Sygn. akt: KIO 714/17
WYROK
z dnia 15 maja 2017 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Ewa Sikorska
Członkowie: Katarzyna Prowadzisz
Robert Skrzeszewski
Protokolant: Agata Dziuban
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 maja 2017 roku w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 10 kwietnia 2017 r. przez MAXTO Spółkę z
ograniczoną odpowiedzialnością Spółkę Komandytowo - Akcyjną w Modlniczce w
postępowaniu prowadzonym przez Skarb Państwa – Ministerstwo Sprawiedliwości w
Warszawie
przy udziale:
A. wykonawcy NEWIND Spółka Akcyjna we Wrocławiu, zgłaszającego przystąpienie
do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego,
B. wykonawcy Asseco Data Systems Spółka Akcyjna w Gdyni, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego,
C. wykonawcy Komputronik Biznes Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w
Poznaniu, zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
odwołującego,
D. wykonawcy Comarch Polska Spółka Akcyjna w Krakowie, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutu naruszenia art. 22 ust.1b pkt 3 w zw. z art.
22 ust. 1a w zw. z art. 22d ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku –
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 2164 ze zm.) i nakazuje
zamawiającemu – Skarbowi Państwa – Ministerstwu Sprawiedliwości w Warszawie –
dokonanie modyfikacji treści warunku zawartego w rozdz. V ust. 5 pkt. 7.2 specyfikacji
istotnych warunków zamówienia poprzez określenie minimalnego doświadczenia kierownika
projektu jako wymóg, by w ciągu ostatnich 5 lat pełnił rolę kierownika projektu w realizacji co
najmniej 1 projektu (zakończonego i odebranego przez zlecającego) dotyczącego
zaprojektowania i wdrożenia systemu informatycznego o wartości minimum 48 000 000,00
złotych brutto;
2. w pozostałym zakresie zarzuty odwołania oddala;
3. kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa – Ministerstwo Sprawiedliwości w
Warszawie
i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy), uiszczoną przez wykonawcę
MAXTO Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością Spółkę Komandytowo -
Akcyjną w Modlniczce tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Skarbu Państwa – Ministerstwa Sprawiedliwości w Warszawie na
rzecz MAXTO Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki Komandytowo -
Akcyjnej w Modlniczce kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy
sześćset złotych zero groszy), stanowiącą koszty postępowania odwoławczego
poniesione z tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.), na niniejszy wyrok, w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia, przysługuje skarga, za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej,
do Sądu Okręgowego w Warszawie.
…………………………..
…………………………..
…………………………..
Sygn. akt: KIO 714/17
Uzasadnienie
Zamawiający – Skarb Państwa – Ministerstwo Sprawiedliwości w Warszawie –
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest
dostawa i wdrożenie systemu cyfrowej rejestracji przebiegu rozpraw sądowych w sądach
powszechnych.
Postępowanie prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 roku – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 2164 ze zm.), zwanej
dalej ustawą P.z.p.
W dniu 10 kwietnia 2017 roku wykonawca MAXTO Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością Spółka Komandytowo - Akcyjna w Modlniczce (dalej: odwołujący) wniósł
odwołanie wobec czynności dokonanej przez zamawiającego, polegającej na ustaleniu treści
postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej: s.i.w.z.) oraz ogłoszenia o
zamówieniu w sposób sprzeczny z ustawą P.z.p.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1) art. 22 ust. 1b pkt 3 w zw. z art. 22 ust. 1a w zw. art. 22d ust. 1 w zw. z art. 7
ust. 1 ustawy P.z.p. poprzez postawienie warunków udziału w postępowaniu w zakresie osób
skierowanych przez wykonawcę do realizacji zamówienia w sposób nieproporcjonalny do
przedmiotu zamówienia i nadmierny dla zweryfikowania zdolności wykonawcy do należytego
wykonania przedmiotowego zamówienia, a co za tym idzie w sposób naruszający zasadę
równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji;
2) art. 29 ust. 1 ustawy P.z.p. poprzez zaniechanie sporządzenia opisu przedmiotu
zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i
zrozumiałych określeń, uwzględniających wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć
wpływ na sporządzenie ważnej oferty, spełniającej w całości wymagania zamawiającego
oraz uniemożliwiający dokonanie wyceny przedmiotu oferty;
3) art. 29 ust. 2 ustawy P.z.p. poprzez opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który
utrudnia uczciwą konkurencję;
4) art. 36aa ust. 1 ustawy P.z.p. poprzez zaniechanie podziału zamówienia na części
pomimo istnienia uzasadnionej potrzeby;
5) art. 9a ust. 1 w zw. z art. 43 ust. 2 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy P.z.p. poprzez
wyznaczenie terminu składania ofert bez uwzględnienia złożoności, specyfiki zamówienia i
czasu potrzebnego na złożenie ofert, co predestynuje dotychczasowego wykonawcę
systemu ReCourt - firmę Comarch;
alternatywnie do zarzutu 5 - zarzut 6:
6) art. 91 ust. 1 w zw. z art 7 ust. 1 ustawy P.z.p. poprzez wyznaczenie zbyt krótkiego
czasu na przeprowadzenie prezentacji działania urządzeń, co powoduje, że oferta
najkorzystniejsza nie zostanie wybrana na podstawie kryteriów określonych w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia, z naruszeniem zasady równego traktowania wykonawców i
uczciwej konkurencji;
7) art. 25 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy P.z.p. poprzez określenie w ramach 4
godzinnej prezentacji konieczności dokonania badania urządzeń, które powinno być
wydzielone do odrębnej weryfikacji;
8) art. 7 ust. 1 ustawy P.z.p. poprzez prowadzenie postępowania w sposób
niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców w
zakresie warunków udziału w postępowaniu, określenia przedmiotu zamówienia oraz
sposobu przeprowadzenia prezentacji.
W związku z powyższymi zarzutami odwołujący wniósł o:
1) uwzględnienie odwołania,
2) nakazanie zamawiającemu dokonania zmiany treści s.i.w.z. i ogłoszenia o
namówieniu w sposób wskazany w uzasadnieniu odwołania, I
3) nakazanie zamawiającemu odpowiedniej zmiany terminu składania oferty, jeśli okaże
się to niezbędne.
Odwołujący podniósł, że w wyniku naruszenia przez zamawiającego ww. przepisów
interes odwołującego w uzyskaniu zamówienia doznał uszczerbku, ponieważ odwołujący jest
wykonawcą zainteresowanym pozyskaniem przedmiotowego zamówienia i może ponieść
szkodę na skutek naruszenia przepisów ustawy P.z.p. przez zmawiającego. Szkoda ta
wynika z faktu, iż kwestionowane postanowienia s.i.w.z., warunki udziału w postępowaniu,
opis przedmiotu zamówienia, czas i sposób prowadzenia prezentacji urządzeń w
postępowaniu uniemożliwiają odwołującemu złożenie oferty.
Stanowisko
Minimalna
Liczba
personelu
Wymagane
wykształcenie
Minimalne doświadczenie
Kierownik
projektu
1 Wykształcenie
wyższe
W ciągu ostatnich 5 lat pełnił rolę
kierownika projektu w realizacji co
najmniej 1 projektu (zakończonego i
odebranego przez zlecającego)
dotyczącego zaprojektowania i
wdrożenia systemu informatycznego o
wartości minimum 50 000 000,00
złotych brutto.
W związku z powyższym odwołujący wniósł o zmianę treści rozdz. V ust. 5 s.i.w.z. oraz
odpowiednio ogłoszenia o zamówieniu i nadanie mu brzmienia:
Odwołujący podniósł, że dokumentacja przetargowa nie zawiera kodów źródłowych
oprogramowania ReCourt, które służy do obsługi procesu rejestracji rozprawy sądowej na
sali rozpraw. Rozwiązanie, które musi dostarczyć wykonawca w ramach niniejszego
zamówienia, musi współpracować z tym oprogramowaniem. Wytworzenie w wyniku prac
programistycznych rozwiązania, które zapewni tę współpracę jest elementem niniejszego
Odwołujący podniósł, że zgodnie z pkt 7.2 s.i.w.z., zamawiający opisał
doświadczenie wymagane w stosunku do kandydata na kierownika projektu:
Stanowisko
Minimalna
Liczba
personelu
Wymagane
wykształcenie
Minimalne doświadczenie
Kierownik
projektu
1 Wykształcenie
wyższe
W ciągu ostatnich 5 lat pełnił rolę
kierownika projektu w realizacji co
najmniej 1 projektu (zakończonego i
odebranego przez zlecającego)
dotyczącego zaprojektowania i
wdrożenia systemu informatycznego o
wartości minimum 48 000 000,00
złotych brutto.
zamówienia. Jednakże zamówienie pozyska ten wykonawca, który zaoferuje najlepszy
bilans ceny oraz „Jakości oferowanego rozwiązania". „Jakość oferowanego rozwiązania"
stanowi kryterium oceny ofert i polega na wykazaniu na etapie badania i, oceny ofert, że
dany wykonawca wytworzył już w pewnym zakresie przedmiot zamówienia. Zatem już przed
udzieleniem zamówienia wykonawca, aby mieć szansę na jego pozyskanie, powinien
przeprowadzić prace programistyczne w najszerszym możliwymi zakresie - aby uzyskać jak
najwięcej punktów w tym kryterium. Odwołujący podkreślił, że w ramach zarzutów odwołania
nie kwestionuje tego kryterium, nie kwestionuje konieczności przeprowadzenia prezentacji,
lecz żąda jedynie stworzenia warunków - poprzez udostępnienie dokumentami i kodów
źródłowych, aby mógł wykonać prace programistyczne pozwalające mu uzyskać punkty w
tym kryterium. Kody źródłowe oraz dokumentacja oprogramowania ReCourt są zatem ściśle
powiązane z kryterium oceny ofert.
Odwołujący podniósł, że zamawiający w trybie pkt 5.5 s.i.w.z. przekazał odwołującemu
pakiet składający się z oprogramowania ReCourt w wersji instalacyjnej. Przesłana
dokumentacja nie jest kompletna. W dokumencie ReCourt 1.14 - instrukcja użytkownika CJR
(str. 52) jest odwołanie do dokumentu, którego zamawiający odwołującemu nie przekazał.
Nagrana sprawa jest od tego momentu dostępna na Liście spraw. Dostęp do listy spraw od
wersji ReCourt 1.10.12 został przeniesiony do aplikacji klienta ReCourt Services. Dokładny
opis znajduje się w dokumencie RECourt Services - dokumentacja użytkownika w rozdziale
Lista spraw.
Dalsza edycja sprawy oraz możliwości wykonywania dodatkowych operacji na nagraniu
w tym możliwość nagrania sprawy na płytę CD/DVD zostały przeniesione do aplikacji klienta
ReCourt Services. Szczegółowy opis funkcjonalności klienta można znaleźć w dokumencie
RECourt Services - dokumentacja użytkownika.
Wobec powyższego odwołujący wniósł o przekazanie dokumentu RECourt Services -
dokumentacja użytkownika.
Odwołujący podniósł, że w dokumencie ReCourt 1.14 - podręcznik szkoleniowy dla
administratorów systemu (str. 17, 20) jest odwołanie do dokumentu którego zamawiający
odwołującemu nie przekazał.
str. 17
Dokładny opis konfiguracji zasobów dyskowych znajduje się w RECourt Services -
dokumentacja administratora w rozdziale „Zasoby dyskowe". Natomiast opis konfiguracji
importu danych sprawy jest w rozdziale „Ustawienia aplikacji - ustawienia eksportu".
