Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia, 28 czerwca 2017 roku

Sąd Rejonowy w Puławach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Magdalena Gałkowska

Protokolant: Sekretarz Sądowy Katarzyna Wiejak

po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2017 roku w Puławach

sprawy z powództwa K. M.

przeciwko M. S. (1)

o wydanie nieruchomości – części działki numer (...) położonej w obrębie 7 - K., gmina K.

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powódki K. M. na rzecz pozwanego M. S. (1) kwotę 2.000 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

III.  nakazuje ściągnąć od powódki K. M. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Puławach kwotę 2.517,10 zł ( dwa tysiące pięćset siedemnaście złotych 10/100) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa związanych z wydaniem opinii przez biegłego.

Sygnatura akt I C 276/15

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 31 marca 2015 r. powódka K. M. wniosła o nakazanie pozwanemu M. S. (1), aby opuścił część nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości K. nr 89, stanowiącej działkę nr (...) wraz z rzeczami i osobami reprezentującymi jego prawa i wydał w posiadanie powódki, podnosząc w uzasadnieniu iż nabyła ona przedmiotową nieruchomość, dla której Sąd Rejonowy w Puławach prowadzi księgę wieczystą (...)/, na mocy darowizny od rodziców w dniu 29 grudnia 2003r. Dalej powódka podnosi, iż jej rodzice zezwalali pozwanemu na mocy ustnej umowy na korzystanie z działki (...) w zamian za korzystanie przez nich z części innej działki pozwanych, ale powódka nie wyraża zgody na korzystanie przez pozwanego z przedmiotowej działki i zamierza objąć ją w posiadanie. Nadto powódka wnosiła o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

W piśmie procesowym z dnia 20 kwietnia 2015r. powódka sprecyzowała, że domaga się ona wydania części nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) o długości 45 m i szerokości 8 m wraz z pasem drogi o szerokości 3 m i długości 25 m, położonych wzdłuż wschodniej granicy działki ( k.22).

W piśmie procesowym z dnia 14 października 2015r. pełnomocnik powódki sprecyzował żądanie pozwu, w ten sposób że oświadczył iż powódka domaga się wydania jej przez pozwanego części nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) o długości 56 m i szerokości 9 m, graniczącą od północy z drogą publiczną stanowiąca działkę ewidencyjną nr (...) oraz od wschodu z działka ewidencyjna (...) ( k.50).

Pozwany M. S. (1) powództwa nie uznał, wniósł o jego oddalenie, podnosząc zarzut zasiedzenia przedmiotowej nieruchomości. Pozwany wnosił też o zasądzenie od powódki kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew podał że jego poprzednicy prawni dziadkowie Z. i B. K. (1) ponad 40 lat temu zawarli prywatną ustną umowę zamiany gruntów z J. M., na podstawie której jego dziadkowie otrzymali w samoistne posiadanie część działki, obecnie oznaczonej nr 335 o powierzchni wskazanej przez powódkę w piśmie procesowym, a w zamian dziadkowie pozwanego Z. i B. K. (1) przekazali J. M. część swojej działki w określonych granicach. Podał dalej, że każda ze stron przedmiotowe działki objęła w samoistne posiadanie, które trwa do chwili obecnej. Każda ze stron na otrzymanej działce w wyniku zawartej umowy poczyniła trwałe nakłady w postaci zabudowań, w szczególności dziadkowie pozwanego w roku 1971 wybudowali stodołę, która w części usytuowana jest na spornej działce, jak i wybudowali murowany garaż, zaś poprzednik prawny powódki – jej ojciec W. M. na otrzymanej od dziadków pozwanego działce ok. 25 lat temu wybudował murowany garaż (k.40).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pierwotnym użytkownikami działki nr (...) położonej w K. byli J. i I. M. (1) - dziadkowie powódki, a pierwotnym właścicielem nieruchomości 198/1i 366 położonych w K. była Z. P., która w 1968 roku nieruchomość tę sprzedała B. i Z. małż. K. - dziadkom pozwanego ( zeznania świadków: H. J. k.58v, M. Z. (1) k.59).

