznawcze dot. M. W. (2) k – 18v; dane osobopoznawcze dot. P. R. k – 18v; zdjęcia k – 21; kartę informacyjną Izby Przyjęć k – 22; kserokopie notatników służbowych k 27 – 32; karty karne k – 61, k – 62; pismo autorstwa P.M. R. do (...) K. k 46 – 47; dokumenty z akt (...) K. dot. procedury niebieskiej karty k 69 – 80; zapis na płycie CD z załącznikiem k 86 – 88; opinię sądowo – lekarską wydaną przez biegłego – lekarza medycyny sądowej B. Z. k 90 – 92; dokumenty z akt tut. Prokuratury o sygn. akt: 1 Ds. 360/16.

Oskarżona M. W. (2) nie przyznała się do stawianego jej zarzutu. Wyjaśniła, że tego dnia poprosiła P. R. o zwrot kosiarki. W reakcji na to, jak podała, P. R. zaczęła się z niej wyśmiewać, nagrywać ją telefonem komórkowym, pokazywać jej środkowy palec, prowokując ją. Przyznała, że idąc szybkim krokiem w kierunku samochodu oskarżonej trąciła łokciem lusterko, które się złożyło. Wskazała, że była mocno zdenerwowana. Chciała wybrać numer mamy trzymając w dłoni telefon. Przyjmując za oskarżoną, P. R. miała wyskoczyć z auta, pochwycić ją za dłoń powodując, że odrzuciła telefon. Została, jak wyjaśniła, kopnięta w brzuch przez P. sięgając po komórkę. Podała, że oskarżona wzajemnie wzięła kija długości około 2,5 – 3 m., średnicy około 5 cm i zaczęła nim ją okładać trzykrotnie uderzając w prawą rękę. Jak zaznaczyła, wstając odepchnęła P. R. na pojazd. Być może, jak przyznała, w tym momencie ją podrapała. Wskazała, że to P. pierwsza zaatakowała kierując pod jej adresem wyzwiska jak na k – 48v i groźbę. Jak podała, być może również kierowała pod adresem oskarżonej wzajemnie wulgaryzmy. Dodała, iż od około 1,5 roku pozostaje w konflikcie z P. R., która w zarzutach pod jej adresem wspiera teściową (k 48v – 49).

Oskarżona wzajemnie P. R. nie przyznała się do zarzucanego jej czynu. Wyjaśniła, iż tego dnia po pracy pojechała do cioci. M. W. (2), jak podała, zaczęła coś do niej mówić, ale ona jej nie słuchała. Chodziło chyba o kosiarkę. Wskazała, że oskarżona wg niej i cioci znajdowała się pod działaniem alkoholu. Podała, że M. W. (2) kierowała pod jej i cioci adresem pretensje, wymachiwała rękoma. W reakcji na to, jak dodała, zaczęła nagrywać jej zachowanie. Przyjmując za oskarżoną wzajemnie, M. W. (2) uderzyła z dużą siłą w lusterko pojazdu, które się złożyło. Wyjaśniła, że wysiadła z auta, po czym oskarżona podeszła do niej, zaczęła łapać ją za ręce, szarpać. Aby ją uspokoić, jak podała, chwyciła ją ręką za szyję od tyłu. Uwalniając się, podrapała jej ręce. Wskazała, że odpychała M. W. (2), a ona w dalszym ciągu rzucała się do niej tj. machała rękoma, łapała za ręce, uderzała pięściami po ciele, dusiła, rzuciła telefonem w stronę samochodu, który się rozpadł. W obronie przed atakiem pochwyciła drewnianego kija, którym odpychała M. W. (2) powodując każdorazowo jej upadek. Zaprzeczyła, by uderzyła oskarżoną kijem, by ją wyzywała. Przyznała, że jej stosunki z M. W. (2) popsuły się w lutym 2016 r., kiedy to zadzwoniła do (...) w sprawie cioci, która skarżyła się na synową (k 49v – 50).

Sąd zważył, co następuje:

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, zdaniem Sądu, daje podstawy ku przyjęciu, iż oskarżone w ramach zarzucanych im czynów, swoim zachowaniem dopuściły się występków opisanych w art. 157 § 2 kk.

W sprawie nie budzi wątpliwości to, iż oskarżone, przywołując ich wyjaśnienia, których dopełnienie stanowi pismo autorstwa P.M. R. do (...) K. (k 46 – 47), dokumenty z akt (...) K. dot. procedury niebieskiej karty (k 69 – 80), zapisy na płycie CD z załącznikiem (k 86 – 88) pozostają w konflikcie, co ma bezpośrednie przełożenie na panujące pomiędzy nimi, a ich bliskimi relacje, które kształtuje i determinuje, stanowiąc ich tło.

