Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 stycznia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Lidia Dudek

Protokolant: Ewa Lenartowicz

po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2016 roku w Częstochowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w C.

przeciwko (...)w C.

o zapłatę

1.  oddala powództwo w całości;

2.  zasądza od powódki (...) Sp. z o.o. w C. na rzecz pozwanego (...) w C. kwotę 3.733,80 zł (trzy tysiące siedemset trzydzieści trzy złote osiemdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 415/14

UZASADNIENIE

Powódka (...) Sp. z o. o. pozwem z dnia 17 stycznia 2013 roku wniosła do Sądu Rejonowego wC. (...) o nakazanie, aby pozwany (...) w C. zapłacił na jej rzecz kwotę 13.043,69 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Ponadto wniosła o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka podała, iż strony postępowania łączyły stosunki handlowe bowiem pozwany zlecił powódce wykonanie usług budowlanych. Zlecone prace zostały przez powódkę wykonane. Za wykonane prace została wystawiona faktura VAT nr (...) z dnia 02.10.2012 r. na kwotę 42.397,54 zł, z odroczonym terminem płatności 25.10.2012r. Pozwany nie zapłacił w terminie za wykonaną usługę. W związku z tym powódka, pismem z dnia 06.11.2012 r. wezwała pozwanego do zapłaty zadłużenia. W dniu 22.11.2012 r. pozwany dokonał częściowej wpłaty, w kwocie 30.000 zł. Pozostała część należności nie została uregulowana do chwili obecnej. Kwota dochodzona pozwem stanowi sumę niespłaconej części należności głównej w kwocie 12.397,54 zł oraz odsetek skapitalizowanych na dzień 15.01.2012 r. w kwocie 646,15 zł. Na kwotę 646,15 zł składają się kwoty: kwota 407,71 zł – odsetki od kwoty 42.397,54 zł od dnia 26.10.2012r. r. do dnia 21.11.2012 r. kwota 238,44 zł – odsetki od kwoty 12.397,54 zł od dnia 22.11.2012r. r. do dnia 15.01.2013 r.

Na podstawie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w C. (...) z dnia 28 lutego 2013 roku w sprawie I Nc 330/13 nakazano (...) w C. aby zapłacił powódce (...) Sp. z o.o. w C. kwotę 13.043,69 zł. (trzynaście tysięcy czterdzieści trzy złote i sześćdziesiąt dziewięć groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 17 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty oraz z kwotą 2.581 zł. (dwa tysiące pięćset osiemdziesiąt jeden złotych) tytułem kosztów postępowania, w tym kwotą 2.400 zł. (dwa tysiące czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwany (...) w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa w całości jako przedwczesnego i niezasadnego oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg. norm przepisanych oraz opłaty od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu pozwany podniósł, że powódka na podstawie umowy o roboty budowlane z dnia 21.03.2012r. wykonywała prace budowlane na obiekcie pozwanego przy ul. (...) w C.. Na podstawie wykonanych robót wystawiła pozwanemu m.in. w dniu 02.10.2012r. fakturę VAT nr (...) kwotę 42.397,54 zł z terminem płatności na 25.10.2012r. Po wystawieniu w/w faktury VAT, jeszcze przed upływem terminu jej płatności przedstawiciel pozwanego (...) M. S., poinformowała prezesa zarządu powoda P. U. o stwierdzonych licznych wadach w wykonaniu prac przez powoda oraz użyciu niewłaściwych materiałów do wykonanych prac. Szczegółowe wyliczenie usterek obejmowały liczne protokoły przeglądu oraz wzajemne ustalenia i uzgodnienia stron m.in. z dnia 22.10.2012r., 06.11.2012r. 21.11.2012r. oraz 11.02.2013r., w których to dokumentach powódka potwierdziła istnienie wad i zobowiązała się do ich usunięcia. Należy podkreślić, iż powódka już w dniu 22.10.2012r. na spotkaniu z przedstawicielami pozwanego wyraziła zgodę na wstrzymanie płatności faktury VAT (...) i potwierdziła to ostatecznie w protokole uzgodnień z 21.11.2012r. Zgodnie z protokołem uzgodnień z 21.11.2012r. kwota 30.000,00 zł tj. część należności z faktury VAT nr (...), została przekazana powódce w dniu 22.11.2012r., natomiast pozostała cześć z faktury miała zostać zapłacona po usunięciu wad. Pomimo zapewnień powódki, że wady zostaną usunięte, powódka nie przystąpiła do ich usunięcia i pozwany m.in. pismem z dnia 28.12.2012r. ponownie wezwał powódkę na podstawie zapisu § 8 ust. 1 i 2 umowy o roboty budowlane z dnia 21.03.2012r. do dokonania odpowiednich poprawek. Względnie uwzględnienia upustu za powstałe wady w kwocie 12.397,54 zł tj. pozostałej do zapłaty należności z faktury VAT nr (...). Dopiero w dniu 06.02.2013r. odbyło się spotkanie odbioru robót z dnia 11.02.2013r. oraz notatki służbowej z dnia 14.02.2013r. na okoliczność wad i konieczności usunięcia przez powódkę. Pozostała część należności nie jest wymagalna, gdyż powódka, pomimo wielokrotnych zapewnień, nie wykonała usunięcia wad robót budowlanych, przez co do momentu ich usunięcia, roszczenie nie jest wymagalne i nie może być dochodzone. Podstawą jest odroczenie terminu płatności należności przez powódkę i zastrzeżenie tego terminu na korzyść pozwanego (dłużnika) tj. zgodnie z art. 457 k.c. Niezależnie od powyższego zarzutu tamującego możliwość dochodzenia roszczenia przez powódkę, ilość, zakres i wartość ujawnionych na obiekcie usterek przewyższa żądaną w niniejszym procesie wartość, przez co pozwany składa także, na wypadek nieuwzględnienia zarzutu wskazanego powyżej, zarzut potrącenia dochodzonej należności z należnością wynikającą z usunięcia wad robót wykonanych przez powódkę tj. w oparciu o art. 498 i nast. k.c.

