Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 21 czerwca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Beata Hass-Kloc

Protokolant: st. sekr. sądowy Joanna Kościak

po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2017 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z wniosku: (...) S.A. z/s w R.
z udziałem: (...) S.A. z/s w S.- (...)

o zmianę postanowienia o zabezpieczeniu w sprawie VI GCo 72/16

postanawia:

I.  oddalić wniosek (...) S.A. z/s w R. o zmianę postanowienia o zabezpieczeniu z dnia 22 lipca 2016r., sygn. akt VI GCo 72/16 wydanego przez Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy,

II.  stwierdzić upadek zabezpieczenia udzielonego przez Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy postanowieniem z dnia 22 lipca 2016r., sygn. akt VI GCo 72/16.

Sygn. akt VI GCo 50/17

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 21.06.2017 r.

Wnioskiem z dnia 27.04.2017 r. (...) S.A. w R. ( dalej: D.) wniósł o zmianę postanowienia Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 22.07.2016 r. (sygn. akt VI GCo 72/16, dalej: Postanowienie) poprzez dodatkowe określenie w tym postanowieniu, że udzielone Uprawnionemu zabezpieczenie roszczeń pieniężnych przeciwko Obowiązanemu upadnie z dniem 1.04.2018 r.

Na uzasadnienie powyższego Uprawniony wskazał, iż po wydaniu przez tut. Sąd powyżej wskazanego postanowienia o zabezpieczeniu, wniósł do Sądu Arbitrażowego wniosek o wszczęcie postępowania arbitrażowego przeciwko obowiązanemu, zaś w dniu 13.04.2017 r. Trybunał Arbitrażowy wydał wyrok, zobowiązując Obowiązanego do zapłaty na rzecz D. kwot 2462.182,73 zł i 61.272,27 euro tj. objętych pkt I Postawienia. Płatność została rozłożona na raty z tym, że termin zapłaty ostatniej raty ustalono do 31.03.2018 r. Uprawniony powoływał się na postanowienia łączących strony umów tj. kontraktu z dnia 21.02.2014 r. oraz 05.05.2014 r., zgodnie z którymi orzeczenie wydane prze sąd arbitrażowy należy uznać za stateczne i wiążące dla stron, zaś poprzez poddanie sporu pod arbitraż strony zobowiązują się do bezzwłocznego wykonania każdego wyroku oraz zrzekają się jakiejkolwiek formy odwołania, jeżeli takie orzeczenie jest prawnie dopuszczalne. Uprawniony argumentował, iż konieczne jest zawarcie w Postanowieniu treści, określającej upadek zabezpieczenia nie z dniem prawomocności wyroku Sadu Arbitrażowego, lecz z dniem płatności ostatniej raty nim zasądzonej.

W odpowiedzi na wniosek (...) S.A. z siedzibą w S. ( dalej: A. ) wniósł o oddalenie wniosku Uprawnionego oraz o wydanie postanowienia stwierdzającego upadek zabezpieczenia udzielonego Postanowieniem z dnia 22.07.2016 r., ewentualnie o uchylenie ww. Postanowienia. Nadto Obowiązany wniósł o zasądzenie od Uprawnionego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Obowiązany podnosił, iż Wyrok Sądu Arbitrażowego wydany został na podstawie ugody zawartej pomiędzy stronami w dniu 3.02.2017 r. zmienionej aneksem z dnia 28.02.2017 r. ( dalej: Ugoda) stanowiącej integralną część tego orzeczenia w zakresie nieuregulowanym w sentencji Wyroku. W przedmiotowej Ugodzie D. zwolnił A. z długu w zakresie roszczeń objętych Postanowieniem o zabezpieczeniu, w konsekwencji czego odpadła przyczyna udzielenia zabezpieczenia. Obowiązany zarzucał, że brew twierdzeniom D., w Wyroku Sądu Arbitrażowego A. nie został zobowiązany do zapłaty roszczeń wynikających z Kontraktu z dnia 21.02.2014 roku i Kontraktu z dnia 5.05.2014 roku, które były przedmiotem zabezpieczenia i których D. zrzekł się w Ugodzie. A. podniósł, iż min. w zamian za zrzeczenie się tych roszczeń przez D., A. zobowiązał się w punkcie 6 Ugody do zapłaty na rzecz D. kwoty 2.462.182,73 złotych i 61.272,27 euro według harmonogramu ustalonego w Ugodzie, w oparciu o którą to ugodę został następnie wydany Wyrok. Powyższe w ocenie Obowiązanego oznaczało, iż D. zwolnił A. z długu w zakresie roszczeń objętych Postanowieniem o zabezpieczaniu. A. stał na stanowisku, iż Obecnie jedyną podstawą roszczeń D. względem A. jest Wyrok Sądu Arbitrażowego.

