Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 sierpnia 2017 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Mariusz Zawicki

Protokolant: Daniel Starmach

po rozpoznaniu w dniu 31 lipca 2017 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa T. P. i S. O.

przeciwko (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

o zapłatę

1.  oddala powództwa;

2.  zasądza od powoda T. P. na rzecz pozwanego (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę 4.817 (cztery tysiące osiemset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  zasądza od powoda S. O. na rzecz (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę 4.817 (cztery tysiące osiemset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt: XI GC 933/16

Sprawa rozpoznana w postępowaniu zwykłym

UZASADNIENIE

Powód T. P. złożył pozew przeciwko (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S.. Powód zażądał zapłaty kwoty 14.484,66 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty oraz wniósł o zasądzenie na jego rzecz, od pozwanej kosztów procesu.

Według twierdzeń pisma strony zawarły w dniu 20 grudnia 2013 rok umowę o wykonanie prac montażowych a następnie dokonano zamówienia usługi, której przedmiotem był tramwaj K., strony ustaliły wysokość wynagrodzenia za wykonanie usługi a następnie powód wystawiał rachunki częściowe. Mimo wystawienia dwóch rachunków łącznie na kwotę 3.307 euro pozwany nie zapłacił tej kwoty. Strony zgodnie rozwiązały umowę. Pozwany nie uregulował rachunków po wezwaniu powoda. Powód wyjaśnił sposób przeliczenia kwoty swojego wynagrodzenia w euro na walutę polską.

W sprawie wydano nakaz zapłaty (karta 39).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty (karta 45) pozwany wniósł o oddalenie powództwa, zasądzenie na jego rzecz, pod powoda kosztów procesu.

Według twierdzeń pisma, rachunki powoda miały być wystawiane wraz ze specyfikacją wystawioną na podstawie pakietu wykonanych faktycznie prac. Pozwana nie uchylała się od zapłaty, żądała przedstawienia, wraz z fakturami, zestawienia faktycznie wykonanych prac. Pozostali wykonawcy takie zestawienia przedkładali. Pozwana zakwestionowała wysokość kwoty wynikającą z faktury.

Powód S. O. złożył pozew przeciwko (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S.. Powód zażądał zapłaty kwoty 19.219,92 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty oraz wniósł o zasądzenie na jego rzecz, od pozwanej kosztów procesu. Sprawę zadekretowano pod sygnaturą XI GC 932/16.

Według twierdzeń pisma strony zawarły w dniu 20 grudnia 2013 rok umowę o wykonanie prac montażowych a następnie dokonano zamówienia usługi, której przedmiotem był tramwaj K., strony ustaliły wysokość wynagrodzenia za wykonanie usługi a następnie powód wystawiał rachunki częściowe. Mimo wystawienia dwóch rachunków łącznie na kwotę 4.532,55 euro pozwany nie zapłacił tej kwoty. Strony zgodnie rozwiązały umowę. Pozwany nie uregulował rachunków po wezwaniu powoda. Powód wyjaśnił sposób przeliczenia kwoty swojego wynagrodzenia w euro na walutę polską.

W sprawie wydano nakaz zapłaty w dniu 17 grudnia 2015 roku.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty (karta 56) pozwany wniósł o oddalenie powództwa, zasądzenie na jego rzecz, pod powoda kosztów procesu.

Według twierdzeń pisma, rachunki powoda miały być wystawiane wraz ze specyfikacją wystawioną na podstawie pakietu wykonanych faktycznie prac. Pozwana nie uchylała się od zapłaty, żądała przedstawienia, wraz z fakturami, zestawienia faktycznie wykonanych prac. Pozostali wykonawcy takie zestawienia przedkładali. Pozwana zakwestionowała wysokość kwoty wynikającą z faktury.

Na rozprawie w dniu 25 sierpnia 2016 roku postanowieniem połączono sprawę XI GC 932/16 do wspólnego rozpoznania i orzekania ze sprawię XI GC 933/16.

Na rozprawie (karta 107) stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 grudnia 2013 roku przedsiębiorcy T. P. oraz S. O. zawarli z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością umowy ramowe o wykonanie prac montażowych.

Dowód:

- umowa z załącznikiem karta 13 -29, karta 50 – 71;

- umowa z załącznikami w aktach XI GC 932/16, karta 13 – 29, karta 73 – 94;

- zeznania T. P., karta 184 -185;

- zeznania S. O., karta 191 – 192;

W pewnym okresie działalności montażowej S. O. i T. M. S. nadzorował prace pozwanej spółki (...) z ramienia przedsiębiorstwa, w którym był zatrudniony, a która to spółka była głównym zleceniodawcą spółki (...). Pracownik weryfikował stan zaawansowania i wykonania zlecanych prac. Prace fizycznie wykonywane były w W..