Wzajemna niechęć stron uwidoczniła się zarówno na sali rozpraw podczas składania depozycji, jak i – w nawiązaniu do przedmiotu postępowania - podczas interwencji funkcjonariuszy policji, kiedy to – jak wynika z relacji świadków A. G. (k – 50) i M. O. (k 50 – 50v), wspartych zapisami w notatnikach służbowych (k 27 – 32) zastali na posesji w napiętej sytuacji oskarżone prezentujące wyraźnie odmienne wersje zdarzenia, którego skutkiem były widoczne obrażenia, przedstawiające siebie w charakterze ofiary/pokrzywdzonej, przerzucając wyłączną odpowiedzialność za zaistniałą sytuację na stronę przeciwną.

W świetle chociażby powyższego, depozycje stron nie dają pełnej wiedzy odnośnie rzeczywistego przebiegu zdarzenia w dniu 26 sierpnia 2016 r. w miejscowości (...), a obie oskarżone mają interes w przedstawianiu wersji zdarzenia, która nie do końca odpowiada prawdzie. Stąd też przez pryzmat zarówno okoliczności subiektywnych (wzajemne obciążanie się agresją przez uczestniczki zdarzenia w obawie przed odpowiedzialnością karną), jak i obiektywnych (dynamika zdarzenia, napięta, nerwowa atmosfera), z dużą dozą krytycyzmu należało podejść zarówno do wersji zdarzenia prezentowanych przez oskarżone, jak i wspierających je świadków: D. (...) (pozostającej w konflikcie z M. W. (2) i wyraźnie wspierającą P. R. oraz I. B. czy H. G. (opierających się wyłącznie na relacji M. W. (2), z którą z racji pokrewieństwa i utrzymywania poprawnych kontaktów, utożsamiają się w sporze rodzinnym), nie wolnych przecież od emocji, nie potrafiących bądź nie chcących obiektywnie spojrzeć na przebieg zdarzenia.

Sąd przyjął za podstawę ustaleń faktycznych te dowody, których wiarygodność znalazła potwierdzenie w innych dowodach i okolicznościach odtwarzanego zdarzenia nie cofając się przed uznaniem za prawdziwe jedynie określonych fragmentów depozycji stron, mających interes w przedstawianiu przebiegu zajścia z korzyścią dla siebie, zważywszy na powyższe.

Odwołując się do przebiegu zdarzenia, po przyjeździe P. R. do K., doszło pomiędzy obu oskarżonymi do kłótni, ostrej wymiany zdań, a w konsekwencji do konfrontacji, w trakcie której obie stosując wobec siebie przemoc w postaci szarpania, drapania paznokciami (M. W. (2)), uderzania drewnianym kijem, kopnięcia (P. R.) spowodowały u strony przeciwnej obrażenia ciała skutkujące naruszeniem czynności narządu ciała i rozstrojem zdrowia na okres nie dłuższy niż siedem dni.

Co istotne, świadek D. W. podała, iż obie oskarżone się szarpały i biły, choć z oczywistych względów wyeksponowała ponad miarę agresję, przemoc będącą udziałem głównie M. W. (2) przy biernej, obronnej postawie P. R.. Z kolei w sposób jednostronny i tendencyjny przebieg zdarzenia przedstawiły I. B. i H. G., których nie było na miejscu zdarzenia, a które wiedzę co do przebiegu konfrontacji czerpały jedynie z relacji M. W. (2) przedstawiającej się jako wyłączna ofiara napastliwego zachowania oskarżonej wzajemnie. Co znamienne, świadek I. B. podała wręcz, iż P. R. mogła udać się do D. (...) i „sama się podrapać” nie wykluczając, że gdy M. się broniła „mogła ją zadrapać” (k – 93v).

Ustalenia faktyczne w zakresie rodzaju odniesionych obrażeń przez obie oskarżone, jak i mechanizmu ich powstania Sąd poczynił w oparciu o dokumentację medyczną (k – 4, k – 22), zapisy na płytach CD (k – 12, k – 43) oraz zdjęcia (k – 21), a także wnioski płynące z opinii biegłego – lekarza medycyny sądowej B. Z. (k 90 – 92), których żadna ze stron nie kwestionowała, a które to dowody pozwoliły na właściwą i prawidłową ocenę depozycji oskarżonych.

Przywołując stanowisko biegłego, stwierdzone u wymienionych obrażenia ciała korespondują z ich depozycjami co do okoliczności i sposobu ich powstania, podkreślając odmienny charakter tychże tj. u P. R. powstały typowe ślady drapania paznokciami, zaś u M. W. (2) ślady typowe dla uderzeń i kopnięć, co zadaje, zdaniem Sądu, kłam twierdzeniom oskarżonej wzajemnie, by w trakcie zajścia posłużyła się kijem jedynie w celu odepchnięcia oskarżonej, odżegnując się od uderzania nim.

W tym stanie rzeczy, za zupełną, jasną i pełną Sąd uznał przywołaną opinię. Biegły stosownie do posiadanej wiedzy i doświadczenia zawodowego, wypowiedział się zarówno co do rodzaju obrażeń odniesionych przez oskarżone, jak i mechanizmu ich powstania wskazując jednocześnie, iż skutkowały w obu przypadkach rozstrojem zdrowia i naruszeniem czynności narządu ciała na czas nie przekraczający 7 dni.

