Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 01 czerwca 2017 r.

Sąd Rejonowy w. T. III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący: SSR Ewa Stępień

Protokolant st. sekr. sądowy Janina Ryszczyk

po rozpoznaniu w dniu 01 czerwca 2017 r. w. T.

sprawy z powództwa:

A. S. (1)

przeciwko:

M. W. (1) wcześniej S.

o:

uchylenie alimentów

I.  Uchyla z dniem 01 marca 2017r. obowiązek alimentacyjny powoda A. S. (1) względem pozwanej M. W. (1) (wcześniej S.), ustalony w pkt. 3. wyroku Sądu Okręgowego w. T. z dnia 03 marca 2016r. wydanym w sprawie (...) na kwotę po 300,- zł miesięcznie

II.  Oddala powództwo w pozostałej części

III.  Nie obciąża pozwanej kosztami procesu poniesionymi przez powoda.

Sygn. akt III RC 10/17

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 03 stycznia 2017 r. powód A. S. (1), reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o uchylenie z dniem 01 stycznia 2017r. obowiązku alimentacyjnego nałożonego na niego wyrokiem Sądu Okręgowego w. T. z dnia 03 marca 2016r. w sprawie (...) wobec pozwanej M. S. w kwocie po 300,- zł miesięcznie oraz o obciążenie pozwanej kosztami postępowania w sprawie i zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że od czasu zasądzenia alimentów nastąpiła zmiana okoliczności po stronie pozwanej, bowiem pozwana podjęła pracę zarobkową.

W odpowiedzi na pozew z dnia 17 stycznia 2017 r. pozwana M. W. (1) (wcześniej S.), wniosła o oddalenie powództwa w całości, obciążenie powoda kosztami postępowania oraz zwolnienie jej z kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwana podała, że jej sytuacja majątkowa nie zmieniła się, nadal pozostaje zarejestrowana jako bezrobotna, praca w sklepie była tylko pracą dorywczą.

Na rozprawie strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd ustalił, co następuje :

Powód A. S. (1) i pozwana M. W. (1) (wcześniej S.) zawarli związek małżeński w dniu 14 lipca 2012r. w K..

/okoliczność bezsporna, a ponadto dowód:

- odpis zupełny aktu małżeństwa – k. 10 akt sprawy (...) SO w. T./

Wyrokiem z dnia 03 marca 2016r. w sprawie (...) Sąd Okręgowy w. T. rozwiązał związek małżeński A. S. (1) i M. S. przez rozwód bez orzekania o winie.

W punkcie 3 wyroku Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanej alimenty w kwocie po 300,- zł miesięcznie, poczynając od uprawomocnienia się wyroku.

Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 24 marca 2016 r.

/okoliczność bezsporna, a ponadto dowód:

- wyrok – k. 109 akt sprawy (...) SO w. T./

W momencie orzekania rozwodu M. W. (1) (wcześniej S.) nie pracowała. Była zarejestrowana jako osoba bezrobotna i otrzymywała zasiłek wysokości ok. (...) Poza zasiłkiem nie miała innych dochodów.

W tym czasie A. S. (1) utrzymywał się w emerytury w wysokości ok. (...) zł oraz dochodów z pracy dodatkowej w wysokości ok. (...)zł miesięcznie.

/ dowód: protokół przesłuchania M. W. – k. 107v akt (...)

Protokół przesłuchania A. S. – k. 108v akt (...)/

Od maja 2015r. M. W. (1) spłaca pożyczkę gotówkową w wysokości ok. (...) zł zaciagniętą w Banku (...), w ratach po ok.(...) zł miesięcznie. Pożyczka została udzielona na okres 26 miesięcy. Faktycznie spłaca ją syn pozwanej.

/dowód: umowa pożyczki – k. 38

przesłuchanie M. W. – k. 69-69v/

M. W. (1) obecnie ma (...) lat. Była zarejestrowana jako bezrobotna w Powiatowym Urzędzie Pracy w G. – D. od 22 stycznia 2016r. z tego tytułu otrzymywała zasiłek dla bezrobotnych w wysokości (...) zł netto. Prawo do zasiłku M. W. (1) utraciła z dniem 21 stycznia 2017r. Jej dodatkowym źródłem utrzymania od kwietnia 2016r. były alimenty od byłego męża A. S. (1) w wysokości po 300,- zł miesięcznie.

M. W. (1) od sierpnia 2016r. zamieszkuje sama w domu jednorodzinnym w P.. Dom ten jest własnością jej i jej byłego męża A. S. (1), który do sierpnia 2016r., zamieszkiwał tam razem z byłą żoną.

