Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lipca 2017r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce II Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Marek Konrad

Protokolant: Ewa Pędzich

przy udziale Prokuratora: Tomasz Mierzejewskiego

po rozpoznaniu w dniu: 25.07.2017r.

sprawy: S. S.

oskarżonego o popełnienie czynu z art. 278§1kk w zw. z art. 64§1kk

z powodu apelacji: obrońcy oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Ostrołęce z dnia 15.03.2017r. w sprawie IIK 813/16

orzeka:

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy.

II.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. N. K. kwotę 516,60zł (brutto) tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

III.  Koszty postępowania odwoławczego przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt II Ka 261/17

UZASADNIENIE

S. S. został oskarżony o to, że:

1.  w dniu 6 czerwca 2016 roku w M. przy ul. 23 stycznia 7, w sklepie (...) działając wspólnie i w porozumieniu z M. S. zabrał w celu przywłaszczenia walizkę podróżną koloru fioletowego, blender firmy (...) 6B 100 koloru białego, szczoteczkę do zębów na baterie firmy (...), młynek do pieprzu (...) o łącznej wartości 582,98 złotych, na szkodę firmy (...) ul. (...), przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym w warunkach określonych w art. 64 § 2 k.k. w ciągu pięciu lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności orzeczonej za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

2.  w dniu 6 czerwca 2016 roku w M. przy ul. 23 stycznia 7, w sklepie (...) działając wspólnie i w porozumieniu z M. S. zabrał w celu przywłaszczenia walizkę podróżną koloru fioletowego suszarkę do włosów firmy (...), mikser ręczny z misą firmy (...), sandwicz (...) o łącznej wartości 577,99 złotych, przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym w warunkach określonych w art. 64 § 2 k.k. w ciągu pięciu lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności orzeczonej za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 15 marca 2017 r. wydanym w sprawie sygn. II K 813/16 Sąd Rejonowy w Ostrołęce w ramach zarzucanych aktem oskarżenia czynów, uznał oskarżonego S. S. za winnego tego, że w dniu 6 czerwca 2016 roku w M. na sklepu (...) mieszącego się przy ulicy 23 stycznia 7, działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oraz wspólnie i w porozumieniu z ustalonym mężczyzną, zabrał w celu przywłaszczenia komplet walizek podróżnych koloru fioletowego (dwie walizki w komplecie), blender firmy (...) 6B 100 koloru białego, szczoteczkę do zębów na baterie firmy (...), młynek do pieprzu (...), suszarkę do włosów firmy (...), mikser ręczny z misą firmy (...), sandwicz (...), żelazko marki P. o łącznej wartości 1.160,97 złotych na szkodę firmy (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W., ul. (...), przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym w warunkach określonych w art. 64 § 2 k.k., w ciągu pięciu lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności orzeczonej za umyślne przestępstwo podobne, kwalifikując czyn z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za tak przypisany czyn na podstawie art. 278 § 1 k.k. wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności.

W punkcie 2. wyroku Sąd zasądził ze Skarbu Państwa na rzecz adw. N. K. kwotę 826,56 złotych za obronę z urzędu. Ponadto w końcowej części orzeczenia oskarżony został zwolniony z obowiązku uiszczenia kosztów postępowania, które przejęto na rachunek Skarbu Państwa.

Apelację od powyższego wyroku w całości na korzyść oskarżonego wniósł jego obrońca. Przedmiotowemu orzeczeniu na podstawie art. 427 § 1 i 2 k.p.k., art. 438 pkt 2, 3 i 4 k.p.k. zarzucił:

1.  obrazę przepisów postępowania karnego, która miała wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. poprzez uznanie dowodu z wyjaśnień oskarżonego za wiarygodne tylko w części podczas, gdy wyjaśnienia te są wiarygodne w całości, a prawidłowa analiza materiału dowodowego pozwala ustalić, iż oskarżony czynu zarzucanego nie popełnił;