Powódka w piśmie rozszerzającym powództwo z dnia 22 września 2014r. wniosła obok kwot : wynikających z pozwu z dnia 16 stycznia 2013 r. dodatkowo zapłaty od pozwanego kwoty 237 964,00 zł., na którą to dodatkową kwotę składają się: 142 575,50 zł. wynikająca z noty obciążeniowych (zerwana umowa) z dnia 9 kwietnia 2013 r. oraz wezwanie do zapłaty z dnia 30 kwietnia 2014 r. oraz 53 112,24 zł wynikająca z zakupionego przez powódkę materiału na podłogi + ściany.

W uzasadnieniu powódka podała, iż pozwana w sposób bezpodstawny, wstrzymała płatności w stosunku do powódki. Powódka bowiem takiego pisma nie podpisywała. Ponadto jak zapewniała pozwana, mimo konieczności dokonania poprawy wykonanych prac, harmonogram prac miał nie ulec zmianie. Mimo to płatności nie nastąpiły. Z związku z tym powódka, powołując się na stosowne zapisy umowne, odstąpiła od umowy. Powódka podniosła, iż wykonała dodatkowe prace na rzecz pozwanej, za które do dnia dzisiejszego nie zostały rozliczone. Zakupiła dodatkowo z własnych środków materiały, za które także strona pozwana nie rozliczyła się do dziś.

Pozwany (...) w odpowiedzi na rozszerzenia powództwa wniósł o jego oddalenie jako bezzasadnego co do zasady oraz co do wysokości roszczenia, zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg. norm przepisanych z uwzględnieniem wartości rozszerzonego powództwa. Wszystkie faktury wystawione przez pozwanego, oprócz części należności ze spornej faktury (...) dochodzonej w niniejszej sprawie (12.397,54 zł), zostały zapłacone. Innych faktur powódka nie wystawiała pozwanemu. Rozwiązanie umowy faktycznie nastąpiło z winy powódki, a jego oświadczenie o rozwiązaniu umowy o roboty z dnia 21.12.2012r. nie wywołuje żadnych skutków prawnych, gdyż podstawa odstąpienia od umowy tj. rzekomy brak płatności ze strony pozwanego nie miał miejsca. Ponadto w sprawie niniejszej brak jest potwierdzeń przekazania pozwanemu materiałów na budowę i jego zgody na ich użycie, brak zlecenia przez pozwanego prac i potwierdzeń ich wykonania, pozwany wskazuje, iż zawarta umowa z dnia 21.03.2012r. miała charakter umowy opartej na ryczałtowym wynagrodzeniu powódki (art. 632 k.c). Z tego też względu przyjmujący zamówienie (powódka) nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia, o ile nie wyraził na to zgody pozwany (inwestor). Pomimo wynagrodzenia ryczałtowego oraz określenia w harmonogramie prac terminów wykonania poszczególnych robót, powódka próbuje celowo wskazywać prace i materiały, które zostały już rozliczone w płatnościach za faktury wcześniej wystawione i opłacone.

Podczas rozprawy w dniu 20 stycznia 2016 roku powódka wniosła o zasądzenie kwoty 237 964 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wyroku i na tę kwotę składają się 142.575,50 zł, jest to kwota wynikająca z noty z 9.04.2013r. z tytułu kar umownych za zerwanie umowy po stronie inwestora oraz kwota 53.112,24 zł, na którą to kwotę składają się materiały nie wykorzystane na przedmiotowej budowie bo zostały na budowie, a powód ich nie odebrał. Natomiast powódka nie domagała się zasądzenia zależności z faktury (...) w kwocie wskazanej pierwotnie w pozwie, gdyż zgodziła się z opinią biegłego, że pewne prace nie zostały wykonane. Pozwany w dalszym ciągu wnosił o oddalenie powództwa w całości.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny w sprawie:

Z dniem 21 marca 2012 roku w C. doszło do podpisania umowy o roboty budowlane pomiędzy (...) z siedzibą w C., przy ul. (...) posiadającym NIP: 573-281-52-82 oraz REGON: (...) zwanym dalej Inwestorem reprezentowanym przez: siostrę M. S. a Firmą (...) mieszczącą się w C. przy ul. (...) , zwaną dalej (...) reprezentowaną przez P. U. – właściciela. Przedmiotem niniejszej umowy były roboty budowlane polegające na budowie w systemie „wykończonym” budynku (...) (...) zgodnie z pozwoleniem na budowę nr (...) z dnia 30.12.2009 r. oraz decyzją nr (...) z dnia 11.02.2011r. jak i zatwierdzoną przez Prezydenta Miasta C. następującą dokumentację techniczną ( projekty budowlane) a mianowicie projektem budowlanym wykonawczy i projektem zagospodarowania terenu.

W § 1 pkt 2 umowy zawarto odstępstwa od dokumentacji technicznej, polegające na tym, że inwestor zastrzegł sobie możliwość wyboru bądź też zakupu okładzin pionowych i poziomych (płytek), zmianie uległy podłogi (zamianie w miejsce wykładziny ułożone zostaną płytki), ściana aluminiowa z nadrukiem do uzgodnienia w trakcie robót dodatkowym elementem nie objętym dokumentacją jest mur oporowy, ocieplenie ściany w miejscu łącznika z drugą częścią obiektu, wywóz ziemi z hałdy, ukształtowanie terenu, roboty ziemne oraz izolacje i posadzki stropu nad piętrem. Zakres tych prac został ujęty w ryczałtowej cenie prac budowlanych. Termin całkowitego zakończenia budowy ustalono na dzień 30 czerwca 2013 roku.

Zgodnie natomiast z § 3 umowy wynagrodzenie wykonawcy za całość robót, objętych niniejszą umową, strony określiły ryczałtowo na kwotę: 706625,60 zł netto. Wynagrodzenie miało zostać zapłacone w częściach zgodnie z harmonogramem robót i płatności. Po całkowitym zakończeniu robót i podpisaniu protokołu końcowego wykonawca miał otrzymać wynagrodzenie obejmujące ostatni etap budowy. Zapłata następować miała na podstawie faktur wystawionych po sporządzeniu i podpisaniu przez inspektora nadzoru protokołu odbioru częściowego lub całkowitego robót budowlanych w terminie 30 dni od daty doręczenia faktury inwestorowi. Faktury wystawione przez Wykonawcę zostały uznane za ważne dopiero z chwilą podpisania protokołu odbioru przez Inspektora Nadzoru.