W 1970 roku pomiędzy B. i Z. małż. K., jako właścicielami działki (...), a J. M., jako użytkownikiem działki (...), została zawarta nieformalna umowa zamiany nieruchomości, zgodnie z którą B. i Z. małż. K. objęli w posiadanie cześć położonej w K. nieruchomości 335 należącej do J. M., a J. i I. małż. M. objęli w posiadanie cześć położonej w K. 198/1 nieruchomości należącej do B. i Z. małż. K. ( zeznania świadków zeznania świadków: K. J. k.57v-58, B. S. k.58-58v, H. J., S. M. k.58v-59, M. Z. (1), W. M. k.63v-65). Część nieruchomości 355 objętej wtedy w posiadanie przez B. i Z. małż. K. ma długość 56 m i szerokość 9 m, graniczy od północy z drogą publiczną stanowiąca działkę ewidencyjną nr (...) oraz od wschodu z działką ewidencyjną (...) ( bezsporne).

B. i Z. małż. K. – dziadkowie pozwanego, w roku 1971 na części objętej umową zamiany części nieruchomości 335 położonej w K. postawili stodołę, a potem garaż ( zeznania świadków: K. J., B. S., H. S. M. Z. (2) W. M., H. M.). Następnie B. K. postawił drewniany płot ( zeznania świadków: B. S., H. J., S. M.).

W dniu 21 kwietnia 1997 roku B. i Z. małż. K. nieruchomość 198/1 i 366 darowali synowi W. K. (1) ( zeznania świadków: K. J., B. S., H. J., S. M., M. Z. (1)).

W. K. (1) zmarł w 2005 roku, a spadek po nim odziedziczyła matka Z. K., która w 2009 roku nieruchomości 198/1 i 366 darowała wnukowi D. S. (1) ( zeznania pozwanego słuchanego w trybie art. 299 kpc).

Umową z dnia 22 lipca 2014 roku D. S. (1) udział w 19/20 części w nieruchomości 336 położonej w K. darował bratu M. S. (1), a udział w 1/20 części w w.w. nieruchomości sprzedał bratu i bratowej - M. i A. małżonkom S. ( zeznania pozwanego słuchanego w trybie art. 299 kpc).

J. i I. małż. M. ogrodzili objętą umową zamiany część nieruchomości 198/1 położoną w K. drewnianym płotem i na tej działce uprawiane były warzywa ( zeznania świadków : W. M., H. M.).

Następnie tę część objętej umową zamiany nieruchomości 198/1 objął w posiadanie ich syn W. M. w 1970 roku, od 21 października 1972 roku razem z żoną H. M. ( zeznania świadków: W. M., H. M.).

Z dniem 04 listopada 1971 roku, na podstawie art. 1 i następne ustawy z dnia 26 października 1971 roku o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych (Dz. U. Nr 27, poz. 250), z mocy samego prawa, W. M. stał się właścicielem nieruchomości 335 (k.75-78). W. M. nie uzyskał tytułu własności na objętą umową zamiany część nieruchomości 198/1 położoną w K. w trybie przepisów ustawy z dnia 26 października 1971 roku o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych ( bezsporne).

W latach 80-tych, W. i H. małż. M., na objętej umową zamiany część nieruchomości 198/1 wybudowali murowany garaż ( zeznania świadków: B. S., S. M., W. M., H. M.).

Umową z dnia 29 grudnia 2003 roku W. M. nieruchomość 335 położoną w K. darował córce K. M. ( akt notarialny- koperta k.5). Umową darowizny W. K. (2) nie przeniósł na córkę K. M. posiadania części nieruchomości 198/1 ( bezsporne).

Do śmierci I. M. (1) – babci powódki w lipcu roku 2013, powódka i jej rodzice byli w samodzielnym, niespornym posiadaniu objętej umową zamiany części nieruchomości 198/1, a następcy B. K. - w samodzielnym, niespornym posiadaniu części objętej zamianą działki (...) i każdy zagospodarował zamienioną działkę według własnego uznania tj. bez pytania o to właściciela działki ( zeznania świadków: B. S., H. J. M. Z. (1), W. M., H. M., zeznania stron słuchanych w trybie art. 299 kpc).