Obowiązany wskazywał także, iż niezależnie od powyższego, zabezpieczenie udzielone przez Sąd Okręgowy w Rzeszowie w sprawie o sygn. akt VI GCo 72/16 i tak by upadło, ponieważ zgodnie z art. 754 ¹ § 2 k.p.c. D. nie złożył wniosku o wszczęcie przeciwko A. postępowania egzekucyjnego w wymaganym terminie tj. przed upływem 2 tygodni od dnia wydania Wyroku na Podstawie Ugody. Niezależnie od powyższego A. wskazywał, iż D. nie uprawdopodobnił istnienia interesu prawnego, który mógłby uzasadniać przedłużenie okresu obowiązywania zabezpieczenia, nadto, że przedłużenie okresu obowiązywania zabezpieczenia było by sprzeczne z celem zabezpieczenia.

Obowiązany podtrzymał swoje stanowisko w piśmie z dnia 13.06.2017 r, (k.71).

Uprawniony w dalszych pismach procesowych (k.58, k. 65) podtrzymywał swoje stanowisko, nadto wniósł o zasądzenie od Obowiązanego kosztów postępowania według norm przepisanych w tym kosztów poniesionych w postępowaniu przed Sądem II instancji wywołanych zażaleniem Obowiązanego z dnia 16.08.2016 r. zgodnie z wnioskiem wyrażonym w pkt 2 odpowiedzi Uprawnionego na zażalenie z dn. 15.09.2016 r.

Uprawniony argumentował dodatkowo, iż termin płatności ostatniej raty przypadnie dopiero na dzień31.03.2018 r., wobec czego nie będzie on miał możliwości całkowitego zaspokojenia swoich roszczeń wobec Obowiązanego jak miałoby to miejsce w przypadku standardowego orzeczenia zasądzającego świadczenie bez określenia płatności ratalnych. Wskazywał, iż u podstaw wniosku o zabezpieczenie stało zapewnienie ochrony roszczeń przysługujących mu przeciwko Obowiązanemu do czasu możliwości ich całkowitego wyegzekwowania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11.08.2016 r. D. złożył wniosek o arbitraż do Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego przy Międzynarodowej Izbie Handlowej. We wniosku D. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od A. kwot 2462.182,73 zł na podstawie Umowy dotyczącej Turbiny P. i 61.272,27 euro na podstawie Umowy dotyczącej Turbiny P.. Wniósł także o zasądzenie na swoją rzecz kosztów arbitrażu.

Dnia 03.02.107 r. strony zwarły Ugodę, wobec czego D. ostatecznie wniósł do Sądu Arbitrażowego wniosek o wydanie wyroku na podstawie ww. Ugody, zmienionej aneksem z dnia 28.02.2017 r.

Na podstawie Ugody strony rozstrzygnęły kwestię swoich wzajemnych roszczeń dochodzonych w postępowaniu przed Międzynarodowym Sądem Arbitrażowym. D. zwolnił A. z długu oraz zobowiązał się, że nie będzie tych roszczeń podnosić, wszczynać ani dochodzić w jakimkolwiek czasie ani w jakiejkolwiek jurysdykcji. A. przyjął zwolnienie z długu przez D., a na wypadek gdyby zostało uznane za zrzeczenie się roszczeń zgodził się na takie zrzeczenie przez D. (pkt 75 Wyroku).

W zamian za zwolnienie z długu, a w przypadku w którym zostałoby ono uznane za zrzeczenie się roszczeń – w zamian za zrzeczenie się roszczeń przez D., A. zobowiązał się do zapłaty na rzecz D. kwoty 2462.182,73 zł i 61.272,27 euro. Strony ustaliły także haromonogram zapłaty kwot. (pkt 76 Wyroku).