Wedle § 6 pkt 8 zabezpieczenie wybudowanej części budynku przed zniszczeniem lub uszkodzeniem wskutek niekorzystnych warunków pogodowych należało do obowiązków Wykonawcy.

Natomiast na podstawie § 7 dokumentu odbiór poszczególnych etapów budowy miał następować w terminie trzech dni od otrzymania pisemnego zgłoszenia o gotowości wykonawcy. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, Inwestor (Inspektor nadzoru) miał wyznaczyć termin do ich usunięcia przez Wykonawcę.

W § 8 pkt 1 strony ustaliły, że Jeżeli Wykonawca będzie wykonywał roboty w sposób sprzeczny z umową bądź wadliwie, Inwestor ma prawo wezwać Wykonawcę do zmiany sposobu wykonywania tych robót wyznaczyć w tym celu stosowny termin. Natomiast z godne z pkt 2 po bezskutecznym upływie tego terminu Inwestor ma prawo od umowy odstąpić albo powierzyć wykonanie umowy komuś innemu. Ponadto wedle treści pkt 6 gdy z winy Inwestora niemożliwym jest prowadzenie robót przez okres ponad 21 dni miał on zapłacić Wykonawcy 0,15% wynagrodzenia określonego umową za każdy dzień przestoju. Natomiast zgodnie pkt 7 odstąpienie od umowy przez Wykonawcę z winy Inwestora powoduje obowiązek zapłaty kary umownej przez Inwestora na rzecz Wykonawcy, w wysokości 20% wartości wynagrodzenia (bez vat) określonego w § 3 ust. 1 niniejszej umowy.

Wedle § 9 w przypadku, gdy Inwestor nie zapłaci w terminie jakiejkolwiek wystawionej przez Wykonawcę a podpisanej i odebranej przez siebie faktury, Wykonawca po bezskutecznym, pisemnym wezwaniu do zapłaty, może odstąpić od umowy.

Dowód: pismo nr (...) (k. 9 akt), pismo nr (...) ( k. 43 akt), umowa (k. 59-62 akt), dziennik budowy (k. 85-99 akt), częściowo zeznania P. U. (k. 77-78 akt), zeznania M. S. ( protokół z dnia 20 stycznia 2016 roku, nagranie czas: 00:25:21-00:40:33)

H. D. (...) H. D., wykonywał roboty zgodnie z umową ustną zawartą ze Spółką (...) na placu budowy w (...) (...). Prace wykonywał w drugiej połowie 2012 roku. W związku z tym wystawił w dniu 30 sierpnia 2012 roku pierwszą fakturę VAT Nr (...) na kwotę 18.450,00 zł. za wykonane prace. Podobnie D. A. został zatrudniony przez powodową Spółkę celem wykonania elewacji zewnętrznej budynku.

Dowód: faktury (k. 68-70 akt), dziennik budowy (k. 85-99 akt), zeznania M. S. ( protokół z dnia 20 stycznia 2016 roku, nagranie czas: 00:25:21-00:40:33), zeznania świadka D. A. (k. 175-177 akt),

Powodowa Spółka sporządziła protokoły odbioru wykonach robót:

- za okres od 1 marca 2012 roku do 19 kwietnia 2012 roku na kwotę 42.397,54 złotych brutto oraz wystawiła fakturę VAT nr (...) z dnia 20 kwietnia 2012 roku;

- za okres od 19 kwietnia 2012 roku do 19 maja 2012 roku na kwotę 42.397,54 złotych brutto oraz wystawiła fakturę VAT nr (...) z dnia 17 maja 2012 roku;

- za okres od 19 maja 2012 roku do 19 czerwca 2012 roku na kwotę 42.397,54 złotych brutto oraz wystawiła fakturę VAT nr (...) z dnia 20 czerwca 2012 roku;

- za okres od 1 kwietnia 2012 roku do 19 lipca 2012 roku na kwotę 42.397,54 złotych brutto oraz wystawiła fakturę VAT nr (...) z dnia 19 lipca 2012 roku;

- za okres od 1 sierpnia 2012 roku do 19 sierpnia 2012 roku na kwotę 42.397,54 złotych brutto oraz wystawiła fakturę VAT nr (...) z dnia 20 sierpnia 2012 roku;

- za okres od 1 września 2012 roku do 25 września 2012 roku na kwotę 42.397,54 złotych brutto oraz wystawiła fakturę VAT nr (...) z dnia 2 października 2012 roku.

Dowód: faktura z dnia 02.10.2012r. (k. 5 akt), pismo nr (...) (k. 9 akt), pismo nr (...) ( k. 43 akt), dziennik budowy (k. 85-99 akt), faktury (k. 413-443 akt), faktura z dnia 20.04.2012r. (k. 469 akt), protokoły i faktury (k. 470-486 akt), częściowo zeznania P. U. (k. 77-78 akt), zeznania M. S. ( protokół z dnia 20 stycznia 2016 roku, nagranie czas: 00:25:21-00:40:33)

W dniu 22 października 2012 roku ujawniono wady wykonanych prac budowlanych i określono zalecenia naprawcze. W tym samym dniu wykonawca robót firma (...) wyraziła zgodę na wstrzymanie płatności faktury VAT nr (...) do czasu wyjaśnienia tematu zmian materiałowych i usunięcia usterek stwierdzonych podczas przeglądu dokonanego w dniu 22 października 2012 roku. Popisy pod dokumentem złożyli: s. M. S., M. N.-kierownik budowy, M. K.-wykonawca części instalacyjnej, P. K.-inspektor.