Dokładny opis procesu aktualizacji aplikacji ReCourt znajduje się w RECourt Services -
dokumentacja administratora w rozdziale „Aktualizacja CJR".
str. 20
Dokładny opis konfiguracji zasobów dyskowych znajduje się w RECourt Services -
dokumentacja administratora w rozdziale „Zasoby dyskowe". Natomiast opis konfiguracji
importu danych sprawy jest w rozdziale „ Ustawienia aplikacji - ustawienia eksportu ".
Dokładny opis procesu aktualizacji aplikacji ReCourt znajduje się w RECourt Services -
dokumentacja administratora w rozdziale „Aktualizacja CJR".
Wobec powyższego odwołujący wniósł o przekazanie mu dokumentu RECourt Services -
dokumentacja administratora.
Odwołujący podniósł, że w przekazanym mu dokumencie ReCourt - spis treści
dokumentacji w rozdziale 5 jest napisane:
W skład dołączonego oprogramowania wchodzą:
• Instalator oprogramowania Recourt w wersji bez sterowników (plik
recourtupdate_NoAVUnitDriver-l.14.0.40529. .21190_SetupVer_04.exe)
• Instalator oprogramowania Recourt w wersji 2,2 bez sterowników
• Odtwarzacz nagrań RecourtPlayer - wszystkie wersje obecnie używane w sądach.
• Oprogramowanie RecourtServices w wersji 1.4.5.1976
Odwołujący stwierdził, że przekazane dokumenty nasuwają wątpliwość, która z wersji
oprogramowania jest objęta niniejszym zamówieniem i do której z nich mają się odnosić
prace programistyczne (zarówno na etapie prezentacji, jak i realizacji zamówienia).
Zamawiający powinien w dokumentacji przetargowej wprost tę kwestię opisać, bowiem ma
ona fundamentalne znaczenie dla wyceny oferty, przygotowania prezentacji oraz realizacji
zamówienia.
Odwołujący wniósł o:
1) uzupełnienia opisu przedmiotu zamówienia o:
- dokument RECourt Services - dokumentacja użytkownika,
- RECourt Services - dokumentacja administratora,
2) precyzyjnego określenia w opisie przedmiotu zamówienia, która wersja oprogramowania
ReCourt jest objęta niniejszym zamówieniem i do której wersji oprogramowania mają się
odnosić prace programistyczne konieczne do przygotowania prezentacji i realizacji
zamówienia.
Odwołujący podniósł, że w załączniku nr 1 do umowy, w pkt 3.4.1.1 zamawiający opisał
wymagania techniczne w stosunku do kart procesorowych. Zamawiający zawarł szereg
wymagań związanych z wykorzystaniem kart procesorowych będących przedmiotem
dostawy i posiadanym przez zamawiającego systemem Comarch CA. Odwołujący wskazał,
że w tym przypadku konieczne jest posiadanie pełnej dokumentacji oraz kodów źródłowych.
Aktualne pozostają zatem rozważania dotyczące kodów źródłowych i dokumentacji
przedstawione na uzasadnienie zarzutu dotyczącego oprogramowania ReCourt. Odwołujący
przywołuje je także na poparcie niniejszego zarzutu.
Odwołujący stwierdził, że zamawiający opisał przedmiot zamówienia ze wskazaniem na
nazwę własną oprogramowania - „Comarch CA". Gdyby zamawiający przekazał żądane
kody źródłowe i dokumentację tego oprogramowania, to taki opis nie stanowiłby problemu.
Brak tych elementów powoduje, że przedmiot zamówienia w sposób bezprawny został
opisany z użyciem nazw własnych, bez dopuszczenia rozwiązań równoważnych, co
uprzywilejowuje dotychczasowego wykonawcę. Zamawiający powinien był określić zakres
równoważności właśnie poprzez żądane kody źródłowe i dokumentację oprogramowania -
„Comarch CA".
Odwołujący podniósł, że zamawiający w punkcie 3.4.1.1 zawarł szereg wymagań
związanych z wykorzystaniem kart procesorowych będących przedmiotem dostawy a
posiadanym przez zamawiającego systemem Comarch CA. System Comarch CA jest
systemem, którego producentem jest Comarch Polska S.A. Comarch Polska S.A. nie
udostępnia listy zgodności kart procesorowych z systemem Comarch CA. W rezultacie
odwołujący nie jest w stanie stwierdzić na podstawie parametrów technicznych czy
oferowane przez niego karty mogą współpracować z Comarch CA.
W ocenie odwołującego, konieczne jest dokonanie weryfikacji poprawności oferty na
podstawie kodów źródłowych i dokumentacji systemu Comarch CA, która pozwoli na
jednoznaczne określenie przedmiotowej zgodności.
Alternatywnie odwołujący wskazał, że zamawiający w punkcie 3.4.1.1 zawarł oprócz
wymagań specyficznych i właściwych dla karty dodał wymagania w zakresie współpracy z
posiadanym przez Zamawiającego systemem Comarch CA. Punkty od 1.1 do 1.6 stanowią o
właściwościach systemu Comarch CA, które zamawiający wstawił jako wymagania co do
karty procesorowej, a które w istocie nie mogą być wymaganiami co do karty. Właściwy i
jednoznaczny opis parametrów karty znajduje się w punktach od 1.7 do 1.14. Usunięcie
przez Zamawiającego punktów od 1.1 do 1.6 nie zmieni stanu faktycznego związanego z
faktem posiadania przez zamawiającego systemu Comarch CA, a usunie warunek
niemożliwy do zweryfikowania i niezależny od wykonawcy. Tym bardziej że wymagania
podane w punktach od 1,7 do 1.40 w sposób jednoznaczny identyfikują parametry karty,
która ma być przedmiotem dostaw.
Odwołujący podniósł, że zgodnie z pkt 3.1.1.5 załącznika nr 1 do umowy - opis
przedmiotu zamówienia, zamawiający opisał wymagania w stosunku do urządzenia typu „All-
in-one" (model A). Wyspecyfikowane przez zamawiającego parametry w całości, zgodnie z
wiedzą odwołującego nie spełnia w zasadzie żaden producent. Odwołujący znalazł
urządzenie PRO 20 6M, które także nie spełnia jednego z parametrów. Wyspecyfikowany
przez zamawiającego zestaw parametrów istotnie ogranicza konkurencję, w nieuzasadniony
sposób. Poszczególne parametry lub nawet zdecydowaną większość parametrów spełnia
wiele urządzeń dostępnych na rynku. Istnieje na rynku wiele nie gorszych urządzeń, które z
powodzeniem mogłyby zostać użyte do realizacji zamówienia. Jednakże żaden z wiodących
producentów na ryku nie spełnia wszystkich wymagań.
Odwołujący podniósł, że zamawiający w pkt 18.1.2 ppkt 2 lit. c s.i.w.z. (str. 16) wskazał,
że: „Wykonawca będzie zobowiązany, na pisemne żądanie Zamawiającego, w terminie 14
dni od wezwania, do dostarczenia, złożenia urządzeń i przeprowadzenia ich prezentacji.
Podobne postanowienie zawarto w pkt 18.1.2 ppkt 3 ppkt 1.1 s.i.w.z. (str. 19): „Prezentacja
zostanie przeprowadzona w siedzibie Zamawiającego w terminie przez niego wyznaczonym,
w okresie po otwarciu ofert, a przed dokonaniem wyboru najkorzystniejszej oferty, o którym
Zamawiający poinformuje Wykonawcę, z co najmniej 14-dniowym wyprzedzeniem.
Wykonawca zostanie poinformowany osobnym pismem o miejscu i terminie. Kolejność
przeprowadzania Prezentacji poszczególnych Wykonawców odbywać się będzie według
kolejności składania ofert".
Odwołujący wskazał, że terminy te są rozbieżne, bowiem jeden z nich jest terminem
maksymalnym, a drugi minimalnym na przeprowadzenie prezentacji. Termin na
przeprowadzenie prezentacji powinien być terminem wyznaczonym przez zamawiającego,
ale jednocześnie wykonawca powinien mieć zagwarantowany pewien minimalny czas na
przygotowanie się do niej w sensie organizacyjnym. W tym kontekście termin 14 dniowy od
liczony od wezwania zamawiającego należy uznać za odpowiedni. Wykonawca powinien
jednak mieć także minimalny czas na przygotowanie prezentowanego rozwiązania - Zestawu
urządzeń i przeprowadzenie prac programistycznych. W tym kontekście terminy te są
zdecydowanie zbyt krótkie, nie pozwalają przeprowadzić niezbędnych prac
programistycznych w celu wytworzenia cech technicznych lub funkcjonalnych Zestawu
urządzeń technicznych na potrzeby prezentacji w celu uzyskania punktów w kryterium
„Jakość zaproponowanego rozwiązania", nawet przy zachowaniu bardzo wysokiego tempa
prac i zaangażowania rozbudowanego zespołu (i zakładając, że wykonawca dysponowałby
kodami źródłowymi do oprogramowania ReCourt oraz Comarch CA).
Odwołujący stwierdził, że zamawiający w dokumentacji postępowania zawarł jedynie
Załącznik nr 7 do Umowy - Dokumentacja interfejsów programistycznych, a zatem ograniczył
się do udokumentowania wyłącznie części mówiącej o tym, jakie funkcje i metody
(podprogramy) komunikują się ze światem zewnętrznym tzn. z innymi komponentami. Nie
dostarczając kodów źródłowych, pozbawia wykonawcę wiedzy o tym, jak informacja
przetwarzana jest wewnątrz aplikacji oraz jakie są reguły poprawnego działania aplikacji.
Taka sytuacja w konsekwencji wybitnie utrudnia lub wręcz uniemożliwia wykonanie integracji
oprogramowania ReCourt oraz Comarch CA z innymi komponentami systemu m.in. z nową
jednostką centralną, kamerami i mikrofonami.
Odwołujący podniósł, że ponadto wydłużenie terminu jest niezbędne ze względu na
konieczność wytworzenia wzmacniacza audio dla systemu nagłośnienia sali (pkt 3.1.1.10
załącznika nr 1 do umowy - opis przedmiotu zamówienia), karty audio (pkt. 3.1.1.1 ppkt 3 -
Interfejsy wejściowe i wyjściowe - Audio załącznika nr 1 do umowy - opis przedmiotu
zamówienia) oraz mikrofonu (pkt 3.1.1.3 mikrofony stacjonarne), które są dedykowanymi
rozwiązaniami, wymagającymi wytworzenia od podstaw. Na rynku nie istnieją gotowe
rozwiązania. Czas na ich wytworzenie, to przynajmniej 80 dni.
Odwołujący stwierdził, że zamawiający zaniechał wyznaczenia terminu składania ofert z
uwzględnieniem złożoności, specyfiki zamówienia i czasu potrzebnego na złożenie ofert.
Jednocześnie taka sytuacja predestynuje dotychczasowego wykonawcę - Comarch, który
zna własne rozwiązanie, zna kody źródłowe i dokumentację oprogramowania ReCourt i
Comarch CA. Jednocześnie wykonawca ten zna już wymagania zamawiającego i w czasie
kiedy odwołujący zmuszony jest do złożenia odwołania w celu uzyskania możliwości
uzyskania jakichkolwiek punktów w kryterium „Jakość zaproponowanego rozwiązania",
wykonawca ten może prowadzić od 31 marca 2017 r. konieczne ku temu prace
programistyczne, posiadając wszelkie potrzebne informacje.
