Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 92/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 czerwca 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku w II Wydziale Karnym w składzie

Przewodniczący

SSA Jerzy Szczurewski (spr.)

Sędziowie

SSA Halina Czaban

SSA Janusz Sulima

Protokolant

Anna Tkaczyk

przy udziale Prokuratora Marcina Faszczy

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2017 r. sprawy:

1. P. T. (1)oskarżonego z art. 296 § 3 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,

2. J. K. (1) oskarżonej z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,

3. G. K. (1) oskarżonego z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku

z dnia 28 października 2015 r. sygn. akt III K 25/13

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. T. W. 1948,32 (jeden tysiąc dziewięćset czterdzieści osiem 32/100) złotych w tym 364,32 (trzysta sześćdziesiąt cztery 32/100) złotych podatku VAT tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu w postępowaniu odwoławczym oskarżonego G. K. (1),

III.  zasądza na rzecz oskarżyciela posiłkowego - Spółce z o.o. (...) z siedzibą w P. solidarnie od oskarżonych P. T. (1), J. K. (1) i G. K. (1) 2640 (dwa tysiące sześćset czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym,

IV.  zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa po 300 (trzysta) złotych tytułem opłat za II instancję i obciąża ich pozostałymi kosztami za postępowanie odwoławcze w częściach im przypadających.

UZASADNIENIE

1)  P. T. (1) został oskarżony o to, że:

I.  w okresie od 15.03.2001 r. do 09.07.2001 r. w B. działając w krótkich odstępach czasu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z G. K. (1) iJ. K.wyrządził szkodę majątkową w wielkich rozmiarach w majątku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością(...)z siedzibą w P. w ten sposób, że pełniąc funkcje kierownika administracyjnego w sklepie w/w spółki w B. przy ul. (...) i będąc na podstawie umowy o pracę zobowiązanym do zajmowania się sprawami majątkowymi wyżej wymienionej spółki poprzez nadużycie udzielonych mu uprawnień zatwierdził szereg faktur zawierających kwoty znacznie przewyższające wartość faktycznie uzyskanych towarów i usług, związanych z oznakowaniem i dekoracją wymienionego sklepu, w niektórych wypadkach już opłaconych, wystawionych przez J. K., G. K. (1), przez co wprowadził w błąd innych pracowników firmy co do zasadności faktur i konieczności ich opłaty, czym spowodował łączne straty w wysokości 1.092.207,20 zł. na szkodę w/w spółki, i tak:

1/ w dniu 18 kwietnia 2001 r. zatwierdził fakturę nr (...) na kwotę 133.768,36 zł.

2/ w dniu 02 maja 2001 r. zatwierdził fakturę nr (...) na kwotę
9 1.596,46 zł.

3/ w dniu 02 maja 2001 r. zatwierdził fakturę nr (...) r. na kwotę 83.181,28 zł

4/ w dniu 1 czerwca 2001 r. zatwierdził fakturę nr (...) na kwotę 5.850,05 zł.

5 / w dniu 01 czerwca 2001 r. zatwierdził fakturę nr (...) na kwotę 81.642,27zł.

6/ w dniu 01 czerwca 2001 r. zatwierdził fakturę nr (...) na kwotę 10.004 zł.

7/ w dniu 01 czerwca 2001 r. zatwierdził fakturę nr (...) na kwotę 96.436,73 zł.

8/ w dniu 01 czerwca 2001 r. zatwierdził fakturę nr (...) na kwotę 231.108,19zł.

9/ w dniu 01 czerwca 2001 r. zatwierdził fakturę nr (...) na kwotę 44.357,24 zł.

10/ w dniu 01 czerwca 2001 r. zatwierdził fakturę nr (...) na kwotę 122.934,66 zł.

11/ w dniu 01 czerwca 2001 r. zatwierdził fakturę nr (...) na kwotę 227.812,34 zł.

12/ w dniu 01 czerwca 2001 r. zatwierdził fakturę nr (...) na kwotę 133.768,12 zł.

13/ w dniu 09 lipca 2001 r. zatwierdził fakturę nr (...) na kwotę 153.142,62 zł.

przy czym faktury opisane w pozycji 4 i 12 nie zostały przez pokrzywdzonego opłacone z uwagi na ujawnione nieprawidłowości, a faktyczna wartość usług wynosiła 183.776,93 zł.

tj. o czyn z art. 296 § 3 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294§ 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

2) J. K. (1)

3) G. K. (1)

zostali oskarżeni o to, że:

I.  w okresie 15.03.2001 r. do 09.07.2001 r. w B. działając w krótkich odstępach czasu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wspólnie i w porozumieniu oraz z P. T. (1) wyrządzili szkodę majątkową w wielkich rozmiarach w majątku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością(...)z siedzibą w P. w ten sposób, że J. K. (2) będąc właścicielką a G. K. (1) przedstawicielem firmy (...) w W. wykonującej usługi związane z oznakowaniem i dekoracją sklepu (...) w B. przy ul. (...) wystawili i przedstawili do realizacji szereg faktur za usługi i towary, zawierające kwoty znacznie przewyższające ich faktyczną wartość, a w niektórych wypadkach już opłacone, przez co wprowadzili w błąd innych pracowników spółki z o.o.(...)Polska co do zasadności w/w faktur i konieczności ich opłat, czym spowodowali łączne straty w wysokości 1.092.207,20 zł. na szkodę w/w spółki, i tak:

1 / w dniu 18 kwietnia 2001 r. wystawili fakturę nr (...) na kwotę 5.850,05 zł.