Kolejnym protokołem z dnia 6 listopada 2012 roku ustalono wspólnie z inwestorem (...) M. S., inspektorem P. K. wykonawcą części budowlanej P. U., kierownikiem części budowlanej P. N., wykonawcą części instalacyjnej M. K. i M. P., kierownikiem części instalacyjnej W. N. zakres usterek do naprawienia. Na podstawie kolejnego protokołu uzgodnień z dnia 21 listopada 2012 roku dotyczące realizacji inwestycji (...) (...) położonego w C., przy ul. (...) wymieniono następujące ustalenia:

- bezzasadną zmianę zastosowanych materiałów budowlanych tj. gips tynkarski z gipsu 651 na gips (...), Styropian A. na S. oraz folia PE 0,2 na PE 0,15 stwierdzając, iż uchybienie to było uchybieniem trwałym i niedającym się poprawić skutkując obniżeniem wynagrodzenia umownego z 712877,60 zł na 702877,60 zł;

- ustalono zmianę kleju do układania płytek z systemu Atlas na system K.;

- Wykonawca udzielił pięcioletniej gwarancji na wykonane prace budowlane;

- pismo z dnia 17.11.2012 odnośnie odstąpienia od umowy zostało anulowane;

- płatność faktury VAT (...) ustalono w części wynoszącej 30.000,00 zł na dzień 22.11.2012, część pozostała miała zostać uregulowana po wykonaniu poprawek uwzględnionych w protokołach uzgodnień z dnia 06.11.2012 oraz 22.10.2012r.;

- pozostałe płatności miesięczne miały być regulowane zgodnie z harmonogramem.

Pod dokumentem podpisała się Komisja w osobach: inspektora P. K. oraz wykonawcy P. U..

Z dniem 28 października 2012 roku pozwany (...) w piśmie skierowanym do powódki poinformował, że brak zapłaty za fakturę nr (...) będący podstawą odstąpienia od umowy spowodowany był brakiem spełnienia przez Spółkę (...) określonych wspólnie warunków. Podczas przeglądu wykonanych robót stwierdzono istnienie licznych wad i usterek, których powstanie spowodowało wstrzymanie zapłaty za powyższą fakturę.

Dowód: pismo z dnia 28.12.2012r. (k. 53-54 akt), protokół uzgodnień (k. 55, k. 56, k. 57, k. 465 akt), notatka służbowa (k. 58 akt), dziennik budowy (k. 85-99 akt), protokołu przeglądu (k. 464 akt), częściowo zeznania P. U. (k. 77-78 akt), zeznania świadka J. A. (k. 116-117), zeznania świadka P. K. (k. 118-120), zeznania świadka D. A. (k. 175-177 akt), zeznania świadka J. A. (protokół z dnia 18.03.2015r. nagranie czas: 00:15:14-00:26:45), zeznania M. S. ( protokół z dnia 20 stycznia 2016 roku, nagranie czas: 00:25:21-00:40:33)

Powódka pismem z dnia 15 listopada 2012 roku zgodziła się na obniżenie wynagrodzenia o kwotę 10.304,83 zł. z uwagi na zmianę użytego materiału.

Dowód: pismo z dnia 15.11.2012r. (k. 84 akt), dziennik budowy (k. 85-99 akt), zeznania świadka J. A. (k. 116-117), zeznania świadka P. K. (k. 118-120), zeznania świadka J. A. (protokół z dnia 18.03.2015r. nagranie czas: 00:15:14-00:26:45), zeznania M. S. ( protokół z dnia 20 stycznia 2016 roku, nagranie czas: 00:25:21-00:40:33)

Pismem z dnia 10 grudnia 2012 roku (...) wezwał A. - (...) do sporządzenie kosztorysu różnicowego uwzględniającego zabudowanie części materiałów a mianowicie: parapetów wewnętrznych, styropianu podposadzkowego, folii użytej do wylewek, tynku maszynowego wewnętrznego - innych niż w kosztorysie ofertowym. Sporządzona kalkulacja miała jednoznacznie wykazać wartość o jaką należałoby obniżyć wynagrodzenie. Ponadto Inwestor podniósł, że Wykonawca otrzymał wynagrodzenie za prace dotąd jeszcze nie wykonane a mianowicie: ściana oporowa - fakturowanie za miesiąc 07.2012r. i brama garażowa - fakturowanie za miesiąc 01.2012r. Wyznaczono termin wykonania tych prac do dnia 15 stycznia 2013 roku w zakresie bramy garażowej oraz do dnia 15 kwietnia 2013 roku w zakresie ściany oporowej.

Pismem z dnia 21 grudnia 2012 roku powódka wezwała pozwanego do zapłaty wymagalnej faktury VAT o nr (...).

Dowód: pismo z dnia 10.12.2012r. (k. 83 akt), dziennik budowy (k. 85-99 akt), zeznania świadka J. A. (k. 116-117), zeznania świadka P. K. (k. 118-120), zeznania świadka J. A. (protokół z dnia 18.03.2015r. nagranie czas: 00:15:14-00:26:45), zeznania M. S. ( protokół z dnia 20 stycznia 2016 roku, nagranie czas: 00:25:21-00:40:33), pismo z dnia 21.12.2012r. (k. 381 akt)

Z dniem 21 stycznia 2013 roku właściciel firmy (...) H. D. złożył oświadczenie, w którym podniósł, że prace tynkarskie i wylewki betonowe na strychu oraz piętrze wykonywane w roku 2012 były przy pełnej akceptacji i osobistym nadzorze Inspektora Nadzoru Pana P. K.. Natomiast materiały użyte podczas budowy spełniają wszystkie normy i parametry odnośnie dopuszczenia do stosowania w budownictwie i zabudowy ich w podłodze lub ścianach.

W dniu 11 lutego 2013 roku doszło do sporządzenia protokołu przeglądu robót przy udziale przedstawiciela powódki – P. U., przedstawiciela podwykonawcy firmy (...) H. D. oraz (...) M. S. po stronie pozwanego i inspektora nadzoru J. A.. Przedmiotem odbiory były tynki wewnętrzne z montażem parapetów oraz wylewki podposadzkowe wykonane przez firmę (...). W. następujące wady: parapety zostały zamontowane z niewłaściwymi spadkami i odległościami od ściany 1,5-3,5 cm. Parapety miały zostać zdemontowane bez ponownego montażu w terminie do dnia 25 lutego 2013 roku, przy czym wartość tej pozycji w kosztorysie miała zostać rozliczona w rozliczeniu końcowym. Tynki wewnętrzne posiadały usterki co spowodowało konieczność uzupełnienia tynku po uruchomieniu centralnego ogrzewania. W terminie do dnia 13 lutego 2013 roku Wykonawca miał obowiązek usunięcia wady w postaci braku spadku do kratki ściekowych. Natomiast do dnia 13 lutego 2013 roku Wykonawca miał udowodnić właściwą jakość materiału w postaci styropianu użytego pod wylewkę.