Odwołujący wskazał, że wyznaczony termin na przeprowadzenie prezentacji stanowi, że
ocena ofert w określonych przez zamawiającego kryteriach oceny ofert jest iluzoryczna,
pozorna. Kryteria te, ze względów opisanych powyżej przy okazji zarzutu dotyczącego
oprogramowania ReCourt i Comarch CA przesądzają wynik postępowania na rzecz
wykonawcy Comarch. Powyższe stanowi naruszenie art 9a ust. 1 w zw. z art. 43 ust. 2 w zw.
z art. 7 ust. 1 ustawy P.z.p. alternatywnie art. 91 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy P.z.p.
W związku z powyższym odwołujący wniósł o zmianę s.i.w.z. i odpowiednio ogłoszenia o
zamówieniu:
I - w przypadku, gdy realizacja przedmiotu zamówienia ma się odnosić jedynie do wersji
oprogramowania ReCourt wersji 1.14:
a) poprzez zmianę terminu składania ofert w postępowaniu poprzez jego wydłużenie o 90
dni licząc od dnia dokonania zmiany s.i.w.z. polegającej na:
1) uzupełnieniu opisu przedmiotu zamówienia o kody źródłowe oprogramowania ReCourt
wraz ze wszystkimi modułami i programami i całą szczegółową dokumentację kodów
źródłowych oprogramowania ReCourt;
2) uzupełnieniu opisu przedmiotu zamówienia o kody źródłowe oprogramowania Comarch
CA oraz kompletną dokumentację kodów źródłowych oprogramowania Comarch CA,
3) alternatywnie zamiast pkt 2 - wydzieleniu funkcji wskazanych w żądaniu postawionym
przy zarzucie OPZ - KARTY PROCESOROWE do odrębnego postępowania;
alternatywnie do lit. a
b) poprzez zmianę w zakresie terminu prezentacji, w taki sposób, aby miała ona miejsce nie
wcześniej niż 3 miesiące po dniu składania ofert i nadanie brzmienia:
- pkt 18.1.2 ppkt 2 lit. c s.i.w.z. (str. 16): „ Wykonawca będzie zobowiązany, na pisemne
żądanie Zamawiającego, w terminie wyznaczonym przez Zamawiającego i nie krótszym niż
14 dni od wezwania oraz przypadającym nie wcześniej niż w terminie 3 miesięcy liczonym
od dnia składnia ofert do dostarczenia, złożenia urządzeń i przeprowadzenia ich prezentacji",
- pkt 18.1.2 ppkt 3 ppkt 1.1 SIWZ (str. 19): „Prezentacja zostanie przeprowadzona w
siedzibie Zamawiającego w terminie przez niego wyznaczonym, w okresie po otwarciu ofert,
a przed dokonaniem wyboru najkorzystniejszej oferty, przypadającym nie wcześniej niż w
terminie 3 miesięcy liczonym od dnia składnia ofert, o którym Zamawiający poinformuje
Wykonawcę, z co najmniej 14-dniowym wyprzedzeniem. Wykonawca zostanie
poinformowany osobnym pismem o miejscu i terminie. Kolejność przeprowadzania
prezentacji poszczególnych Wykonawców odbywać się będzie według kolejności składania
ofert".
II - w przypadku, gdy realizacja przedmiotu zamówienia ma się odnosić do wersji
oprogramowania ReCourt wersji 1.14 i 2.2 lub 2.2:
a) poprzez zmianę terminu składania ofert w postępowaniu poprzez jego wydłużenie o 120
dni licząc od dnia dokonania zmiany s.i.w.z. polegającej na:
1) uzupełnieniu opisu przedmiotu zamówienia o kody źródłowe oprogramowania ReCourt
wraz ze wszystkimi modułami i programami i całą szczegółową dokumentację kodów
źródłowych oprogramowania ReCourt;
2) uzupełnieniu opisu przedmiotu zamówienia o kody źródłowe oprogramowania Comarch
CA oraz kompletną dokumentację kodów źródłowych oprogramowania Comarch CA,
3) alternatywnie zamiast pkt 2) - wydzieleniu funkcji wskazanych w żądaniu postawionym
przy zarzucie OPZ - KARTY PROCESOROWE ,do odrębnego postępowania;
alternatywnie do lit. a)
b) poprzez zmianę w zakresie terminu prezentacji, w taki sposób, aby miała ona miejsce nie
wcześniej niż 4 miesiące po dniu składania ofert i nadanie brzmienia:
- pkt 18.1.2 ppkt 2 lit. c) SIWZ (str. 16): „Wykonawca będzie zobowiązany, na pisemne
żądanie Zamawiającego, w terminie wyznaczonym przez Zamawiającego i nie krótszym niż
14 dni od wezwania oraz przypadającym nie wcześniej niż w terminie 3 miesięcy liczonym
od dnia składnia ofert do dostarczenia, złożenia urządzeń i przeprowadzenia ich prezentacji",
- pkt 18.1.2 ppkt 3 ppkt 1.1 SIWZ (str. 19): „Prezentacja zostanie przeprowadzona w
siedzibie Zamawiającego w terminie przez niego wyznaczonym, w okresie po otwarciu ofert,
a przed dokonaniem wyboru najkorzystniejszej oferty, przypadającym nie wcześniej niż w
terminie 3 miesięcy liczonym od dnia składnia ofert, o którym Zamawiający poinformuje
Wykonawcę, z co najmniej 14-dniowym wyprzedzeniem. Wykonawca zostanie
poinformowany osobnym pismem o miejscu i terminie. Kolejność przeprowadzania
Prezentacji poszczególnych Wykonawców odbywać się będzie według kolejności składania
ofert".
Odwołujący podniósł, że zamawiający w pkt 18.1.2 ppkt 3 pkt 1.8 s.i.w.z. (str. 20)
wskazał, że: „Czas trwania prezentacji nie może przekroczyć czterech godzin z wyłączeniem
czasu przeznaczonego na dokonywanie ewentualnych zmian konfiguracyjnych lub naprawy
błędu. W przypadku wystąpienia błędu lub konieczności wykonania zmian konfiguracyjnych
Wykonawca może, celem usunięcia błędu lub dokonania zmian, poprosić o zatrzymanie
czasu prezentacji. Łączny czas trwania dokonywania takich zmian lub naprawy błędów nie
może przekroczyć jednej godziny. Po przekroczeniu czasu na prezentację, zadania, które
nie zostały wykonane w zadanym czasie zostaną uznane za niewykonane. Ponadto po
przekroczeniu czasu przeznaczonego na dokonywanie zmian konfiguracyjnych lub naprawy
błędów, nie będą mogły być wykonywane żadne dalsze zmiany, f.l.j". W trakcie wskazanych
4 godzin zamawiający zastrzegł wykonanie czynności, które nie powinny być pomieszczone
w ramach prezentacji wymagań gotowości. Powyższe dotyczy następujących czynności
opisanych w tabeli na str. 21 s.i.w.z. (scenariusz prezentacji):
1) pkt 1.1: „Prezentacja zgodności oznaczeń wszystkich urządzeń z oznaczeniami
zamieszczonymi w ofercie. Podczas prezentacji Zamawiający dokona weryfikacji zgodności
wszystkich urządzeń dostarczonych przez Wykonawcę na prezentację z ofertą Wykonawcy.
Zamawiający podczas prezentacji może żądać okazania kart katalogowych poszczególnych
urządzeń ",
2) pkt. 1.2: „Prezentacja zgodności wszystkich parametrów technicznych Zestawu urządzeń
technicznych na potrzeby prezentacji z -wymaganiami SIWZ. Prezentacja będzie
prowadzona w formie oględzin oferowanego zestawu urządzeń, udzielania przez
Wykonawcę odpowiedzi na pytania zadawane przez Zamawiającego, które będą miały na
celu weryfikację zgodności zaoferowanych urządzeń z wymaganiami SIWZ. Zamawiający
podczas prezentacji będzie żądać uruchomienia poszczególnych urządzeń, wyświetlenia
ekranów prezentujących parametry urządzeń, okazania kart katalogowych poszczególnych
urządzeń",
3) pkt. 1.3: „Weryfikacja zgodności zastosowanego sposobu połączeń kablowych Zestawu
urządzeń na potrzeby przeprowadzenia prezentacji z wymaganiami określonymi w punkcie
1.5 Procedury przeprowadzenia prezentacji.
Prezentacja będzie prowadzona w formie oględzin wykonanych połączeń kablowych
oferowanego zestawu urządzeń, udzielania przez Wykonawcę odpowiedzi na pytania
zadawane przez Zamawiającego, które będą miały na celu weryfikację zgodności
zastosowanych połączeń kablowych z wymaganiami zawartymi w punkcie 1.5 Procedury
przeprowadzenia prezentacji".
W ocenie odwołującego, czynności te ze swej natury powinny być elementem odrębnego
badania. Zamawiający może mieć nieuzasadnione wątpliwości, które skonsumują czas na
przeprowadzenie prezentacji. Ponadto wyjaśnienie wątpliwości i badanie oferty w
przedmiotowym zakresie jest często niezwykle czasochłonnym procesem, wymagającym
wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień, wyznaczenia odpowiedniego terminu i być
może złożenia stosownych oświadczeń/kart katalogowych producentów. Zupełnie one nie
przystają do formuły 4- godzinnej prezentacji. Powyższe stanowi naruszenie art. 25 ust.
1 pkt 2 ustawy w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy P.z.p.
Odwołujący wniósł o zmianę s.i.w.z., poprzez określenie, że czynności opisane w pkt
1.1,1.2,1.3 w tabeli na str. 21 s.i.w.z. (scenariusz prezentacji) będą przedmiotem odrębnej
prezentacji trwającej 3 godziny.
W odpowiedzi z dnia 24 kwietnia 2017 roku zamawiający wniósł o oddalenie odwołania w
części, w której Zamawiający nie uwzględnił zarzutów, zgodnie ze zmianą treści SIWZ
dokonaną w dniu 24.04.2017 r. z uwagi na bezzasadność podniesionych zarzutów oraz
złożonych wniosków w tym zakresie oraz o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z
dokumentów zawartych w dokumentacji postępowania na okoliczności wskazane w
uzasadnieniu.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 22 ust.1b pkt 3 w zw. z art. 22 ust. 1a w zw.
z art. 22d ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy P.z.p., zamawiający podniósł, że chybione są
zarzuty odwołującego odnośnie opisu sposobu oceny spełniania warunków udziału w
postępowaniu w zakresie zdolności technicznej, w tym posiadanych zasobów osobowych. W
ocenie zamawiającego, odwołujący w sposób nieuzasadniony kwestionuje wymóg
wskazania w wykazie osób na stanowisku Kierownika projektu co najmniej jednej osoby
posiadającej wykształcenie wyższe, która w ciągu ostatnich 5 lat pełniła rolę kierownika
projektu w realizacji co najmniej 1 projektu (zakończonego i odebranego przez zlecającego)
dotyczącego zaprojektowania i wdrożenia systemu informatycznego o wartości minimum 50
mln zł brutto wskazując na jego rzekomą nieproporcjonalność w stosunku do przedmiotu
udzielanego zamówienia.
