Sygn. akt VI U 3087/15
Dnia 5 maja 2017 r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący SSO Janusz Madej
Protokolant – st. sekr. sądowy Marta Walińska
po rozpoznaniu w dniu 5 maja 2017 r. w Bydgoszczy na rozprawie
odwołania: M. Ż.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.
z dnia 16 września 2015 r., znak: (...)
w sprawie: M. Ż.
przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.
o rentę z tytułu niezdolności do pracy
I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej M. Ż. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 sierpnia 2015 roku do 31 stycznia 2019r.;
II stwierdza odpowiedzialność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.
Sygn.akt VIU 3087/15
Decyzją z dnia 16 września 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. po rozpoz..., rozpatrzeniu wniosku M. Ż. z dnia 15 czerwca 2015 roku odmówił przyzn..., wnioskodawczyni prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 1 sierpnia 2015 roku. W uzasadnieniu tej decyzji organ rentowy powołał się na orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 14 września 2015 roku, w którym komisja ta orzek..., ustaliła, iż wnioskodawczyni- ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy. Odwołanie od tej decyzji wniosła ubezpieczona M. Ż. zarzucając decyzji niezgodność ze stanem faktycznym oraz błąd w ustaleniach faktycznych co do swojego stanu zdrowia. Ubezpieczona wnosiła o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych są..., lekarzy sądowych. W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie powołując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Sąd Okręgowy ustalił i rozważył co następuje. Ubezpieczona M. Ż. urodzona (...) uprawniona była do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy do 31 lipca 2015 roku. W dniu 15 czerwca 2015 roku złożyła ona wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W orzeczeniu z dnia 20 lipca 2015 roku lekarz orzecznik ZUS ustalił, iż ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy, a po rozpoznaniu sprzeciwu ubezpieczonej od tego orzeczenia komisja lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 14 września 2015 roku także ustaliła, iż ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy. Orzeczenie komisji lekarskiej ZUS sta..., stanowiło podstawę dla organu rentowego do wydania zaskarżonej decyzji odmawiającej prawa do renty. W celu zweryfikowania stanowiska organu rentowego Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych: specjalisty neurologa, specjalisty diabetologa i chorób wewnętrznych oraz specjalisty endokrynologa. Biegli sądowi w opinii z dnia 12 stycznia 2017 roku karta 19, 20 akt sprawy rozpoznali u ubezpieczonej następujące schorzenia: przebyte leczenie operacyjne z powodu oponiaka okolicy czołowej z następowym zespołem czołowym oraz padaczką w wywiadzie; przewlekłą niewydolność krążenia mózgowego z kręgu tylnego; nadciśnienie tętnicze; chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa z przewlekłym zespołem bólowym szyjnym i lędźwiowo - krzyżowym objawowym z okresami zaostrzeń i obecnymi objawami ubytkowymi; niedoczynność tarczycy leczoną farmakologicznie; cukrzycę typu drugiego leczoną insuliną; polineuropatię cukrzycową; jaskrę obu oczu. Na podstawie przeprowadzonego badania przedmiotowego oraz analizy materiału lekarskiego biegli sądowi stwierdzili, iż stan zdrowia ubezpieczonej nadal czyni ją częściowo niezdolną do pracy. Przyczyną tej częściowej niezdolności do pracy według biegłych sądowych jest występujące u orzekanej..., są występujące u orzekanej schorzenia wskazane w rozpoznaniu. Schorzenia te skutkują zdaniem biegłych sądowych bólami i zawrotami głowy, zaburzeniami równowagi, postępującymi zaburzeniami pamięci i pogorszeniem sprawności intelektualnej, jak również osłabieniem siły kończyn, drętwieniem i mrowieniem oraz bólami rąk i stóp, obniżeniem tolerancji wysiłku fizycznego. Praca fizyczna- dźwiganie ciężarów, długotrwała praca w pozycji wymuszonej, praca z koniecznością przyswajania nowych procedur, praca w