Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSO Romuald Kompanowski

Protokolant Justyna Kucberska

po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2017 r. w Kaliszu

odwołania K. H.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 13 lutego 2017 r. Nr (...)

w sprawie K. H.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o ustalenie ubezpieczenia

Zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.z dnia 13 lutego 2017 r. znak (...) w ten sposób, że ustala iż odwołująca K. H.podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu pracowników: emerytalnemu i rentowym, chorobowemu, wypadkowemu u płatnika składek Przedsiębiorstwa Handlowo Usługowemu (...)w D.w okresie od 14 października 2016 r. do 30 kwietnia 2017 r.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 lutego 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. stwierdził, iż K. H. nie podlega od dnia 14 października 2016 r. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w firmie Przedsiębiorstwo Handlowo - Usługowe (...) w D. wobec stwierdzenia, iż umowa o pracę została zawarta w celu uzyskania uprawnień do korzystania ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Od powyższej decyzji odwołanie wniosła K. H. wnosząc o jej zmianę i ustalenie, iż podlega ubezpieczeniu pracowniczemu od dnia 14 października 2016 r.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. wniósł o oddalenie odwołania.

Wezwany do sprawy w charakterze strony A. W. właściciel firmy Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) w D. poparł odwołanie.

Sąd ustalił, co następuje:

Odwołująca K. H. urodzona dnia (...) posiada wykształcenie średnie w zawodzie technik farmaceutyczny. W latach 2008 – 2014 wykonywała pracę w ramach umowy o pracę zgodnie z posiadanym zawodem. W kwietniu i maju 2016 r. odwołująca wykonywała taką pracę mając zawartą umowę zlecenia. W okresie 1.06. 2016 – 13.10.2016 była zarejestrowana w urzędzie pracy jako bezrobotna z prawem do zasiłku chorobowego za okres do dnia 2 października 2016 r.

/ bezsporne /

A. W. jest osobą obca w stosunku do odwołującej. Prowadzi działalność gospodarczą od 2012 r., w zakresie hurtowej sprzedaży materiałów dla budownictwa. Posiada hurtownię na terenie miejscowości D.. Zatrudniał pracownika do obsługi klientów przy sprzedaży. Po jego odejściu z pracy, pracodawca zgłosił w miejscowym urzędzie pracy ofertę zatrudnienia pracownika. Wymagana była znajomość obsługi komputera oraz posiadanie prawa jazdy. A. W. z tytułu działalności osiągał dochód: za 2014 r. na poziomie 32 684,29 zł, za 2015 r. – na poziomie 37 221,95 zł. Według deklaracji VAT wykazał obroty: w styczniu 2016 r. – 278 251 zł, w lutym 2016 r. – 288 019 zł, w marcu 2016 r. – 308 891 zł, w kwietniu 2016 r. – 411 463 zł, w maju 2016 r. – 398 918 zł, w czerwcu 2016 r. – 400 654 zł, w lipcu 2016 r. – 367 931 zł, w sierpniu 2016 r. – 324 425 zł, we wrześniu 2016 zł – 327 435 zł, w październiku 2016 r. – 289 783 zł, w listopadzie 2016 r. – 190 817 zł.

dowód: zaświadczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego w P. z dnia 9.01.2017 r. w aktach ZUS.

W dniu 14.10.2016 r. odwołująca i firma Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) w D. sporządzili umowę o pracę na czas określony od 14.10.2016 r. do 30.04.2017 r. na stanowisku sprzedawca w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem minimalnym pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy. Praca miała polegać na wystawianiu faktur, ewidencjonowaniu sprzedaży w kasie fiskalnej, analizie stanu zapasów pod kątem składania zamówień, sprawdzanie terminowości wpłat od kontrahentów. Sporządzone zostały kwestionariusz osobowy, życiorys, listy płac, zakres czynności, kartę szkolenia wstępnego. Odwołująca przedstawiła zaświadczenie lekarskie o zdolności do pracy z dnia 14 października 2016 r. Zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego nastąpiło w dniu 17.10.2016 r.

dowód: umowa o pracę, zakres obowiązków, zaświadczenie o zdolności do pracy, zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych w aktach ZUS.