Zamawiający wskazał, że wymóg posiadania co najmniej jednego eksperta o wyżej
wskazanych kwalifikacjach w pełni koresponduje z zakresem zamówienia, zaś sama wartość
projektu, przy realizacji którego Kierownik projektu był zaangażowany, jest zdecydowanie
niższa od przyjętej szacunkowej wartości zamówienia. Zamawiający oczekuje zatem od
wykonawców, aby dysponowali osobą mającą doświadczenie w wykonaniu zamówienia o
mniejszej skali niż udzielane obecnie, co w żadnym przypadku nie może być uznane za
wymóg zbyt nieproporcjonalny.
W ocenie zamawiającego, nieuprawnione i nieodpowiadające prawdzie jest również
twierdzenie odwołującego, jakoby w okresie ostatnich pięciu lat zrealizowano niewiele
przetargów o wartości 50 mln zł, co rzekomo implikuje wąski krąg osób spełniających
omawiany wymóg. Zamawiający zauważył, że w oparciu o powszechnie dostępne informacje
zgromadzone na prowadzonym przez Ministerstwo Rozwoju portalu „Mapa dotacji UE", w
okresie tym zrealizowano co najmniej 46 projektów informatycznych o wartości powyżej 50
mln zł.
Lp Tytuł projektu Nazwa beneficjenta Wartość projektu
1. Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i
Udostępniania Zasobów Cyfrowych o Zdarzeniach
Medycznych
Centrum Systemów
Informacyjnych Ochrony
Zdrowia
712 640 000,00 z!
2. Internet Dia Mazowsza Samorząd Województwa
Mazowieckiego
452 792 028,60 zł
3. Budowa Wielkopolskiej Sieci
Szerokopasmowej
Wielkopolska Sieć
Szerokopasmowa Spółka
Akcyjna
410 439 349,55 zł
4. Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej -
województwo lubelskie
Województwo Lubelskie 385 084 244,27 zt
5. Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej -
województwo warmińsko-mazurskie
Województwo Warmińsko-
Mazurskie
326 605 288,27 zł
6. Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej -
województwo podkarpackie
Samorząd Województwa
Podkarpackiego
(Województwo
Podkarpackie)
322 011630,55 zł
7. Informatyczny system osłony kraju przed
nadzwyczajnymi zagrożeniami.
Krajowy Zarząd Gospodarki
Wodnej
299 976 767,03 zł
8. pi.ID Ministerstwo Cyfryzacji 294 026 962,00 zł
9.
Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej -
województwo podlaskie
Województwo Podlaskie 250 751 373,67 zł
Likwidacja obszarów wykluczenia Województwo Dolnośląskie 214 252 457,10 zł
Lp Tytuł projektu Nazwa beneficjenta Wartość projektu
informacyjnego i budowa dolnośląskiej sieci
szkieletowej
11. Infrastruktura e-Usług Resortu Finansów Ministerstwo Finansów 209 580 000,00 zł
12. Konsolidacja i centralizacja systemów celnych i
podatkowych
Ministerstwo Finansów 201 633 298,23 zł
13. Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej -
województwo świętokrzyskie
Województwo
Świętokrzyskie.
200 728 908,93 zł
14. Małopolska Sieć Szerokopasmowa Małopolska Sieć
Szerokopasmowa sp. z o.o.
192 331 600,65 zł
15. Wdrożenie protokołu elektronicznego w
prawach cywilnych i wykroczeniowych
Minister Sprawiedliwości 191 159 457,71 zł
16. Georeferencyjna Baza Danych Obiektów
Topograficznych (GBDOT) wraz z krajowym
systemem zarządzania
Główny Geodeta Kraju 176 200 000,00 zł
17. System Informatyczny Powiadamiania
Ratunkowego
Minister Administracji i
Cyfryzacji
168 809 717,14 zł
18. Ogólnopolska sieć teleinformatyczna na
potrzeby obsługi numeru alarmowego 112
Ministerstwo Spraw
Wewnętrznych
165 000 000,00 zł
19. Program e-Cło Ministerstwo Finansów 164 825 180,10 zł
20. Platforma Usług Elektronicznych dla klientów
ZUS(PUE)
Zakład Ubezpieczeń
Społecznych
157 045 409,00 zł
21. Rozwój systemu informatycznego ZUS
wspomagającego udostępnianie e-usług
Zakład Ubezpieczeń
Społecznych
152 195 554,15 zł
22. Wdrożenie zaawansowanych usług B2B
świadczonych w formule SaaS obejmujących
przechowywanie, przetwarzanie i analizę tzw.
dużych danych
PURE SYSTEMS SPÓŁKA Z
OGRANICZONĄ
ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ
151 108 250,22 zł
23. Śląska Karta Usług Publicznych Komunikacyjny Związek
Komunalny Górnośląskiego
Okręgu Przemysłowego
142 588 234,08 zł
24. Szerokopasmowe lubuskie - budowa sieci
szkieletowo-dystrybucyjnej na terenie białych plam
w województwie lubuskim
Orange Polska S.A. 141 710 121,93 zł
25. Geoportal 2 Główny Geodeta Kraju 128 060 031,60 zł
26. Szerokopasmowe pomorskie - budowa sieci
szkieletowo - dystrybucyjnej na terenie
województwa pomorskiego
Orange Polska Spółka
Akcyjna
127 999 248,64 zł
27. e-Podatki Minister Finansów 123 382 915,66 zł
28. ePUAP2 Ministerstwo Administracji i
Cyfryzacji
118 523 616,05 zł
29. E-zdrowie dla Mazowsza Samorząd Województwa
Mazowieckiego
111 485 984,82 zł
30. System Informacyjny Statystyki Publicznej (SISP) Główny Urząd Statystyczny 106 400 000,00 zł
31. Zapewnienie Internetu szerokopasmowego na
terenie wybranych miejscowości województwa
wielkopolskiego II
INEAS.A, 101 475 415,20 zł
32. PSeAP - Podkarpacki System e-Administracji
Publicznej (projekt kluczowy)
Województwo Podkarpackie 98 669 024,00 zł
33. Zintegrowana, wielousługowa platforma
komunikacyjna Policji z funkcją e-Usług dla
obywateli i przedsiębiorców.
Ministerstwo Spraw
Wewnętrznych i
Administracji
98 570 000,00 zł
34. e-Usługi e-Organizacja - pakiet rozwiązań Województwo Kujawsko- 89 032 245,83 zł
Lp Tytuł projektu Nazwa beneficjenta Wartość projektu
informatycznych dla jednostek
organizacyjnych województwa kujawsko-
pomorskiego
Pomorskie
35. e-Deklaracje 2 Minister Finansów 85 067 397,38 zł
36. Wdrażanie elektronicznych usług dla ludności
województwa podlaskiego - część II, administracja
samorządowa
Województwo Podlaskie 83 575 856,64 zł
37. Budowa Platformy e-Budżetu Minister Finansów 82 311 917,10 zł
38. System Informacyjny Statystyki Publicznej - 2 (SISP-
2)
Główny Urząd Statystyczny 81 556 915,88 zł
39. ZSIN - Budowa zintegrowanego systemu
informacji o nieruchomościach - Faza 1
Główny Geodeta Kraju 72 441 000,00 zł
40. Regionalna platforma informacyjna dla mieszkańców
i samorządów Dolnego Śląska e-Dolny Śląsk
Województwo Dolnośląskie 64 623 512,00 zł
41. Podkarpacki System Informacji Medycznej PSIM
(projekt kluczowy)
Województwo Podkarpackie 60 222 341,46 zł
42. Podlaski System Informacyjny e-Zdrowie Województwo Podlaskie 58 554 096,45 zł
43. „Rozwój elektronicznej administracji w
samorządach województwa mazowieckiego
wspomagającej niwelowanie dwudzielności
potencjału województwa"
Samorząd Województwa
Mazowieckiego
57 400 000,00 zł
44. Platforma udostępniania on-line przedsiębiorcom
usług i zasobów cyfrowych rejestrów medycznych
Centrum Systemów
Informacyjnych Ochrony
Zdrowia
53 263 000,00 zł
45. Budowa nadbużańskiej szerokopasmowej sieci
dystrybucyjnej - realizacja 1 i 1! etapu
Gmina Drohiczyn 52 566 981,99 zł
46. Wdrożenie systemu digitalizacji akt postępowań
przygotowawczych oraz utworzenie lokalnych i
centralnego repozytorium akt w postaci cyfrowej
w powszechnych jednostkach organizacyjnych
prokuratury
Prokuratura Generalna 52 505 726,43 zł
Zamawiający stwierdził, że na podstawie tych danych można przyjąć również
założenie, że tylko w Polsce na rynku dostępnych jest co najmniej kilkudziesięciu
specjalistów, którzy spełniają postawiony warunek (należy też założyć, że w przypadku
chociażby wymienionych wyżej 46 różnych projektów zaangażowanych było dwóch
Kierowników projektu - po stronie wykonawcy jak i zamawiającego). Powyższe zestawienie
uwzględnia jedynie projekty objęte dofinansowaniem ze środków Unii Europejskiej i pomija
zamówienia publiczne nieobjęte dofinansowaniem, jak i liczne przedsięwzięcia w sektorze
prywatnym. Tak duża liczba zrealizowanych w Polsce projektów wdrożeniowych o wartości
50 mln złotych pozwala przyjąć, że możliwe jest nawiązanie współpracy z kierownikiem
projektu o wymaganych kwalifikacjach i w żaden sposób warunek ten nie jest
nieproporcjonalny. Co więcej, możliwe jest również zatrudnienie specjalisty spoza Polski.
Zamawiający podniósł bezzasadność zarzutów dotyczących OPZ - brak kodów
źródłowych oraz dokumentacji RECourt. Podkreślił, że że przygotowanie prezentacji nie
polega na dostosowaniu oprogramowania RECourt do zaoferowanych urządzeń, ale
zaoferowanie urządzeń zgodnych z wymaganiami oprogramowania RECourt.
Zamawiający wręcz wyklucza modyfikacje samego oprogramowania RECourt na potrzeby
prezentacji i z tego powodu nie udostępniał kodów źródłowych.
Zamawiający uznał jednak, że skoro przekazanie kodów źródłowych może pomóc
odwołującemu złożyć dobrą ofertę, to dokona odpowiedniej zmiany w s.i.w.z. i spełni żądanie
wykonawcy w tym zakresie jakim to jest możliwe - tj. oprogramowania RECourt.
Zamawiający podniósł bezzasadność zarzutów dotyczących OPZ – wersja
oprogramowania
Zamawiający stwierdził, że wbrew twierdzeniom odwołującego, jakoby z dokumentacji
nie wynikało, która wersja oprogramowania będzie przedmiotem zamówienia oraz na jakiej
wersji oprogramowania należy przeprowadzić prezentację, to należy zauważyć, że kwestie te
zostały w s.i.w.z. już wystarczają jednoznacznie rozstrzygnięte. Niezależnie od tego
zamawiający dokonał zmiany treść s.i.w.z., która obecne jasno wskazuje, że;
1) przedmiotem zamówienia będzie najnowsza dostępna wersja oprogramowania
RECourt oraz
2) prezentacja może być wykonana na dowolnej wybranej przez Wykonawcę wersji
oprogramowania RECourt.