2/ w dniu 18 kwietnia 2001 r. wystawili fakturę nr (...) na kwotę 133.768,36 zł.

3/ w dniu 02 maja 2001 r. wystawili fakturę nr (...) na kwotę 91.596,46 zł.

4/ w dniu 02 maja 2001 r. wystawili fakturę nr (...) na kwotę 83.181,28 zł.

5/ w dniu 1 czerwca 2001 r. wystawili fakturę nr (...) na kwotę 81.642,27 zł.

6/ w dniu 1 czerwca 2001 r. wystawili fakturę nr (...) na kwotę 10.004 zł.

7/ w dniu 1 czerwca 2001 r. wystawili fakturę nr (...) na kwotę 96.436,73 zł.

8/ w dniu 1 czerwca 2001 r. wystawili fakturę nr (...) na kwotę 231.108,19 zł.

9/ w dniu 1 czerwca 2001 r. wystawili fakturę nr (...) na kwotę 44.357,24 zł.

10/ w dniu 1 czerwca 2001 r. wystawili fakturę nr (...) na kwotę 122.934.66 zł.

11/ w dniu 1 czerwca 2001 r. wystawili fakturę nr (...) na kwotę 227.812,34 zł.

12/ w dniu 1 czerwca 2001 r. wystawili fakturę nr (...) na kwotę 133,768,12 zł.

13/ w dniu 02 lipca 2001 r. wystawili fakturę nr (...) na kwotę 153.142,62 zł.

przy czym faktury opisane w pozycji 1 i 12 nie zostały przez pokrzywdzonego opłacone z uwagi na ujawnione nieprawidłowości, a faktyczna wartość usług wynosiła 183.776,93 zł.

tj. o czyn z art. 286 §1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 28 października 2015 r. w sprawie II K 90/14:

1.  Oskarżonego P. T. (1) uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, przy czym przyjął, iż swoim działaniem wyrządził szkodę majątkową oraz doprowadził pokrzywdzoną spółkę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wielkich rozmiarach w kwocie 1.077.362,56 złotych na jej szkodę, a faktyczna wartość wykonanych usług wynosiła 198.621,59 złotych i za to na podstawie art. 296 § 3 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy z dnia 05.11.2009 r. (Dz. U. Nr 206, poz. 1589) w zw. z art. 4 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. skazał go, zaś na podstawie art. 296 § 3 k.k. w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy z dnia 05.11.2009 r. (Dz. U. Nr 206, poz. 1589) w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności.

2.  Oskarżonych J. K. (1)i G. K. (1) uznał za winnych popełnienia zarzucanego im czynu, przy czym przyjmuje, iż swoim działaniem doprowadzili pokrzywdzoną spółkę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w kwocie 1.077.362,56 złotych na jej szkodę, a faktyczna wartość wykonanych usług wynosiła 198.621,59 złotych i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w brzmieniu sprzed wejścia w życiu ustawy z dnia 05.11.2009 r. (Dz. U. Nr 206, poz. 1589) w zw. z art. 4 § 1 k.k. skazał każdego z tych oskarżonych, zaś na mocy art. 294 § 1 k.k. w brzmieniu sprzed wejścia w życiu ustawy z dnia 05.11.2009 r. (Dz. U. Nr 206, poz. 1589) wymierzył każdemu z tych oskarżonych kary po 2 (dwa) lata pozbawienia wolności.

3.  Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył:

-

oskarżonemu P. T. (1) okres faktycznego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 23.09.2003 r. do dnia 10.12.2003 r.

-

oskarżonemu G. K. (1) okres faktycznego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 09.06.2003 r. do dnia 21.08.2003 r.

4.  Na mocy art. 46 § 1 k.k. zobowiązał oskarżonych P. T. (1), J. K. (1) i G. K. (1) do solidarnego naprawienia szkody pokrzywdzonej Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością(...)Polska z siedzibą w P. poprzez zapłatę kwoty 1.077.362,56 złotych (jeden milion siedemdziesiąt siedem tysięcy trzysta sześćdziesiąt dwa złote i pięćdziesiąt sześć groszy)

5.  Zasądził od oskarżonych P. T., J. K. (1) i G. K. (1) na rzecz oskarżyciela posiłkowego Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (...) Polska z siedzibą w P. kwotę 4.464 zł (cztery tysiące czterysta sześćdziesiąt cztery złote) tytułem zwrotu poniesionych wydatków z racji ustanowienia pełnomocników procesowych.

6.  Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz:

-

adw. A. S. kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) oraz 23% podatku VAT od tej kwoty, tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną z urzędu oskarżonemu P. T. (1).

-

adw. T. W. kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) oraz 23% podatku VAT od tej kwoty, tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną z urzędu oskarżonemu G. K. (1).

7.  Zasądził od każdego z oskarżonych P. T. (1), J. K. (1)i G. K. (1) na rzecz Skarbu Państwa kwoty po 300 (trzysta) złotych tytułem opłat i obciążył ich pozostałymi kosztami sądowymi w kwocie po 5000 zł (pięć tysięcy złotych) od każdego z oskarżonych, zaś zwolnił ich w pozostałym zakresie od ponoszenia pozostałych kosztów sądowych.