Przedsiębiorcy O. i P. byli podwykonawcami spółki (...), zaś M. S. sprawdzał zaawansowanie prac fizycznie przez nich wykonywanych. Dokonywał również odbiorów jakościowych pod względem wizualnym. Na końcowym etapie wykonania taboru, były przeprowadzane też testy i pomiary oraz testy prawidłowości podłączeń. Wymieniony określał, ile procent prac zostało wykonanych przez dana osobę. M. S. był zapoznany z załącznikiem do umów w zakresie istniejącego tam zestawienia czynności. Na zestawieniu opisane są wszystkie czynności zlecane przedsiębiorcy wraz z wycena każdej konkretnej pracy. Pracownik wskazywał nadzorującemu pracę M. S. mi czynność z załącznika do umowy, a ten ustalał czy on tę czynność faktycznie wykonał. M. S. kontrolował również czynności przedsiębiorców – montażystów S. i O.. Każdy z przedsiębiorców dysponował takim samym zestawieniem. Zasada była takaż, że wymienione osoby montując poszczególne elementy miały pracę dzielić między siebie, wskazując, który element z listy wykonała dana osoba (czy w całości, czy też w części a jeśli w części to w jakiej części). Montażyści (w tym T. P. i S. O.) powinni byli sami określić w stosunku do siebie procentowo zakres wykonanych prac z konkretnych punktów i wyliczyć, ile za dany punkt wobec tego należy im się wynagrodzenia. Powinni byli przedstawić spółce (...) rachunek z załącznikiem czynności. Wymienieni mieli obowiązek sami sporządzać zestawienia, w których wpisywali ile wynagrodzenia za daną czynność im się należy

Przy montażu tramwaju pracowali również panowie S., Z. i W., S. którzy to wykonawcy wykonali zestawienia i otrzymali wynagrodzenia.

M. S. wysyłał mailowo zestawienia wykonanych prac, które nie uwzględniały podziału na poszczególnych pracowników. Kwota widniejąca jako podsumowanie poszczególnych pozycji montażowych stanowiła kwotę należną za montaż jednego pojazdu w całości.

Dowód:

- zeznania świadka M. S., karta 108 – 109;

- zeznania świadka S. S. (3), karta 167 – 168v;

- zeznania T. P., karta 184 -185;

- zeznania S. O., karta 191 – 192;

- zeznania przedstawiciela pozwanego E. R., karta 202 – 203;

- zestawienie, karta 51-61;

E. R. rozważała możliwość rozliczenia pracy przedsiębiorców S., Z. i W., S., P. i O. na zasadzie wynagrodzenia godzinowego (płatność za faktycznie przepracowane godziny). Złożyła taką propozycję wymienionym przedsiębiorcom, jednak otrzymując informację od kontrahenta, że prace nie są wykonywane w zadowalającym tempie, w tym samym dniu wycofała się z tej propozycji.

Dowód:

- zeznania przedstawiciela pozwanego E. R., karta 202 – 203;

T. P. wystawił fakturę VAT numer (...) na nabywcę (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Dobrej na kwotę 2.673 euro tytułem prac montażowych i połączeniowych.

T. P. wystawił rachunek numer (...) z dnia 30 marca 2014 roku na kwotę 634 euro na nabywcę (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Dobrej tytułem połączenia montażowego tramwaju (...) w W..

S. O. wystawił fakturę VAT numer (...) z dnia 28 lutego 2014 roku na kwotę 3.287,79 euro na nabywcę (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Dobrej tytułem prac montażowych;

S. O. wystawił fakturę VAT numer (...) z dnia 31 marca 2014 roku na kwotę 1.244,76 euro na nabywcę (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Dobrej tytułem prac montażowych;

Wystawiający dokumenty finansowe odprowadził od nich podatek VAT.
Spółka (...) nie otrzymała od wystawców faktur, załączników do niewystawionych faktur ani w zakresie faktycznie wykonanych czynności, ani też w zakresie przepracowanego czasu.

Dowód:

- faktura, karta 30

- rachunek, karta 31;

- zaświadczenie w aktach XI GC 932/16, karta 8;

- faktury w aktach XI GC 932/16 karta 9,10;

- zeznania T. P., karta 184 -185;

- zeznania S. O., karta 191 – 192;

- zeznania przedstawiciela pozwanego E. R., karta 202 – 203;

Wobec żądania zapłaty strony umów prowadziły korespondencję. Nabywca usługi odmawiał zapłaty, konsekwentnie wskazując, że domaga się złożenia, wraz z fakturą i rachunkiem, rozliczenia wykonanych prac – harmonogramu.