Na koszty utrzymania domu składają się: opłata za prąd – ok 140-200,- zł za dwa miesiące, wywóz nieczystości 80,- zł za 2 miesiące, gaz – 50,- zł za dwa miesiące, woda ok. 50,- zł miesięcznie, telefon ok. 40,- zł miesięcznie, podatek od nieruchomości 144,- zł za półrocze. Koszty opału wynoszą ok. 1800,- zł. Na leki pozwana wydaje ok. 200,- zł miesięcznie. Posiada samochód, którego utrzymanie kosztuje ok. 250,- zł miesięcznie.

W grudniu 2016r., w okresie wzmożonego świątecznego ruchu, M. W. (1) podejmowała pracę dorywczą w postaci pomocy w sklepie spożywczo – przemysłowym w G.. Za tę pracę kobieta otrzymała wynagrodzenie w wysokości ok. (...),- zł, które przeznaczyła na koszty opału do domu.

W styczniu 2017r. również podejmowała się dorywczo pracy w tym sklepie, przyuczając się w szczególności do obsługi kasy fiskalnej. Za pracę w styczniu 2017r. kobieta otrzymała wynagrodzenie w kwocie ok. (...) zł.

W okresie od 01 lutego 2017r. do 28 lutego 2017r. M. W. (1) pracowała na podstawie umowy o pracę na okres próbny w tym sklepie w G., za wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości (...)zł brutto z możliwością premii uznaniowej. Wynagrodzenie za pracę w miesiącu lutym 2017r. pozwana otrzymała w dniu 27 lutego 2017r. w wysokości (...)zł.

Od 01 marca 2017r. do 22 maja 2017r. pozwana pracowała na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w tym sklepie w G., za wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości (...)brutto z możliwością premii uznaniowej. Ze względu na ujawnienie nagrań ze sklepu przez świadków w tej sprawie, M. W. (1) utraciła możliwość kontynuowania pracy w tym sklepie.

Od dnia 23 maja 2017r. M. W. (1) jest zatrudniona na stanowisku sprzedawcy na okres próbny do 22 sierpnia 2017r. przez firmę (...) w T., za wynagrodzeniem minimalnym krajowym, tak jak u poprzedniego pracodawcy.

/dowód: przesłuchanie M. W. – k. 69-69v

Przesłuchanie A. S. – k. 68v-69

Zeznania E. W. – k. 43v-44

Zeznania A. L. – k. 58-58v

Zeznania A, L. – k. 58v

Zaświadczenie z PUP – k. 17

Umowa o pracę na okres próbny – k. 29

Potwierdzenie wypłaty wynagrodzenia – k. 53

Rachunki – k. 30-37, 40-41,54-57

Decyzja PUP – k. 39

Umowa o pracę – k. 52 /

Powód A. S. (1) ma obecnie (...) lat. Do sierpnia 2016r. zamieszkiwał wraz z byłą żoną w ich domu w P.. Następnie, w związku z zagranicznym wyjazdem znajomych, przeprowadził się do ich mieszkania w T.. Ponosi koszty bieżącego utrzymania mieszkania, ale nie płaci odstępnego właścicielom. Na koszty utrzymania mieszkania składając się opłaty w wysokości ok. 120,- zł miesięcznie. Powód korzysta z telefonu komórkowego za który płaci ok. 50,- zł miesięcznie, aktualnie na leki wydaje ok. 200-300,- zł miesięcznie, na media ok. 69,- zł.

A. S. (1) pomaga swoim rodzicom, którzy zamieszkują daleko, w okolicy K., dokąd powód dojeżdża pociągiem, raz lub dwa razy w miesiącu. Koszty takiej podróży to ok. 250,- zł.

Na wyżywienie powód wydaje ok. 700,- zł miesięcznie, na pozostałe koszty własnego utrzymania ok. 100-200,- zł miesięcznie.

A. S. (1) ponosi także częściowo koszty utrzymania domu, który jest jego współwłasnością z pozwaną, płaci ubezpieczenie, częściowo opłaca podatek i wywóz śmieci.

A. S. (1) utrzymuje się z emerytury w wysokości (...)

Ponadto od 01 czerwca 2016r. do 31 maja 2017r. zatrudniony był na podstawie umowy o pracę na czas określony w Centrum (...) w G.. Za tę pracę otrzymywał wynagrodzenie w wysokości (...)zł brutto.