Do sporządzenia umowy miało dojść w następujących okolicznościach: odwołująca szukała pracy a A. W. pracownika do obsługi klientów przy sprzedaży. Ten ostatni nawet zgłosił odpowiednią ofertę w urzędzie pracy. Odwołująca po uzyskaniu informacji o poszukiwaniu pracownika, zgłosiła się do firmy i po ustaleniu przebiegu dotychczasowego zatrudnienia oraz posiadanych umiejętnościach otrzymała propozycję zatrudnienia przy sprzedaży i tę propozycję przyjęła.

dowód: zeznania odwołującej, zeznania A. W..

Odwołująca od kilku lat przewlekle choruje. Jej stan zdrowia charakteryzuje się okresami kiedy występuje nasilenie dolegliwości chorobowych do tego stopnia, iż konieczne jest orzekanie czasowej niezdolności do pracy. Okresy takich zaostrzeń przeplatają się z okresami kiedy odwołująca może podjąć pracę.

dowód: informacja lekarza prowadzącego leczenie z dnia 12.01.2017 r.

Odwołująca wykonywała pracę polegającą na obsługiwaniu zgłaszających się do hurtowni klientów. Podawała im towar, informowała o cenach, a po dokonaniu zakupu pobierała należność za kupiony towar oraz wystawiała dokument sprzedaży. Taką pracę odwołująca wykonywała każdego dnia roboczego w godzinach od 9-ej do 16-ej. Ponadto w zależności od potrzeb, odwołująca przynosiła do obsługującego firmę biura rachunkowo – księgowego dokumenty księgowe.

dowód: zeznania świadków: D. K., R. W., A. P., lista obecności w aktach ZUS.

Od dnia 18 listopada 2016 r. odwołująca miała orzeczoną czasową niezdolność do pracy z powodu schorzenia przewlekłego istniejącego przed zawarciem umowy o pracę. Z powodu tego schorzenia odwołująca już wcześniej przed zawarciem badanej umowy o pracę miała orzekaną czasową niezdolność do pracy.

/ bezsporne /

Odwołująca kwitowała odbiór wynagrodzenia na liście płac za październik i listopad 2016 r. przy czym w listopadzie, za część miesiąca należność wypłacona była z tytułu wynagrodzenia za czas choroby.

dowód: lista płac w aktach ZUS

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 6 ust 1 pkt.1 i art. 13 pkt.1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137 póz. 887 z późn. zm.) obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Stosownie zaś do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60 póz. 636 z późn. zm.) osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

Zgodnie z treścią art. 83 k.c. w związku z art. 300 k.p. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Inaczej mówiąc strony niejako udają, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę.

Okoliczność, iż strony sporządziły umowę o pracę, nie stoi na przeszkodzie uznaniu, iż działanie stron w sytuacji gdy wiadomo było, iż odwołująca w krótkim czasie będzie chciała korzystać ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie można wyrazić akceptacji dla nagannych i szkodliwych społecznie zachowań, stanowiących przejaw szerszego zjawiska wyłudzania świadczeń z systemu ubezpieczeń społecznych, polegającego na zawieraniu umów na korzystnych warunkach na krótki okres przed zajściem zdarzenia rodzącego uprawnienie do świadczeń z ubezpieczenia społecznego i to w wysokości ustalonej od wygórowanego wynagrodzenia za pracę.

ZUS ma prawo ocenić sporządzoną umowę o pracę i uznać ją za pozorną, sprzeczną z prawem czy zasadami współżycia społecznego co ma skutki dla ubezpieczonego w zakresie istnienia podstawy ubezpieczenia (por. Wyrok SN, sygn. akt III UK 200/04, opublikowany w Rzeczpospolitej 2005 r., Nr 50, str. C-1). Podzielając ten pogląd dodać należy, iż rzeczą przedsiębiorcy jest zatrudnianie pracowników dla realizacji celów gospodarczych z tą działalnością związanych, lecz okoliczności te nie są obojętne dla organu rentowego, gdy ciężar utrzymania ubezpieczonego przerzucany jest na fundusze publiczne. Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyr. z dnia 25 stycznia 2005 r. II UKN 141/04 (OSNC 2005 Nr 15 /235). O pozorności umowy decydują okoliczności jej zawarcia, cel jaki strony chciały osiągnąć i charakter wykonywanych czynności.

