Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lipca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Szczytnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 27 lipca 2017 r. w Szczytnie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W.

przeciwko S. R.

o zapłatę Nc-e 541637/17

I.  zasądza od pozwanego S. R. na rzecz powoda (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. kwotę 8761,93 zł (osiem tysięcy siedemset sześćdziesiąt jeden 93/100), w tym kwotę 7028,72 złotych z odsetkami umownymi w wysokości zmiennej stopy procentowej stanowiącej czterokrotność obowiązującej stopy kredytu lombardowego NBP od dnia 27.03.2017 do dnia zapłaty, przy czym wysokość tych odsetek nie może być wyższa niż odsetek maksymalnych za opóźnienie wraz z kosztami procesu w kwocie 320,69 ( trzysta dwadzieścia 69/100 ) zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

II.  zasądzoną w pkt. I kwotę, w tym koszty procesu rozkłada na 18 ( osiemnaście ) rat, przy czym 17 ( siedemnaście ) kolejnych rat w kwocie po 530 ( pięćset trzydzieści ) złotych, a rata nr 18 ( osiemnaście ) w kwocie 72,62 ( siedemdziesiąt dwa 62/100 ) zł wraz z odsetkami umownymi od kwoty 7028,72 złotych od dnia 27.03.2017 roku, przy czym raty będą płatne miesięcznie do ostatniego dnia każdego miesiąca począwszy od następnego miesiąca po uprawomocnieniu się orzeczenia z tym zastrzeżeniem, że w przypadku uchybienia spłaty którejkolwiek z rat cała pozostała do zapłaty należność jest natychmiast wymagalna

Sygn. akt I C 610/17 upr.

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank (...) S.A. we W. w pozwie przeciwko S. R. domagał się zasądzenia kwoty 8.761,93 złotych wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia 27 marca 2017 roku do dnia zapłaty, liczonymi od kwoty 7.028,72 złotych. Nadto, domagał się zasądzenia zwrotu kosztów sądowych według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód twierdził, iż wierzytelność objęta żądaniem pozwu wynika z umowy pożyczki o nr (...) zawartej przez strony w dniu 19 grudnia 2012 roku. Na jej podstawie powód udzielił pozwanemu pożyczki w wysokości 20.723,68 złotych, a pozwany zobowiązał się do spłaty tej kwoty zgodnie z harmonogramem spłat. Pomimo wezwań pozwany nie wywiązał się ze swego obowiązku i całość zadłużenia stała się wymagalna z dniem 23 lutego 2017 roku. Na wartość roszczenia dochodzonego w niniejszej sprawie składały się następujące kwoty: 7.028,72 złotych tytułem należności głównej, 723,21 złotych tytułem odsetek za okres od dnia 19 grudnia 2012 roku do dnia wystawienia wyciągu z ksiąg banku oraz 1010 złotych tytułem kosztów, opłat i prowizji.

Pozwany S. R. na rozprawie w dniu 27 lipca 2017 roku nie kwestionował roszczeń powoda. Podał, iż zaprzestał spłaty rat z uwagi obniżenie przez pracodawcę jego wynagrodzenia, poza tym chorowało mu dziecko, a także wraz z żoną spodziewali się kolejnego. Pozwany wyraził chęć spłaty zadłużenia w ratach. Według jego oświadczenia otrzymuje wynagrodzenie w granicach 1900-2100 złotych netto. Małżonka pozwanego nie pracuje, zajmuje się trójką ich dzieci. Pozwany podał, że posiada także kredyty w innych bankach, jednak w tym miesiącu spłaca ostatnie raty.