warunkach stresujących oraz praca wielozmianowa nasila zdaniem biegłych sądowych dolegliwości i niekorzystnie wpływa na postęp schorzeń. Zdaniem biegłych sądowych schorzenia te powodują u orzekanej istotne upośledzenie sprawności psychofizycznej ustroju i zdolności do zatrudnienia. Przeciwskazana jest ciężka praca fizyczna, dźwiganie ciężarów, długotrwała praca w pozycji wymuszonej, praca na wysokości, praca wielozmianowa i w warunkach stresujących, praca z koniecznością przyswajania nowych procedus..., procedur oraz praca wymagająca pełnej sprawności psychofizycznej. Zdaniem biegłych sądowych ubezpieczona jest nadal okresowo częściowo niezdolna do pracy do stycznia 2019 roku, a częściowa niezdolność do pracy istnieje nadal od daty zgodnej z orzeczeniem lekarza orzecznika z dnia 19 lipca 2012 roku, to jest od osi..., od 1 sierpnia 2015 roku i spowodowana jest przede wszystkim późnymi następstwami leczenia operacyjnego oponiaka mózgu oraz przewlekłą niewydolnością krążenia mózgowego, jak również chorobami współistniejącymi, o których biegli napisali w rozpoznaniu. Zdaniem biegłych sądowych stan zdrowia ubezpieczonej od tego czasu nie uległ..., od czasu orzeczenia lekarza orzecznika nie uległ istotnej poprawie, lekarza orzecznika z 19 lipca 2012 roku. Zdaniem biegłych sądowych częściowa niezdolność do pracy ma charakter okresowy z powodu możliwości poprawy stanu zdrowia po zastosowanym leczeniu psy..., specjalistycznym. Biegli sądowi wskazali także, że za podstawę do dokonanych ustaleń i wniosków opinii mieli te same dowody, którymi dysponował organ rentowy w postępowaniu administracyjnym. Nie podzielili oni orzeczeń lekarza orzecznika i komisji lekarskiej ZUS. Z powodu większego nasilenia dolegliwości w przebiegu istniejących u orzekanej schorzeń, które nadal powodują istotne upośledzenie sprawności ustroju i zdolności do zatrudnienia zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Ubez..., Sąd Okręgowy ustalił także, iż ubezpieczona posiada zawód wyuczony technik ekonomista i wykonywała pracę przed przejściem na rentę w zawodzie księgowej, co wynika z treści opinii biegłych sądowych oraz z dokumentów zebranych w aktach rentowych. Dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd Okręgowy uznał, iż opinia biegłych sądowych ma taką moc dowodową i wiarygodność, która pozwala na wydanie w sprawie merytorycznego rozstrzygnięcia w oparciu o okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sporu, które wykazuje ta..., ten dowód. W szczególności podkreślić należy, iż opinia jest sporządzona przez specjalistów neurologa, chorób wewnętrznych i diabete..., diabetologa oraz endokrynologa zgodnie z posiadaną przez nich wiedzą medyczną oraz w oparciu o logiczną i przekonującą argumentację. Zastrzeżenia do tej opinii złożone przez organ rentowy w piśmie procesowym z dnia 22 marca 2017 roku karta 31 akt sprawy nie zasługiwały na uwzględnienie, albowiem ograniczały się do zwykłej polemiki i opierały się na wybiórczej ocenie poszczególnych elementów opinii biegłych sądowych, bez uwzględnienia jej stanowczych wniosków i kompleksowego charakteru. Poza tym zastrzeżenia te pozostawały w wyraźnej sprzeczności z ustaleniami biegłych. W treści tych zastrzeżeń znalazło się stwierdzenie, iż z opisu badania biegłych sądowych nie wynika nasilenie objawów podo..., powodujących niezdolność do pracy. Tymczasem, gdy analizuje się opis konsultacji biegłego neurologa wynika, zamieszczonej w opinii biegłych sądowych z 12 stycznia 2017 roku, wynika z tego opisu, iż biegły neurolog stwierdził u ubezpieczonej odruchy głębokie z kończyn górnych osłabione, z kończyn dolnych znacznie osłabione, odruchy kolanowe..., znacznie osłabione odruchy kolanowe i zniesione odruchy skokowe, niedoczulicę lewego podudzia z zaburzeniami czucia wibracji, lewostronną arefleksję palucha, objawy rozciągowe obecne w zakresie obu kończyn dolnych, niewielką ataksję kończyn dolnych, próby móżdżkowe niepewne, ograniczenia ruchomości kręgosłupa na całej długości. Przede wszystkim zaś biegły neurolog rozpoznał u