Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 września 2016 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie Wydział II Karny

w składzie :

Przewodniczący SSO Marcin Buzdygan

ProtokolantKamila Łapeta

w obecności oskarżyciela publicznego Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Częstochowie Tomasza Majosa

po rozpoznaniu w dniach 22 kwietnia 2016 roku, 3 czerwca 2016 roku, 8 lipca 2016 roku, 5 września 2016 roku i 23 września 2016 roku

sprawy:

J. C. (1) syna T. i H. z domu G., urodzonego (...) w D.

oskarżonego o to że:

w okresie od 29 listopada 2013r. do 20 grudnia 2013r. w C., woj. (...), jako Prezes Zarządu Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Handlowo-Usługowego (...) LTD Sp. z o.o. z/s w K. działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w postaci uzyskania kredytu od Banku (...) Oddział I w C. w wysokości 790.000,00 zł po uprzednim złożeniu nierzetelnych, pisemnych oświadczeń zawartych we wniosku o udzielenie kredytu z dnia 29 listopada 2013r. w których to zataił fakt posiadania przez Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe (...) LTD Sp. z o.o. z/s w K. zobowiązań publiczno-prawnych z tytułu składek ubezpieczeniowych względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz wobec Urzędu Skarbowego z tytułu podatków oraz zataił fakt posiadania przez Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe (...) LTD Sp. z o.o. z/s w K. zobowiązań cywilnoprawnych z tytułu umów leasingowych względem (...) Sp. z o.o., (...) S.A., (...) S.A., (...) S.A., a nadto zataił informacje odnośnie powiązań i posiadanych udziałów wspólnika Spółki z o.o. (...) z innymi podmiotami gospodarczymi takimi jak firma (...) Sp. z o.o. z/s w M., firma (...) Sp. z o.o.” z/s w M., firma (...) Sp. z o.o. z/s w K., FH (...) z/s w K., a które to oświadczenia dotyczyły okoliczności o istotnym znaczeniu dla oceny zdolności kredytowej Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Handlowo-Usługowego (...) LTD Sp. z o.o. z/s w K. oraz uzyskania przez w/w podmiot przedmiotowego kredytu oraz zawierając w dniu 19 grudnia 2013r. umowę kredytu o nr (...) doprowadził (...) Bank (...) S.A. z/s w W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w wysokości 790.000,00 zł, za pomocą wprowadzenia w błąd pracowników w/w banku co do zamiaru spłaty kredytu, wysokości osiąganych dochodów, wysokości posiadanych zobowiązań z tytułu należności publiczno-prawnych oraz cywilnoprawnych oraz posiadanych możliwości finansowych spłaty zaciągniętego zobowiązania przez firmę Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Handlowo-Usługowego (...) LTD Sp. z o.o. z/s w K., faktu powiązania wspólnika J. K. z innymi podmiotami gospodarczymi, a które to okoliczności miały istotne znaczenie dla oceny zdolności kredytowej Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Handlowo-Usługowego (...) LTD Sp. z o.o. z/s w K. i uzyskania przez w/w podmiot gospodarczy przedmiotowego kredytu

tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk przy zast. art. 12 kk

ORZEKA

1.  uznaje oskarżonego J. C. (1) za winnego tego, że w dniu 02 grudnia 2013 roku w C., działając w imieniu PPHU (...) LTD Sp. z o.o., w celu uzyskania kredytu obrotowego (...) w rachunku bieżącym oferowanego przez (...) SA Oddział (...) w C., przedłożył w tej placówce wniosek o udzielenie kredytu, w którym złożył nierzetelne pisemne oświadczenia dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania tego kredytu, w ten sposób, że: zataił fakt zaległości z tytułu należności publiczno – prawnych jakie firma PPHU (...) LTD miała wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Urzędu Skarbowego, zataił fakt zobowiązań, jakie firma PPHU (...) LTD miała z tytułu zawartych trzech umów leasingu oraz zataił powiązania udziałowca spółki PPHU (...) z innymi podmiotami i nie wskazał ilości udziałów posiadanych przez J. K. w tych podmiotach, to jest występku z art. 297 § 1 kk i za to na mocy art. 297 § 1 kk skazuje oskarżonego na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

2.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 roku) w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 kk (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 roku) w związku z art. 4 § 1 kk wykonanie orzeczonej oskarżonemu J. C. (1) kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres próby wynoszący 2 (dwa) lata;

3.  na podstawie art. 71 § 1 kk (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 roku) w związku z art. 4 § 1 kk orzeka wobec oskarżonego J. C. (1) grzywnę w wysokości 60 (sześćdziesięciu) stawek ustalając, iż wysokość jednej stawki dziennej grzywny wynosi 20 (dwadzieścia) zł;

4.  na podstawie art. 627 kpk zasądza od oskarżonego J. C. (1) na rzecz oskarżyciela posiłkowego (...) Bank (...) SA w W. kwotę 1.080 (jeden tysiąc osiemdziesiąt) zł tytułem zwrotu poniesionych wydatków;

5.  na podstawie art. 627 kpk i art. 2 ust. 1 pkt 3 oraz art. 3 ust. 2 ustawy z 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych zasądza od oskarżonego J. C. (1) na rzecz Skarbu Państwa opłatę w kwocie 300 (trzysta) zł i wydatki w kwocie 70 (siedemdziesiąt) zł.