Trybunał Arbitrażowy po przeprowadzaniu postępowania wydał Wyrok, w którym (1) zobowiązał (...) S.A. do zapłaty na rzecz (...) S.A. kwot 2462.182,73 zł i 61.272,27 euro w następujący sposób: - 61 272,27 euro w terminie 14 dni od dnia wydania Wyroku. – 38 000 zł w terminie 14 dni od dnia wydania Wyroku, -2.424.182,73 zł w miesięcznych ratach, przyczyn ostatnia rata płatna w terminie do dnia 31.03.2018 r.; (2) zobowiązał A. do zapłaty na rzecz D. kwoty 22 600 dolarów amerykańskich – w terminie 7 dni roboczych od dnia wydania Wyroku; (7) ustanowił zwartą pomiędzy stronami Ugodę z dnia 03.02.2017 r. oraz Aneks do ugody z dnia 28.02.2017 r. załącznikami do Wyroku i nadał im charakter integralnej części Wyroku w zakresie nieuregulowanym w sentencji Wyroku.

(dowód: Wyrok na podstawie Ugody z dnia 13.04.2017 r. nr (...) w języku polskim k. 10-16; Aneks nr (...) do Ugody z dnia 03.02.2017 r. k. 44-45)

A. dokonał na rzecz D. płatności kwot zasądzonych w Wyroku, które były wówczas wymagalne tj. kwoty: 61.272,27 euro; 38.000 zł, 22.600 dolarów amerykańskich.

(dowód: potwierdzenia przelewu z dnia 17.03. 2017 r., z dnia 20.03.2017 r., z dnia 2003. 2017 r. , z dnia 26.04.2017 r. k. 47,49, 51, 53)

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił w oparciu o ww. dowody z dokumentów, które nie były kwestionowane przez strony postepowania. W ocenie Sądu nie ujawniły się też przyczyny by odmówić im waloru wiarygodności zarówno co do formy jak i treści w nich zawartych.

Sąd Okręgowy mając na uwadze powyższe zważył, co następuje.

Zgonie z art. 754 ¹ k.p.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, albo jeżeli sąd inaczej nie postanowi, zabezpieczenie udzielone według przepisów niniejszego tytułu upada po upływie dwóch miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie, które podlegało zabezpieczeniu, albo od uprawomocnienia się postanowienia o odrzuceniu apelacji lub innego środka zaskarżenia wniesionego przez obowiązanego od orzeczenia uwzględniającego roszczenie, które podlegało zabezpieczeniu (§1). W sprawach, w których udzielono zabezpieczenia przy zastosowaniu art. 747 pkt 1 lub 6, zabezpieczenie upada, jeżeli uprawniony w terminie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie albo od uprawomocnienia się postanowienia o odrzuceniu apelacji lub innego środka zaskarżenia wniesionego przez obowiązanego od orzeczenia uwzględniającego roszczenie, które podlegało zabezpieczeniu, nie wniósł o dokonanie dalszych czynności egzekucyjnych (§2). Na wniosek obowiązanego sąd wydaje postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia w całości albo w części (§3).

W pierwszej kolejności wskazać należy, że Sąd może w postanowieniu oznaczyć inny termin upadku zabezpieczenia, z tym że wyznaczenie terminu dłuższego niż określony w art. 754 ¹ § 1 nie stanowi jego przedłużenia, lecz wyznaczenie nowego, który go zastępuje. Rozstrzygnięcie w tym przedmiocie może być zawarte zarówno w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia, orzeczeniu merytorycznym zasądzającym zabezpieczone świadczenie, jak i w samodzielnym postanowieniu, które może być wydane także po wydaniu prawomocnego orzeczenia merytorycznego uwzględniającego roszczenie, lecz przed jego upadkiem z mocy prawa. Wyznaczenie przez sąd innego terminu upadku zabezpieczenia będzie aktualne najczęściej wtedy, gdy uprawniony mimo uzyskania orzeczenia uwzględniającego zabezpieczone roszczenie nie może być zaspokojony, np. w przypadku zasądzenia przeszłych powtarzających się świadczeń art. 190), rozłożenia świadczenia na raty (art. 320), rozłożenia na raty albo odroczenia terminu spłat i dopłat w sprawach działowych (art. 623, 688, art. 567 § 3 k.p.c. w zw. z art. 212 § 3 i art. 216§3 k.c.). Są to roszczenia o świadczenie, którego termin spełnienia w chwili orzekania jeszcze nie nastąpił (art. 730§2 zd. 2) (Komentarz do art. 754 ¹ k.p.c. T. III red. Piasecki 2015, wyd. 6, Jagieła).