Zeznania świadka M. R. (1) (k – 94) nie wniosły istotnych treści do sprawy.

Reasumując wyniki postępowania dowodowego Sąd ostatecznie uznał, iż oskarżone w ramach zarzucanych im czynów poprzez szarpanie i drapanie (M. W.)/uderzanie kijem i kopanie (P. M. R.) spowodowały u strony przeciwnej obrażenia ciała, skutkujące naruszaniem czynności narządu ciała i rozstrojem zdrowia na okres nie dłuższy niż 7 dni, przez co swoim zachowaniem wyczerpały znamiona występku opisanego w art. 157 § 2 kk.

Sąd odstąpił w stosunku do każdej z oskarżonych od wymierzenia kary łącząc tę decyzję z kumulatywnym orzeczeniem wobec każdej z nich, stosownie do brzmienia art. 59 kk w zw. z art. 46 § 1 i 2 kk i art. 39 pkt 2b kk w zw. z art. 41a § 1 i 4 kk i art. 43 § 1 kk:

- środka kompensacyjnego w postaci nawiązki w kwocie 500,00 zł. na rzecz oskarżycielki prywatnej P. R. (w realiach niniejszej sprawy złożony przez oskarżycielkę prywatną wniosek o zasądzenie kwoty 10 000,00 zł. tytułem odszkodowania nie znajdował uzasadnienia oraz podstawy dowodowej, zważywszy na ciężar dowodu spoczywający na wnioskodawcy kierując się wprost dyrektywami kodeksu cywilnego)/środka kompensacyjnego w postaci zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w części w kwocie 500,00 zł. na rzecz oskarżycielki prywatnej wzajemnej M. W. (2) (w realiach niniejszej sprawy złożony przez oskarżycielkę prywatną wzajemną wniosek o zasądzenie kwoty 2000,00 zł. tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę nie znajdował uzasadnienia oraz podstawy dowodowej, zważywszy na ciężar dowodu spoczywający na wnioskodawcy kierując się wprost dyrektywami kodeksu cywilnego);

- środka karnego w postaci zakazu zbliżania się na odległość mniejszą niż 100 metrów do oskarżycielki prywatnej P. R. oraz zakazu kontaktowania się z nią w jakikolwiek sposób (dot. oskarżonej M. W. (2))/zakazu zbliżania się na odległość mniejszą niż 100 metrów do oskarżycielki prywatnej wzajemnej M. W. (2) (dot. oskarżonej wzajemnie P. R.) wychodząc naprzeciw wyrażonym przez obie strony oczekiwaniom w postulowanym zakresie (pkt I i II wyroku).

Możliwość odstąpienia od wymierzenia kary i ograniczenie represji karnej wyłącznie do środka karnego, przepadku lub środka kompensacyjnego przy przestępczości drobnej i średniej jest uzależniona od spełnienia trzech warunków. Po pierwsze wymaga się, aby społeczna szkodliwość konkretnego czynu nie była znaczna, po drugie wymierzenia przez sąd środka karnego, przepadku lub środka kompensacyjnego wobec sprawcy, po trzecie orzekania samoistnie danego środka z przekonaniem, że jest on w stanie spełnić cele stawiane przed karą.

W realiach niniejszej sprawy przyjąć należy, że ocena stopnia karygodności czynów, w tym zwłaszcza rozmiaru wyrządzonych wzajemnych szkód niosących za sobą dla pokrzywdzonych wymierną dolegliwość połączoną z bólem miejsc pobitych, podrapanych, sposobu i okoliczności popełnienia czynów, co do których zaistnienia w jednakowy sposób przyczyniły się obie strony i motywacji tychże broniących w ten sposób swych racji w istniejącym konflikcie, pozwala skonstatować, że społeczna szkodliwość czynów nie była wysoka. Podkreślenia wymaga, iż panujące między stronami antagonistyczne stosunki, w tym prowokacyjne zachowanie obu, pozwalają na ocenę zachowania oskarżonych w realiach niniejszej sprawy jako mniej szkodliwego z punktu widzenia racjonalizacji karania i potrzeb w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Nadto, w ocenie Sądu, nie bez znaczenia dla przyjętego rozstrzygnięcia w zakresie odstąpienia od wymierzenia kary połączonego z orzeczonymi środkami: kompensacyjnym i karnym jest dotychczasowa postawa oskarżonych (czyn ten był zdarzeniem epizodycznym w życiu oskarżonych), ich uprzednia niekaralność (k – 61, k – 62), jak również ich warunki osobiste. .

W myśl art. 631 kpk w zw. z art. 628 pkt 1 kpk, wobec odstąpienia od wymierzenia kary na skutek wzajemności krzywd, Sąd zasądził od oskarżonych na rzecz oskarżycielek prywatnych kwotę 150,00 zł. tytułem zwrotu połowy poniesionych przez każdą z nich kosztów procesu, na które składały się: kwota 300,00 zł. tytułem zryczałtowanej równowartości wydatków (pkt III i IV wyroku).