Sygn. akt II K 184/15

UZASADNIENIE

W 1991 roku została zawarta umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która następnie działała pod firmą Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowo – Usługowe (...) Ltd. Siedziba tej spółki mieściła się w K.. Umowa spółki została zawarta przez K. R. i oskarżonego J. C. (1). W efekcie kolejnych umów sprzedaży udziałów w listopadzie 2013 roku jedynym udziałowcem spółki został J. K.. Do występowania w imieniu spółki uprawniony był oskarżony J. C. (1), który pełnił funkcję Prezesa Zarządu spółki.

(dowód: kopie aktów notarialnych k. 325 – 355, wypis z KRS k. 79 – 82, kopie umów k. 288 – 290)

W dniu 27 sierpnia 2010 roku firma (...) Ltd zawarła umowę leasingu o numerze (...) z (...) sp. z o.o., której przedmiotem był młot hydrauliczny (...), na okres 60 miesięcy. Na dzień 31 grudnia 2013 roku z tytułu zawartej umowy (...) Ltd posiadał zadłużenie w wysokości 10. 699,57 zł.

W dniu 14 grudnia 2011 roku firma (...) Ltd zawarła umowę leasingu o numerze (...) z (...) SA we W., której przedmiotem była maszyna do (...) (...) na okres 36 miesięcy. W grudniu 2013 roku firma (...) Ltd zalegała z zapłatą rat, a kapitał pozostały do spłaty wynosił 64.123,51 zł.

W dniu 10 sierpnia 2011 roku firma (...) Ltd zawarła umowę leasingu o numerze (...) z (...) SA (grupa (...) (...) której przedmiotem była szczęka hydrauliczna H., na okres 48 miesięcy. W grudniu 2013r. zadłużenie z tytułu w/w umowy wynosiło ok. 14.000 zł.

W dniu 15 maja 2012 roku firma (...) Ltd zawarła umowę leasingu o numerze (...) z (...) SA, której przedmiotem był młot hydrauliczny D& (...), na okres 48 miesięcy. W związku z zaległościami w płatnościach z tytułu rat czynszowych umowa została wypowiedziana pismem z dnia 07.04.2015 roku.

(dowód: umowy leasingu k. 417 – 523)

W listopadzie 2013 roku firma (...) Ltd zalegała ze spłatą składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych i prowadzone było wobec niej postępowanie egzekucyjne.

W listopadzie 2013 roku firma (...) Ltd posiadała zaległości w zapłacie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych.

(dowód: informacja ZUS k. 151, 181, informacja Urzędu Skarbowego k. 171 – 178)

W listopadzie 2013 roku J. K. posiadał 25% udziałów w firmie handlowej (...) z siedzibą w K., a ponadto posiadał 40% udziałów w firmie (...) mieszczącej się w M.. W listopadzie 2013 roku J. K. był również udziałowcem w firmie (...) z siedzibą w M., oraz w firmie (...) z siedzibą w K.. W listopadzie 2013 roku J. K. prowadził również działalność gospodarczą (...) z siedzibą w K..

(dowód: zeznania świadka J. K. k. 131, 135 tom IV)

W listopadzie 2013 roku Prezes zarządu spółki oskarżony J. C. (1) w porozumieniu z udziałowcem J. K. podjął decyzję o zaciągnięciu kredytu bankowego w kwocie do 1.000.000 zł na bieżącą działalność spółki. W związku z tym oskarżony podjął starania o zawarcie stosownej umowy kredytowej.