Po śmierci I. M., D. S. (1) nie pozwolił powódce i jej rodzicom poprawić istniejącego drewnianego płotu otaczającego objętą zamianą wydzieloną część nieruchomości 198/1 ( zeznania świadka H. M.). Następnie pomiędzy bratem pozwanego D. S. (2) a K. M. i jej rodzicami zaczęły się spory o część nieruchomości 198/1 i w 2014 roku D. S. (1) rozebrał drewniany płot okalający budynek garażu na części objętej zamianą działce (...) ( zeznania świadka H. M.). W piśmie z dnia 4 grudnia 2013r. powódka domagała się od D. S. (1), aby rozebrał znajdujący się na części objętej zamianą działki (...) budynek gospodarczy, zaś w piśmie z dnia 24 listopada 2014r. tegoż samego domagała się od pozwanego (k.9,10). W piśmie z dnia 9 kwietnia 2014r. D. S. (1) domagał się od powódki zaprzestania naruszania prawa własności nieruchomości 198/1 (k.52,53).

Mimo istniejących sporów, w posiadaniu garażu znajdującego się na części objętej zamianą nieruchomości 198/1 jest wyłącznie powódka i jej rodzice W. i H. M.; natomiast z części nieruchomości 335 objętej przedmiotem zamiany, nadal korzysta obecnie wyłącznie M. S. (1) ( zeznania stron słuchanych w trybie art. 299 kpc). Część objętej umową zamiany części nieruchomości 335 stanowi wraz z działką (...) jedno siedlisko gospodarcze, a właścicielami działki nr (...) są obecnie M. i A. małż. S. ( opinia techniczna sporządzona przez biegłego sądowego z zakresu geodezji i kartografii G. J. -k. 120-123, protokół oględzin k.96-100) G. pomiędzy działkami (...) przebiega przez środek istniejącego siedliska gospodarczego użytkowanego obecnie przez pozwanego i jego żonę, na części działki części objętej umową zamiany części nieruchomości 335 będącej własnością powódki położony jest cały murowany budynek gospodarczy oraz część murowanej stodoły (opinia techniczna sporządzona przez biegłego sądowego z zakresu geodezji i kartografii G. J.).

W czerwcu 2015 roku D. S. (1) wniósł do tut. sądu sprawę przeciwko K. M. o wydanie będącej w jego posiadaniu części nieruchomości 198/1 i postępowanie w tej sprawie toczyło się pod sygn. akt I C 680/15, zapadł prawomocny już wyrok, zgodnie z którym nakazano K. M. aby wydała D. S. (2) w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku z nieruchomości 198/1 położonej w K. pas gruntu będący przedmiotem nieformalnej umowy zamiany z roku 1970 pomiędzy B. i Z. małż. K. a J. M. ( ksero wyroku k.155-158).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o złożone do akt sprawy dokumenty prywatne i urzędowe: odpisy z ksiąg wieczystych (k.6-7), wypis z rejestru gruntów (k.73), mapy (k.8,74), pisma (k.13,14,52), protokół wznowienia granic (k.4-5), mapy (k.8,74), wyrok w sprawie IC 680/15 (k. 155-158), protokół, zdjęcia i szkic z oględzin (k.96-100), dokumenty z akt uregulowania własności gospodarstwa rolnego (k.75-78, ) a także w oparciu o zeznania stron słuchanych w trybie art. 299 kpc (k.162v) i zeznania świadków: K. J. k.57v-58, B. S. k.58-58v, H. J. k.58v, S. M. k.58v-59, M. Z. (1) k.59, W. M. k.63v-65, H. M. k.65-66v. Z uwagi na to, że autentyczność i moc dowodowa dokumentów prywatnych i urzędowych, wskazanych wyżej nie budziła wątpliwości co do ich prawdziwości i autentyczności oraz nie była kwestionowana przez żadną ze stron, to dokumenty te sąd uznał za wiarygodne. Sąd dał wiarę zeznaniom stron i zeznaniom przesłuchanych świadków: K. J., B. S., H. J., S. M., M. Z. (1), W. M., H. M., bo zeznania tych osób nie są w żadnej istotnej części sporne ze sobą , zgodnie opisują stan faktyczny.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Roszczenie powódki nie zasługuje na uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie bezspornym jest, że pierwotnym użytkownikami działki nr (...) byli dziadkowie powódki - J. i I. M. (1), a właścicielami nieruchomości 198/1 byli dziadkowie pozwanego - B. i Z. małż. K. i poza sporem jest, że to dziadkowie stron w roku 1970 roku zawarli nieformalną umowę zamiany części swoich nieruchomości, zgodnie z którą B. i Z. małż. K. objęli w posiadanie cześć położonej w K. nieruchomości 335 należącej do J. i I. M. (1), a w zamian J. i I. M. (1) objęli w posiadanie cześć położonej w K. 198/1 nieruchomości należącej do B. i Z. małż. K.. Bezspornym jest też, iż zarówno J. i I. M. (1), a także B. i Z. małż. K. oraz ich następcy prawni, do śmierci I. M. (1) czyli do lipca 2013r. w całkowitym spokoju i zgodzie, samodzielnie użytkowali zamienione części tj. każda z rodzin samodzielnie zagospodarowała zamienioną działkę według własnego uznania tj. bez pytania o to właściciela działki, stawiając na zamienionych działkach trwałe budowle. Poza sporem też jest, że do lipca 2013r. żadna z rodzin – następców prawnych J. i I. M. (1) oraz B. i Z. K. nie podejmowała żadnych działań prawnych świadczących o tym, że ktokolwiek ma zastrzeżenia co do istniejącego stanu rzeczy. Poza sporem też jest, że aktualnie powódka i jej rodzice są nadal w posiadaniu garażu usytuowanego na części objętej zamianą w 1970r. działki (...), stanowiącej własność aktualnie pozwanego, a pozwany aktualnie jest w posiadaniu części, objętej zamianą, działki (...), stanowiącej własność powódki.