Apelacje od tego wyroku wnieśli obrońcy oskarżonych: P. T. (1), J. K. (1) oraz G. K. (1),

Obrońca oskarżonego P. T. (1) – adw. I. O. na podstawie art. 425 § 1 i § 2 k.p.k. i art. 444 k.p.k. zaskarżył wyrok w całości na korzyść oskarżonego.

Na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. i art. 438 pkt 2, 3 i 4 k.p.k. wyrokowi temu zarzucił:

I.  obrazę przepisów prawa procesowego mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie:

a)  art. 4 k.p.k., art. 5 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. oraz art. 424 § 1 pkt. 1 k.p.k. polegającą na nie wzięciu pod uwagę przy ferowaniu wyroku wszystkich ujawnionych w toku przewodu sądowego i mających istotny wpływ na rozstrzygnięcie okoliczności, oparciu poczynionych ustaleń faktycznych na dowolnie przeprowadzonej ocenie dowodów oraz wbrew zasadom prawidłowego rozumowania, wskazaniom wiedzy i doświadczenia życiowego, niedostatecznym uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy w tym okoliczności dla oskarżonego ewidentnie korzystnych, rozstrzygnięciu nie usuniętych wątpliwości na niekorzyść oskarżonego nienależytej analizie i ocenie poszczególnych dowodów, w szczególności dowodu z wyjaśnień P. T. (1), wyjaśnień pozostałych oskarżonych w sprawie, zeznań świadków, w tym m.in.: S. U. (1), R. K. (1), M. B., K. K. (1), P. Z., K. K. (2), S. B., M. G. i S. P., D. G., A. M. (1), opinii biegłego z dziedziny informatyki, opinii biegłego z dziedziny budownictwa i kosztorysowania, opinii biegłego z dziedziny ekonomii, marketingu i reklamy, danych o karalności, uznaniu za udowodnione faktów nie mających wystarczającego oparcia w dowodach i nie wskazaniu w sposób należyty dlaczego Sąd nie uznał dowodów przemawiających przeciwko sprawstwu oskarżonego w przestępstwie skutkiem czego P. T. (1) został niesłuszny uznany za winnego popełnienia czynu objętego aktem oskarżenia,

b)  art. 9 § 1 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k. w z art. 366 § 1 k.p.k. w brzmieniu obowiązującym przed 1 lipca 2015 r. w zw. z art. 2 § 2 k.p.k. wyrażającą się w niewyjaśnieniu wszystkich istotnych okoliczności sprawy poprzez zaniechanie dopuszczenia z urzędu na rozprawie dowodów z:

-

wywiadu kuratora dotyczącego oskarżonego P. T. (1) na okoliczności jego sposobu życia oraz stosunków majątkowych i osobistych,

-

nowej kompleksowej opinii biegłych z dziedziny budownictwa i kosztorysowania robót budowlanych oraz z dziedziny ekonomii, marketingu i reklamy,

-

informacji uzyskanej od pokrzywdzonej w przedmiocie jaki obrót uzyskał sklep w B. po otwarciu przez pierwszy tydzień sprzedaży na okoliczność, że przede wszystkim czas, a nie koszty miał pierwszoplanowe znaczenie przy otwieraniu sklepu, co doprowadziło do poczynienia nieprawdziwych ustaleń faktycznych, w tym w zakresie prognozy kryminalnej o której stanowi przepis art. 69 k.k. sprzed nowelizacji, która weszła w życie 2 lipca 2015 r.

c)  art. 167 kpk w brzmieniu obwiązującym przed 1 lipca 2015r. kpk w zw. z art. 170 § 1 kk w zw. z art. 2 § 2 kpk w zw. z art. 6 kpk wyrażającą się w niezasadnym oddaleniu:

-

wniosku dowodowego zwartego w piśmie procesowym z dnia 20 stycznia 2015r. o zobowiązanie (...) Sp. z o.o. do dostarczenia szczegółowego budżetu otwarcia zatwierdzonego przez zarząd (...) Sp. z o.o. ze sklepów (...), P., S., B. oraz B. na okoliczność zakresu prac, jakie obejmował budżet otwarcia poszczególnych sklepów, celem rzetelnego porównania wydatków otwarcia sklepu w B.; istnienia budżetu otwarcia oraz możliwości porównania kosztów otwarcia z kosztami otwarcia innych sklepów; wykazania istoty budżetu otwarcia, ewentualnie o zobowiązanie (...) Sp. z o.o. do przedstawienia ksiąg rachunkowych dokumentujących wydatki konkretnego sklepu od dnia przekazania budynku do użytkowania do otwarcia sklepu na wypadek braku budżetu otwarcia,

-

wniosków dowodowych o przesłuchanie w charakterze świadków osób wskazanych w piśmie procesowym z dnia 20 stycznia 2015r. tj. P. R., M. K. (1), S. U. (1) oraz J. E. na okoliczności wskazane w tymże piśmie,