Tego samego dnia na podstawie protokołu Komisyjnego odbioru robót z dnia 11 lutego 2013 roku ustalono, że roboty dotyczące docieplenia elewacyjnego wykonane przez firmę (...) posiadały wady. Komisja w osobie generalnego wykonawcy tj. przedstawiciela powódki – P. U., przedstawiciela podwykonawcy firmy (...) oraz (...) M. S. po stronie pozwanego i inspektora nadzoru J. A. ustaliła, że do wymiany był parapet przy oknie narożnym ściany szczytowej a elewację wykonano bez zaprawy końcowej. Postanowiono ponownie wykonać szlichtę i ewentualnie przeszlifować powyższe zaniedbania. Wskazano, że usunięcie usterek ma nastąpić do dnia 30 maja 2013 roku. Dopiero wtedy miało nastąpić ostateczne rozliczenie z firmą (...).

Dowód: protokół (k. 47-48, k. 49-50, k. 274-275 akt), dziennik budowy (k. 85-99 akt), oświadczenie z dnia 21.01.2013r. (k. 246 akt), zeznania P. U. (k. 77-78 akt), zeznania świadka J. A. (k. 116-117), zeznania świadka P. K. (k. 118-120), zeznania świadka J. A. (protokół z dnia 18.03.2015r. nagranie czas: 00:15:14-00:26:45), zeznania M. S. ( protokół z dnia 20 stycznia 2016 roku, nagranie czas: 00:25:21-00:40:33)

Z dniem 18 lutego 2013 roku Wykonawca oświadczył, że usterki i wady wymienione w protokole odbioru robót z dnia 11 lutego 2013 roku usunie nieodpłatnie. Natomiast Inwestor oświadczył, że w dniu 11 lutego 2013 roku został poinformowany przez powódkę, że tynki wewnętrzne oraz wylewki były wykonywane przez podwykonawcę, lecz nigdy nie wyraził zgody na zatrudnienie innych firm. Ponadto wskazał, że powódka otrzymała wynagrodzenie za prace dotychczas wykonane na budowie. Notatkę podpisali: (...) M. S., inspektor nadzoru J. A. oraz H. D..

Dowód: notatka służbowa z dnia 18.02.2013r. (k. 273 akt), dziennik budowy (k. 85-99 akt), częściowo zeznania P. U. (k. 77-78 akt), zeznania świadka J. A. (k. 116-117), zeznania świadka P. K. (k. 118-120), zeznania świadka J. A. (protokół z dnia 18.03.2015r. nagranie czas: 00:15:14-00:26:45), zeznania M. S. ( protokół z dnia 20 stycznia 2016 roku, nagranie czas: 00:25:21-00:40:33)

Pismem z dnia 8 marca 2013 roku (...) wezwał powódkę do usunięcia stwierdzonych wad i usterek w świetle poczynionych ustaleń z dnia 7 lutego 2013 roku oraz protokołów z przeglądu robót z dnia 11 lutego 2013 roku w nieprzekraczalnym terminie do dnia 15 marca 2013 roku. Pismem z dnia 11 marca 2013 roku pozwany (...)poinformował powódkę, że w świetle umowy podpisanej pomiędzy stronami Inwestor nie ma obowiązku zapewnienia ogrzewania budynku w okresie zimowym. Natomiast Wykonawca miał obowiązek zabezpieczenia wykonanych przez siebie robót przed uszkodzeniem wskutek niekorzystnych warunków pogodowych. Inwestor zdecydował o uruchomieniu ogrzewania lecz wskutek samowolnego zaprzestania prac przez firmę instalacyjną do rozruchu instalacji centralnego ogrzewania nie doszło. Pozwany wskazał, że podczas sporządzania protokołu przeglądu robót z dnia 22 października 2012 roku wykryto wady w zakresie robót tynkarskich, które nie zostały usunięte.

Dowód: pismo z dnia 11.03.2013r. (k. 44 akt), pismo z dnia 08.03.2013r. (k. 45 akt), dziennik budowy (k. 85-99 akt), częściowo zeznania P. U. (k. 77-78 akt), zeznania świadka J. A. (k. 116-117), zeznania świadka J. A. (protokół z dnia 18.03.2015r. nagranie czas: 00:15:14-00:26:45), zeznania M. S. ( protokół z dnia 20 stycznia 2016 roku, nagranie czas: 00:25:21-00:40:33),

Z dniem 9 kwietnia 2013 roku powódka wystawiła notę obciążeniową w kwocie 142.575,52 zł. o nr (...), w której nadmieniła, że stanowiła ona karę umowną z tytułu nie wywiązania się z Umowy o Roboty Budowlane zawartej 21.03.2012 roku w C. zgodnie z § 8 punkt 7 Umowy.

Dowód: nota obciążeniowa (k. 383 akt)

H. D. (...) H. D. wystawił na rzecz powódki następujące faktury za prace wykonane w miejscu siedziby pozwanego: faktura VAT Nr (...) z dnia 17.05.2013r. na kwotę 21.613,56 zł., faktura VAT Nr (...) z dnia 17.05.2013r. na kwotę 61.992,00 zł.

Dowód: faktury (k. 68-70 akt), dziennik budowy (k. 85-99 akt), zeznania świadka J. A. (k. 116-117), zeznania M. S. ( protokół z dnia 20 stycznia 2016 roku, nagranie czas: 00:25:21-00:40:33)

H. D. w piśmie skierowanym do Spółki (...) w dniu 6 czerwca 2013 roku podniósł, że usunął usterki dotyczące tynków wewnętrznych a parametry użytego styropianu były zgodne z jego przeznaczeniem. Natomiast z uwagi na brak porozumienia Inwestora z powodową Spółką nie było możliwości demontażu i ponownego zamontowania parapetów.

