Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 lipca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu w XVII Wydziale Karnym-Odwoławczym
w składzie:

Przewodniczący: SSO Agata Adamczewska

Protokolant:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej

po rozpoznaniu w dniu 3 lipca 2017 r.

sprawy

K. P. oskarżonego o popełnienie przestępstwa z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu

z dnia 14 marca 2017 roku, sygn. akt III K 754/16

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

-

uznając winę i sprawstwo oskarżonego K. P. co do występku z art. 270 § 1 k.k., popełnionego w sposób opisany w punkcie I zaskarżonego wyroku, na podstawie art. 66 § 1 i 2 k.k. i art. 67 § 1 k.k., postępowanie karne o ten czyn warunkowo umarza na okres 1 (jednego) roku próby;

-

na podstawie art. 67 § 3 k.k. w zw. z art. 43a § 1 k.k. orzeka wobec oskarżonego świadczenie pieniężne w kwocie 3.000 (trzech tysięcy) złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej;

-

w zakresie punktu III zaskarżonego wyroku zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wyłącznie koszty sądowe za I instancję w wysokości 2.317,83 złotych;

2.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa zwrot wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym w wysokości 50 złotych oraz wymierza mu opłatę w kwocie 60 złotych za obie instancje.

Agata Adamczewska

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 14 marca 2017 roku wydanym w sprawie III K 754/16 Sąd Rejonowy Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu uznał oskarżonego K. P. za winnego popełnienia przestępstwa z art. 270 § 1 k.k. i za to na podstawie cyt. normy prawa materialnego wymierzył mu karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 100 złotych (punkt 1 wyroku). Na podstawie art. 44 § 1 k.k. Sąd I instancji orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodu rzeczowego w postaci druku zapotrzebowania na zakup produktów leczniczych, polecając jego pozostawienie w aktach sprawy (punkt 2 wyroku). Kosztami postępowania obciążono oskarżonego w całości (punkt 3 wyroku, k. 213 - 214).

Przedmiotowy wyrok Sądu Rejonowego zaskarżył w zakresie punktu 1 i 3 obrońca podsądnego. Apelujący zarzucił wyrokowi Sądu I instancji błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający istotny wpływ na jego treść, a polegający na błędnym przyjęciu, iż:

- stopień winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego był znaczny, co doprowadziło Sąd meriti do niesłusznego przekonania o braku podstaw do warunkowego umorzenia postępowania;

- sytuacja majątkowa oraz rodzinna oskarżonego pozwala na poniesienie przez niego kosztów sądowych w całości.

Nadto skarżący zarzucił na podstawie art. 438 pkt 4 k.p.k. rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary grzywny.

Podnosząc powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez warunkowe umorzenie postępowania na okres jednego roku tytułem próby oraz zwolnienie oskarżonego z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych i opłaty, a ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Na wypadek nieuwzględnienia powyższych wniosków, apelujący wniósł o wymierzenie oskarżonemu za czyn opisany w punkcie I wyroku kary grzywny w wysokości 75 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 złotych oraz zwolnienie oskarżonego z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych i opłaty (k. 230-232v).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wniesiona przez obrońcę oskarżonego zasługiwała na uwzględnienie i doprowadziła do warunkowego umorzenia postępowania karnego wobec podsądnego.

Na wstępie zaznaczyć należy, iż ustalenia faktyczne odnoszące się do tego, że oskarżony K. P. nie wcześniej niż 29 października 2015 roku w P. dokonał podrobienia podpisu M. B. na druku zapotrzebowania na zakup produktów leczniczych datowanym na dzień 29 października 2015 roku, a następnie użył go jako autentycznego przedkładając w aptece (...), nie budzą żadnych wątpliwości i nie były również kwestionowane przez strony niniejszego postępowania. Zdaniem Sądu Okręgowego, tożsamej aprobaty nie można udzielić dokonanej przez Sąd Rejonowy ocenie stopnia winy oraz społecznej szkodliwości czynu przypisanego podsądnemu zaskarżonym wyrokiem. Według bowiem Sądu Rejonowego, czyn popełniony przez oskarżonego przekroczył dopuszczalny w art. 66 § 1 k.k. stopień społecznej szkodliwości. Z konstatacją takową nie sposób się zgodzić.