(dowód: uchwała k. 354, częściowo wyjaśnienia oskarżonego J. C. (1) k. 74 tom IV)

Następnie w dniu 29 listopada 2013 roku w K. oskarżony J. C. (1) wypełnił wniosek o udzielenie kredytu obrotowego (...) kredytu w rachunku bieżącym w kwocie 1.000.000 zł na okres 24 miesięcy. We wniosku tym wskazał, że jedynym udziałowcem spółki jest J. K.. Oskarżony J. C. (1) wypełniając wniosek zakreślił rubrykę „Informacja o powiązaniach wnioskodawcy z innymi podmiotami” w ten sposób, że z wniosku wynikało, że firma (...) Ltd i jej udziałowiec nie są powiązani z innymi podmiotami, w szczególności nie posiadają żadnych udziałów ani akcji w innych podmiotach. Ponadto wypełniając wniosek, oskarżony J. C. (1) zakreślił rubrykę „Zobowiązania finansowe wnioskodawcy” w ten sposób, że z wniosku wynikało, iż kierowana przez niego firma (...) Ltd nie posiada żadnych zobowiązań z tytułu leasingu operacyjnego i finansowego. W rubryce „Informacja o zobowiązaniach publiczno – prawnych – czy występują zaległości” zakreślił dwie rubryki (...), w ten sposób, że z wniosku wynikało, iż kierowana przez niego firma (...) Ltd nie posiada żadnych zaległości wobec Urzędu Skarbowego z tytułu podatków oraz innych należności publiczno – prawnych oraz wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Następnie oskarżony J. C. (1) złożył tak wypełniony wniosek w dniu 02 grudnia 20913 roku w (...) SA Oddział (...) w C..

(dowód: wniosek k. 83 – 91, 301 – 306, zeznania świadków: E. D. k. 75 tom IV, S. O. k. 75 – 76 tom IV, R. F. k. 134 – 135 tom IV)

Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku złożonego przez oskarżonego J. C. (1), w dniu 19 grudnia 2013 roku, w C., została zawarta umowa nr (...) – o kredyt obrotowy (...) postawiony do dyspozycji jako: kredyt w rachunku bieżącym (...). Umowa została zawarta pomiędzy (...) SA z siedzibą w W. a PPHU (...) LTD spółka z o.o. reprezentowaną przez oskarżonego J. C. (1). Na mocy tej umowy Bank udzielił kredytobiorcy kredytu odnawialnego w ramach limitu kredytowego w kwocie 790.000 zł. Okres wykorzystania i okres spłaty kredytu upływał z dniem zakończenia okresu kredytowania tj. z dniem 18.12.2015 roku. Spłata kredytu była zabezpieczona poprzez weksel własny In blanco kredytobiorcy wraz z deklaracją wekslową, klauzulę potrącenia wierzytelności wymagalnych z rachunków bankowych prowadzonych przez (...) SA dla Kredytobiorcy oraz gwarancję spłaty kredytu do kwoty 474.000,00 zł udzieloną przez Bank (...) na podstawie umowy portfelowej linii gwarancyjnej de minimis nr (...) z dnia 04.03.2013r. Kredytobiorca zobowiązywał się do przeprowadzania przez rachunek bieżący (...) (założony dla kredytobiorcy w efekcie zawarcia tej umowy) obrotów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej oraz zapewnienia w całym okresie kredytowania średniomiesięcznych wpływów na rachunek w wysokości nie niższej niż 395.000 zł.

(dowód: umowa kredytu k. 92 – 100, 205 – 211, umowa rachunku k. 214 – 215, dokumenty k. 307 – 321, zeznania świadków: E. D. k. 75 tom IV, S. O. k. 75 – 76 tom IV, R. F. k. 134 – 135 tom IV)

Następnie kwota kredytu została postawiona do dyspozycji kredytobiorcy. Kredyt został wykorzystany w ten sposób, że w dniu 26 lutego 2014 roku: dokonano przelewu w wysokości 180.000,00 zł na rachunek nr (...) w (...) SA Oddział (...) w C. dla nieformalnego pośrednika tytułem „zwrot faktury (...)”, dokonano przelewu środków w łącznej wysokości 27.806,00 zł na rachunki (...) SA, (...) SA, (...) SA, (...) SA, dokonano wypłaty gotówki przez oskarżonego J. C. (1) w wysokości 30.000,00 zł, dokonano przelewu na rachunek nr (...) w (...) SA należący do (...) C. J. w wysokości 420.000,00 zł, tytułem „zapłata zobowiązań”. Po uruchomieniu kredytu na rachunek (...) wpłynęły następujące kwoty: w marcu 8.349 zł, w kwietniu 7.690 zł, w maju 2.800 zł, w czerwcu 14.400 zł, w lipcu 58.000 zł, w sierpniu 5.620 zł.

(dowód: raport z inspekcji k. 118 – 120, 559 – 562)

W listopadzie 2014 roku dyrektor Oddziału Banku w C. zwrócił się do (...) i (...) Banku o wypowiedzenie umowy kredytu z uwagi na „opóźnienia w spłacie odsetek, nie spełnienie warunku umownego dotyczącego obrotów na rachunku i nie dostarczenie do dnia 21.11.2014 roku dokumentów do monitorowania”. W grudniu 2014 roku Bank wypowiedział zawartą umowę kredytu z powodu nie spełnienia warunku umownego dotyczącego obrotów na rachunku.