Dowód: pismo z dnia 06.06.2013r. (k. 276, k. 298 akt), dziennik budowy (k. 85-99 akt), częściowo zeznania P. U. (k. 77-78 akt), zeznania świadka J. A. (k. 116-117), zeznania świadka J. A. (protokół z dnia 18.03.2015r. nagranie czas: 00:15:14-00:26:45), zeznania M. S. (protokół z dnia 20 stycznia 2016 roku, nagranie czas: 00:25:21-00:40:33)

Prace budowlane wykonane przez powodową Spółkę w budynku stanowiącym własność pozwanej zostały wykonane w sposób odbiegający od zawartej przez strony umowy a w szczególności od dokumentacji technicznej (projektu budowlanego) wyszczególnionego w § 1 ust. 1 umowy łączącej strony. Pomiary ocieplenia poddasza wykazały, że zostało ocieplone wełną mineralną o grubości 25cm. Nie stwierdzono szczeliny wentylacyjnej pomiędzy deskowaniem pełnym a wełną mineralną pomimo, że dokumentacja projektowa przewidywała pozostawienie pustki 2cm. Analiza projektu budowlanego wykazała, że projektant w konstrukcji dachu z ociepleniem przewidział krokwie 7x18 nie przewidziano kontrłat. Na piętrze stwierdzono pęknięcie wylewki pomimo wykonanej dylatacji. Na parterze budynku w pomieszczeniach z kratkami ściekowymi podłogowymi nie wykonano spadków do kratek, wylewki wykonano w poziomie. Wykonane posadzki są niezgodnie z założeniami projektowymi. Ponadto wylewka posiadała niewłaściwie zatopioną siatkę stalową zbrojącą. Siatka winna być zatopiona w połowie wylewki. Dokonane pomiary wagi próbki styropianu wykazały, że nie spełnia on wymagań stawianych dla styropianu (izolacji akustycznej) podłoga /dach - minimum 15kg/m3. Parapety wewnętrzne osadzone w pomieszczeniach z przeciwspadkiem (spadek w kierunku okna), bez zachowania osiowości (różne odległości od skraju ościeżnicy). W toku prac nie zachowano minimalnych szerokości drzwi ewakuacyjnych i nie zadbano o właściwy montaż (drzwi p-poż należy montować na pianie P-poż o odporności ogniowej EI-30 ) co mogło doprowadzić do stanów zagrożenia życia w przypadku pożaru lub innych stanów powodujących konieczność ewakuacji obiektu. Przy wykonaniu różnych spadków parapetów w jednym pomieszczeniu parapety nie zachowują jednej linii (różne wysokości). Przy wykonywaniu stolarki okiennej nie zdemontowano folii osłonowych, których pozostawienie na dłuższy okres powoduje wulkanizację tej folii do ram okiennych a w efekcie końcowym do braku możliwości jej usunięcia bez uszkodzenia struktury zewnętrznej okna (ram). Folia osłonowa winna zostać usunięta po zamontowaniu i obrobieniu okna. Okno w pomieszczeniu 2.16 zostało osadzone niewłaściwie z prześwitami więc należy je przemontować. Oględziny elewacji z pomiarami wykazały wystąpienie nierówności przy bramie garażowej dochodzące do 1,7cm. Przy skrzynce gazomierza zaprawa klejowa zagruntowana z wyraźnymi nierównościami. Jednakże wyrównanie elewacji zostało wyrównane przez stroną powodową w toku postępowania sądowego. W związku z powyższym zakres robót koniecznych do wykonania w celu doprowadzenia ich do stanu zgodnego z projektem budowlanym i zasadami ich wykonania obejmował:

- wymianę posadzek (styropian +folia + wylewka) z dostosowaniem do założeń projektowych – piętro;

- przemontowanie parapetów wewnętrznych z zachowaniem zasad ich montażu;

- wymianę drzwi ewakuacyjnych;

- przemontowanie okna;

- przemontowanie drzwi p-poż.

Koszt usunięcia wad i usterek wynosił 111.744,85 zł.

Dowód: opinia biegłego z zakresu budownictwa ogólnego mgr. inż. B. A. (k. 123-147 akt), ustna opinia uzupełniająca biegłego (k. 187-192, k. 249-253 akt), pisemna opina uzupełniająca (k. 195-230 akt)

Na podstawie dokumentacji kosztorysowej zgromadzonej w aktach sprawy ustalono koszt poszczególnych robót naprawczych a mianowicie:

-

wymiana posadzek na piętrze z demontażem styropianu, folii i wylewki ma powierzchni 616,25 m2: 58.428,22 zł netto z uwzględnieniem podstaw kosztorysu budowlanego, stawek robocizny i pracy sprzętu, cen jednostkowych materiałów i narzutów stosowanych w opiniach biegłego sądowego B. A.;

-

przemontowanie 44 szt parapetów wewnętrznych o łącznej długości 64.2m: 4060,47 zł netto;

-

wymiana 2 szt drzwi ewakuacyjnych: 3742,70 zł neto;

-

przemontowanie 2 szt okien: 320,26 zł netto;

-

przemontowanie drzwi ppoż: 202,36 zł netto.

Dowód: opinia biegłego z zakresu budownictwa lądowego i wyceny robót ogólnobudowlanych dr inż. A. K. (k. 537-565 akt), ustna opinia uzupełniająca (k. 589-590, k. 603-604 akt)

Sąd Okręgowy ustalając stan faktyczny w sprawie oparł się na dokumentacji załączonej do akt sprawy. Wiarygodność tej dokumentacji, zarówno urzędowej jak i prywatnej, nie budzi zastrzeżeń zarówno od strony formalnej jak i materialnej. Żadna ze stron przy tym nie kwestionowała wiarygodności tych dokumentów.