Zgodnie z art. 115 § 2 k.k. przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. Biorąc pod uwagę powyższe kwantyfikatory stwierdzić należało, że wbrew wywodom zawartym w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, czynu oskarżonego nie cechowała znaczna społeczna szkodliwość. Podsądny godził w istotne dobro, jakim jest wiarygodność dokumentu, a pośrednio także i pewność obrotu prawnego. Jednakże zagrożenie dla dóbr osobistych innych osób, które na gruncie prawa karnego materialnego podlegają szczególnej ochronie, było niewielkie. Nie można przecież tracić z pola widzenia, że oskarżony współpracował z M. B. w ramach kliniki, której był właścicielem. Kooperacja trwała od roku 2013, a sprawami organizacyjnymi kliniki – w tym też zamawianiem medykamentów - zajmował się na ogół podsądny. Zgodnie z ustalonym przez Sąd Rejonowy stanem faktycznym, w dniu 28 października 2015 roku K. P. w porozumieniu z M. B. dokonali zamówienia towaru u E. B.. Okoliczność, czy oskarżony podpisał przedmiotowy druk na prośbę współpracującej z nim lekarki, nie miała większego znaczenia dla merytorycznego rozstrzygnięcia, gdyż nawet złożenie podpisu za inną osobę, choćby nawet za wyrażoną przez nią aprobatą, nie może oskarżonego ekskulpować. Nie ulega wątpliwości, że K. P., biorąc pod uwagę obowiązujące regulacje prawne, nie był uprawniony do wystawienia przedmiotowego zapotrzebowania na zakup produktów leczniczych. Osobą taką była niewątpliwie M. B., jako lekarz dermatolog. Uwzględniając jednak, że organizacja pracy kliniki oraz jej zaopatrzenie w medykamenty spoczywały na podsądnym, a zamówienie złożone w dniu 28 października 2015 roku było objęte zgodą M. B., uznać należy, że stopień winy oskarżonego nie był znaczny. Realizacja zamówienia leżała w interesie zarówno oskarżonego, jak i wymienionego świadka. Motywacja oskarżonego zasługuje zatem w pewnym stopniu na uwzględnienie. Aczkolwiek podsądny posłużył się podrobionym dokumentem w sposób świadomy i celowy, nie można tracić z pola widzenia, że wszedł w posiadanie medykamentów, których zużycie było poddane kontroli M. B..

K. P. nie sprowadził żadnego niebezpieczeństwa dla innych osób, albowiem pobrane z apteki preparaty musiały być zużyte przez M. B. w klinice podczas przeprowadzania zabiegów z dziedziny medycyny estetycznej. Skoro podsądny przez okres dwóch lat odbierał wyroby lecznicze z apteki i przekazywał je bezpośrednio uprawnionemu lekarzowi, nie sposób przyjąć, aby w analizowanej sprawie miało być inaczej. Stwierdzenie Sądu Rejonowego, iż rozmiar grożącej szkody był wysoki z uwagi na fakt podrobienia dokumentu, na podstawie którego wydawane były wyroby lecznicze nie jest trafne. Na skutek inkryminowanego zachowania podsądnego nie doszło do wyrządzenia jakiejkolwiek szkody, a rozmiar szkody hipotetycznie mogącej powstać postrzegać należy jako znikomy. Nie można zapominać, że preparaty medyczne były wydawane podsądnemu tylko z uwagi na stałą współpracę z apteką oraz fakt prowadzenia działalności gospodarczej w postaci kliniki medycyny estetycznej. Możliwość skorzystania przez osoby postronne ze sfałszowanego przez K. P. dokumentu była marginalna. Oskarżony, który sam nie posiadał wykształcenia medycznego dbał, aby zabiegi medycyny estetycznej przeprowadzane w jego klinice, a także aplikacja medykamentów, były wykonywane przez wykwalifikowany personel medyczny. Stopień zużycia leków był przez podsądnego drobiazgowo rejestrowany. Oskarżony zdawał sobie z pewnością sprawę, że dopuszczenie osób nieuprawnionych do odebranych towarów z apteki, godziłoby w podstawy jego działalności gospodarczej, a tym samym w główne źródło utrzymania.