2.  obrazę przepisów postępowania karnego, która miała wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 410 k.p.k. poprzez pominięcie przy dokonywaniu ustaleń faktycznych istotnych okoliczności wynikających z uznania za wiarygodne w całości zeznań świadka B. B., B. R., E. S., M. K. oraz M. D. co do okoliczności nagrania monitoringu nie można jednoznacznie rozpoznać poszczególnych przedmiotów- „nagród P. Karty” oraz tego, że półka z asortymentem nie była przez długi okres przed dniem 6 czerwca 2016 r. kontrolowana, a nadto iż odpowiedzialność za brak przedmiotów – „nagród P. Karty” ponieśliby świadkowie jako pracownicy sklepu, gdyby nie przypisano jej oskarżonemu, a tym samym oparcie ustaleń faktycznych jedynie na części materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie;

3.  a w konsekwencji powyższego błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawą orzeczenia, polegający na przyjęciu, że oskarżony S. S. dopuścił się czynu opisanego w pkt 1 wyroku i zabrał w celu przywłaszczenia przedmioty o łącznej wartości 1.160,97 zł, podczas gdy czynu tego nie popełnił.

Z ostrożności procesowej obrońca podniósł również, że:

4.  następnie konsekwencją powyższego było wymierzenie oskarżonemu rażąco niewspółmiernie surowej kary w wymiarze 1 roku pozbawienia wolności, w sytuacji gdy dla uzyskania celów kary wystarczająca by była kara w dolnych granicach ustawowego zagrożenia za ten czyn.

W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

S ąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wywiedziona apelacja jest niezasadna i nie zasługiwała na uwzględnienie.

Apelujący zarzuca zaskarżonemu wyrokowi obrazę przepisów prawa procesowego, jak i podnosi de facto wynikający z nietrafnej oceny materiału dowodowego błąd w ustaleniach faktycznych.

Z uwagi na silne powiązanie pomiędzy wskazywanymi uchybieniami procesowymi, a poczynionymi przez Sąd Rejonowy ustaleniami faktycznymi, które wedle obrońcy miałyby być błędne, z racji poprzedzającej te ustalenia, niezgodnej z procedurą karną oceną zebranego w sprawie materiału dowodowego, Sąd Okręgowy zdecydował o wspólnym odniesieniu się do wszystkich podniesionych rodzajów zarzutów.

Kontrola instancyjna wykazała, że postępowanie w przedmiotowej sprawie prowadzone było w sposób zgodny z przepisami postępowania karnego. Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe, ocenił dowody z uwzględnieniem dyrektyw przewidzianych w art. 7 k.p.k. i na tej podstawie dokonał właściwych ustaleń faktycznych. Ustalenia te w ocenie Sądu Okręgowego są trafne i wyczerpująco uzasadnione, a argumentacja zawarta w uzasadnieniu przekonywująca.

Lektura pisemnych motywów zaskarżonego wyroku nie wskazuje, aby Sąd I instancji przekroczył granice swobodnej oceny dowodów, w szczególności poprzez wnioskowanie nielogiczne, sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego i wskazaniami wiedzy. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 23 lipca 2003 r., w sprawie sygn. akt V KK 375/02 przekonanie Sądu o wiarygodności lub niewiarygodności określonych dowodów pozostaje pod ochroną zasady wyrażonej w art. 7 k.p.k. wtedy, gdy spełnione są warunki: ujawniono całokształt okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) w granicach respektujących zasadę prawdy obiektywnej (art. 2 § 2 k.p.k.), rozważono wszystkie okoliczności zgodnie z zasadą określoną w art. 4 k.p.k. oraz wyczerpująco i logicznie – z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego – Sąd meriti uzasadnił swoje przekonanie (art. 424 § 1 pkt. 1 k.p.k.). Analiza pisemnych motywów zaskarżonego wyroku, jak i treści przeprowadzonych w sprawie dowodów, pozwala uznać, iż ocena dowodów przedstawiona przez Sąd Rejonowy spełnia wszystkie powołane wyżej wymogi.

W ramach realizacji zasady zawartej w art. 7 k.p.k. Sąd ma prawo uznać za wiarygodne zeznania świadka (lub wyjaśnienia oskarżonego), co do niektórych przedstawionych przez niego okoliczności i nie dać wiary zeznaniom tego samego świadka (czy też wyjaśnieniom oskarżonego), co do innych okoliczności - pod warunkiem jednak, że swoje stanowisko w tej kwestii w sposób przekonywujący uzasadni. W przedmiotowej sprawie w ocenie Sądu Okręgowego powyższe wymagania zostały spełnione.