Faktycznie A. S. (1) pracował do grudnia 2016r., kiedy to ujawnił się u niego krwiak w mózgu. Od tego czasu powód przebywał na zwolnieniu chorobowym, otrzymując 80% wynagrodzenia. Ze względu na chorobę, umowa o pracę wygasła z upływem czasu na jaki była zawarta.

Do 21 marca 2032r. A. S. (1) będzie spłacał kredyt, którego rata obecnie wynosi (...).

/dowód: przesłuchanie M. W. – k. 69-69v

Przesłuchanie A. S. – k. 68v-69

Umowa o pracę – k. 63

Decyzja o wysokości emerytury – k. 64

Harmonogram spłat kredytu – k. 65-66

Rachunki – k. 30-37, 40-41,54-57

Decyzja PUP – k. 39

Umowa o pracę – k. 52 /

Sąd zważył co następuje:

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy w postaci dokumentów dołączonych przez strony, dokumentów zebranych w aktach sprawy (...) Sądu Okręgowego w. T., dowód z zeznań świadków E. W. (2), A. L. (2) i A. L. (3) oraz dowód z przesłuchania stron.

Sąd uznał za wiarygodne dowody z dokumentów zgromadzonych w toku procesu, przedłożonych przez strony, bowiem były one zgodne z zeznaniami stron, ich autentyczność ani prawdziwość zawartych w nich informacji nie była przez strony kwestionowana, ani też nie budziła wątpliwości Sądu co do swojej wiarygodności.

Za w pełni wiarygodne Sąd uznał także dowody z dokumentów zebranych w aktach sprawy (...) Sądu Okręgowego w. T., bowiem były to dokumenty urzędowe, których autentyczności nie kwestionowała żadna ze stron procesu.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków A. L. (3) i A. L. (2) na okoliczność ich wiedzy odnośnie pracy pozwanej w sklepie w G., bowiem były one zgodne z zeznaniami samej pozwanej. Ponieważ świadkowie rozbieżnie wskazywali daty zaobserwowanej pracy pozwanej (październik/listopada 2016r i styczeń/luty 2017r.) w tej kwestii Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o zeznania pozwanej.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania E. W. (2) na okoliczność sytuacji materialnej i życiowej jej matki, pozwanej M. W. (1), bowiem zeznania tego świadka były zgodne z zeznaniami powoda i pozwanej, a także potwierdzone dokumentami.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania stron postępowania M. W. (1) i A. S. (1), na okoliczność aktualnej sytuacji materialnej każdego z nich, dochodów, źródeł utrzymania oraz bieżących wydatków, bowiem zeznania te były potwierdzone dokumentacją dołączoną do akt sprawy jak też, strony wzajemnie wyjaśniały swoje wątpliwości.

W pozwie A. S. (1) domagał się uchylenia od dnia 01 stycznia 2017r. alimentów zasądzonych od niego na rzecz pozwanej M. W. (1) (wcześniej S.) w kwocie po 300,- zł miesięcznie.

Zgodnie z art. 60 § 1 k.r.o. małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Zgodnie z paragrafem 2 tego przepisu jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. Małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, może domagać się alimentów od małżonka wyłącznie winnego tego rozkładu także na podstawie art. 60 § 1 i przy wykazaniu wymienionych tam przesłanek (tak SN z wyroku z 10 maja 1966 r., III CR (...)/66, LexisNexis nr (...), OSNCP 1967, nr 2, poz. 27).

Niedostatek należy tłumaczyć jako brak środków na pełne pokrycie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, to jest na zapewnienie sobie normalnych warunków bytowych adekwatnych do wieku i stanu zdrowia, pomimo wykorzystania przez niego wszystkich dostępnych legalnie i w granicach rozsądku możliwości w celu uzyskania niezbędnych dochodów (zob. na ten temat np. wyroki SN: z 7 września 2000 r., I CKN 872/2000, Lexis.pl nr 2210519; z 5 lipca 2000 r., I CKN 226/2000, Lexis.pl nr 380634; z 28 czerwca 2000 r., IV CKN 662/2000, Lexis.pl nr 2212160; z 7 października 1999 r., I CKN 146/98, Lexis.pl nr 6426119 oraz wyrok SA w Poznaniu z 10 lutego 2004 r., I ACa 1422/2003, LexisNexis nr 376331, „Wokanda" 2005, nr 2, s. 46). Usprawiedliwione potrzeby w rozumieniu art. 60 § 1 uzależnione są od wieku, stanu zdrowia, wykształcenia, zdolności i trybu życia prowadzonego w trakcie związku małżeńskiego przez uprawnionego (zob. np. wyrok SN z 12 września 2001 r., V CKN 445/2000, L..pl nr (...)).