Zatem stwierdzić należy, że Z. i B. K. (3) od 1970 roku byli w posiadaniu spornej części działki (...), a następnie w sposób ciągły w posiadaniu tej części działki był W. K. (1) w latach 1997-2005, potem Z. K. w latach 2005-2009, następnie D. S. (1) od 2009 do 2014 i od 2014r. M. S. (1) .

Wobec tego stwierdzić należy, że co do samego stanu posiadania na gruncie i jego zakresu - posiadania przez pozwanego i jego poprzedników prawnych części, objętej zamianą, działki (...)- przedmiotu sporu w niniejszej sprawie, okoliczności są bezsporne, spór zaś dotyczy wywodzonych z tych faktów przez każdą ze stron odmiennych stanowisk co do ich konsekwencji prawnych, w szczególności do prawa własności części ,objętej zamianą, działki (...). Zatem spór w niniejszej sprawie koncentruje się wokół prawa własności części, objętej zamianą, działki (...), która to nieruchomość od grudnia 2003r. stanowi własność powódki, ocenianego poprzez pryzmat podnoszonej przez pozwanego okoliczności, iż ta część działki (...), nieprzerwanie przez ponad 30 letni okres, znajduje się w faktycznym posiadaniu rodziny K. - S. tj. obecnie pozwanego, bowiem powódka i jej poprzednicy prawni, począwszy od dokonania zamiany części nieruchomości przez dziadków stron tj. od 1970 r., nie weszli w posiadanie tej części, objętej zamianą ,działki (...).