-

wniosku dowodowego o zobowiązanie pokrzywdzonej do dostarczenia szczegółowego planu szkoleń przeprowadzonych dla kierowników sklepu w B. przed otwarciem na okoliczność zakresu szkoleń, które przygotowały kierowników działów handlowych zarówno jak i kierownika działu administracji do przeprowadzenia otwarcia sklepu, celem wykazania iż takich szkoleń nie było przed otwarciem sklepu w B.,

skutkiem czego nie doszło do wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy, doszło do poczynienia nieprawdziwych ustaleń faktycznych oraz zostało naruszone prawo oskarżonego do obrony,

d)  art. 6 kpk w zw. z art. 376 § 1 i § 2 kpk w brzmieniu obowiązującym przed 1 lipca 2015r. wyrażającą się w przeprowadzeniu rozprawy w dniu 25 listopad 2014r. pod nieobecność oskarżonego, który usprawiedliwił swoją nieobecność i wnosił o odroczenie rozprawy, co stanowiło naruszenie prawa do obrony i mogło mieć wpływ na wynik czynności przeprowadzonych na rozprawie,

e)  art. 442 § 1 i § 2 kpk w zw. z art. 366 § 1 kpk w brzmieniu obowiązującym przed 1 lipca 2015r. poprzez nieprzeprowadzenie, a jedynie ujawnienie przy kolejnym rozpoznawaniu sprawy dowodów z zeznań szeregu świadków, które miały wpływ na uchylenie poprzedniego wyroku uniewinniającego P. T. (1) przez Sąd Okręgowy w Białymstoku, w następstwie czego nie doszło do wszechstronnego wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy,

II.  błąd w ustaleniach faktycznych stanowiących podstawę wyroku mający wpływ na treść orzeczenia, wyrażający się w dowolnym przyjęcie, że jedynie bezwzględna kara 2 lat pozbawienia wolności osiągnie wobec P. T. (1) swój ustawowy cel oraz zapobiegnie powrotowi do przestępstwa, w sytuacji gdy przebieg niniejszego procesu trwającego od blisko 13 lat oraz niekaralność przez ten cały okres, potwierdzana uzyskiwanymi sukcesywnie danymi o karalności wskazuje, że oskarżony przestrzegał i przestrzega porządku prawnego, a jego sposób życia przed i po popełnieniu przestępstwa, jak i właściwości osobiste dają gwarancję, że na drogę przestępstwa nie powróci,

III.  rażącą surowość, a tym samym niewspółmierność orzeczonej kary 2 lat pozbawienia wolności, wyrażającą się w nienależytym uwzględnieniu celów wychowawczych kary oraz stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu, nienależytym uwzględnieniu dyrektywy wymiaru kary, gdy prawidłowa ocena ww. elementów uzasadniała wymierzenie mu kary niższej,

Obrońca oskarżonego P. T. (1) – adw. I. O. podnosząc powyższe zarzuty na podstawie przepisów art. 427 k.p.k. i art. 437 k.p.k. wniósł o:

I.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie P. T. (1) od zarzucanego mu czynu ewentualnie

II.  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Białymstoku ewentualnie

III.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 4.

Obrońca oskarżonego P. T. (1) – adw. A. S. na podstawie art. 425 § 1, 2 i 3 k.p.k. oraz art. 444 k.p.k. zaskarżyła powyższy wyrok w zakresie orzeczeń dotyczących oskarżonego P. T. (1) w całości, to jest w punktach: 1, 4, 5 i 7 części dyspozytywnej wyroku w stosunku do oskarżonego P. T. (1).

Wyrokowi temu, zgodnie z art. 438 pkt 2 k.p.k. zarzuciła:

1.  obrazę przepisów postępowania skutkującą wadliwą treścią orzeczenia, polegającą na uchybieniu art. 5 § 2 k.p.k. poprzez nie rozstrzygnięcie na korzyść oskarżonego licznych, ważkich, a nie dających się usunąć wątpliwości, a przede wszystkim:

a)  wątpliwości, czy oskarżony P. T. (1) działał w zakresie zarzuconych mu czynów wspólnie i w porozumieniu z oskarżonymi J. K. (1) i G. K. (1);

b)  wątpliwości, jaki motyw miałby przyświecać oskarżonemuT. w działaniu przestępnym w celu przysporzenia korzyści majątkowej oskarżonym J. K. (1)i G. K. (1), w sytuacji, gdy materiał dowodowy nie dostarczył podstaw do ustalenia, aby oskarżony T. sam uzyskał korzyść z zarzucanego mu przestępstwa, a zarazem aby znał się bliżej z małżonkami K., pozostawał w jakiejkolwiek relacji czy zależności od tych osób, poza łączącymi oskarżonego T. kontaktami zawodowymi z oskarżonym K. przy realizacji umowy z sklepie (...);

c)  wątpliwości, czy oskarżony P. T. (1) miał obiektywną możliwość stwierdzenia nieprawidłowości w fakturowaniu poszczególnych etapów prac przez (...) i w dokonywanych przez spółkę (...) na podstawie tych faktur płatności dla oskarżonej J. K. (1), podczas gdy takich nieprawidłowości przez długi czas nie stwierdził żaden inny pracownik szczebla dyrektorskiego kierowniczego, czy działów księgowości pokrzywdzonej spółki, a akceptowane do wypłaty faktury dotyczyły szeregu prac, których zakres był przez pokrzywdzoną wielokrotnie zmieniany, wszystko zaś dotyczyło przedmiotu umowy realizowanego pod ogromną presją czasu, skomplikowanego i wielozadaniowego, a nadto finalnie globalne koszty otwarcia sklepu (...) w B. przy ulicy (...) okazały się akceptowane i umiarkowane;

d)  wątpliwości co do rzeczywistej wartości przedmiotu umowy zrealizowanego przez (...) w wyżej wskazanym sklepie w B., której to wątpliwości nie usunęły opinie biegłych zgromadzone w niniejszej sprawie, a w szczególności opinie biegłych z zakresu budownictwa i z zakresu informatyki, a bez ustalenia której to wartości nie sposób przesądzić o wystąpieniu szkody po stronie spółki (...);