Okoliczność, iż strony sporządziły dokumenty związane zwykle z nawiązaniem stosunku pracy, nie znaczy jeszcze, iż do nawiązania stosunku pracy doszło.

Celem zawarcia umowy o pracę jest nawiązanie stosunku pracy, a więc świadczenie przez pracownika pracy przez określony, dłuższy okres, w zamian za wynagrodzenie.

Pośrednim celem zatrudnienia jest także uzyskanie stażu emerytalnego czy ochrony ubezpieczeniowej na wypadek zajścia ryzyka choroby, wypadku, starości.

Podkreślić przy tym trzeba, że zarówno przepisy prawa pracy, prawa ubezpieczeń społecznych, jak i przepisy ustrojowe pozwalają tak kształtować elementy stosunku pracy, jaka jest wola stron. Jednakże przestaje powyższa kwestia być tylko sprawą stron nawiązujących stosunek pracy, gdy po uregulowaniu jedno - dwumiesięcznych składek przerzuca się ciężar wypłaty świadczeń na fundusz dysponujący publicznymi pieniędzmi, którymi zarządza ZUS. Nie może być tak iż konstruuje się stosunek prawny pod istniejącą sytuację, nie dla realizacji celu jakiemu ten stosunek ma służyć a dla osiągnięcia innych celów, a więc uzyskania świadczeń, do których strony tego stosunku nie spełniały warunków.

W niniejszej sprawie, zgromadzony materiał dowodowy wskazuje iż strony sporządziły umowę o pracę i umowa ta była realizowana. Odwołująca udawała się do miejsca prowadzenia działalności przez A. W. – hurtowni i tam zajmowała się obsługiwaniem klientów dokonujących zakupu towarów. Za pracę A. W. wypłacał odwołującej wynagrodzenie. Odwołująca miała kwalifikacje i możliwość, aby pracę świadczyć, a A. W. miał potrzebę i możliwość zatrudnienia pracownika. Okoliczności związane z wykonywaniem przez odwołującą pracy zostały przedstawione w sposób nie budzący wątpliwości przez bezstronną, nie zainteresowaną rozstrzygnięciem w sprawie w określonym kierunku osobę – jednego z klientów dokonujących w hurtowni zakupów. Inne osoby zeznające w sprawie – brat pracodawcy oraz obsługująca firmę właścicielka biura rachunkowo – księgowego, również konsekwentnie przedstawiały podobny co wyżej obraz relacji między odwołującą a A. W.. Po przeprowadzeniu tego dowodu i po zapoznaniu się treścią zeznań świadków, organ rentowy nie wnioskował o przeprowadzenie kolejnych dowodów. Nie pojawiły się więc nowe okoliczności wymagające przeprowadzenia jeszcze nowych dowodów ponad to co wynikało z dotychczas przeprowadzonych w sprawie czynności dowodowych. Zatem stosując zasadę rozkładu ciężaru dowodowego przyjąć należało, iż strona odwołująca wykazała wszelkie okoliczności związane z prawidłowym nawiązaniem stosunku pracy i towarzyszące temu stosunkowi elementy rzeczowe w postaci wykonywania pracy zaś organ rentowy nie przedstawił poza podnoszonym w decyzji i w trakcie postępowania sądowego zarzutem o pozorności zawartej umowy o pracę jakichkolwiek dowodów na poparcie tej pozorności.

Z tych względów uznać należy, iż w niniejszej sprawie doszło do zawarcia umowy o pracę oraz jej realizacji i odwołująca podlegała ubezpieczeniu pracowniczemu w okresie od dnia 14 października 2016 r. do dnia 30 kwietnia 2017 r.

Stąd odwołanie jako zasadne podlegało uwzględnieniu, a decyzja zmianie w myśl art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.