Zamawiający podniósł bezzasadność zarzutów dotyczących OPZ – brak
dokumentacji. W jego ocenie, błędnie twierdzi odwołujący, jakoby do s.i.w.z. nie została
załączona następująca dokumentacja;
1) dokument RECourt Services - dokumentacja użytkownika,
2) RECourt Services - dokumentacja administratora,
Zamawiający zauważył, że w przekazanej w dniu 5 kwietnia 2017 r. dokumentacji
dokumenty te znajdowały się w plikach o ścieżce dostępu „\2.Dokumentacja
eksploatacyjna\ReCourt 2.0 - Dokumentacja Administratora.pdf" oraz „\2.Dokumentacja
eksploatacyjna\ReCourt 2.0 - Instrukcja Uzytkownika-ReCourt.pdf, w związku z czym
żądanie Odwołującego w tym zakresie jest bezzasadne.
Zamawiający podniósł bezzasadność zarzutów dotyczących OPZ – karty
procesorowe. Stwierdził, że udostępnienie kodów źródłowych jest niemożliwe, bowiem
zamawiający nie jest w ich posiadaniu. Obecnie zamawiający wykorzystuje rozwiązanie
Comarch CA na podstawie nabytej licencji, a tym samym nie posiada również wnioskowanej
przez odwołującego dokumentacji kodów źródłowych,
Jednakże według wiedzy zamawiającego integracja oferowanego przez
odwołującego rozwiązania z systemem Comarch CA nie wymaga posiadania przez
odwołującego kodów źródłowych - system jest otwarty na integrację z nowym
oprogramowaniem pośredniczącym kart oraz w posiadanej przez zamawiającego wersji
zapewnia już obszerną listę zgodności oprogramowania w tym zakresie (por. pkt 5.5. niżej).
System Comarch CA to rozwiązanie umożliwiające pełną implementację opartą o
infrastrukturę Klucza Publicznego (PKI). Ponadto zamawiający wskazał, że architektura
wykorzystywanej w organizacji zamawiającego infrastruktury klucza publicznego została
opisana szeroko w publicznie dostępnej dokumentacji opublikowanej przez zamawiającego
w ostatnich latach co najmniej w kilku postępowaniach przetargowych w tym np. w dostępnej
na stronie internetowej zamawiającego dokumentacji postępowania z 2016 r, pn. „Dostawa i
instalacja licencji dla nazwanych użytkowników systemu do wydawania i obsługi
bezpiecznego podpisu elektronicznego na potrzeby sądów powszechnych" zawierającej
pełny opis aktualnej infrastruktury PKI zamawiającego. Jednakże dla wyeliminowania
wszelkich wątpliwości w tym zakresie zamawiający zdecydował dołączyć opis powyższej
architektury również do dokumentacji niniejszego postępowania. Ponadto system Comarch
CA, jako produkt oferowany przez producenta na rynku, jest opisany również na stronie
internetowej producenta.
Zamawiający stwierdził, że wykorzystanie nazwy oprogramowania Comarch CA nie
dotyczy nabywanego systemu (przedmiotu zamówienia), ale opisu środowiska obecnego,
będącego w posiadaniu zamawiającego, z którym dostarczany system ma być zintegrowany.
Tym samym trudno wywodzić, że precyzyjne i obiektywne wskazanie przez zamawiającego
systemu, którego licencje posiada w jakikolwiek sposób ogranicza konkurencję. Ponadto
należy stwierdzić, że wskazanie systemów posiadanych przez zamawiającego, z którymi
nabywany system musi się integrować jest powszechną praktyką i w zdecydowanej
większości przypadków zamawiający nie posiadają kodów źródłowych używanych systemów
(tak też jest w tym przypadku), a mimo to nie stanowi to przeszkody dla skutecznego
składania ofert przez wykonawców.
Lista kart zgodnych z Comarch CA według wiedzy zamawiającego nie jest listą o
charakterze poufnym. Gdyby wykonawca wystąpił do producenta systemu Comarch CA, to
wówczas uzyskałby wymagane dane w tym zakresie. Zamawiający wskazał listę zgodności
systemu Comarch CA dot. obsługiwanego obecnie oprogramowania pośredniczącego kart
(które również publikowane były już uprzednio wielokrotnie w postępowaniach prowadzonych
przez Zamawiającego):
• Microsoft Enhanced Cryptographic Provider v1.0,
• RSA Sign-on Manager CSP,
• Gemplus GemSAFE Card CSP,
• Aladdin - eToken Base Cryptographic Provider,
• Protector CSP,
• Siemens Card APi CSP,
• SafeSign Standard Cryptographic Service Provider,
• crypto3 CSP,
• eToken Base Cryptographic Provider,
• Comarch SmartCard CSP.
Odnosząc się do żądania wydzielenia do odrębnego postępowania wybranych
cech/wymagań zdefiniowanych dla kart procesorowych, zamawiający stwierdził, że
sugerowany przez odwołującego kierunek zmian nie jest możliwy do realizacji przez
zamawiającego, gdyż tworzy krytyczne ryzyka dla skutecznej realizacji całego projektu,
którego karty procesorowe są integralną częścią. Wydzielenie wskazanej przez
odwołującego części przedmiotu zamówienia do odrębnego powstępowania nie jest możliwe
ze względu na jego ścisłe i istotne powiązanie z pozostałymi pozycjami przedmiotu
zamówienia.
Zamawiający podniósł bezzasadność zarzutów dotyczących OPZ - urządzenie typu
All-ln-One. W ocenie zamawiającego, nieprawdziwe jest twierdzenie odwołującego, jakoby
na rynku występowało tylko jedno urządzenie spełniające (i to nie wszystkie) wymagania
OPZ dla urządzenia typu All-ln- One (modei A), tj, MSI PRO 20 6M, Zamawiający
zidentyfikował na rynku trzy modele A!0 (modei A) i potwierdził spełnienie przez te
urządzenia wymagań zdefiniowanych w pkt. 3.1.1.5.
Zamawiający podniósł bezzasadność zarzutów odnośnie terminu prezentacji. W jego
ocenie, jeżeli odwołujący kwestionuje przewidziany czas na przeprowadzenie prezentacji
(cztery godziny), to należy zwrócić uwagę, że nie podano żadnych argumentów za tym, że
czas ten jest zbyt krótki (za wyjątkiem kwestii sprawdzenia urządzeń). Nie wskazano
również, jaki czas zdaniem odwołującego byłby właściwy, a więc jakie jest jego żądanie w tej
kwestii. Dotychczasowe doświadczenie zamawiającego i biorących udział w innych
postępowaniach wykonawców dowodzi, że za każdym razem czas 4 godzin na prezentację
był wystarczający (w pierwszych postępowaniach były to nawet trzy godziny). Niezależnie od
tego zamawiający postanowił wydzielić, odrębną pulę czasu przeznaczoną na sprawdzenie
cech urządzeń. W ocenie zamawiającego, zarzut w tym zakresie jest więc bezzasadny, gdyż
kwestionowana procedura była wielokrotnie sprawdzana w praktyce,
Jeżeli zaś chodzi o niejednoznaczność terminu przeprowadzenia prezentacji,
zamawiający wskazał, że pkt 18.1.2. ppkt 2 lit. c s.i.w.z. wyraźnie wskazuje, że wykonawca
jest zobowiązany do jej wykonania w terminie 14 dni od chwili otrzymania stosownego
wezwania, chyba że z treści zawiadomienia wynikałby termin dłuższy (pkt 18.1.2 ppkt 2 lit, c.
s.i.w.z.). Treść specyfikacji jasno zatem wskazuje, że wykonawcy muszą być przygotowani
do przeprowadzenia prezentacji w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania, jakkolwiek
zamawiający zastrzega sobie możliwość wydłużenia tego terminu, co jest przede wszystkim
korzystne dla wykonawców, a wobec czego ciężko też stwierdzić, w jaki sposób omawiane
postanowienie narusza interes odwołującego.
W ocenie zamawiającego, odwołujący bezzasadnie kwestionuje 14-dniowy termin na
przeprowadzenie prezentacji, podnosząc, że przygotowanie do niej zajmie znacznie więcej
czasu - 90 dni przy założeniu posiadania kodów źródłowych. Zarzut ten jest całkowicie
bezpodstawny, gdyż przede wszystkim terminu przygotowania prezentacji nie można liczyć
od dnia otwarcia ofert, ale od daty przekazania s.i.w.z., bowiem już zostały wykonawcom
przekazane informacje i wymogi dotyczące prezentacji. Ponieważ przygotowanie prezentacji
zawiera się w przygotowaniu oferty, stąd należy przyjąć, że wyniesie on co najmniej 53 dni, a
w praktyce można przyjąć, że będzie jeszcze dłuższy. Na okres ten składa się bowiem: 39
dni (termin na składanie ofert liczony od dnia publikacji s.i.w.z.) + okres pomiędzy otwarciem
ofert i wystosowaniem wezwania do przedstawienia prezentacji + co najmniej 14 dni, co
łącznie daje wspomniane 53 dni bez uwzględniania okresu pomiędzy otwarciem ofert, a
skierowaniem wezwań. Czas ten należy uznać za wystarczający, gdyż przecież zadanie
jakie postawiono przed wykonawcą nie polega na napisaniu bibliotek od podstaw, ale
dostosowanie istniejących sterowników (o ile to konieczne), aby zapewnić poprawne
funkcjonowanie oprogramowania RECourt. W tym zakresie należy podkreślić, że podobna
procedura obowiązywała w przypadku poprzednich postępowań (początkowo 7 dni na
przygotowanie prezentacji, a później wydłużono termin ten do 14 dni) i została ona
zweryfikowana pozytywnie w praktyce (np. w prowadzonym wcześniej postępowaniu na
„Dostawę i wdrożenie systemu cyfrowej rejestracji przebiegu rozpraw sądowych w sądach
powszechnych", nr. ref. B0F-II-371O 38/14, w którym złożono 4 oferty). W tym kontekście
zamawiający zaznaczył, że musi zrealizować projekt w ściśle określonym czasie,
wynikającym z umowy o dofinansowanie, w związku z czym wszelkie nieuzasadnione
przedłużenia terminu realizacji stanowią poważne ryzyko dla terminowej realizacji projektu,
co może wiązać się z utratą uzyskanego wsparcia finansowego ze środków UE.
W ocenie zamawiającego, nie zasługuje również na uwzględnienie argument
dotyczący konieczności wydłużenia terminu realizacji ze względu na konieczność
opracowania dedykowanego systemu nagłośnienia. Po pierwsze korzystanie z
dedykowanego urządzenia wcale nie jest przesądzone, gdyż jak wykazano istnieją gotowe
rozwiązania, spełniające postawione wymogi:
• Urządzenie 1 - 3 x moduł APART CONCEPT1T,
• Urządzenie 2 - 2 x moduł Moncor B FCS 6051,
• Urządzenie 3 - 2 x moduł Ashly nXe 3.04, 2x moduł Protea DSP Matrix Processors,
• Urządzenie 4 - 3 x moduł Powersoft Duecanali 5204,
• Urządzenie 5 - oferta firmy STB. Dowód: karty produktów.