W myśl art. 60 § 3 kro gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek alimentacyjny wygasa z upływem 5 lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.

Treść art. 61 kro stanowi, iż z zastrzeżeniem przepisu artykułu 60 kro, do obowiązku dostarczania środków utrzymania przez jednego z małżonków rozwiedzionych drugiemu stosuje się odpowiednio przepisy o obowiązku alimentacyjnym między krewnymi.

Przedmiotowe powództwo posiada podstawę prawną w art. 138 kro. W myśl art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego, w tym także uchylenia obowiązku alimentacyjnego.

Dla stwierdzenia, czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 kro, należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i okoliczności - na tle sytuacji ogólnej - mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego. Warunkiem zmiany wysokości zasądzonych alimentów jest zatem istotna zmiana stosunków – a nie jakakolwiek (por. Marek Andrzejewski, w: Henryk Dolecki (red.), Tomasz Sokołowski (red.), Komentarz do art.138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, stan prawny na dzień: 2010.09.15).

Przenosząc powyższe rozważania prawne na grunt niniejszej sprawy Sąd uznał, że powództwo A. S. (1) zasługuje na uwzględnienie.

W sprawie nie ulegało wątpliwości, że strony były małżeństwem, które zakończyło się wyrokiem rozwodowym Sądu Okręgowego w. T. z dnia 03 marca 2016r. bez orzekania o winie.

W niniejszym postępowaniu Sąd zobowiązany był do ustalenia, czy po orzeczeniu rozwodu – a dokładniej od 01 stycznia 2017r. (zgodnie z żądaniem pozwu) - w sposób istotny zmieniła się sytuacja materialna pozwanej, czy nadal znajduje się ona w niedostatku, uzasadniającym istnienie obowiązku alimentacyjnego po stronie współmałżonka nie uznanego za winnego rozpadowi małżeństwa.

Dlatego Sąd nie oceniał sytuacji materialnej stron w okresie sprzed rozwodu, ponieważ to, podobnie jak sytuację materialną pozwanej w okresie rozwodu oceniał Sąd Okręgowy w sprawie rozwodowej.

Związany żądaniem pozwu Sąd czynił ustalenia w zakresie zmiany lub braku zmiany w sytuacji materialnej i możliwościach zarobkowych pozwanej od dnia 01 stycznia 2017r.

W ocenie Sądu postępowanie dowodowe przeprowadzone na rozprawie wykazało, że sytuacja materialna M. W. (1) zmieniła się zasadniczo po orzeczeniu rozwodu, a także potem, od 27 lutego 2017r.

W czasie orzekania o rozwodzie i bezpośrednio po orzeczeniu rozwodu M. W. (1) nie pracowała zarobkowo, utrzymywała się jedynie z zasiłku dla bezrobotnych w wysokości ok. (...) zł. Po rozwodzie, dodatkowym źródłem utrzymania pozwanej były alimenty od byłego męża w wysokości (...) zł miesięcznie. Pozwana dysponowała więc budżetem w wysokości ok. (...) zł. W okresie grudnia 2016r. i stycznia 2017r. wspomagała domowy budżet dochodem z pracy dorywczej w sklepie w charakterze sprzedawcy, w kwocie ok. (...)zł. Zasiłek dla bezrobotnych M. W. (1) posiadała do 21 stycznia 2017r. Czyli łącznie dochód pozwanej w tym okresie wynosił ok. (...)

W tym czasie, powód dysponował miesięcznie kwotą ok. (...),- zł z tytułu emerytury i (...) zł z tytułu zatrudnienia).

Na dzień orzekania w niniejszej sprawie zmieniła się zasadniczo zarówno sytuacja życiowa zarówno pozwanej jak i powoda.

Powód był zatrudniony do 31 maja 2017r., na podstawie umowy o pracę na czas określony, przy czym od grudnia 2016r. przebywał na zwolnieniu lekarskim, zasiłkiem chorobowym w wysokości 80% wynagrodzenia. Po 31 maja 2017r. dotychczasowy pracodawca nie zawarł z nim nowej umowy, ze względu na stan zdrowia powoda. Wobec tego, od 01 czerwca 2017r. jedynym źródłem utrzymania powoda jest jego emerytura w wysokości ok. (...).