(dowód: pismo k. 251 – 252, częściowo wyjaśnienia oskarżonego J. C. (1) k. 74 tom IV)

Oskarżony J. C. (1) był karany przez Sąd (dane o karalności k. 546, odpis wyroku k. 577 - 580).

Oskarżony J. C. (1) nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i wyjaśnił, że w grudniu 2013 roku był Prezesem jednoosobowego zarządu spółki (...), osobiście podpisał umowę po przeczytaniu jej, ale nie pamięta, jakie miały być dokładnie zasady spłaty kredytu i możliwe że całość kredytu miała być spłacona na koniec okresu kredytowania. Dalej wyjaśnił, że kredyt był udzielony na 4 lata, do 2018 roku, więc w 2014 roku spokojnie czekał, gdyż był przekonany, że nie musi dokonywać jakiś większych spłat. Oskarżony wyjaśnił ponadto, że na jesieni 2013 roku sytuacja finansowa ich firmy była w miarę dobra, byli na plusie, lecz na koniec 2013 roku księgowy sporządzając bilans rozliczył stratę w kwocie 400.000 zł, którą ponieśli z powodu oszukania ich przez firmę z W. i z powodu rozliczenia tej straty na koniec 2013 roku wyszła niewielka strata w bilansie firmy, ale w 2014 roku wyszli już na plus. Oskarżony wyjaśnił również, że w grudniu 2013 roku mieli zaległości w zakresie spłaty należności do ZUS, z którym mieli zawarty układ o spłatę ratalną zaległości oraz, że nie pamięta czy zalegali w spłacie należności do Urzędu Skarbowego. Oskarżony wyjaśnił również, że gdy zawierali tą umowę kredytową, ze strony banku nie pytano go o to, jakie zaległości ma firma, jaki jest stan spłaty ich zobowiązań i chyba nie składał żadnego oświadczenia w tym zakresie oraz, że miesięcznie płacili ok. 33.000,00 zł z tytułu czynszu leasingowego różnych sprzętów, ale była to już końcówka spłaty. Ponadto oskarżony wyjaśnił, że co miesiąc dostawał maile z informacją, jaką kwotę odsetek należy spłacać, były to kwoty około 5200-5500 zł i kwoty te były wpłacane cały 2014 rok, lecz w grudniu 2014 roku bank wypowiedział umowę kredytu z tego powodu, że nie wszystkie transakcje firmowe prowadzili za pośrednictwem tego konta. Oskarżony wyjaśnił również, że J. K. był tylko udziałowcem w ich firmie, znał się z nim od wielu lat, ale nie interesowało go, jakie jeszcze udziały w innych firmach miał J. K., nie rozmawiał z nim o jego powiązaniach z innymi podmiotami, a nawet nie wypadało się pytać.

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego J. C. (1), w których stwierdził, iż gdy zawierali tą umowę kredytową, ze strony banku nie pytano go o to, jakie zaległości ma firma, jaki jest stan spłaty ich zobowiązań i chyba nie składał żadnego oświadczenia w tym zakresie. Te wyjaśnienia nie wytrzymują krytyki w świetle materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania. Przeczy im przede wszystkim treść wniosku o udzielenie kredytu, jaki oskarżony podpisał, a następnie złożył w dniu 02 grudnia 2013 roku, w którym były wprost zawarte rubryki „Zobowiązania finansowe wnioskodawcy” oraz „Informacja o zobowiązaniach publiczno – prawnych – czy występują zaległości”, w których oskarżony nie wskazał, jakie zobowiązania ciążą na kierowanej przez niego firmie. Tłumaczenie oskarżonego, iż nie był o to pytany nie wytrzymuje krytyki w świetle zasad doświadczenia życiowego. Starając się o udzielenie kredytu na tak znaczną sumę pieniędzy oskarżony musiał dokładnie zapoznać się z jego warunkami, jak też z wymaganiami, jakie musi spełnić, aby go uzyskać. Potwierdzają to również zeznania świadków S. O. i R. F.. Zauważyć należy, iż oskarżony J. C. (1) jest doświadczonym przedsiębiorcą, prowadzącym działalność od wielu lat, który zapewne zawierał wiele tego typu umów w swojej karierze, o czym świadczą choćby odpisy umów leasingowych znajdujące się w aktach sprawy. Musiał, więc mieć świadomość konieczności dokładnego zapoznania się z treścią takich umów, czy też wniosków o ich zawarcie i nie musiał wiedzieć, iż w treści takich wniosków należy podawać okoliczności zgodne z rzeczywistym stanem.