Zamawiający stwierdził, że nawet gdyby założyć, że konieczne jest tu stworzenie
urządzenia dedykowanego, to wówczas należy stwierdzić, że wskazany przez odwołującego
czas 80 dni na stworzenie prototypu jest terminem wydłużonym w sposób zupełnie
nieuzasadniony i nie znajdującym oparcia w obiektywnie istniejących możliwościach
technicznych. Istnieje bowiem wiele gotowych schematów tworzenia tego typu urządzeń z
gotowych części, co przy sprawnej i profesjonalnej organizacji pracy pozwala na stworzenie
takiego prototypu w obecnie przyjętym terminie,
Zamawiający poinformował, że ponieważ odwołujący kwestionuje obecny wymóg,
zgodnie z którym w ramach 4-godzinnej prezentacji konieczne będzie dokonanie badania
urządzeń, a które jego zdaniem powinno być wydzielone do odrębnej weryfikacji, to
zamawiający postanowił wprowadzić w treści pkt 18.1.2 s.i.w.z. następujące zmiany:
1.7 Wykonawca zobowiązany jest do udzielania Zamawiającemu wszelkich wyjaśnień
umożliwiających zbadanie, czy oferowane urządzenia posiadają wymagane cechy
techniczne i funkcjonalne (w tym prezentując funkcjonalne odpowiednie karty
urządzeń) - w przeciągu 1 godziny prezentacji.
1.8 Czas trwania prezentacji nie może przekroczyć pięciu godzin z wyłączeniem czasu
przeznaczonego na dokonywanie ewentualnych zmian konfiguracyjnych lub naprawy błędu
oraz wyjaśnień, o których mowa w punkcie 1.7. W przypadku wystąpienia błędu lub
konieczności wykonania zmian konfiguracyjnych Wykonawca może, celem usunięcia błędu
lub dokonania zmian, poprosić o zatrzymanie czasu prezentacji. Łączny czas trwania
dokonywania takich zmian lub naprawy błędów nie może przekroczyć jednej godziny. Po
przekroczeniu czasu na prezentację, zadania, które nie zostały wykonane w zadanym czasie
zostaną uznane za niewykonane. Ponadto po przekroczeniu czasu przeznaczonego na
dokonywanie zmian konfiguracyjnych lub naprawy błędów, nie będą mogły być wykonywane
żadne dalsze zmiany.
W przypadkach losowych (np. awaria zasilania, awaria sieci logicznej) czasokres usunięcia
awarii nie jest wliczany do czasu prezentacji, Z tego tytułu Zamawiający zastrzega możliwość
przedłużenia terminu prezentacji.
Zamawiający podniósł bezzasadność zarzutów odnośnie użycia znaków
towarowych. W jego ocenie błędnie wywodzi odwołujący w treści odwołania, jakoby treść
OPZ naruszała również art. 29 ust. 2 i 3 P.z.p. poprzez przyjęcie wymogów utrudniających
uczciwą konkurencję. Zamawiający ograniczony jest już obecnie posiadanym
oprogramowaniem, co w sposób oczywisty determinuje jego oczekiwania odnośnie
przedmiotu obecnie udzielonego zamówienia.
Zamawiający podniósł, że nie naruszył również art. 29 ust. 3 ustawy P.z.p. Z nazwą
własną oprogramowania „RECourt" nie można powiązać żadnego z przypadków
wspomnianych w art. 29 ust. 3 ustawy P.z.p., tj: znaku towarowego, patentu, pochodzenia,
źródła lub szczególnego procesu. W szczególności „RECourt" nie jest zastrzeżonym
znakiem towarowym, na co wskazuje wyszukiwarka znaków towarowych dostępna na stronie
https://www.tmdn.org. Nazwa „RECourt" jest nazwą systemu użytkowanego przez
zamawiającego, który nie jest przedmiotem obrotu gospodarczego, gdyż ze swojej natury
może być wykorzystywany wyłącznie w ramach wymiaru sprawiedliwości. Dla wykonawców
jasne powinno być, że użycie w treści s.i.w.z. nazwy używanego systemu ma na celu
wskazanie, z jakim oprogramowałem mają być zgodne rozwiązania oferowane przez
wykonawców. W żaden zaś sposób nie doszło do określenia przedmiotu zamówienia w ten
sposób, że wykonawcy zostają zobowiązani do dostarczenia oprogramowania konkretnego
producenta, a właśnie w tym przypadku należałoby rozważać kwestię równoważności.
Zamawiający zwrócił uwagę, że w odniesieniu do systemu Comarch CA jest w
posiadaniu jedynie licencji wskazanego oprogramowania, nie przysługują mu autorskie
prawa majątkowe i nie posiada kodów źródłowych wskazanego oprogramowania. Powyższe
dowodzi, że błędne jest stanowisko odwołującego odnośnie dyskryminującego charakteru
OPZ, co ma prowadzić do rzekomego naruszenia art. 29 ust. 2 i 3 ustawy P.z.p.
Odwołujący w piśmie procesowym z dnia 28 kwietnia 2017 roku cofnął zarzut
dotyczący wersji Recourt na posiedzeniu w dniu 9 maja 2017 roku oświadczył, że cofa zarzut
dot. kodów źródłowych, podtrzymuje natomiast argumentację zawartą przy tym zarzucie
gdyż jest ona aktualna w zakresie czasu prezentacji. Cofnął również zarzut dot. urządzenia
All-in-one.
Do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego przystąpili wykonawcy
NEWIND Spółka Akcyjna we Wrocławiu, Asseco Data Systems Spółka Akcyjna w Gdyni,
Komputronik Biznes Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Poznaniu. Przystępujący
Asseco Data Systems SA poparł stanowisko odwołującego. Przystępujący NEWIND SA i
Komputronik Biznes Sp. z o.o. nie byli obecni na rozprawie. Izba ustaliła, że o terminie
posiedzenia i rozprawy zostali powiadomieni prawidłowo.
Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego przystąpił wykonawca
Comarch Polska Spółka Akcyjna w Krakowie. Przystępujący poparł stanowisko
zamawiającego i wniósł o oddalenie odwołania.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie jest zasadne w zakresie zarzutu naruszenia art. 22 ust.1b pkt 3 w zw. z
art. 22 ust. 1a w zw. z art. 22d ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy P.z.p.
W pozostałym zakresie odwołanie jest bezzasadne i podlega oddaleniu.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, że odwołujący jest uprawniony do korzystania ze
środków ochrony prawnej w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy P.z.p.
Odnosząc się do zarzutu ustalenia warunku w zakresie doświadczenia kierownika
projektu w sposób nadmierny i niezgodny z zasadą proporcjonalności, Izba stwierdziła, co
następuje:
Zamawiający ustanowił warunek w zakresie doświadczenia kierownika projektu w
sposób następujący:
„W ciągu ostatnich 5 lat pełnił rolę kierownika projektu w realizacji co najmniej 1
projektu (zakończonego i odebranego przez zlecającego) dotyczącego zaprojektowania i
wdrożenia systemu informatycznego o wartości minimum 50 000 000,00 złotych brutto”.
W myśl art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy P.z.p., o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu, o ile zostały one określone
przez zamawiającego w ogłoszeniu o zamówieniu lub w zaproszeniu do potwierdzenia
zainteresowania. Zgodnie z ust. 1a, zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu
oraz wymagane od wykonawców środki dowodowe w sposób proporcjonalny do przedmiotu
zamówienia oraz umożliwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania
zamówienia, w szczególności wyrażając je jako minimalne poziomy zdolności. Po myśli ust.
1b pkt 3, warunki mogą dotyczyć zdolności technicznej lub zawodowej. Ze wskazanymi
przepisami koreluje przepis § 2 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca
2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w
postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz. U. poz. 1126), zgodnie z którym, w celu
potwierdzenia spełniania przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów
selekcji dotyczących zdolności technicznej lub zawodowej zamawiający może żądać wykazu
dostaw lub usług wykonanych, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych również
wykonywanych, w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert albo
wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres prowadzenia
działalności jest krótszy – w tym okresie, wraz z podaniem ich wartości, przedmiotu, dat
wykonania i podmiotów, na rzecz których dostawy lub usługi zostały wykonane, oraz
załączeniem dowodów określających czy te dostawy lub usługi zostały wykonane lub są
wykonywane należycie, przy czym dowodami, o których mowa, są referencje bądź inne
dokumenty wystawione przez podmiot, na rzecz którego dostawy lub usługi były
wykonywane, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych są wykonywane, a jeżeli z
uzasadnionej przyczyny o obiektywnym charakterze wykonawca nie jest w stanie uzyskać
tych dokumentów – oświadczenie wykonawcy; w przypadku świadczeń okresowych lub
ciągłych nadal wykonywanych referencje bądź inne dokumenty potwierdzające ich należyte
wykonywanie powinny być wydane nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu
składania ofert albo wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu.
Przepisy ustawy P.z.p. nie definiują pojęcia „warunki udziału w postępowaniu”. W
następstwie zastosowania wykładni językowej należy stwierdzić, iż pod tym pojęciem należy
rozumieć wszelkie okoliczności faktyczne lub prawne, od istnienia albo nieistnienia których
uzależniona jest możliwość uczestniczenia wykonawcy w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego, a tym samym ubiegania się o przedmiotowe zamówienie. Warunek
posiadania niezbędnej wiedzy i doświadczenie należy do tzw. „warunków pozytywnych”
rozumianych jako kwalifikacja podmiotowa wykonawcy dająca gwarancję należytego
wykonania zamówienia publicznego.
Rolę i znaczenie warunków udziału w postępowaniu potwierdza w swoim
orzecznictwie wielokrotnie Krajowa Izba Odwoławcza. W uzasadnieniu do wyroku z dnia 19
maja 2011r. (sygn. akt KIO 978/11) Izba wskazała, że „(…) ustalenie warunków udziału w
postępowaniu, w tym opisu oceny sposobu spełniania tych warunków jest jedną z
najważniejszych czynności zamawiających, którzy zobowiązani są do określenia tych
warunków w sposób dostatecznie jasny i precyzyjny, by zarówno wykonawcy zainteresowani
udziałem w postępowaniu jak i sami zamawiający dokonując oceny spełniania tych
warunków mogli ją przeprowadzić na zasadzie zerojedynkowej (inaczej określanej jako
zasada „spełnia – nie spełnia”). W oczywisty sposób warunki udziału w postępowaniu
ustalone przez zamawiających i wymagane przez nich dokumenty, wpływają na krąg
wykonawców, który może się ubiegać o zamówienie – zawężając go w mniejszym lub
większym stopniu, co jest dopuszczalne w granicach wyznaczonych wymaganie przepisu art.
22 ust. 4 wskazującego na konieczność powiązania i proporcjonalności opisu sposobu
dokonania oceny spełniania tych warunków z przedmiotem zamówienia. Na zamawiających
ciąży przy tym obowiązek zapewnienia by te warunki podmiotowe pozwalały na wyłonienie
wykonawcy dającego rękojmię należytego wykonania zamówienia, nie naruszając przy tym
zasady równego traktowania wykonawców czy zasady uczciwej konkurencji. Jednocześnie z
uwagi na obowiązującą zasadę pisemności, opis sposobu dokonania oceny spełniania
warunków udziału w postępowaniu, oraz dokumenty żądane w tym celu muszą zostać w
sposób wyczerpujący, jasny i precyzyjny opisany przez zamawiających w dokumentach
postępowania udostępnionych potencjalnym wykonawcom, gdyż z uwagi na zasadę
równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji, przy ich interpretowaniu należy
stosować literalną wykładnię odpowiednich postanowień SIWZ lub ogłoszenia o zamówieniu,
co zapobiega jakiejkolwiek uznaniowości zamawiających na etapie oceny ich spełniania
przez wykonawców, którzy przystąpili już do udziału we wszczętym postępowaniu (…)”.