2.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, polegającą na uchybieniu art. 7 k.p.k. w związku z art. 4 k.p.k. wskutek dokonywania ustaleń faktycznych w drodze wnioskowania sprzecznego ze wskazaniami doświadczenia życiowego i obarczonego błędem logicznym, polegającego na przyjęciu przez Sąd I instancji, iż:

a)  oskarżony P. T. (1) wypełnił znamiona czynu z art. 296 § 3 k.k. w zbiegu z art. 286 § 1 k.k. w związku z art. 294 § 1 k.k. w związku z art. 12 k.k. w celu przysporzenia korzyści majątkowej na rzecz obcych sobie osób, to jest J. K. (1) i G. K. (1), nie mając w tym żadnego interesu, ani innego motywu, narażając się jednocześnie na odpowiedzialność karną, materialną i inne reperkusje;

b)  oskarżony P. T. (1) miał odpowiednie kompetencje i faktyczną możliwość wychwycenia nieprawidłowości w kolejnych fakturach generowanych przez oskarżonych K., podczas gdy w sklepie w B. panował chaos związany z intensywnymi pracami przy uruchomianiu sprzedaży, priorytetem było sprawne i terminowe otwarcie sklepu, na oskarżonym T. spoczywała masa innych związanych z tym obowiązków, a pozostałe osoby nominalnie i faktycznie współodpowiedzialne za współpracę ze (...) i kontrolę zgłaszanych do zapłaty przez ten podmiot faktur, w szczególności dyrektor S. U. (1), przez długi czas także nie stwierdziły tych nieprawidłowości;

3.  obrazę przepisów postępowania skutkującą wadliwą treścią orzeczenia, to jest uchybienie przepisom art. 193 § 1 k.p.k. w związku z art. 201 k.p.k., polegające na dokonaniu ustaleń faktycznych, które legły u podstaw wyroku, na opiniach biegłych z zakresu budownictwa i informatyki, z całkowitym pominięciem opinii biegłego z zakresu ekonomii, marketingu i reklamy, podczas gdy przedmiot umowy łączącej (...) ze spółką (...) w przeważającym stopniu miał charakter reklamowo – marketingowy, a nie budowlany, a tym samym wydanie przez Sąd a quo rozstrzygnięcia wbrew wytycznym zawartym w wyrokach Sądów II instancji orzekających uprzednio w niniejszej sprawie, to jest wbrew wyrokowi Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 16 czerwca 2006 r., sygnatura VIII Ka 414/06 oraz wbrew wyrokowi Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 10 grudnia 2012 r., sygnatura VIII Ka 592/12, co spowodowało błędne ustalenie, iż spółka (...) odniosła szkodę, stanowiącą niezbędne znamię czynów przypisanych oskarżonemu T.;

4.  obrazę przepisów postępowania skutkującą wadliwą treścią orzeczenia, to jest uchybienie przepisowi art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. polegające na nieuwzględnieniu wniosków dowodowych oskarżonego T. (jak też pozostałych współoskarżonych) mogących rozstrzygnąć bardzo ważką dla prawidłowego ustaleń faktycznych kwestię, a mianowicie istnienie (lub nie) wiążącego budżetu dla inwestycji realizowanej przez (...) na rzecz (...) – sklep w B., a jednocześnie rozstrzygnięcie przez Sąd tej kwestii na niekorzyść oskarżonego T.;

5.  Nadto rozstrzygnięciu zawartemu w punkcie 2 części dyspozytywnej wyroku, zgodnie z art. 438 pkt 4 k.p.k. zarzuciła:

-

rażącą niewspółmierność kary orzeczonej wobec osk. P. T. (1) w stosunku do ustalonego przez Sąd a quo stopnia zawinienia, warunków osobistych oskarżonego, jego trybu życia przez i po zdarzeniach objętych aktem oskarżenia, a także w stosunku do wymogów tak prewencji ogólnej, jak i indywidualnej.

Wskazując na powyższe zarzuty obrońca oskarżonego P. T. (1) – adw. A. S. wniosła o zmianę wyroku poprzez:

-

uniewinnienie oskarżonego P. T. (1),

-

ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Obrońca oskarżonej J. K. (1) na podstawie art. 425 § 1 k.p.k. i art. 444 k.p.k. zaskarżył wyrok w całości na korzyść oskarżonej.