Sąd nie dał wiary również twierdzeniu oskarżonego, iż w momencie składania wniosku zawarte wcześniej umowy leasingowe zbliżały się już ku końcowi. Tym wyjaśnieniom przeczą informacje firm leasingowych, z których wynika, iż w grudniu 2013 roku firma (...) zalegała ze spłatą rat leasingowych, jak też doszło do wypowiedzenia tych umów i przejęcia przedmiotów leasingu.

Kompletnie niewiarygodne są również wyjaśnienia oskarżonego dotyczące jego wiedzy na temat udziałów w innych firmach posiadanych przez J. K.. Oskarżony znał J. K. od wielu lat, a więc musiał wiedzieć, jakie rodzaje działalności on prowadzi, jak też w jakich podmiotach ma udziały. Ponadto treść wniosku o udzielenie kredytu nie pozostawiała wątpliwości, co do tego, że oskarżony winien był wpisać w nim, jakie udziały w innych firmach posiada jedyny udziałowiec spółki (...). Tłumaczenie oskarżonego, iż nie wypadało mu o to pytać J. K. jest, więc tylko nieudolną próbą uniknięcia odpowiedzialności w tym zakresie i nie wytrzymuje krytyki w świetle zasad doświadczenia życiowego i logiki. Ponadto wyjaśnieniom oskarżonego przeczą również zeznania świadka J. K., z których wynika, iż oskarżony miał świadomość tego, że J. K. posiada też udziały w innych firmach.

Sąd nie dał również wiary twierdzeniu oskarżonego, iż kredyt był udzielony na 4 lata, gdyż przeczy temu wyraźna treść umowy, której warunki oskarżony zapewne zrozumiał, o czym świadczy jego podpis pod umową.

W pozostałym zakresie Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego J. C. (1), albowiem znajdują one potwierdzenie w materiale dowodowym sprawy, na którym oparł się Sąd i nie budzą zasadniczych wątpliwości, co do ich rzetelności.

Analiza całości zgromadzonego materiału dowodowego prowadzi do konstatacji, iż we wniosku o udzielenie kredytu obrotowego (...) kredytu w rachunku bieżącym oskarżony podał nieprawdziwe okoliczności. Zakreślając rubrykę „Informacja o powiązaniach wnioskodawcy z innymi podmiotami” oskarżony J. C. (1) zataił fakt powiązania firmy (...) Ltd i jej udziałowca J. K. z innymi podmiotami, a w szczególności fakt posiadania przez J. K. udziałów w innych podmiotach. Z zeznań J. K. wynika wprost, iż w listopadzie 2013 roku posiadał udziały w innych podmiotach, a oskarżony J. C. (1) miał tego świadomość. Ponadto zakreślając rubrykę „Zobowiązania finansowe wnioskodawcy” oskarżony J. C. (1) zataił fakt posiadania przez firmę (...) Ltd zobowiązań z tytułu zawartych wcześniej umów leasingu. Oskarżony sam przyznał w swoich wyjaśnieniach, że w listopadzie 2013 roku umowy takie były jeszcze czynne, a ponadto szczegółowe okoliczności dotyczące tych umów wynikają z dokumentów nadesłanych przez leasingodawców. Z kolei zakreślając w rubryce „Informacja o zobowiązaniach publiczno – prawnych – czy występują zaległości” dwie rubryki (...), oskarżony J. C. (1) zataił fakt posiadania przez firmę (...) Ltd zaległości wobec Urzędu Skarbowego z tytułu podatków oraz innych należności publiczno – prawnych oraz wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Również i w tym przypadku oskarżony przyznał w swoich wyjaśnieniach, że w listopadzie 2013 roku jego firma posiadała takie zobowiązania, jak również wynika to wprost z nadesłanych informacji ZUS i US.

Analiza materiału dowodowego prowadzi nadto do wniosku, iż brak jest podstaw do przyjęcia, że oskarżony J. C. (1) zawierając umowę kredytu zmierzał do jego wyłudzenia. Czyniąc ustalenia w tym zakresie Sąd oparł się na materiale dowodowym przedstawionym przez oskarżyciela publicznego w akcie oskarżenia, przeprowadzając zawnioskowane przez niego dowody. Zauważyć w tym miejscu należy, iż niniejsze postępowanie toczyło się w oparciu o przepisy Kodeksu postępowania karnego obowiązujące w okresie od 01 lipca 2015 roku do 14 kwietnia 2016 roku. Ten model postępowania zakładał wyłączną inicjatywę stron w zakresie zgłaszania dowodów, jakie winny być przeprowadzone na poparcie ich tez, a inicjatywa Sądu ograniczała się tylko do wyjątkowych wypadków, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami. Sąd uznał, iż sytuacje takie nie wystąpiły i siłą rzeczy nie wykazywał inicjatywy w przeprowadzaniu dowodów z urzędu.