Ustawodawca określił, iż zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu oraz
wymagane od wykonawców środki dowodowe w sposób proporcjonalny do przedmiotu
zamówienia oraz umożliwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania
zamówienia, w szczególności wyrażając je jako minimalne poziomy zdolnością.
Zasada proporcjonalności oznacza, że opisane przez zamawiającego warunki udziału
w postępowaniu muszą być uzasadnione wartością zamówienia, charakterystyką, zakresem,
stopniem złożoności lub warunkami realizacji zamówienia. Nie powinny także ograniczać
dostępu do zamówienia wykonawcom dającym rękojmię należytego jego wykonania. Jak
podkreśla Izba w wyroku z dnia 8 marca 2013 roku (sygn. akt KIO 426/13), obowiązkiem
zamawiającego przy kształtowaniu wymagań stawianych wykonawcom jest nie tylko
odniesienie się do przedmiotu zamówienia, ale też ocena sytuacji rynkowej.
Na konieczność przestrzegania zasady proporcjonalności zwracał również uwagę
Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z 23 grudnia 2009 r. w sprawie Serrantoni Srl
i Consorzio stabile edili Scrl przeciwko Comune di Milano (C-376/08), w którym wskazał, że
przy określaniu, jacy wykonawcy nie mogą wziąć udziału w postępowaniu, niezbędne jest
zachowanie zasady proporcjonalności, a więc ograniczania konkurencji gwarantowanej w
Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską w stopniu jak najmniejszym i jedynie
niezbędnym dla osiągnięcia celów. W wyroku z 27 października 2005 r. w sprawie Contse
SA przeciwko Instituto Nacional de Gestion Sanitaria (C-234/03) orzekł, że naruszeniem
Traktatu jest żądany przez zamawiającego wymóg doświadczenia, który powinni udowodnić
wykonawcy, jeśli nie jest niezbędny dla oceny zdolności wykonawcy do wykonania
zamówienia.
Proporcjonalność warunków do przedmiotu zamówienia oznacza zatem, że mają one
być adekwatne do osiągnięcia celu, a więc wyboru wykonawcy dającego rękojmię
należytego wykonania przedmiotu zamówienia.
W orzeczeniu ETS z dnia 4 grudnia 2003 r. w sprawie C – 448/01 EVN AG I
Wienstrom GmbH stwierdzono natomiast, że postawienie zbyt wygórowanego warunku
udziału w postępowaniu może faworyzować duże przedsiębiorstwa, dyskryminując
mniejszych dostawców, którzy mogliby z powodzeniem wykonać zamówienie. Takie
ograniczenie kręgu wykonawców dopuszczonych do wzięcia udziału w postępowaniu może
natomiast skutkować udaremnieniem realizacji celu dyrektyw wspólnotowych w dziedzinie
zamówień publicznych, jakim jest otwarcie rynku zamówień na konkurencję. (…)
Z kolei w wyroku z dnia 16 września 1999 r., C-
414/97 Komisja Wspólnot Europejskich v. Królestwo Hiszpanii, TS wskazał, że ocena czy
podjęte środki są zgodne z TWE, wymaga tzw. testu proporcjonalności polegającego na
wykazaniu czy podjęte działania są adekwatne i konieczne do osiągnięcia wybranego celu.
Zamawiający jest zobowiązany zachować niezbędną równowagę między interesem
polegającym na uzyskaniu rękojmi należytego wykonania zamówienia a interesem
potencjalnych wykonawców, których nie można przez wprowadzenie nadmiernych wymagań
z góry eliminować z udziału w postępowaniu. Opis spełniania warunków udziału w
postępowaniu winien być odpowiedni do osiągnięcia celu, jakiemu służy tj. wyboru
wykonawcy dającego rękojmię należytego wykonania zamówienia i nieograniczającego
dostępu do zamówienia wykonawcom zdolnym do jego wykonania.
Na konieczność przestrzegania zasady proporcjonalności TS UE zwracał również
uwagę w innych orzeczeniach. Przykładowo, w wyroku z 23 grudnia 2009 r. w sprawie
Serrantoni Srl i Consorzio stabile edili Scrl przeciwko Comune di Milano (C-376/08),
Europejski Trybunał Sprawiedliwości wskazał, że przy określaniu jacy wykonawcy nie mogą
wziąć udziału w postępowaniu, niezbędne jest zachowanie zasady proporcjonalności, a więc
ograniczania konkurencji gwarantowanej w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską
w stopniu jak najmniejszym i jedynie niezbędnym dla osiągnięcia celów. W wyroku z dnia 27
października 2005 r. w sprawie Contse SA przeciwko Instituto Nacional de Gestion Sanitaria
(C-234/03), Trybunał Sprawiedliwości wywiódł, że naruszeniem Traktatu jest żądany przez
zamawiającego wymóg doświadczenia, który winni udowodnić wykonawcy, jeśli nie jest
niezbędny dla oceny zdolności wykonawcy do wykonania zamówienia.
Jak wynika z powyższego, zasada proporcjonalności oznacza, że opisane przez
zamawiającego warunki udziału w postępowaniu muszą być uzasadnione wartością
zamówienia, charakterystyką, zakresem, stopniem złożoności lub warunkami realizacji
zamówienia. Nie powinny ograniczać dostępu do zamówienia wykonawcom dającym
rękojmię należytego jego wykonania.
W orzecznictwie TSUE określenie "proporcjonalny" używane jest w znaczeniu
"zachowujący właściwą proporcję". W wyroku z dnia 16 września 1999 r., C-414/99 K. W. E.
v. K. H., ETS wskazał, że ocena, czy podjęte środki są zgodne z TWE, wymaga tzw. testu
proporcjonalności polegającego na wykazaniu, czy podjęte działania są adekwatne i
konieczne do osiągnięcia wybranego celu. Zamawiający jest zobowiązany zachować
niezbędną równowagę między interesem polegającym na uzyskaniu rękojmi należytego
wykonania zamówienia a interesem potencjalnych wykonawców, których nie można przez
wprowadzenie nadmiernych wymagań z góry eliminować z udziału w postępowaniu. Opis
spełniania warunków udziału w postępowaniu winien być odpowiedni do osiągnięcia celu,
jakiemu służy, tj. wyboru wykonawcy dającego rękojmię należytego wykonania zamówienia i
nie ograniczającego dostępu do zamówienia wykonawcom zdolnym do jego wykonania.
Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy Izba uznała, że zamawiający nie wykazał
zasadności ustalenia wymogu w zakresie doświadczenia kierownika projektu przy realizacji
projektu o wartości 50 mln zł. W sytuacji, gdy wobec tak ustalonego warunku został
podniesiony zarzut nieproporcjonalności, to zamawiający winien był wykazać
bezpodstawność tego zarzutu. Zamawiający ograniczył się do stwierdzenia, że kwota 50 mln
jest trzykrotnie niższa od wartości przedmiotu zamówienia, co w ocenie Izby nie przesądza o
tym, iż postawiony warunek jest zgodny z wymogami ustawy P.z.p. Zamawiający winien był
również wyjaśnić, dlaczego – w jego ocenie – doświadczenie w wykonywaniu projektu o
wartości 50 mln zł gwarantuje należyte wykonanie zamówienia, a na poziomie 48 mln zł już
nie. Nie przekonuje Izby stwierdzenie, że zamawiający musiał przyjąć jakiś poziom i że w
sytuacji, gdyby obniżył postawiony wymóg do 48 mln zł, mógłby spotkać się z zarzutem, że
powinna być to jeszcze inna, niższa kwota. Zamawiający, ustalając warunki udziału w
postępowaniu, winien jest wykazać ich zasadność i zgodność z przepisami ustawy P.z.p.
Izba uznała za niezasadny zarzut dotyczący OPZ – braku dokumentacji:
1) dokument RECourt Services - dokumentacja użytkownika,
2) RECourt Services - dokumentacja administratora,
W ocenie Izby zamawiający udowodnił, iż w przekazanej przez zamawiającego w
dniu 5 kwietnia 2017 r. dokumentacji dokumenty te znajdowały się w plikach o ścieżce
dostępu „\2.Dokumentacja eksploatacyjna\ReCourt 2.0 - Dokumentacja Administratora.pdf"
oraz „\2.Dokumentacja eksploatacyjna\ReCourt 2.0 - Instrukcja Uzytkownika-ReCourt.pdf.
Odwołujący na rozprawie w dniu 9 maja 2017 roku okazał laptop z wyświetlonymi na
monitorze informacjami o otrzymaniu od zamawiającego wersji oprogramowania 1.14 i 2.2,
czyli dokładnie dokumentacji, o którą wnosił. Odwołujący nie wykazał, by okazane pliki
zawierały inne informacje niż te, których żądał w odwołaniu.
Izba uznała za niezasadny zarzut dotyczący kart procesorowych. Zamawiający
podniósł, że nie może udostępnić kodów źródłowych, ponieważ ich nie posiada. Zamówienie
z Comarch realizuje na podstawie licencji i nie posiada dokumentacji kodów źródłowych.
Izba wskazuje, że dokumentacja systemów informatycznych podlega reżimowi ustawy z
dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2016 roku, poz.
666 ze zm.), a zatem przystępującemu przysługuje ochrona wynikająca z przepisów tej
ustawy. Podkreślić należy, że przyznawanie ochrony prawnej ze względu na twórczość jest
podstawową zasadą prawa autorskiego.
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, prawo
autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Ustawa rozróżnia prawa
autorskie osobiste i majątkowe, przy czym w stosunku do tych drugich twórcy przysługuje
wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach
eksploatacji. Podobnie jak właściciel rzeczy, twórca może z wyłączeniem innych osób
korzystać z utworu, upoważniać inne osoby do takiego korzystania oraz dokonywać
czynności rozporządzania prawem do korzystania z utworu. Cechą prawa własności jest
sposób kształtowania jego treści: właścicielowi wolno wszystko, co nie zostało mu wyraźnie
zabronione. Z takim kształtowaniem treści prawa łączymy domniemanie na rzecz jego
podmiotu, że dane uprawnienie czy dany sposób korzystania z rzeczy przysługuje temu
podmiotowi. Własnościowa koncepcja monopolu autorskiego rodzi podobne domniemanie.
Oznacza to, że twórca utworu może przenieść autorskie prawa majątkowe na inną osobę,
przy czym umowa przenosząca te prawa obejmuje wyłącznie te pola eksploatacji, które są w
niej wyraźnie wymienione. Przeniesienie w drodze umowy autorskiego prawa majątkowego
na danym polu eksploatacji jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem twórcy.
Zawarcie umowy mającej za przedmiot autorskie prawa majątkowe może nastąpić w
wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. W takim przypadku zawarta
umowa musi odpowiadać wymogom zawartym zarówno w ustawie Prawo zamówień
publicznych, jak i przepisom Kodeksu cywilnego. Ustawa P.z.p. statuuje warunki, jakim
winny odpowiadać zawierane na jej podstawie umowy, jak – przykładowo – forma umowy,
zakres świadczenia w stosunku do zobowiązania wykonawcy zawartego w ofercie, czas
obowiązywania itp. Żaden z przepisów ustawy P.z.p. (ani wcześniejszej ustawy o
zamówieniach publicznych) nie nakłada jednak na podmiot zamawiający obowiązku
nabywania w drodze umowy uprawnienia do wykonywania zależnego prawa autorskiego.