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych wynika, że sama tylko możliwość przeciwstawienia ustaleniom dokonanym w zaskarżonym wyroku odmiennego poglądu, który jest uzasadniony odpowiednio dobranym materiałem dowodowym, nie świadczy jeszcze, że sąd dokonując tych ustaleń popełnił błąd. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może jednak się sprowadzać do samej polemiki z ustaleniami sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku, lecz do wykazania, jakich to konkretnie uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego (wyroki SN z dnia 20 lutego 1975 r., sygn. akt II KR 355/74 i z 22 stycznia 1975 r., I KR 197/74, SA w K. z dnia 6 sierpnia 2004 r., sygn. akt II AKa 112/04).

Wyjaśnienia oskarżonego S. S. zostały ocenione tak jak każdy inny, przeprowadzony w sprawie dowód. Sąd Rejonowy w treści uzasadnienia odniósł się do tych wyjaśnień (vide k. 285-286) oraz wskazał dlaczego i w jakiej części przyznał im walor wiarygodności. Wbrew wywodom obrońcy postępowanie apelacyjne nie wykazało, aby Sąd meriti dopuścił się w tym zakresie jakichkolwiek uchybień.

Chybiony jest podnoszony w apelacji przez obrońcę zarzut obrazy art. 410 k.p.k. Do obrazy tego przepisu dochodzi wówczas, gdy przy wyrokowaniu Sąd opiera się na materiale nieujawnionym na rozprawie głównej lub opiera się na części materiału ujawnionego. Uzasadnienie wyroku wskazuje jednoznacznie, że podstawę wyroku stanowił całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Sąd Rejonowy ujawnił, a następnie rozważył wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności (dowody). Natomiast obrońca oskarżonego - podnosząc powyższy zarzut w apelacji - ogranicza się jedynie do niektórych okoliczności i powołuje jedynie część dowodów. Podkreślić należy, że zasada określona w art. 410 k.p.k. obowiązuje nie tylko sąd wyrokujący, ale także i strony procesu, które przedstawiając w apelacji własne stanowisko, nie mogą go opierać wyłącznie na fragmentarycznej ocenie dowodów z pominięciem tego wszystkiego, co może prowadzić do odmiennych wniosków.

Oczywistym także jest, iż nie ma żadnej reguły dowodowej, która nakazywałaby uwzględnienie tylko relacji korzystnych dla oskarżonego. Swobodna ocena dowodów jako jedna z naczelnych zasad prawa procesowego nakazuje, aby Sąd orzekający oceniał znaczenie, moc i wiarygodność materiału dowodowego w sprawie na podstawie wewnętrznego przekonania z uwzględnieniem wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego, przy czym obowiązująca procedura karna nie przewiduje zasady wartościowania dowodów ani też prymatu dowodów korzystnych dla oskarżonego nad dowodami przemawiającymi na jego niekorzyść. W tym zakresie ciężar spoczywa właśnie na dyrektywie zawartej w przepisie art. 7 k.p.k., która określa reguły obowiązujące przy dokonywaniu oceny dowodów i przyjmowania ich za podstawę dokonywanych ustaleń (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 1997 r., sygn. akt II KKN 159/96; Prok. i Pr. 1998/2/7).

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku byłby słuszny jedynie wtedy, gdyby Sąd I instancji oparł swój wyrok na faktach nie znajdujących potwierdzenia w wynikach przeprowadzonego postępowania dowodowego.

Skarżący błędnie wywodzi, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na przypisanie oskarżonemu winy za zarzucone aktem oskarżenia czyny. Obiektywna ocena całokształtu przeprowadzonych w sprawie dowodów pozwala stwierdzić, iż S. S. w dniu 6 czerwca 2016 roku w M. przy ul. 23 stycznia 7, w sklepie (...) działając wspólnie i w porozumieniu z innym, ustalonym sprawcą zabrał w celu przywłaszczenia dwie walizki podróżne oraz inne przedmioty stanowiące nagrody na tzw. P. Kartę.