Materiał zgromadzony w opisany sposób pozwolił na ustalenie, iż oskarżony J. C. (1), po przelaniu na konto firmy (...) kwoty kredytu wykorzystał ją według własnego uznania, a następnie dokonywał wpłat kwot niezbędnych na uiszczenie odsetek wyliczanych cyklicznie przez Bank. Z dokumentu w postaci audytu załączonego do akt sprawy wynika, iż wpłat takich dokonywano co miesiąc w różnych kwotach od marca 2014 roku do sierpnia 2014 roku włącznie. Zauważyć jednak należy, iż audyt ten był sporządzany na przełomie sierpnia i września 2014 roku, a więc nie mógł obejmować wpłat dokonanych przez oskarżonego po sierpniu 2014 roku. Z kolei z wyjaśnień oskarżonego J. C. (1) wynika, iż wpłat na poczet spłaty odsetek od udzielonego kredytu dokonywał do momentu wypowiedzenia tego kredytu, a więc do grudnia 2014 roku. W braku innych dowodów Sąd uznał te wyjaśnienia oskarżonego za wiarygodne. Oskarżyciel nie przedstawił żadnych innych czytelnych dowodów obrazujących obroty na rachunku, za pośrednictwem, którego obsługiwany był przedmiotowy kredyt, jak też informacji dotyczących dokładnych kwot wpłacanych przez oskarżonego na poczet obsługi kredytu. Kolejną istotną okolicznością jest fakt dokonania wypowiedzenia umowy kredytu przez przedstawicieli Banku. W tym zakresie Sąd oparł się również tylko na wyjaśnieniach oskarżonego, albowiem żaden dokument potwierdzający ten fakt nie został przedstawiony. Oskarżyciel przedłożył jedynie pismo dyrektora Oddziału Banku w C. z prośbą o wypowiedzenie umowy kredytu z uwagi na „opóźnienia w spłacie odsetek, nie spełnienie warunku umownego dotyczącego obrotów na rachunku i nie dostarczenie do dnia 21.11.2014 roku dokumentów do monitorowania” (k. 251 – 252). W efekcie przyjęto, iż w grudniu 2014 roku doszło do wypowiedzenia umowy kredytu przez Bank (...).

W świetle powyższych okoliczności brak jest podstaw do przyjęcia, iż oskarżony nie dokonał spłaty kredytu rozmyślnie oraz, że w momencie zawierania umowy kredytu nie miał zamiaru jego spłaty. Umowa kredytu przewidywała dwuletni okres kredytowania i w myśl jej zapisów oskarżony miał dokonać jego spłaty na zakończenie tej umowy, a więc z dniem 18.12.2015 roku. Zawierając tą umowę oskarżony miał prawo zakładać, że kwotę kredytu ma zwrócić w dniu 18.12.2015 roku, a co za tym idzie nie dokonanie spłaty kredytu po jego wypowiedzeniu w grudniu 2014 roku nie może być oceniane jako okoliczność świadcząca o tym, że już w grudniu 2013 roku oskarżony J. C. nie miał zamiaru wywiązać się ze swoich obowiązków. Dodać należy, że zgromadzony materiał dowodowy daje też podstawy do stwierdzenia, iż w 2014 roku oskarżony wywiązywał się z obowiązku spłaty odsetek. Występowały w tym zakresie po jego stronie opóźnienia, ale co do zasady wpłacał należne kwoty. Takiego zachowania oskarżonego również nie można w żadnym wypadku ocenić jako świadczącego o zamiarze doprowadzenia banku do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez nie zwrócenie pożyczonej kwoty.

W orzecznictwie i doktrynie podkreśla się, że w przypadku przestępstwa z art. 286 § 1 kk zamiar popełnienia tego występku należy oceniać na podstawie okoliczności występujących w momencie działania sprawcy, które ma doprowadzić pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (wyrok SA we Wrocławiu z 22.06.2016 roku, sygn. II AKa145/16 LEX nr 2073871, wyrok SA w Łodzi z 05.11.2015 roku, sygn. II AKa 192/15, LEX nr 1927565). W niniejszej sprawie ocena zachowania oskarżonego J. C. w momencie zawierania przez niego umowy kredytu nie pozwala na przyjęcie, iż miał on zamiar nie wywiązania się z tej umowy. Nie ulega wątpliwości, że oskarżony podjął bezprawne zabiegi w celu skłonienia banku do zawarcia umowy poprzez złożenie nierzetelnych oświadczeń we wniosku o udzielenie kredytu, ale fakt ten nie jest wystarczający do przyjęcia, iż swoim zamiarem obejmował on również doprowadzenie banku do niekorzystnego rozporządzenia mieniem i nie wywiązanie się z zawartej umowy. Skoro oskarżony dokonywał spłaty odsetek, a wypowiedzenie umowy nastąpiło przed terminem jej upływu to brak jest podstaw do przypisania mu zamiaru wyłudzenia kredytu w sposób opisany w akcie oskarżenia. Oskarżyciel nie wskazał też żadnych innych okoliczności, które świadczyłyby o tym, że w momencie zawierania umowy kredytowej oskarżony nie miała zamiaru wywiązać się z niej, a jedynym celem jego działania było doprowadzenie banku do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. W konsekwencji Sąd przyjął, iż oskarżonemu J. C. nie można przypisać popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 kk.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków: E. D., S. O., R. F., J. K., uznając je za konsekwentne, zgodne, spójne, logiczne, oraz mające potwierdzenie w zasadach doświadczenia życiowego i znajdujące potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym sprawy. Podkreślić należy, że żaden z tych świadków nie miał osobistego interesu w określonym rozstrzygnięciu sprawy. Ponadto zeznania tych świadków znajdują potwierdzenie w dokumentach zgromadzonych w toku postępowania. Świadkowie E. D., S. O. i R. F. podały okoliczności, które miały odzwierciedlenie w dokumentacji dotyczącej umowy kredytowej zawartej przez oskarżonego, jak też w metodyce udzielania tego typu kredytów obowiązującej w Banku (...) i ich zeznania nie budzą żadnych wątpliwości.