Pozwana z kolei od 01 lutego 2017r. podjęła pracę zarobkową, na pełen etat z wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości (...)zł brutto, (...) zł netto. Pierwsze wynagrodzenie pozwana otrzymała w dniu 27 lutego 2017r. W okresie od 01 lutego 2017r. pozwana zatrudniona była na okres próbny, a potem od 01 marca 2017r., na czas nieokreślony. Następnie po rozwiązaniu umowy o pracę z dniem 22 maja 2017r. z dotychczasowym pracodawcą, od dnia 23 maja 2017r. pozwana zatrudniona jest u nowego pracodawcy, na okres próbny, również na pełen etat, z wynagrodzeniem w wysokości (...)zł brutto.

Z powyższego wynika, że od 28 lutego 2017r. pozwana była już w stosunkowo stabilnej sytuacji finansowej, bowiem w dniu 27 lutego 2017r. otrzymała własny dochód z pracy zarobkowej w wysokości (...)zł i od tamtej pory co miesiąc osiąga takie wynagrodzenie. Pozwana dysponuje zatem stałym, regularnym miesięcznym dochodem wyższym, niż jej dotychczasowe środki utrzymania – (...)zł (zasiłek) plus 300,- zł (alimenty) plus ewentualnie (...),- zł (prace dorywcze)

Biorąc pod uwagę otrzymywane wynagrodzenie, w wysokości minimalnego krajowego wynagrodzenia oraz podane przez pozwaną koszty utrzymania w ocenie Sądu w chwili obecnej nie pozostaje ona w niedostatku i jest w stanie w pełni samodzielnie się utrzymać, wykorzystując swoje możliwości zarobkowe. Pozwana jest osobą zdolną do pracy. Wykorzystuje w pełni swoje możliwości zarobkowe i ma możliwość samodzielnego utrzymania się, w zakresie zapewnienia mieszkania, wyżywienia, ubrania i leków.

Dlatego Sąd uznał, że brak jest podstaw do uznania, że pozwana po 27 lutego 2017r. znajduje się w niedostatku, że nie jest w stanie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych.

Alimenty są środkami których celem jest zaspokojenie najbardziej podstawowych potrzeb osoby uprawnionej do alimentacji, znajdującej się w niedostatku. Ich celem nie jest spłata kredytu osoby uprawnionej, która samodzielnie podejmowała decyzję o podpisaniu umowy kredytowej.

W tym miejscu podkreślenia wymaga także fakt, że aktualnie zmieniła się drastycznie sytuacja materialna powoda, który na swoje utrzymanie ma tylko dochód z emerytury w wysokości zbliżonej do dochodów pozwanej. Dalszy obowiązek alimentacyjny po jego stronie, wobec pracującej żony, przy zbliżonych również wydatkach obojga byłych małżonków, mógłby spowodować, że to powód nie miałby możliwości zaspokojenia swoich podstawowych potrzeb życiowych.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że od czasu otrzymania pierwszego wynagrodzenia M. W. (1) nie znajduje się już w niedostatku i brak jest podstaw do utrzymania obowiązku płacenia alimentów przez A. S. (1) na rzecz byłej żony, dlatego Sąd uchylił z dniem 01 marca 2017r. obowiązek alimentacyjny powoda względem pozwanej ustalony w pkt. 3 wyroku Sądu Okręgowego w. T. z dnia 03 marca 2016r. wydanym w sprawie (...) na kwotę 300,- zł miesięcznie, o czym orzeczono w pkt. I sentencji wyroku.

Data uchylenia obowiązku alimentacyjnego wynika z tego, że w okresie 01 lutego 2017r. M. W. (1) wprawdzie była już zatrudniona, ale nie osiągała jeszcze dochodu z pracy, dlatego w miesiącu lutym znajdowała się jeszcze w niedostatku, a jej źródłem utrzymania były tylko alimenty i ewentualne oszczędności. Dlatego zasadne było zapłacenie alimentów przez powoda na jej rzecz alimentów za miesiące styczeń i luty 2017r.

Z tego powodu Sąd w pozostałej części powództwo oddalił.

Na mocy art. 102 k.p.c. kierując się zasadami słuszności, Sąd nie obciążył pozwanej kosztami procesu poniesionymi przez powoda. Obie strony mają aktualnie porównywalne dochody i porównywalne wydatki, dlatego Sąd uznał, że każda ze stron powinna pozostać przy poniesionych przez siebie kosztach procesu, pomimo że żądanie powoda okazało się zasadne w przeważającej części.