Obowiązku takiego nie da się również wywieść z żadnego przepisu Kodeksu cywilnego.
Wręcz przeciwnie – zawarta w art. 3531 K.c. zasada swobody umów umożliwia stronom
zawierającym umowę ułożenie stosunku prawnego według swego uznania, byleby jego treść
lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia
społecznego. Oczywistym jest, że zasada swobody umów na gruncie zamówień publicznych,
z uwagi na charakter tego rodzaju postępowań, nie może być w pełni realizowana, niemniej
jednak ograniczenie jej stosowania może wynikać wyłącznie z ustawy. Jak już wyżej
wskazano – żaden z powszechnie obowiązujących przepisów prawnych nie statuuje
obowiązku przenoszenia przez twórcę utworu na jego nabywcę zależnego prawa
autorskiego.
Tym samym Izba nie dopatrzyła się nieprawidłowości w odmowie udostępnienia
wykonawcom żądanych kodów źródłowych.
Jednocześnie Izba podzieliła stanowisko zamawiającego, iż integracja oferowanego
przez odwołującego rozwiązania z systemem Comarch CA nie wymaga posiadania przez
odwołującego kodów źródłowych - system jest otwarty na integrację z nowym
oprogramowaniem pośredniczącym kart oraz w posiadanej przez zamawiającego wersji
zapewnia już obszerną listę zgodności oprogramowania w tym zakresie. System Comarch
CA to rozwiązanie umożliwiające pełną implementację opartą o infrastrukturę Klucza
Publicznego (PKI). Ponadto zamawiający wskazał, że architektura wykorzystywanej w
organizacji zamawiającego infrastruktury klucza publicznego została opisana szeroko w
publicznie dostępnej dokumentacji opublikowanej przez zamawiającego w ostatnich latach
co najmniej w kilku postępowaniach przetargowych w tym np. w dostępnej na stronie
internetowej zamawiającego dokumentacji postępowania z 2016 r, pn. „Dostawa i instalacja
licencji dla nazwanych użytkowników systemu do wydawania i obsługi bezpiecznego podpisu
elektronicznego na potrzeby sądów powszechnych" zawierającej pełny opis aktualnej
infrastruktury PKI zamawiającego. Ponadto zamawiający dołączył opis powyższej
architektury również do dokumentacji niniejszego postępowania. Ponadto system Comarch
CA, jako produkt oferowany przez producenta na rynku, jest opisany również na stronie
internetowej producenta.
Odnosząc się do żądania wydzielenia do odrębnego postępowania wybranych
cech/wymagań zdefiniowanych dla kart procesorowych, Izba podzieliła stanowisko
zamawiającego w tym zakresie, iż żądanie to jest niezasadne i niemożliwe do realizacji, gdyż
karty procesorowe są integralną częścią zamawianego systemu i są ściśle powiązane z
pozostałymi pozycjami przedmiotu zamówienia.
Izba uznała za niezasadny zarzut dotyczący sformułowania określającego termin
przeprowadzenia prezentacji. W pkt 18.1.2 ppkt 2 lit. c s.i.w.z. (str. 16) wskazano, że:
„Wykonawca będzie zobowiązany, na pisemne żądanie Zamawiającego, w terminie 14 dni
od wezwania, do dostarczenia, złożenia urządzeń i przeprowadzenia ich prezentacji, chyba
że z treści zawiadomienia wynikałby termin dłuższy.” Z kolei, w myśl pkt 18.1.2 ppkt 3 ppkt
1.1 s.i.w.z. (str. 19), „Prezentacja zostanie przeprowadzona w siedzibie Zamawiającego w
terminie przez niego wyznaczonym, w okresie po otwarciu ofert, a przed dokonaniem wyboru
najkorzystniejszej oferty, o którym Zamawiający poinformuje Wykonawcę, z co najmniej 14-
dniowym wyprzedzeniem. Wykonawca zostanie poinformowany osobnym pismem o miejscu
i terminie. Kolejność przeprowadzania Prezentacji poszczególnych Wykonawców odbywać
się będzie według kolejności składania ofert".
Analiza wskazanych wyżej postanowień specyfikacji nie potwierdza istnienia
sprzeczności pomiędzy wskazanymi w nich terminami przeprowadzenia prezentacji. Wynika
z niej bowiem, iż wskazany w obydwu przytoczonych postanowieniach 14-dniowy termin jest
terminem minimalnym. W pkt. 18.1.2 ppkt 2 lit.c s.i.w.z. wyraźnie wskazano, iż termin ten
wynosi 14 dni, a możliwe jest jego wydłużenie, o czym zamawiający poinformuje wykonawcę
w treści pisemnego zawiadomienia. Z kolei w pkt. 18.1.2. ppkt 3 ppkt 1.1 s.i.w.z.
zamawiający expressis verbis stwierdził, iż termin na przeprowadzenie prezentacji wynosi co
najmniej 14 dni.
Izba uznała za niezasadny zarzut dotyczący wyznaczenia zbyt krótkiego terminu na
przeprowadzenie prezentacji. Wbrew temu, co podnosił odwołujący, pomiędzy stronami i
uczestnikami postępowania odwoławczego nie ma sporu co do tego, że urządzenia
wchodzące w skład zamawianego systemu nie są produktami powszechnie dostępnymi.
Zamawiający fakt ten potwierdził w oświadczeniu złożonym na rozprawie w dniu 9 maja 2017
roku.
Spór w istocie wynika z tego, że odwołujący stoi na stanowisku, iż zamawiane
urządzenia należy zaprojektować i skonstruować niejako od podstaw, natomiast
zamawiający i przystępujący po stronie zamawiającego uważają, że istnieją na rynku
urządzenia, które wystarczy jedynie dostosować do wymogów przedmiotowego zamówienia,
co znacznie skróci okres niezbędny do ich przygotowania.
Izba ustaliła, że ogłoszenie o zamówieniu wraz ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia zostało ogłoszone w dniu 31 marca 2017 roku. Termin składania ofert, aktualny
na dzień rozprawy, wyznaczony został na 16 maja 2017 roku. Doliczając do tego minimalny
14-dniowy termin na przeprowadzenie prezentacji, wykonawcy mają do dyspozycji nie mniej
niż 60 dni na przygotowanie zamawianych urządzeń.
Odwołujący złożył do akt sprawy opinię Wydziału Automatyki, Elektroniki i Informatyki
Politechniki Śląskiej z dnia 24 kwietnia 2017 roku, na okoliczność wykazania, że czas
niezbędny do przygotowania urządzeń wynosi 163 dni. Z kolei przystępujący Comarch złożył
jako dowód opinię Katedry Systemów Informatycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w
Krakowie, w której zakwestionowano wnioski wynikające z opinii Politechniki Śląskiej i
wskazano, że czas konieczny do wypracowania urządzeń wskazanych w s.i.w.z. wynosi
około 19 dni.
Złożone przez odwołującego i przystępującego opinie nie są opiniami biegłych.
Stanowią one dowód z dokumentu prywatnego i podlegają ocenie stosownie do reguł oceny
dowodów w postępowaniu przed Izbą. Izba potraktowała je zatem jako stanowiska
uczestników, którzy je złożyli.
Przystępujący Comarch wskazał na nieprawidłowości, które zostały uwzględnione w
opinii przedłożonej przez odwołującego oraz wskazał, że czas prac implementacyjnych
należy oszacować w następujący sposób:
• Całkowita ilość funkcji interfejsu API odpowiedzialnych za pełną współpracę z
oferowanymi urządzeniami (Jednostka centralna systemu rejestracji, Terminal
wideokonferencyjny. System przywoływania stron) - 291
• Średni czas implementacji interfejsu po stronie oferowanych urządzeń dla
jednej funkcji: 0.5 godziny.
• Łączny czas implementacji: 145,5 godziny (poniżej 150 godzin).
Z opinii UJ wynika ponadto, że w przypadku prac rozpoznawczych w opinii
Politechniki Śląskiej przyjęto, że w procesie dostosowania interfejsu API urządzeń do
wymaganego formatu konieczne jest przeanalizowanie 10 000 stron dokumentacji (tabela
pierwsza na stronie 3.). W rzeczywistości definicja wymaganych interfejsów opisana jest na
ok. 250 stronach (Załącznik nr 7 do Umowy - Dokumentacja interfejsów programistycznych -
strony 71-341).
Z opinii UJ wynika, iż całościowe szacowanie nakładów prac nie powinno przekroczyć
150 godzin (tj. ok. 19 dni roboczych). Należy również zaznaczyć, że prace te mogą zostać w
znacznym stopniu zrównoleglone, dzięki czemu możliwe jest skrócenie tego czasu o ok.
50%.
Do wniosków wynikających ze stanowiska przystępującego Comarch, wyrażonego w
opinii UJ odwołujący się nie odniósł. Podkreślić należy, że w tym przypadku to na nim
spoczywał ciężar wykazania ewentualnych błędów i nieprawdziwych stwierdzeń, o ile takowe
znalazły się w opinii UJ. W związku z tym, iż – tak jak to wyżej wskazano – przedłożone
opinie nie są opiniami biegłych sądowych, ale stanowiskami strony i uczestnika
postępowania odwoławczego, nic nie stało na przeszkodzie, by odwołujący zapewnił na
rozprawie uczestnictwo eksperta, który zakwestionowałby wnioski zawarte w opinii UJ. W
związku z tym, iż odwołujący nie podważył skutecznie stanowiska wynikającego z opinii, Izba
uznała za nieudowodnioną konieczność zapewnienia wykonawcom dłuższego terminu na
przygotowanie rozwiązań wynikających z s.i.w.z., uznając za wystarczający termin
wynikający z sumowania okresów od wszczęcia postępowania do wyznaczonego terminu
prezentacji.
Izba uznała za niezasadny zarzut dotyczący czasu prezentacji, oznaczony przez
zamawiającego w pkt 18.1.2 ppkt 3 pkt 1.8 s.i.w.z. Istota zarzutu sprowadzała się do tego, że
czynności wskazane w pkt. 1.1 – 1.3. tabeli, znajdującej się na str. 21 s.i.w.z., powinny być
elementem odrębnego badania i odrębnej prezentacji, która powinna trwać 3 godziny.
Zamawiający wydłużył termin prezentacji z 4 do 5 godzin. Odwołujący nie udowodnił,
dlaczego – w jego ocenie – wydłużony termin prezentacji jest niewystarczający do
przeprowadzenia prezentacji. Argumenty przywołane przez odwołującego sprowadzały się
jedynie do stwierdzenia, że czas prezentacji jest za krótki. Zamawiający wyjaśnił natomiast,
że wyznaczony przez niego czas prezentacji wynika z jego dotychczasowych doświadczeń.
W ocenie Izby, to na odwołującym spoczywał ciężar wykazania, dlaczego
wyznaczony czas uważa za niewystarczający. Gołosłowne, niepoparte dodatkową
argumentacją ani szczegółowymi wyliczeniami stanowisko nie może zasługiwać na
uwzględnienie.
Biorąc powyższe pod uwagę orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy P.z.p., czyli stosownie do wyniku postępowania.
……………………………………
……………………………………
……………………………………