Na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1)  obrazę przepisów postępowania karnego, a mianowicie:

-

art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej oceny materiału dowodowego przejawiającej się przede wszystkim w tendencyjnej ocenie zeznań świadków oraz bezkrytycznym przyjęciu wniosków płynących z opinii biegłej M. i opinii wykonanej przez biegłego K., odrzucenie opinii biegłego G. (w dużej części korzystnej dla oskarżonych);

-

art. 7 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k. i art. 170 k.p.k. poprzez oddalenie wniosków dowodowych o istotnym znaczeniu dla rozpoznania niniejszej sprawy, a przede wszystkim oddalenie wniosków dowodowych zmierzających do zapoznania się z dokumentacją dotyczącą otwarcia innych sklepów (...) w celu określenia rzeczywistych kosztów ponoszonych każdorazowo przez pokrzywdzoną spółkę, co miało wpływ na ocenę opinii biegłych M. i K., a także ustalenie rzeczywistego stanu faktycznego;

-

art. 410 k.p.k. poprzez nieujawnienie i nierozważenie dowodu z dokumentów wskazujących na poniesienie przez (...) wyższych kosztów otwarcia sklepów, niż przyjęte przez Sąd w arbitralny sposób; nie ujawnienie i nierozważenie składanych przez oskarżonych faktur wskazujących na inne koszty wykonywania prac zleconych niż przyjęte przez biegłych M. i K. w opiniach, a także przyjętych przez Sąd, który twierdzi, że faktury zostały zawyżone, a oskarżeni wiedzieli na podstawie wcześniejszych doświadczeń, że oferowane przez nich ceny są wyższe, niż ceny za wykonywanie prac na innych obiektach;

-

art. 366 § 1 k.p.k. (w brzmieniu sprzed 1 lipca 2015 r.) poprzez uchybienie obowiązkowi przeprowadzenia wszelkich dowodów niezbędnych dla ustalenia okoliczności sprawy, w tym nie tylko zawnioskowanych przez strony, lecz także z urzędu.

2)  Błędy w ustaleniach faktycznych mające wpływ na treść orzeczenia (będący skutkiem obrazy przepisów postępowania karnego, o których mowa wyżej) polegające na uznaniu:

-

oskarżonej J. K. (1) winnej popełnienia zarzucanych jej czynów w przypadku gdy przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe, obarczone uchybieniami, o których mowa powyżej i zebrany w tak przeprowadzonym postępowaniu materiał dowodowy, nie pozwalał na przyjęcie takiego stanowiska;

-

że pomiędzy oskarżonymi nawiązane zostało porozumienie zmierzające do doprowadzenia pokrzywdzonej do niekorzystnego rozporządzenia mieniem na skutek zawyżenia rzeczywistych kosztów wykonywania prac zamówionych przez pracowników (...) w B. i tym samym błędu w ustaleniu rzeczywistej wartości wykonanych prac.

Obrońca oskarżonej J. K. (1) wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej od zarzutu popełnienia przypisanego jej czynu, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Obrońca oskarżonego G. K. (1) powyższy wyrok zaskarżył w zakresie dotyczącym oskarżonego G. K. (1) w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1)  na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę, mający istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, polegający na:

a)  przyjęciu, iż oskarżeni P. T. (1), G. K. (1) oraz J. K. (2) w okresie od 15 marca 2001 r. do 9 lipca 2001 r. w B., działając wspólnie i w porozumieniu wypełnili swoim zachowaniem dyspozycję art. 296 § 3 kk w zb. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 kk (w przypadku oskarżonego P. T. (1)) oraz art. 286 §1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 kk (w przypadku oskarżonego G. K. (1) iJ. K. (2)), w szczególności, iż:

-

G. K. (1) oraz pozostali oskarżeni działali w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz ich zachowanie nosi znamiona działania wspólnie i w porozumieniu;

-

P. T. (1) pełniąc funkcję kierownika administracyjnego w sklepie spółki (...) Sp. z o.o. otwartego w B. przy ul. (...) i będąc na podstawie umowy o pracę zobowiązanym do zajmowania się sprawami majątkowymi nadużył udzielonych mu uprawnień;

-

P. T. (1) zatwierdził szereg faktur zawierających kwoty znacznie przewyższające wartość faktycznie uzyskanych towarów i usług lub już opłacone;

-

Natomiast G. K. (1) i J. K. (2) te faktury wystawili i przedstawili do zapłaty;

w sytuacji gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do przyjęcia, iż oskarżeni, w szczególności G. K. (1) dopuścił się zarzucanego mu czynu, albowiem:

-

P. T. (1) akceptując do wypłaty faktury wystawione przez (...) w W. działał na podstawie i w ramach przysługujących mu uprawnień służbowych oraz za wiedzą i akceptacją przełożonych, w szczególności dyrektora sklepu (...) (dalej również w skrócie jako:(...)) w B. S. U. (2);