Przez wprowadzenie uregulowania (...) k.p.c. ustawodawca zamierzał spowodować, że uprawnieni będą czynić użytek z udzielonego im zabezpieczenia niezwłocznie po zakończeniu postępowania wyrokiem, który potwierdza jego istnienie, gdyż w przeciwnym razie muszą liczyć się z upadkiem zabezpieczenia. Celem tego unormowania jest też jednoznaczne oznaczenie daty, do której zachowa skuteczność postanowienie zabezpieczające roszczenie pieniężne, którego istnienie potwierdza prawomocny wyrok. Do upadku zabezpieczenia w sytuacji unormowanej w art. 754 ¹ k.p.c. dochodzi z upływem stosunkowo krótkiego, bo dwutygodniowego lub miesięcznego, terminu, którego bieg verba legis rozpoczyna się w dacie uprawomocnienia się wyroku uwzględniającego zabezpieczone roszczenie. Wierzyciel zabezpieczonego roszczenia pieniężnego może nie obawiać się skutków upływu terminów oznaczonych w art. 754 ¹§1 i 2 k.p.c., jeżeli przed ich upływem dokona czynności opisanych w tym przepisie (tak. SN w uchwale z dn. 18.10.2013 r. III CZP 64/14 Legalis nr 735932).

Przenosząc powyższe na grunt analizowanej sprawy wskazać należy, że wniosek w niniejszej sprawie został złożony w dniu 27.04.2017 r. a więc w dniu, w którym zgodnie z przywałowanym wyżej przepisem nastąpił upadek zabezpieczenia orzeczonego przez tut. Sąd postanowieniem z dnia 22.07.2016 r. (sygn. akt VI GCo 72/16). Ma to o tyle istotne znaczenie, że w okolicznościach niniejszej sprawy niedopuszczalne jest wydanie orzeczenia pozytywnego dla wnioskującego. Sąd Okręgowy podziela bowiem stanowisko wyrażone w orzeczeniu Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 13.04.2013 r. (sygn. akt I ACz 727/13), w którym argumentowano, iż postanowienie wyznaczające inny niż przewidziany w przepisie art. 754 ¹k.p.c. termin upadku zabezpieczenia musi zostać wydane przed upływem tego terminu. Wydanie takiego postanowienia po dacie upadku zabezpieczenie jest niedopuszczalne, gdyż orzeczenie takie kreowałoby nowe zabezpieczenie niwecząc skutki upadku, który już nastąpił.

W rozpoznawanej sprawie należy mieć także na względzie, że strony zawarły Ugodę w dniu 3.02.2017 (zmienioną aneksem z dn. 28.02.2017 r.), która stała się podstawą do wydania Wyroku na podstawie Ugody przez Międzynarodowy Trybunał Arbitrażowy w dniu 13.04.2017 r. i stanowi jego integralną część. Strony uzgodniły sposób zakończenia sporu, co do roszczeń dochodzonych w postępowaniu arbitrażowym, ugoda spowodowała modyfikację dotychczasowej treści praw i obowiązków stron. Również i powyższe okoliczności przemawiają za upadkiem zabezpieczenia, albowiem jak wynika z akt sprawy, postanowienie o zabezpieczeniu z dnia 22.07.2017 r. zostało udzielone innemu skonkretyzowanemu roszczeniu, które jak wynika z treści wyroku Sądu Arbitrażowego nie było podstawą zapłaty przez uprawnionego wskazanych w tym wyroku kwot.

W ocenie Sądu Okręgowego, w tych okolicznościach wniosek Obowiązanego o upadek zabezpieczenia podlegał uwzględnieniu, a wniosek uprawnionego oddaleniu wobec czego należało orzec jak w sentencji postanowienia na podstawie art. 754 ¹ k.p.c.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  K.. 1 tyg.