ubezpieczonej po zabiegu zespół psychoorganiczny czołowy, wskazując, że w 1998 roku ubezpieczona przebyła leczenie operacyjne olbrzymiego oponiaka mózgu, rozpoznano u niej po zabiegu zespół psychoorganiczny czołowy. Kolejna hospitalizacja miała miejsce w marcu 2011 roku z powodu zaostrzenia przewlekłej niewydolności krążenia mózgu. Od czasu leczenia operacyjnego guza mózgu pacjentka pozostaje pod opieką neurologiczną. Była leczona z powodu padaczki objawowej oraz postępujących zaburzeń sfery intelektualnej, choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa z zespołem bólowym oraz niedomogi krążenia mózgowego. Wykonane w 2011 roku badanie tomografu komputerowego mózgu z 2 marca 2011 roku karta 79 ZUS ujawniło w okolicy czołowo - ciemieniowej prawej i czołowej lewej obszary hypodensyjne o łącznym wymiarze 102 na 85 na 54 milimetry - blizna mózgowa, co potwierdza znaczne uszkodzenie mózgu. W związku z tym za oczywiste w tej sytuacji uznać należy ustalenie biegłych sądowych, iż ubezpieczona nie może wykonywać pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi wymagającej pełnej sprawności psychofizycznej, a praca na stanowisku księgowej tego rodzaju uwarunkowań zdrowotnych wymaga. Dokonując subsumpcji właściwych przepisów prawa materialnego do ustalonego stanu faktycznego wskazać należy, iż zgodnie z artykułem 57- mym ustępem 1- szym renta z tytułu niez..., Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Tekst jednolity Dziennik Ustaw z 2016 roku pozycja 887, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki: po pierwsze jest niezdolny do pracy; po drugie ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy; po trzecie niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w artykule 6- tym ustępie 1- szym punkcie 1- szym i 2- gim punkcie 3- cim litera b w punkcie 4- tym, 6- tym, 7- mym i 9- tym, ustępem 2- gim punktem 1- szym, od ustępu 3- go do 8- go i 9- ty litera a, punkt 10 litera a, punkt 11 do 12, punkt 13 litera a, punkt 14 litera a i punkt 15 do 16 oraz w artykule 7- mym punkcie 1 do 3, punkcie 5- tym litera a, w punkcie 6- tym i 12- tym, albo nie później niż w ciągu 18- tu miesięcy od ustania tych okresów. Jedyną sporną między stronami przesłanką nabycia prawa do renty na dalszy okres było to, czy ubezpieczona jest po utracie prawa do renty z dniem 31 lipca 2015 roku nadal niezdolna do pracy. Zebrany w sprawie materiał dowodowy jednoznacznie okoliczność tę potwierdził, a przypomnieć w tym miejscu należy, iż według regulacji normatywnych artykułu 12- go ustępu 1- go, 2- go i 3- go oraz artykułu 13- go ustępu 1- go powołanej Ustawy emerytalno - rentowej, niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Pamiętać też należy, że przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się po pierwsze stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji i po drugie możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. W związku z tym, że zebrany w sprawie materiał dowodowy jednoznacznie w ocenie Sądu Okręgowego wskazywał na to, iż ubezpieczona jest nadal niezdolna do pracy w okresie orzeczonym przez biegłych sądowych, Sąd Okręgowy na podstawie artykułu 477 ze znaczkiem 14 paragraf 2 Kodeksu postępowania cywilnego w związku z powołanymi przepisami Ustawy emerytalno - rentowej, zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonej prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres orzeczony przez biegłych sądowych. W punkcie 2- gim wyroku Sąd stwierdził odpowiedzialność organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji w oparciu o przepis artykułu 118 ustęp 1a Ustawy emerytalno - rentowej. Wskazać bowiem należy, że wydanie zaskarżonej decyzji na podstawie wadliw..., obiektywnie wadliwego orzeczenia komisji lekarskiej ZUS w sytuacji, gdy organ rentowy dysponował tym samym materiałem dowodowym, który analizowali biegli sądowi i który umożliwiał organom orzeczniczym ZUS ustalenie rzeczywistego stanu zdrowia ubezpieczonej w sposób oczywisty kreuje powyższą odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.