Ustalając stan faktyczny Sąd Okręgowy oparł się nadto na opiniach biegłego z zakresu budownictwa ogólnego mgr. inż. B. A. oraz opiniach biegłego z zakresu budownictwa lądowego i wyceny robót ogólnobudowlanych dr inż. A. K.. Sporządzone przez nich opinie są bowiem jasne, spójne i logiczne, zaś kompetencji samych biegłych do wydania opinii nie można podważać.

Dla ustalenia stanu faktycznego w sprawie przydatnym okazała się także treść zeznań złożonych przez M. S., J. A., P. K., D. A.. Zasadnicza treść ich zeznań była bowiem zbieżna z materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie i stanowiła jego uszczegółowienie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W toku procesu powodowa Spółka ostatecznie wniosła o zasądzenie kwoty 237.964 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia wyroku, na tę kwotę składa się 142.575,50 zł, jest to kwota wynikająca z noty z 9.04.2013r. z tytułu kar umownych za zerwanie umowy po stronie inwestora oraz kwota 53.112,24 zł, na którą to kwotę składały się materiały nie wykorzystane na przedmiotowej budowie bo zostały na budowie, a powód ich nie odebrał. Natomiast powódka nie domagała się zasądzenia należności z faktury (...) w kwocie wskazanej pierwotnie w pozwie, gdyż zgodziła się z opinią biegłego, że pewne prace nie zostały wykonane.

W sprawie bezspornym było, że powódka miała prawo domagania się od pozwanego zapłaty kary umownej. Zgodnie bowiem z § 8 pkt 7 odstąpienie od umowy przez Wykonawcę z winy Inwestora powoduje obowiązek zapłaty kary umownej przez Inwestora na rzecz Wykonawcy, w wysokości 20% wartości wynagrodzenia (bez vat) określonego w § 3 ust. 1 niniejszej umowy.

Wedle § 9 w przypadku, gdy Inwestor nie zapłaci w terminie jakiejkolwiek wystawionej przez Wykonawcę a podpisanej i odebranej przez siebie faktury, Wykonawca po bezskutecznym, pisemnym wezwaniu do zapłaty, może odstąpić od umowy

W treści swojego pisma z dnia 21 grudnia 2012 roku powodowa Spółka wezwała (...) do zapłaty części nieuregulowanej faktury a mianowicie kwoty 13.043,69 złotych. Wspomniała, że pozwany swoim nieuzasadnionym działaniem spowodował przestój firmy powódki. W związku z czym nastąpiło zachwianie harmonogramu prac oraz naraziło powódkę na dodatkowe koszty.

Spór pomiędzy stronami dotyczył tego, czy zostały spełnione przesłanki do żądania przez powódkę zapłaty kary umownej. Z powołanego zapisu umowy łączącej strony wynika, że warunkiem żądania zapłaty kary umownej było opóźnienie w regulowaniu zobowiązań wynikających z faktury VAT nr (...).

Z dniem 9 kwietnia 2013 roku powódka wystawiła notę obciążeniową w kwocie 142.575,52 zł. o nr (...), w której nadmieniła, że stanowi ona karę umowną z tytułu nie wywiązania się z Umowy o roboty budowlane zawartej dnia 21 marca 2012 roku w C.. Spółka (...) w treści pisma powołała się na brzmienie § 8 punkt 7 Umowy.

Zgodnie z § 3 umowy, zapłata następować miała na podstawie faktur wystawionych po sporządzeniu i podpisaniu przez inspektora nadzoru protokołu odbioru częściowego lub całkowitego robót budowlanych w terminie 30 dni od daty doręczenia faktury inwestorowi. Faktury wystawione przez Wykonawcę zostały uznane za ważne dopiero z chwilą podpisania protokołu odbioru przez Inspektora Nadzoru.

Analiza akt sprawy niniejszej pozwala stwierdzić, że po wystawieniu faktury VAT nr (...), na początku października 2012 roku tj. jeszcze przed upływem terminu jej płatności, przypadającego na dzień 25 października 2012 roku, przedstawiciel pozwanego (...) M. S., poinformowała prezesa zarządu powódki P. U. o stwierdzonych licznych wadach w wykonaniu prac oraz użyciu niewłaściwych materiałów do wykonanych prac. Szczegółowy opis tych usterek znajdował się w treści licznych protokołów i notatek a mianowicie z dnia: 22.10.2012r., 06.11.2012r., 21.11.2012r., 11.02.2013r., 11.02.2013r., 24.06.2013r.. Ponadto znalazły oparcie w treści zeznań świadków przesłuchanych w sprawie: s. M. S., J. A., P. K., P. U., D. A. oraz treści opinii zarówno pisemnych jak i ustnych sporządzonych przez biegłych z zakresu budownictwa ogólnego mgr. inż. B. A. oraz opiniach biegłego z zakresu budownictwa lądowego i wyceny robót ogólnobudowlanych dr inż. A. K..