Stosownie do dyspozycji art. 66 § 1 k.k., Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Powyższe przesłanki muszą być spełnione kumulatywnie. Trzy pierwsze przesłanki określone w art. 66 § 1 k.k., jak już wykazano powyżej, zostały spełnione w niniejszej sprawie. Zdaniem Sądu Okręgowego ziściły się także pozostałe przesłanki, które determinują dopuszczalność warunkowego umorzenia postępowania karnego. Podsądny nie był karany za przestępstwo umyślne. Wobec oskarżonego zachodzi pozytywna prognoza kryminologiczna, że pomimo warunkowego umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni przestępstwa. K. P. przyznał się od razu do popełnienia zarzuconego mu czynu i wyraził szczery żal. Sposób postępowania oskarżonego przed popełnieniem przestępstwa także wskazuje, że jest osobą potrafiącą się dostosować do panującego porządku prawnego. Podkreślić należy, iż czyn zarzucany oskarżonemu nie jest przy tym zagrożony karą przekraczającą 5 lat.

Zdaniem Sądu Okręgowego analiza całokształtu okoliczności sprawy wskazuje, iż popełnione przez oskarżonego przestępstwo miało charakter incydentalny. Oczywistym jest, że powyższe nie usprawiedliwia naruszania norm prawnych. Warunkowe umorzenie postępowania karnego będzie dla podsądnego wystarczającą przestrogą, aby na przyszłość uniknąć podobnego zachowania. Postawa oskarżonego, który przyznał się do winy, złożył wyjaśnienia i wyraził żal świadczy o tym, iż cel wychowawczy postępowania został już w stosunku do niego osiągnięty.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, Sąd Okręgowy uznał, że nie zachodzą przesłanki do wymierzenia podsądnemu sankcji grzywny i na podstawie art. 66 § 1 i 2 k.k. oraz art. 67 § 1 k.k. postępowanie karne wobec oskarżonego o zarzucony mu czyn warunkowo umorzył na okres próby 1 (jednego) roku. W ocenie Sądu Odwoławczego okres ten jest adekwatny do popełnionego przestępstwa i pozwoli na ewentualną weryfikację przyjętej pozytywnej prognozy kryminologicznej. Jednocześnie, aby oskarżony nie pozostawał w mylnym przeświadczeniu o bezkarności na podstawie art. 67 § 3 k.k. w zw. z art. 43a § 1 k.k. orzeczono wobec niego świadczenie pieniężne w kwocie 3.000 (trzech tysięcy) złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Rozstrzygnięcie to, poprzez konieczność jego rzeczywistej realizacji, wzmocni oddziaływanie wychowawcze i prewencyjne wyroku.

Z uwagi na warunkowe umorzenie postępowania karnego, korekcie musiało zostać poddane rozstrzygnięcie o kosztach postępowania I-instancyjnego, albowiem orzeczona w punkcie III zaskarżonego wyroku opłata była związana z wymierzoną karą grzywny. Zatem przytoczone rozstrzygnięcie zmieniono w ten sposób, że zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wyłącznie koszty sądowe za I instancję w wysokości 2.317,83 złotych. Biorąc pod uwagę warunkowe umorzenie postępowania, bezprzedmiotowe stało się odnoszenie do zarzutu opartego o art. 438 pkt 4 k.p.k.

Na podstawie art. 627 k.pk. w zw. z 629 k.p.k. oraz art. 634 k.p.k. Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa zwrot wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym w wysokości 50 zł. Na powyższą należność składają się zryczałtowane koszty zawiadomień (20 zł) oraz opłata za kartę karną (30 zł). Nadto na podstawie art. 7 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tj. Dz.U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.) wymierzono oskarżonemu jedną opłatę za obie instancje w kwocie 60 zł.

Agata Adamczewska