Sąd ustalił, co następuje:

Dnia 19 grudnia 2012 roku pozwany S. R. oraz powód (...) Bank (...) S.A. we W. zawarli umowę pożyczki gotówkowej o nr (...). Na jej podstawie powód udzielił pozwanemu pożyczki w łącznej wysokości 20.723,68 złotych, zaś pozwany zobowiązał się do zwrotu w 60 miesięcznych ratach całkowitej kwoty pożyczki do dnia 14 każdego miesiąca, począwszy od 14 stycznia 2013 roku. Kwota miesięcznej raty pożyczki wynosiła 449,80 złotych. Spłaty rat pożyczki miały być dokonywane przez pozwanego na rachunek na spłatę rat o nr (...), który to rachunek powód otworzył dla pozwanego na potrzeby obsługi zawartej pożyczki. Powód pobierać miał środki z rachunku w terminach zapadalności rat. Zgodnie z zapisem umowy miesięczne raty zaliczane były w pierwszej kolejności na pokrycie wymagalnych spłat miesięcznych, począwszy od najstarszych płatności w kolejności: kapitał, odsetki, zaległe opłaty, inne koszty, odsetki karne. Za opóźnienie w spłacie raty lub jej części, powód uprawniony był do naliczania odsetek od zadłużenia przeterminowanego. Stopa odsetek karnych była zmienna i na dzień zawarcia umowy wynosiła 23%. W umowie przewidziano również, że w razie opóźnienia w spłacie 2 pełnych rat, powód mógł wypowiedzieć umowę pożyczki z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Po upływie zaś okresu wypowiedzenia całość wierzytelności stawała się natychmiast wymagalna. Pozwany otrzymał harmonogram spłaty pożyczki.

(dowód: umowa pożyczki wraz z załącznikami oraz harmonogramem spłat k. 19-20)

W okresie od 15 stycznia 2013 roku do 20 marca 2017 roku pozwany na poczet należności z umowy pożyczki dokonał wpłat w łącznej wysokości 19.962,39 złotych.

(dowód: zestawienie wpłat k. 21)

W dniu 17 stycznia 2017 roku powód sporządził oświadczenie o wypowiedzeniu umowy z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Oświadczenie powoda zostało wysłane i skutecznie doręczone na wskazany w umowie przez pozwanego adres korespondencyjny.

(dowód: oświadczenie o wypowiedzeniu umowy wraz z potwierdzeniem odbioru k. 22-23)

Powód w dniu 26 marca 2017 roku sporządził wyciąg z ksiąg banku, w którym stwierdził, że zadłużenie pozwanego z tytułu umowy pożyczki nr (...) na dzień wystawienia wyciągu wynosi 8.761,93 złotych, na co składały się kwoty: 7.028,72 złotych tytułem należności głównej, 723,21 złotych tytułem odsetek za okres od dnia 19 grudnia 2012 roku do dnia wystawienia wyciągu z ksiąg banku oraz 1010 złotych tytułem kosztów, opłat i prowizji.

(dowód: wyciąg z ksiąg banku k. 17)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie zarówno co do zasady, jak i co do wysokości.

Ustalenia stanu faktycznego Sąd poczynił w oparciu o dokumenty przedłożone przez powoda w postaci umowy pożyczki, zestawienia wpłat, wypowiedzenia umowy oraz wyciągu z ksiąg banku. Dokumenty te były ze sobą zgodne i tworzyły spójny obraz stanu faktycznego, który przez pozwanego nie był w żaden sposób kwestionowany.

Zgodnie z treścią art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Kodeksowa definicja pożyczki wskazuje, że świadczeniem dającego pożyczkę jest przeniesienie na własność biorącego pożyczkę określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko, co do gatunku. Wykonanie tego świadczenia powinien udowodnić pożyczkodawca, natomiast biorący pożyczkę powinien wykazać wykonanie swego świadczenia w postaci zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Rodzaj świadczeń stron umowy pożyczki determinuje rozkład ciężaru dowodu w ewentualnym procesie związanym z wykonaniem umowy pożyczki (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 20 września 2006 roku, sygn. akt I ACa 394/06).