Biegły sądowy mgr inż B. A. stanowczo stwierdził, że prace budowlane wykonane przez powodową Spółkę w budynku stanowiącym własność pozwanej zostały wykonane w sposób odbiegający od zawartej przez strony umowy a w szczególności od dokumentacji technicznej (projektu budowlanego) wyszczególnionego w § 1 ust. 1 umowy łączącej strony. Pomiary ocieplenia poddasza wykazały, że zostało ocieplone wełną mineralną o grubości 25cm. Nie stwierdzono także istnienia szczeliny wentylacyjnej pomiędzy deskowaniem pełnym a wełną mineralną pomimo, że dokumentacja projektowa przewiduje pozostawienie pustki 2cm. Analiza projektu budowlanego wykazała, że projektant w konstrukcji dachu z ociepleniem przewidział krokwie 7x18 nie przewidziano kontrłat. Na piętrze stwierdzono pęknięcie wylewki pomimo wykonanej dylatacji. Na parterze budynku w pomieszczeniach z kratkami ściekowymi podłogowymi nie wykonano spadków do kratek, wylewki wykonano w poziomie. Wykonane posadzki są niezgodnie z założeniami projektowymi. Ponadto wylewka posiadała niewłaściwie zatopioną siatkę stalową zbrojącą. Siatka winna być zatopiona w połowie wylewki. Dokonane pomiary wagi próbki styropianu wykazały, że nie spełnia on wymagań stawianych) dla styropianu (izolacji akustycznej) podłoga /dach - minimum 15kg/m3. Parapety wewnętrzne osadzone w pomieszczeniach z przeciwspadkiem (spadek w kierunku okna ), bez zachowania osiowości (różne odległości od skraju ościeżnicy). W toku prac nie zachowano minimalnych szerokości drzwi ewakuacyjnych i nie wykonano właściwego montażu (drzwi p-poż należy montować na pianie P-poż o odporności ogniowej EI-30 ) co mogło doprowadzić do stanów zagrożenia życia w przypadku pożaru lub innych stanów powodujących konieczność ewakuacji obiektu. Przy wykonaniu różnych spadków parapetów w jednym pomieszczeniu parapety nie zachowują jednej linii (różne wysokości). Przy wykonywaniu stolarki okiennej nie zdemontowano folii osłonowych, których pozostawienie na dłuższy okres powoduje wulkanizację tej folii do ram okiennych a w efekcie końcowym do braku możliwości jej usunięcia bez uszkodzenia struktury zewnętrznej okna (ram ). Folia osłonowa winna zostać usunięta po zamontowaniu i obrobieniu okna. Okno w pomieszczeniu 2.16 zostało osadzone niewłaściwie z prześwitami więc należy je przemontować. Oględziny elewacji z pomiarami wykazały wystąpienie nierówności przy bramie garażowej dochodzące do 1,7cm. Przy skrzynce gazomierza zaprawa klejowa zagruntowana z wyraźnymi nierównościami. Jednakże wyrównanie elewacji zostało wyrównane prze stroną powodową w toku postępowania sądowego. W związku z powyższym zakres robót koniecznych do wykonania w celu doprowadzenia ich do stanu zgodnego z projektem budowlanym i zasadami ich wykonania obejmuje:

- wymianę posadzek (styropian +folia + wylewka) z dostosowaniem do założeń projektowych – piętro;

- przemontowanie parapetów wewnętrznych z zachowaniem zasad ich montażu;

- wymianę drzwi ewakuacyjnych;

- przemontowanie okna;

- przemontowanie drzwi p-poż.

Wnioski wypływające z opinii sporządzonej przez dr inż. A. K. podzielają te sformułowane przez biegłego mgr inż. B. A.. Wszystkie wady i usterki zostały przez powódkę potwierdzone i Spółka (...) zobowiązała się do ich usunięcia co bezspornie wynika z ustalonego stanu faktycznego oraz oświadczenia strony powodowej w dniu 20 stycznia 2016 roku. Podczas rozprawy pełnomocnik powódki podniósł, że Spółka nie domaga się już zapłaty za fakturę VAT nr (...) bowiem uznała, że faktycznie doprowadziła swoim działaniem do powstania wad i usterek wymienionych w obu opiniach sporządzonych przez biegłych sądowych. Swoim niefrasobliwym i nagannym zachowaniem powódka naraził stronę pozwaną do poniesienia dodatkowych kosztów, natomiast sama bezpodstawnie zażądała zapłaty za wykonane nierzetelnie prace. Powódka nie wykonała ciążących na niej obowiązków bowiem nie usunęła wad i usterek pomimo wspólnych pisemnych uzgodnień tym samym pozbawiła się możliwości skorzystania z treści § 8 i 9 w zakresie żądania kary umownej za niezapłaconą fakturę VAT nr (...).

Z dniem 21 listopada 2012 roku P. U. występujący z ramienia (...) Spółki z o.o. ustalił wspólnie z inwestorem siostrą M. S., inspektorem P. K., kierownikiem części budowlanej P. N., wykonawcą części instalacyjnej M. K. i M. P., kierownikiem części instalacyjnej W. N., że płatność faktury VAT (...) wynosiła 30.000,00 zł na dzień 22.11.2012. Natomiast pozostała kwota miała zostać uregulowana po wykonaniu poprawek uwzględnionych w protokołach uzgodnień z dnia 06.11.2012 oraz 22.10.2012r. Natomiast pozostałe płatności miesięczne miały być regulowane zgodnie z harmonogramem. Tym samym powódka zezwoliła pozwanemu na opóźnieniu w płatności za część faktury VAT nr (...) z uwagi na wykrycie wad i usterek, których była sprawcą. Brzmienie dokumentu pozostawało dla stron bezsporne.

Z tego też względu żądanie powódki co do zapłaty kary umownej od pozwanego nie znajdowało żadnego uzasadnienia prawnego. W konsekwencji nie istniały podstawy do uznania, aby pozwany pozostawał w zwłoce w regulacji należności za wykonane w związku z upływem wyznaczonego im terminu, a co za tym idzie naliczania kary umownej. Jednocześnie postępowanie nie wykazało aby w sprawie niniejszej powódka poniosła koszty zakupu materiałów, które nie zostały rozliczone. W sprawie bowiem brak jest dokumentacji wskazującej na to aby pozwany wyraził zgodę na zakup nie uwzględnionych wcześniej materiałów. Podkreślenia wymaga to, że umowa o roboty budowlane łącząca strony przewidywała wynagrodzenie ryczałtowe co niezaprzeczalnie eliminuje żądania strony powodowej do przyznania jej wynagrodzenia wyższego aniżeli wspólnie uzgodnione skoro brak było odmiennych ustaleń stron tym przedmiocie.

Nie wykazała więc istnienia podstaw do naliczenia kar umownych zgodnie z § 8 pkt 7 łączącej strony umowy.

Z tego też względu powództwo zostało oddalone jako niezasadne.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto na podstawie art. 98 k.p.c.

Z uwagi na oddalenie powództwa w całości powódka została zobowiązana do zwrotu na rzecz pozwanego poniesionych przez niego kosztów procesu. Na koszty procesu po stronie pozwanego składa się wynagrodzenie pełnomocnika (2400 zł.), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł.), kserokopie protokołów (31 zł.), koszty biegłego (1285,80 zł.) - łącznie 3.733,80 zł. Taką też kwotę powódka jest zobowiązana zapłacić na rzecz pozwanego.