Zgodnie z art. 222 § 1 kc właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Innymi słowy, istotą roszczenia windykacyjnego jest przyznanie właścicielowi prawa żądania wydania oznaczonej rzeczy przez osobę, która włada jego rzeczą, służąc przywróceniu właścicielowi władztwa nad rzeczą, a więc ochronie jednego z podstawowych atrybutów prawa własności. Tym samym, dla uwzględnienia zgłoszonego żądania niezbędne jest wykazanie przez powoda, iż jest właścicielem rzeczy, zaś z kolei, pozwanego obciąża wykazanie, iż przysługuje mu skuteczne wobec właściciela uprawnienie do władania rzeczą stanowiące zarzut hamujący przeciwko roszczeniu właściciela bądź też - jak to ma miejsce w niniejszej sprawie - zaprzeczenie prawu własności powódki, poprzez wykazanie, iż powódka utraciła tytuł prawny do rzeczy. Wskazać jednakże należy, iż w myśl przepisów k.c. posiadanie – pomimo, iż jest jedynie faktycznym władztwem nad rzeczą, to jednak zgodnie z art. 172 kc regulującym instytucję zasiedzenia, posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze, przy czym po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Innymi słowy, długoletnie – 20 lub 30 letnie posiadanie nieruchomości – prowadzi po stronie posiadacza do uzyskania przymiotu właściciela, pomimo iż formalnie tytułem tym legitymuje się w obrocie prawnym inny podmiot. Z brzmienia więc przepisu art. 172 k.c. wynika więc, że do nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie konieczne jest kumulatywne spełnienie się dwóch przesłanek tj. samoistnego i nieprzerwanego posiadania oraz upływu określonego w ustawie terminu (okresu posiadania). Samoistnym posiadaczem nieruchomości w rozumieniu art.172 k.c. jest ten kto nią włada jak właściciel (art.336 k.c.), a więc kto korzysta z niej z wyłączeniem innych osób, pobiera pożytki i dochody, a także uważa się za uprawnionego do rozporządzania nieruchomością pod tytułem właściciela (art.140 k.c.). Tym samym, w sprawie o wydanie nieruchomości zainicjowanej przez formalnego właściciela nie bez znaczenia jest także ów wieloletni nieprzerwany stan posiadania, jeżeli oczywiście nosi on znamiona samoistności, bowiem zasiedzenie jako instytucja prowadzącą do nabycia prawa na skutek upływu czasu umożliwia - sankcjonując stan faktyczny - usunięcie długotrwałej niezgodności między stanem prawnym a stanem posiadania. W konsekwencji, na skutek zasiedzenia, które następuje ex lege, dotychczasowy uprawniony traci swoje prawo, a nabywca uzyskuje je w sposób pierwotny, niezależnie od dotychczasowego właściciela.

W niniejszej sprawie, w odniesieniu do spornej części nieruchomości 355 tj. części, objętej zamianą dokonana przez dziadków stron w roku 1970, to stan prawny tej części nieruchomości 355, od tego momentu nie zgodny był ze stanem faktycznym, bowiem ta część nieruchomości 355 nie znajdowała się od roku 1970 w posiadaniu właścicieli nieruchomości 355 tj. poprzedników prawnych powódki : I. i J. M., H. i W. M. i powódki, tylko przez cały ten czas posiadanie tej części działki (...), objętej zamianą, wykonywane było przez poprzedników prawnych pozwanego: Z. i B. K. (3), W. K. (1), Z. K., D. K. i obecnie przez pozwanego i to posiadanie niewątpliwie miało charakter posiadania samoistnego. Jak bowiem wynika z ustalonego stanu faktycznego tj. z jednobrzmiących w tym zakresie zeznań tak i stron, jak i wszystkich przesłuchanych w sprawie świadków, od momentu dokonania zamiany tych działek, poprzednicy prawni stron oraz same strony, samodzielnie gospodarowali na zamienionych działkach, a w szczególności w roku 1971 dziadek pozwanego na części objętej zamianą działce (...) postawił stodołę, a potem murowany budynek gospodarczy, ogrodził teren i ta część działki, objętej przedmiotem zamiany, stanowiła i stanowi obecnie jedno siedlisko gospodarcze wraz z nieruchomością stanowiącą własność rodziny K. oznaczonej nr 366. Z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków, którzy pamiętają co działo się w latach 1970 do chwili obecnej, jednoznacznie wynika, iż każda z rodzin objęła faktyczne władztwo nad zamienionymi częściami działek i samodzielnie tam decydowała o ich przeznaczeniu, nie tylko nie żądając aż do okresu po lipcu 2013 ani fizycznego wydania żadnej z części zamienionych nieruchomości, ani też nie występując z jakimikolwiek innymi wzajemnymi roszczeniami, chociażby finansowymi, wynikającymi z korzystania z tej części nieruchomości przez każdą ze stron. Takie zaś wzajemne zachowanie poprzedników prawnych stron i samej powódki ( bo pozwany dopiero w 2014r. stał się właścicielem działki (...) i objął we władanie część zamienionej działki (...)) wskazuje na to, że żadna z rodzin nie traktowała siebie nawzajem na tych zamienionych częściach działek jako posiadaczy zależnych. Posiadanie przez te dwie rodziny tych części zamienionych nieruchomości, w tym w szczególności części nieruchomości 355, tak przez poprzedników prawnych pozwanego jak i samego pozwanego charakteryzowało się, zdaniem sądu, samoistnością, na co wskazuje okoliczność przede wszystkim samego wejścia w wieloletnie samodzielne, wyłączne posiadanie tej części nieruchomości, postawienie tam budynków trwale związanych z podłożem, stanowiących jedną całość gospodarczą z siedliskiem, stanowiącym własność pozwanego i jego poprzedników prawnych.