Zeznania świadka P. J. nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, albowiem dotyczyły one zdarzeń, jakie miały miejsce już po wypowiedzeniu umowy kredytu, głównie starań oskarżonego o jego restrukturyzację, które to zdarzenia nie wpływają na ocenę zarzutu stawianego J. C. (1).

Oskarżony J. C. (1) działał w normalnej sytuacji życiowej, jako osoba dojrzała psychicznie, posiadająca pewien zasób doświadczenia życiowego i społecznego, mimo możliwości dochowania wierności prawu nie zachował się zgodnie z prawem. Czyni to oskarżonego zdatnym do przypisania winy.

Wobec powyższego Sąd uznał, iż oskarżony J. C. (1) dopuścił się czynu polegającego na tym, że w dniu 02 grudnia 2013 roku w C., działając w imieniu PPHU (...) LTD Sp. z o.o., w celu uzyskania kredytu obrotowego (...) w rachunku bieżącym oferowanego przez (...) SA Oddział (...) w C., przedłożył w tej placówce wniosek o udzielenie kredytu, w którym złożył nierzetelne pisemne oświadczenia dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania tego kredytu, w ten sposób, że: zataił fakt zaległości z tytułu należności publiczno – prawnych jakie firma PPHU (...) LTD miała wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Urzędu Skarbowego, zataił fakt zobowiązań, jakie firma PPHU (...) LTD miała z tytułu zawartych trzech umów leasingu oraz zataił powiązania udziałowca spółki PPHU (...) z innymi podmiotami i nie wskazał ilości udziałów posiadanych przez J. K. w tych podmiotach, to jest występku z art. 297 § 1 kk.

Oskarżony J. C. (1) działał w celu uzyskania dla PPHU (...) LTD Sp. z o.o. kredytu obrotowego (...) w rachunku bieżącym oferowanego przez (...) SA Oddział (...) w C.. W celu uzyskania tego kredytu złożył on nierzetelne pisemne oświadczenie, które dotyczyło okoliczności o istotnym znaczeniu dla jego uzyskania tychże świadczeń. Niewątpliwie fakt posiadania innych zobowiązań (publiczno – prawnych i z tytułu leasingu) miał istotne znaczenie dla uzyskania kredytu, gdyż był to jeden z elementów oceny ryzyka wiążącego się z zawarciem umowy kredytowej z firmą (...). Wynika to wprost z dokumentu w postaci „Metodyki oceny ryzyka kredytowego (…)” (k. 92 verte tom IV), w którym wskazano, iż zobowiązania takie podlegają ocenie przez pracowników decydujących o wyrażeniu zgody na zawarcie umowy kredytu. Podobnie należy ocenić nieprawdziwą informację o braku powiązań jedynego udziałowca firmy (...) z innymi podmiotami. Z zeznań świadków E. D. i S. O. wynika jednoznacznie, iż wszystkie te okoliczności były istotne dla oceny, czy wnioskodawca spełnia kryteria wymagane dla zawarcia umowy kredytowej. Nie ma żadnych wątpliwości, że oświadczenie złożone przez oskarżonego we wniosku dotyczące tych okoliczności było nierzetelne, gdyż nie odpowiadało ono rzeczywistemu stanowi faktycznemu, a więc zawierało informacje nieprawdziwe. We wcześniejszej analizie wykazano, iż oskarżony J. C. (1) wiedział, jakie zobowiązania wobec US i ZUS posiada kierowana przez niego firma, jakie umowy leasingowe w listopadzie 2013 roku były przez tą firmę nadal realizowane, jak też świadom był, iż J. K. posiada udziały w innych podmiotach. Oskarżony działał, więc w celu uzyskania kredytu i zdawał sobie sprawę, że oświadczenia dotyczące w/w okoliczności złożone przez niego we wniosku były nierzetelne. W ten sposób swoim zachowaniem oskarżony J. C. (1) swoim zachowaniem wypełnił znamiona przestępstwa z art. 297 § 1 kk.