W warunkach niniejszej sprawy zawarcie przez pozwanego (...) Bank (...) S.A. we W. umowy pożyczki było niewątpliwe i niekwestionowane przez pozwanego. Nie budziło również wątpliwości, iż pozwanemu zostały przekazane środki w wysokości określonej w umowie. Okoliczności powyższe potwierdza zwłaszcza umowa pożyczki dołączona do pozwu. Z treści tej umowy wynika, że pozwany zobowiązał się spłacić zobowiązanie wobec powoda w 60 miesięcznych ratach płatnych do dnia 14 każdego miesiąca począwszy od 14 stycznia 2013 roku, a kwota miesięcznej raty wynosiła 449,80 złotych. Wymagalne raty miesięczne zaliczane były w pierwszej kolejności na pokrycie wymagalnych spłat miesięcznych począwszy od najstarszych płatności w kolejności: kapitał, odsetki, zaległe opłaty, inne koszty, odsetki karne. W przypadku braku spłaty lub opóźnień w płatności bank był uprawniony do naliczenia odsetek od zadłużenia przeterminowanego.

Z dokumentów załączonych przez powoda wynika, że pozwany dokonał spłaty pożyczki w przeważającej części tj. do kwoty 19.962,39 złotych. Pozwany nie kwestionował wiarygodności przedłożonych dokumentów oraz sposobu rozliczenia dokonanych przez niego wpłat. Z tych też względów Sąd uznał, że żądanie powoda zasługuje na uwzględnienie.

Wobec powyższego, Sąd na podstawie art. 720 § 1 k.c. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 8.761,93 złotych wraz z odsetkami umownymi w wysokości zmiennej stopy procentowej stanowiącej czterokrotność obowiązującej stopy kredytu lombardowego NBP naliczonymi od kwoty 7.028,72 złotych od dnia 27 marca 2017 roku do dnia zapłaty złotych, przy czym w związku z wejściem w życie w dniu 1 stycznia 2016 roku nowelizacji kodeksu cywilnego (ustawy z dnia 9 października 2015 r. (Dz.U.2015.1830) zmieniającej m.in. art. 481 k.c. zastrzeżono, iż odsetki te nie mogą przekraczać odsetek maksymalnych za opóźnienie w wysokości aktualnie obowiązującej.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 2 k.p.c. zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 320,69 złotych tytułem kosztów procesu, na które składały się: 300 złotych tytułem opłaty od pozwu, 3,69 złotych tytułem poniesionych przez powoda kosztów notarialnych oraz 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Jednocześnie Sąd uwzględnił wniosek pozwanego o rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty. Zgodnie bowiem z przepisem art. 320 k.p.c. w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia – wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia.

Powołany przepis daje sądowi możliwość orzekania o sposobie spełnienia świadczenia w sposób bardziej dogodny dla zobowiązanego, aniżeli wynikałoby to z treści umowy łączącej strony. Uprawnienie to przysługuje sądowi w szczególnie uzasadnionych przypadkach, w których ze względu na stan majątkowy, rodzinny czy zdrowotny spełnienie zasądzonego świadczenia byłoby dla pozwanego niemożliwe do wykonania lub w każdym razie bardzo utrudnione i narażałoby jego lub jego bliskich na niepowetowane szkody ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 18.12.2013 r. sygn. akt I ACa 916/2013). Trudności w spełnieniu świadczenia mogą być zarówno obiektywne, jak i spowodowane działaniem samego dłużnika.