Pozwany- jak sam twierdzi, czuje się właścicielem tej części zamienionej działki (...), jak też i jego poprzednicy prawni, czuli się właścicielami tej części objętej zamianą działki (...) i zdaniem sądu, ustalone okoliczności sprawy uzasadniają takie odczucie pozwanego i jego poprzedników prawnych. Jak już bowiem wyżej podniesiono, zamieniona działka sąsiaduje bezpośrednio z działką należącą do rodziny K.- S. i niewątpliwie po to dziadkowie pozwanego zamienili się częściami działek z dziadkiem powódki, aby na stałe powiększyć swoje siedlisko ( 366) i móc postawić na całości większą stodołę i zabudowania gospodarcze. Zatem niewątpliwie wolą poprzedników prawnych pozwanego i samego pozwanego było, aby to ta rodzina władała „ na zawsze” tą częścią działki, bo było to dla nich oczywiście korzystne i tak czyniono od lat tj. od dnia zamiany. Wydaje się zresztą, że wolą dziadków obu stron dokonujących zamiany nieruchomości i ich następców prawnych było też, aby rodzina powódka władała samodzielnie także „na zawsze”, w zamian za część działki (...), częścią działki (...) a aby te zamiany nieruchomości nie były zamianą tylko „do korzystania, co jest charakterystyczne dla posiadania zależnego. Rodziny M. i K.- S. bowiem, co już podniesiono wyżej, to aż do jesieni 2013r. nie uzurpowali sobie prawa własności do tych części zamienionych nieruchomości 355 i 189/1, w posiadaniu których nie byli ci, którzy byli właścicielami, co niewątpliwie też świadczy o tym, że ta zamiana części działek nie była dokonana tylko do czasowego korzystania, ale wolą poprzedników prawnych stron tak miało być na zawsze.

Oceny samoistności posiadania po stronie pozwanych nie zmienia w żaden sposób okoliczność, iż posiadacze, tak ówcześni jak i obecnie – pozwany w niniejszej sprawie, wiedzieli iż ich posiadanie nie jest oparte na tytule własności, bowiem zgodnie z art. 172 kc przesłanką do nabycia własności w drodze zasiedzenia jest jedynie nieprzerwane samoistne posiadanie przez wymagany prawem okres, nie zaś przekonanie posiadacza, że przysługuje mu prawo własności, to bowiem na znaczenie jedynie dla oceny dobrej lub złej wiary posiadacza, a w konsekwencji długości wymaganego okresu posiadania – „posiadacz nieruchomości może korzystać z zasiedzenia, choćby przez cały czas posiadania był świadomy tego, że wykonywane prawo mu nie przysługuje ( np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 1997 r ., III CKN 79/97). Wskazać wszakże należy, które to stanowisko konsekwentnie podtrzymywane jest przez judykaturę , iż „świadomość posiadacza, że wykonywane wobec rzeczy prawo nie przysługuje (albo przysługuje) ma znaczenie jedynie dla oceny jego złej lub dobrej wiary i w związku z tym decyduje o tym, jaki okres potrzebny jest do zasiedzenia (gdy chodzi o rzecz ruchomą rozstrzyga także o tym, czy zasiedzenie w ogóle może nastąpić). O tym natomiast, czy posiadanie jest samoistne (bowiem tylko takie może prowadzić do zasiedzenia), rozstrzyga stan woli posiadacza i jej uzewnętrznienie. Posiadacz, który wie, że nie jest właścicielem, ale chce posiadać nieruchomość tak jak właściciel i wolę swoją manifestuje, jest posiadaczem samoistnym” (Postanowienie SN dnia 5 czerwca 2009 r. w sprawie I CSK 430/08 ).