Dowód:

- pismo, karta 32;

- wezwanie do zapłaty, karta 11-12 w aktach XI GC 932/16;

- wiadomości e-mail, karta 95-100 w aktach XI GC 932/16;

- wiadomości e-mail, karta 72 – 78;

- zeznania świadka M. S., karta 108 – 109;

- zeznania S. O., karta 191 – 192;

- zeznania T. P., karta 184 -185;

- zeznania przedstawiciela pozwanego E. R., karta 202 – 203;

Za część pracy S. O. i T. P. dostali wynagrodzenie bez składania osobnego zestawienia prac faktycznie przez nich wykonanych. Pierwsze faktury przedsiębiorców O. i P. zostały zapłacone. Wypłata przez spółkę (...) na rzecz podwykonawców pewnych kwot wynikała z dobrej woli prezesa zleceniodawcy i spowodowana była następującym okresem przedświątecznym. Przed opisaną wypłatą wynagrodzenia, spółka (...) otrzymała zestawienia czasu pracy zleceniobiorców.

S. O. i T. P. przed zakończeniem kontraktu z T. E. zrezygnowali z wykonywania na rzecz wymienionej spółki prac montażowych.

- zeznania świadka S. S. (3), karta 167 – 168v;

- zeznania T. P., karta 184 -185;

- zeznania S. O., karta 191 – 192;

- zeznania przedstawiciela pozwanego E. R., karta 202 – 203;

Strony umów umawiały się na wynagrodzenie w walucie Euro, zlecający (T. E.) również miał otrzymywać wynagrodzenie w kwocie euro, przedsiębiorcy – montażyści wystawiali faktury i rachunki w walucie euro.

Niesporne.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwa okazały się niezasadne.

Podstawą powództw stanowią normy regulujące instytucję umowy o dzieło. Rzeczą powodów było bowiem wykonanie konkretnej pracy polegające na złożeniu z poszczególnych elementów wagonów tramwajowych.

Podstawą prawną pozwu jest więc norma art. 627 k.c., stosownie do której przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Rolą powodów bowiem było faktyczne wykonanie prac montażowych.

Zdaniem sądu, gdyby powodowie wykazali fakt zasadności wystawienia faktur na określone w nich kwoty i zasadność obciążenia tymi kwotami strony pozwanej, żądanie powodów obejmowałoby kwoty wyrażone w walucie euro. Powodowie zażądali jednak zapłaty w polskich złotych, wskazując jednocześnie, że przedmiot żądania pozwów stanowi równowartość kwot wyrażonych w auro, po przeliczeniu na walutę polską. Żądanie sformułowane w tej walucie (w walucie polskiej), nawet przy hipotetycznym założeniu zasadności roszczenia, podlegałoby oddaleniu z uwagi na art. 358 § 1 i 2 k.c.

W orzecznictwie podkreśla się, że przepis ten odstępuje od zasady walutowości i wprowadza regułę, że dłużnik może zobowiązanie wyrażone w walucie obcej wykonać w walucie polskiej, o ile nie zachodzą negatywne przesłanki w nim określone. Prawo wyboru waluty zostało więc przyznane dłużnikowi, natomiast wierzyciel (a więc w niniejszej sprawie powodowie) nie może domagać się wykonania zobowiązania (w zakresie zapłaty) w walucie polskiej, chyba że strony odmiennie postanowiłyby w umowie (czego strony umów niniejszych nie uczyniły). Paragraf pierwszy art. 358 k.c. stanowi wprost o uprawnieniu dłużnika (a nie wierzyciela) do wyboru waluty, natomiast kurs według którego następuje przeliczenie po dokonaniu wybory waluty polskiej, określał § 2 zd. 1 (obecnie normuje to § 3 przywołanej normy) - jest to średni kurs ogłaszany przez NBP z dnia wymagalności roszczenia, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna stanowi inaczej. Natomiast art. 358 § 2 zd. 2 k.c. należy wykładać w ten sposób, iż w wypadku zwłoki dłużnika w spełnieniu świadczenia w wykonaniu zobowiązania, którego przedmiotem jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, wierzyciel ma prawo wyboru kursu, według którego jest określana wartość waluty obcej, jeżeli dłużnik dokona wyboru waluty polskiej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2012 r., III CSK 273/11 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 7 lutego 2013 roku, I ACa 699/12, wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie VIII GC 206.12 z dnia 14 sierpnia 2014 roku, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie w sprawie I ACa 957/14 z dnia 26 lutego 2015 roku).

W cytowanej normie dodano z dniem 2 marca 2017 roku § 3 stanowiącym, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia, w którym zapłata jest dokonywana. Niniejsza zmiana o charakterze technicznym nie zmienia zasady wyrażonej w przepisie cytowanej normy a stanowiącej o prawie wyboru waluty w jakiej zobowiązanie ma być zapłacone, wyłącznie przez dłużnika (pozwaną spółkę).