Sąd, po przeanalizowaniu sytuacji materialnej i rodzinnej pozwanego, doszedł do przekonania, że wniosek o rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty zasługuje na uwzględnienie. Sąd zważył, że spełnienie całości świadczenia jednorazowo nie jest możliwe ze względu na obecny stan majątkowy i rodzinny pozwanego z uwzględnieniem tego, iż rodzina ta niedługo się powiększy, co wiąże się ze wzmożonymi, niezbędnymi wydatkami. Pozwany S. R. jest zatrudniony w O. na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. Małżonka pozwanego nie pracuje zawodowo, opiekuje się trójką ich dzieci. Pozwany otrzymuje wynagrodzenie netto w granicach 1900-2100 złotych. Pozwany posiada zadłużenie w innych bankach, prowadzona jest także wobec niego egzekucja komornicza. Wprawdzie rodzina pozwanego korzysta z pomocy społecznej i innych świadczeń, jednakże środki te winny być przeznaczone na zapewnienie odpowiednich warunków bytowych dzieci pozwanego. Podkreślenia wymaga również postawa pozwanego, który po zawarciu umowy z pozwanym nie uchylał się od obowiązku spłat i w miarę swoich możliwości finansowych regulował należności, uiszczając łącznie sumę 19.962,39 złotych. Odnosząc się do tego, że spłata następowała nieregularnie trzeba podkreślić, że z oświadczenia pozwanego wynika, że od przyszłego miesiąca zobowiązanie wobec powoda będzie jego jedynym zobowiązaniem z tytułu pożyczki/ kredytu. W tych okolicznościach Sąd uznał, iż spełnienie w całości zasądzonego w punkcie pierwszym wyroku świadczenia byłoby dla pozwanego niemożliwe do wykonania i jednocześnie uniemożliwiłoby zapewnienie podstawowego, bieżącego utrzymania. Skorzystanie z przysługującego Sądowi uprawnienia ma również na celu uchronienie pozwanego od wszczęcia kolejnego postępowania egzekucyjnego – ma mu bowiem umożliwić wyroku w sposób dobrowolny, tym bardziej, że taką deklarację pozwany złożył w toku postępowania. Rozłożenie zatem należności na większą liczbę rat powoduje, w przekonaniu Sądu, realną szansę na spłatę zobowiązania przez pozwanego, co byłoby w jego aktualnej sytuacji w istocie niemożliwe, gdyby Sąd zasądził całość należności bez skorzystania z uprawnienia wynikającego z art. 320 k.p.c.

Jednocześnie Sąd miał na względzie również interes strony powodowej. W ocenie Sądu, rozłożenie zasądzonego świadczenia na 18 rat miesięcznych nie będzie zbyt dotkliwe dla strony powodowej, stworzy pozwanemu realne warunki do spłaty całości zadłużenia objętego pozwem w ciągu 1,5 roku i zaoszczędzi nakładu pracy i kosztów związanych z prowadzeniem przez stronę powodową ewentualnego postępowania egzekucyjnego.

Rozkładając spłatę zasądzonej w punkcie I należności na raty, Sąd miał na względzie również, że skutkiem zastosowania instytucji wymienionej w art. 320 k.p.c. jest pozbawienie wierzyciela odsetek za okres od wyrokowania do dnia płatności poszczególnych rat ( por. uchwałę SN z 15 grudnia 2006 r. III CZP 126/06, OSNC 2007/10/147). W uchwale podjętej w składzie 7 sędziów z dnia 22.09.1970 r. w sprawie o sygn. akt III PZP 11/70 (OSNC 1971/4/61), Sąd Najwyższy stwierdził iż rozkładając z mocy art. 320 k.p.c. zasądzone świadczenia pieniężne na raty, sąd nie może - na podstawie tego przepisu - odmówić przyznania wierzycielowi żądanych odsetek za okres do dnia wydania wyroku zasądzającego świadczenie; rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty ma jednak ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat.

Mając na uwadze powyższe Sąd rozłożył zasądzone świadczenie w wysokości 8.761,93 złotych oraz koszty procesu w kwocie 320,69 na 18 rat ustalając, że 17 rat płatnych będzie po 530 zł każda, natomiast ostatnia rata płatna będzie w wysokości 72,62 zł, wszystkie płatne miesięcznie do ostatniego dnia każdego miesiąca, począwszy od następnego miesiąca po uprawomocnieniu się orzeczenia, z tym zastrzeżeniem, że w przypadku uchybienia spłaty którejkolwiek z rat, cała pozostała do zapłaty należność jest natychmiast wymagalna.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

S., dnia 11 sierpnia 2017 roku