Stąd też uznać należy, iż niezmienny, samodzielny stan posiadania części zamienionej działki (...) przez poprzedników prawnych pozwanego, a następnie przez niego samego, charakteryzował się samoistnością, a w konsekwencji po upływie wymaganego prawem okresu, doprowadził do zasiedzenia spornej części zamienionej w 1970 roku przez dziadków stron działki (...), a tym samym zniweczył zgłoszone w niniejszej sprawie przez powódkę żądanie wydania nieruchomości. W tym miejscu wskazać należy, iż okres posiadania przez pozwanego i jego poprzedników prawnych części działki (...) objętej, z woli dziadków stron zamianą, legitymuje pozwanego i jego poprzedników do nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie, nawet gdyby uznać, że pozostawali oni w złej wierze. Bezspornym bowiem jest, że – jak już wyżej wielokrotnie podnoszono, iż to w roku 1970 dziadkowie stron zawarli nieformalną umowę zamiany części działek, których byli właścicielami ( użytkownikami), a więc uznać należy, że poprzednicy prawni pozwanego, co najmniej od 1 stycznia 1971 roku, samoistnie posiadali część działki (...) objętej przedmiotem zamiany i w dniu 1 stycznia 2001r. upłynął 30 letni okres nieprzerwanego, samoistnego posiadania. Zatem zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, iż prawo własności do części nieruchomości 355 objętej żądaniem pozwu nabył przez zasiedzenie prawny poprzednik pozwanego czyli W. K. (1).

Z uwagi na powyższe powództwo K. M. o nakazanie pozwanemu M. S. (1), aby opuścił on część nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości K. nr 89, stanowiącej działkę nr (...) o długości 56 m i szerokości 9 m, graniczącą od północy z drogą publiczną stanowiąca działkę ewidencyjną nr (...) oraz od wschodu z działka ewidencyjna (...) wraz z rzeczami i osobami reprezentującymi jego prawa i wydał w posiadanie powódki, z uwagi na skutecznie podniesienie przez pozwanego zarzutu zasiedzenia, należało oddalić.

W ocenie sądu, wyrok sądu w sprawie IC 680/15 nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, bowiem jak już wyżej podniesiono, choć powódka niewątpliwie jest właścicielem działki (...), to jednak pozwany, w toku procesu, skutecznie zgłosił zarzut zasiedzenia przez jego poprzednika prawnego części działki (...), w której samoistnym posiadaniu jest jego rodzina od co najmniej 1 stycznia 1970r.

Ubocznie podnieść należy, że w ocenie sądu, strony winny podjąć wcześniej działania prawne zmierzające do uregulowania zadawnionych stosunków prawnych, w celu doprowadzenia do ich ułożenia z właścicielami nieruchomości, po to choćby aby nie doszło do sytuacji, iż w wyniku prawomocnego wyroku w sprawie IC 680/15 powódka ma wydać bratu M. S. (1) część nieruchomości 198/1, w której posiadaniu rodzina M. była od czasu zamiany działek, a jeżeli chodzi o działkę (...), to zdaniem sądu orzekającego w niniejszej sprawie, powódka nie jest już właścicielem tej części objętej umowa zamiany działki (...), bo prawo własności do części nieruchomości 355 nabył przez zasiedzenie prawny poprzednik pozwanego, czyli W. K. (1).

Generalną zasadą rozstrzygania o kosztach procesu jest art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W niniejszej sprawie strona przegrywająca jest powódka, której roszczenie w całości zostało oddalone, a tym samym po jej stronie powstał obowiązek zwrotu na rzecz pozwanego poniesionych przez niego kosztów procesu, na które składa się kwota kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 2.000 zł, ustalona zgodnie z §10 pkt 3 w związku z § 6 pkt. 1 w związku z a §3 ust 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokatów oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez adwokat ( Dz. U. z 2013, poz. 490). Orzeczenie o wydatkach poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa związanych z wydaniem opinii przez biegłego z zakresu geodezji i kartografii i przeprowadzeniem dowodu z oględzin nieruchomości uzasadnia przepis art. 83ust2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z tj. z 2010r. nr90 poz 594 ze zm).