Na ostatniej rozprawie przedstawiciel pozwanej zeznał, czemu powodowie nie przeczyli a co wnika również z dokumentów w aktach sprawy, że strony umówiły się na wynagrodzenie w walucie euro.

Z powyższego względu powództwo podlegało oddaleniu.

Odnosząc się natomiast co do merytorycznej treści powództwa, przepis art. 6 k.c. stanowi, iż ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, zaś przepis art. 232 k.p.c., stanowi, że strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę.

Mając na uwadze powyższe, powodowie powinni byli uzasadnić kwoty wpisane w faktury i rachunki przez nich wystawione. Z jednej strony powodów i pozwaną wiązała umowa wskazująca wprost w jaki sposób strony mają rozliczać się. Załącznikiem do obojga umów było zestawienie czynności wraz z kwotą, która według zeznań świadków, miała stanowić wynagrodzenie za montaż danego elementu określonego w zestawieniu. Warto zwrócić uwagę, że przedmiotową umowę wraz z załącznikiem przedstawił w toku procesu nie tylko pozwany, ale również każdy z powodów z osobna.

Powodowie zaś wskazywali ,ze należne jest im wynagrodzenie za przepracowane godziny. Brak jest dowodów na okoliczność wysokości stawki godzinowej (powodowie twierdzili, że było to 13,5 euro – karta 185) brak jest dowodów na wykazanie ilości przepracowanego czasu, zaakceptowania tego czasu przez zlecającego. Stwierdzić zatem należy, że wyłącznym dowodem na okoliczność zasadności kwot wpisanych przez powodów do dokumentów księgowych (faktur i rachunków) są same owe dokumenty księgowe oraz dość ogólne zeznania powodów, z których nie sposób wyprowadzić ile czasu powodowie przeznaczyli na prace zlecane przez pozwaną spółkę. Nie sposób nawet oznaczyć daty dziennej przyjazdu każdego z powodów z osobna na montaż do W., daty faktycznie rozpoczętej pracy, ilości dni przepracowanych i wolnych od pracy. O ile powodowie faktycznie odprowadzili podatek od wystawionych dokumentów księgowych, to nadal brak jest podstaw do ustalenia sposobu obliczenia ich wynagrodzeń.

Wyjaśnienia przedstawiciela pozwanej odnośnie zapłaty częściowej za wykonane prace oraz okoliczności tej wypłaty jawią się jako wiarygodne. Pozwana przyznała, że rozważała możliwość zapłaty powodom za faktycznie przepracowane godziny, jednak w tym samym dniu wycofała się z propozycji na skutek stanowiska swojego innego kontrahenta. Wypłata zaś dokonana na rzecz powodów, co prawda związana była z faktycznie wykonaną przez nich pracą ale nie stanowiła rzeczywistego rozliczenia godzinowego ale stanowiła swoistą pomoc dla powodów wypłaconą im w okresie przedświątecznym.

Pozwana wskazywała, że część wykonawców prac rozliczyła się z pozwaną składając tak faktury, jak i zestawienia faktycznie wykonanych prac, pozwani wskazywali na zawarcie ugody w zasadzie krzywdzącej przedsiębiorców, żadna ze stron jednak nie wniosła o przesłuchanie tych przedsiębiorców.

Sąd nie dał zatem wiaty tym zeznaniom i wyjaśnieniom, gdzie wskazywano, że na podstawie umowy ustnej (telefonicznej) strony ustaliły stawkę godzinową i godzinowy sposób rozliczenia wykonania umowy przez powodów. Twierdzenia, zeznania i wyjaśnienia w tym zakresie stoją w sprzeczności z umową oraz jasnymi i konsekwentnymi zeznaniami przedstawiciela pozwanej oraz świadka S.. Strona pozwana konsekwentnie w toku procesu podnosiła, że w razie przedstawienia przez pozwanych zestawienia wykonanych prac, jest skłonna zapłacić im wynagrodzenie za faktycznie wykonane czynności.

Nawet, gdyby dać wiarę powodom w zakresie sposobu obliczania ich wynagrodzenia, brak jest dowodów a nawet konstruktywnych twierdzeń na okoliczność sposobu obliczenia kwot objętych pozwami.

Mając na uwadze powyższe powództwo podlegał oddaleniu.

O kosztach orzeczono na zasadzie normy art. 98 k.p.c. Powodowie sprawy przegrali w całości, zaś przy każdym z pozwów pozwany poniósł koszt wynagrodzenia pełnomocnika zawodowego w kwocie po 4.800 złotych ustalone na podstawie § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych i koszt opłaty od pełnomocnictwa (po 17 złotych).

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)