Sąd dokonał tu zmiany opisu czynu, przyjmując, iż zachowanie oskarżonego miało miejsce w dniu 02 grudnia 2013 roku, a więc wówczas, gdy podpisany przez niego wniosek, zawierający nierzetelne oświadczenia został złożony w (...) SA Oddział (...) w C..

Oskarżyciel publiczny zarzucił oskarżonemu J. C. (1), iż swoim zachowaniem doprowadził pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wprowadzając go w błąd co do zamiaru spłaty kredytu, a więc wypełnił również znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 kk. Jak wykazano we wcześniejszej części uzasadnienia brak jest podstaw do przypisania oskarżonemu zamiaru doprowadzenia pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, a co za tym idzie nie można mu przypisać popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 kk. W związku z tym dokonano zmiany opisu czynu przypisanego oskarżonemu w stosunku do zarzutu aktu oskarżenia oraz jego kwalifikacji prawnej.

Przy wymiarze kary jako okoliczności obciążające Sąd wziął pod uwagę nagminność tego typu przestępstw i uprzednią karalność oskarżonego. Sąd nie znalazł żadnych szczególnych okoliczności łagodzących przemawiających na korzyść oskarżonego i podlegających uwzględnieniu przy wymiarze kary.

Sąd uznał za stosowne wymierzyć oskarżonemu J. C. (1) karę pozbawienia wolności w wymiarze 1 roku. Ta kara zdaniem Sądu jest adekwatna do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego. Winna ona spełnić cele w zakresie prewencji indywidualnej i powstrzymać oskarżonego przed kolejnymi niezgodnymi z prawem zachowaniami, jak również cele w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa

Biorąc pod uwagę postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, Sąd uznał, iż mimo zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności oskarżony będzie przestrzegał porządku prawnego i nie popełni ponownie przestępstwa. Biorąc pod uwagę okoliczności i charakter czynu Sąd uznał iż okres próby winien trwać 2 lata. Podejmując decyzję o skorzystaniu z instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności Sąd, zgodnie z art. 4 § 1 kk, zastosował wobec oskarżonego J. C. przepisy kodeksu karnego dotyczące tego dobrodziejstwa, które obowiązywały w dacie popełnienia czynu, a więc do dnia 30 czerwca 2015 roku. Jest oczywiste, że przepis art. 69 § 1 kk w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 roku był względniejszy dla oskarżonego, gdyż pozwalał na warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności w wymiarze nie przekraczającym 2 lat, podczas, gdy w myśl obecnie obowiązującego art. 69 kk górna granica kary pozbawienia wolności, co do której można zastosować warunkowe zawieszenie wynosi 1 rok. Również inne przepisy dotyczące warunkowego zawieszenia wykonania kary obowiązujące do dnia 30 czerwca 2015 roku były względniejsze dla oskarżonego

W związku z zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności Sąd uznał za konieczne orzeczenie od oskarżonego grzywny, która stanowiłaby realną dolegliwość dla oskarżonego w związku z popełnionym przestępstwem. Biorąc pod uwagę stopień winy i społeczną szkodliwość czynu oskarżonego Sąd wymierzył grzywnę w wysokości 60 stawek dziennych. Biorąc pod uwagę sytuację materialną oskarżonego, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe Sąd ustalił wysokość stawki dziennej grzywny na kwotę 20 zł. Będąc konsekwentnym Sąd podjął decyzję o wymierzeniu kary grzywny w oparciu o przepis art. 71 § 1 kk w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 roku.

Sąd zasądził od oskarżonego J. C. (1) na rzecz oskarżyciela posiłkowego kwotę 1.080 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w związku z ustanowieniem pełnomocnika zgodnie z § 12a ust. 7 w zw. z § 12a ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…), biorąc pod uwagę ilość terminów rozpraw.

Orzeczenie o kosztach jest konsekwencją skazania. Na opłatę złożyły się kwota 180 zł (opłata od wymierzonej kary pozbawienia wolności) i kwota 120 zł (opłata od wymierzonej kary grzywny). Na wydatki złożyły się: koszt karty karnej w kwocie 30 zł, ryczałt za doręczenia pism w postępowaniu przygotowawczym i sądowym w kwocie 40 zł.

SSO w C.

Marcin Buzdygan