Nie potwierdziła zatem kontrola przeprowadzona przez Sąd Odwoławczy, by Sąd orzekający dopuścił się w zaskarżonym wyroku błędów w ustaleniach faktycznych, obrazy zasady swobodnej oceny dowodów oraz innych wyżej wyszczególnionych przepisów prawa procesowego. Sąd bowiem oparł swój wyrok na faktach, które znajdują oparcie w wynikach postępowania dowodowego, a wnioski wysnute z prawidłowo ustalonego stanu faktycznego zgodne są z prawidłami logicznego rozumowania i zostały zakwalifikowane pod właściwe przepisy ustawy karnej.

Wina oskarżonego w świetle zebranego materiału dowodowego nie budzi wątpliwości, podobnie jak i zastosowana przez Sąd I instancji kwalifikacja prawna jego czynów.

Nie sposób czynić Sądowi I instancji zasadnego zarzutu wadliwej oceny zeznań przesłuchanych w sprawie świadków w osobach B. B., B. R., E. S., M. K. oraz M. D.. Zdaniem apelującego z uwagi na fakt, iż powyższe osoby mogłyby ponieść odpowiedzialność finansową za „zniknięcie” tych produktów, gdyby ich kradzieży nie przypisano oskarżonemu, powinien spowodować, iż Sąd do treści tych zeznań powinien podejść ze szczególną ostrożnością. Postępowanie odwoławcze nie wykazało, aby Sąd meriti przy ocenie zeznań ww. świadków naruszył jakiekolwiek przepisy. W bardzo szczegółowy sposób odniósł się do zeznań tych świadków, oceniając je nie tylko z osobna, ale również w odniesieniu do innych przeprowadzonych w sprawie dowodów. Jednocześnie wskazał, w jakim stopniu i dlaczego przyznał im walor wiarygodności. Warto podkreślić, iż osobowe źródła dowodowe nie były jedynymi w przedmiotowej sprawie. Jednym z ważniejszych dowodów, pozwalających na przypisaniu oskarżonemu sprawstwa za zarzucone mu czyny był zapis z kamer monitoringu znajdującego się w sklepie. Sąd opiera się na całokształcie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Analiza przebiega zarówno w odniesieniu do poszczególnych dowodów, jak też w nawiązaniu do innych. Dopiero na tej podstawie Sąd ustala stan faktyczny.

Nie ma racji obrońca oskarżonego podnosząc również rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec S. S. kary pozbawienia wolności. Rażąca niewspółmierność kary, o której mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k., ma miejsce, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Mianem „rażącej” niewspółmierności można nazwać oczywistą dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną).

Orzekając o karze Sąd Rejonowy należycie uwzględnił wszystkie okoliczności wpływające na jej ostateczny kształt wskazane w art. 53 k.k. i dał temu wyraz w części merytorycznej uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Sąd I instancji w sposób dostateczny zaakcentował, dlaczego wymierzył oskarżonemu karę 1 roku pozbawienia wolności. Należy zauważyć, iż przy ustalaniu wymiaru kary Sąd bierze pod uwagę również uprzednią karalność sprawcy. Wielokrotne popełnianie przestępstw (w tym warunkach recydywy) świadczy o właściwościach sprawcy, jak i nieskuteczności stosowanych w przeszłości wobec niego kar i środków karnych. Pomimo wielu odbytych różnorodzajowych kar, nie została w S. S. wyrobiona postawa poszanowania dla zasad i obowiązującego porządku prawnego.

Na marginesie należy wskazać, iż miarą surowości kary nie jest jej wymiar ilościowy, ale stopień wykorzystania sankcji karnej przewidzianej dla danego przestępstwa (tak Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 31 sierpnia 2005 r., w sprawie sygn. akt II AKA 167/05).

Nie znajdując podstaw do uwzględnienia zarzutów podniesionych w apelacji obrońcy oskarżonego, Sąd Okręgowy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

Mając na uwadze sytuację majątkową i osobistą oskarżonego S. S., Sąd na mocy art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił go z obowiązku ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego i przejął je na rachunek Skarbu Państwa.