-

faktury wystawione przez przedsiębiorstwo (...), a dotyczące prac wykonanych przez G. K. (1) i J. K. (2) na rzecz spółki (...) w sklepie tej spółki w B. odzwierciedlają nakład pracy, walory artystyczne i twórcze oraz stanowią wyraz szczególnych warunków realizacji zleceń na wykonanie oznakowania sklepu (...) w B., a tym samym stanowią odzwierciedlenie pełnej zapłaty za faktycznie wykonaną pracę;

b)  przyjęcie, iż prace wykonane przez oskarżonego G. K. (1) w ramach przedsiębiorstwa (...) w W. (dalej również w skrócie jako: (...)) polegające na przygotowaniu oznakowania sklepu (...) w B. miały jedynie charakter prac odtwórczych, rzemieślniczych, budowlanych oraz pozbawionych jakichkolwiek walorów pracy twórczej, autorskiej oraz inwencji, w sytuacji gdy materiał dowodowy dostarcza podstaw do wniosków zgoła odmiennych albowiem(...) przygotowywało projekty, konsultowało formę wykonania prac, samodzielnie tworzyło nośniki wystroju sklepu (...) w B.;

c)  przyjęciu, iż oskarżony G. K. (1) w ramach prac wykonywanych w sklepie (...) w B. posługiwał się wcześniej otrzymaną płytą zawierającą standardy nośników wystroju sklepów (...), w sytuacji gdy świadek R. K. (1) jednoznacznie i kategorycznie zaprzeczył aby taką płytę posiadał oraz tym bardziej nie mógł jej przekazać oskarżonemu oraz brak jest innych obiektywnych dowodów, które mogłyby podważyć wyjaśnieniaG. K. (1), który konsekwentnie zaprzeczał posiadaniu przez (...) płyty zawierającej standardy oznakowania sklepów (...);

d)  na przyjęciu, na podstawie wielkości sklepów (...), że wydatki na ich wystrój będą proporcjonalne do ich powierzchni, w sytuacji gdy sklepy te różniły się między sobą nie tylko powierzchnią ale również doborem nośników wystroju (por. k. 2104 i nast. - zeznania świadkaR. K. (1));

2)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k obrazę przepisów postępowania, która miała istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, a mianowicie:

a)  art. 4, art. 7 w zw. z art. 410 k.p.k poprzez orzeczenie z naruszeniem zasady obiektywizmu oraz dokonanie oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego w sposób dowolny, sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania oraz wybiórczy, w szczególności:

-

Sąd uznał, iż oskarżony (...) przekroczył uprawnienia przysługujące mu na podstawie zawartej umowy o pracę i z racji na pełnioną funkcję Kierownika D. Administracji, w sytuacji gdy wszechstronna i swobodna ocena wyjaśnień T. oraz przede wszystkim zeznań jego współpracowników - kierowników działów sklepu (...) w B. oraz dyrektora tego sklepu -S. U. prowadzi do wniosku, iż oskarżony T. działał w ramach ustalonego budżetu otwarcia sklepu (...) w B., co więcej budżet ten mimo zwiększonych wydatków na wystrój sklepu został ostatecznie zachowany, a decyzje T. o przyjęciu do zapłaty faktur wystawianych przez (...) były podejmowane w ramach przysługującego mu luzu decyzyjnego;

-

Sąd meriti pominął okoliczność, iż budżet otwarcia przygotowany przez T. mógł być przez niego swobodnie realizowany, w szczególności brak dowodów na istnienie sztywnych granic wysokości wydatków na poszczególne składniki kosztu otwarcia sklepu, w tym na koszty związana z wystrojem / oznakowaniem sklepu;

-

Sąd dokonuje ustaleń w oparciu o zeznania świadka S. U. - bezpośredniego przełożonego (...)i dyrektora sklepu (...) w B. w okresie otwarcia, w sytuacji gdy depozycje tego świadka obciążające T., a w konsekwencji także pozostałych oskarżonych jawią się jako niewiarygodne, wewnętrznie sprzeczne i niekonsekwentne;

-

Sąd uznał, iż prace (...) dot. wykonania elementów wystroju sklepu (...) w B. miały charakter odtwórczy, pozbawiony jakichkolwiek elementów artystycznych czy autorskich, przy czym Sąd meriti pomija, iż:

- świadek M. H. musiała przekazać do firmy (...) wzory, wymiany, etc. – albowiem za każdym razem – niezależnie od sklepu, były konieczne istotne zmiany w dostosowaniu elementów wystroju;

-(...) wykonywało na rzecz (...) w innych sklepach niewielkie prace, których zakres był dużo mniejszy od tego który wykonywano w B.;

- z materiału dowodowego wynika, iż jakkolwiek oznakowania były podobne w każdym sklepie, to żaden ze świadków (kierowników działów) nie mógł stwierdzić, iż były one identyczne, lub stanowiły kopię już wcześniej zaobserwowanych w innych sklepach, lecz tylko, że odpowiadały standardom sieci sklepów (...);

- Sąd pomija opinie biegłego G. uznając jednocześnie za najbardziej wartościową opinię biegłej z zakresu budownictwa A. M., w sytuacji gdy opinia biegłej jawi się, podobnie jak opinia biegłego K., jako dotknięta nieusuwalną wadą polegającą na apriorycznym przyjęciu, iż nie ma tutaj mowy o projektowaniu, pracy twórczej i autorskiej;

-

Sąd dokonując ustaleń w zakresie rzeczywistej wartości nakładu pracy i wartości prac (...) pomija znaczenie szczególnych warunków realizacji zlecenia: intensywności prac, ich tempa oraz zakresu;

b)  art. 5 § 2 k.p.k., art. 7 k.p.k. i art. 42 Konstytucji RP poprzez rozumowanie wykraczające poza swobodną ocenę dowodów oraz naruszające zasadę domniemania niewinności prowadzące do przyjęcia, iż:

-

skoro T. wiedział o tym jak ustala się budżet sklepu I sam go sporządzał, to wykorzystał w celu przestępczym fakt, iż „o ile zmieści się (T.) w granicach pierwotnie ustalonego budżetu na otwarcie sklepu w B., to nie dojdzie do kontroli poszczególnych wydatków i faktur wystawionych na rzecz konkretnej firmy, tj.: (...)', Sąd pomija okoliczności przemawiające na korzyść oskarżonych, a mianowicie, iż z racji na pełnioną funkcję T. miał możliwość swobodnego decydowania o sposobie wydatkowania środków przeznaczonych na otwarcie sklepu - skoro bowiem zaakceptowano sporządzony przez niego budżet, to należy przyjąć, iż spółka (...) godziła się i była świadoma oraz skłonna wydatkować kwotę z budżetu na otwarcie sklepu;

-

skoro (...) przyjęło zlecenie wykonania oznakowania marketu budowlanego (...) o dużej powierzchni, to musiało mieć świadomość dużego tempa prac i z racji na to nie było uprawnione do żądania wyższego wynagrodzenia z tego powodu - taki wniosek jest możliwy w świetle zasad doświadczenia życiowego, jednakże nie można wykluczyć stanowiska przeciwnego, korzystnego dla oskarżonego K., który podtrzymywał w swych wyjaśnieniach, iż jednym z powodów podwyższenia wynagrodzenia była duża intensywność prac, praca w porze nocnej, krótkie terminy realizacji oraz brak jest jednocześnie dowodu wykluczającego taką możliwość.

Wskazując na powyższe zarzuty obrońca oskarżonego G. K. (1) na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. i art. 437 § 1 i 2 k.p.k. wniósł o:

1)  zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie G. K. (1) od popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,

ewentualnie

2)  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacje obrońców oskarżonych okazały się niezasadne i nie zasługiwały na uwzględnienie. Zostaną omówione oddzielnie, ale dokument stanowi całość, zatem w poszczególnych częściach znajdują się też treści wspierające argumentację w odniesieniu do poszczególnych apelacji.

W odniesieniu do apelacji obrońców oskarżonego P. T. (1):

Analiza wyroku zapadłego w stosunku do tego oskarżonego i przez pryzmat zarzutów apelacyjnych i ich argumentacji kwestionujących dokonaną przez Sąd Okręgowy ocenę przy uwzględnieniu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej i treści przeprowadzonych dowodów, zdaniem Sądu Apelacyjnego nie daje żadnych, ale to żadnych podstaw do ich podzielenia.

Zawarta poniżej analiza zarzutów obrońcy oskarżonego P. T. (1) adw. I. O. odnosić się będzie, z uwagi na ich tożsamość, również do zarzutów apelacji adw. A. S..

I tak na wstępie stwierdzić należy, iż istotą prawidłowego rozstrzygnięcia tej sprawy było faktyczne ustalenie modus operandi P. T. (1) oraz J. K. (1) i G. K. (1), relacji przestępczych ich łączących i w konsekwencji dokonanie ich prawidłowej oceny prawnej. I takowej, co jeszcze raz Sąd Apelacyjny podkreśli, prawidłowej oceny Sąd orzekający dokonał. W sposób wszechstronny i wyczerpujący, w oparciu o całościową i kompleksową ocenę dowodów poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne.

Co do apelacji adw. I. O. i zarzutu z pkt I.a.

Tu należy kategorycznie podkreślić, iż analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku, w kontekście całokształtu materiału dowodowego ujawnionego w toku przewodu sądowego na rozprawie głównej, jednoznacznie wskazuje, że Sąd Okręgowy swoje ustalenia oparł na całokształcie prawidłowo przeprowadzonych, a następnie wszechstronnie i wnikliwie ocenionych dowodów, nie pomijając żadnej istotnej dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności. Rozważał okoliczności tak niekorzystne, jak i korzystne dla wszystkich, nie tylko P. T. (1), oskarżonych. Respektował przy tym zarówno zasady prawidłowego rozumowania jak i wskazania wiedzy oraz doświadczenia życiowego. Wskazał szczegółowo jakie fakty uznał za udowodnione, a jakie za nieudowodnione oraz na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Dlatego też stanowisko Sądu meriti w zakresie oceny dowodów jest generalnie wolne od sugerowanej przez obrońcę obrazy przepisów art. 4 k.p.k., 5 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. oraz 424 § 1 pkt 1 k.p.k. Ma zatem co do zasady walor swobodnego i znajduje pełną ochronę prawa procesowego.

Zwłaszcza, że sama treść tego zarzutu, a mianowicie nie wzięcie pod uwagę wszystkich ujawnionych okoliczności, niedostateczne uwzględnienie okoliczności dla oskarżonego korzystnych, rozstrzygnięcie nie usuniętych wątpliwości na niekorzyść oskarżonego oraz nienależytej analizie i ocenie dowodów, a więc wyjaśnień oskarżonego, zeznań wskazanych świadków oraz wskazanych opinii biegłych całkowicie rozmija się z jego uzasadnieniem. Uzasadniając zarzut (strona 7 apelacji) obrońca zarzuca Sądowi, iż poza jego zainteresowaniem pozostały personalna struktura organizacyjna sklepu na etapie jego otwarcia oraz sama procedura otwierania sklepu. Ale procedurę otwierania sklepu sprowadza li tylko do jego zatowarowania i na gruncie samego zatowarowania rozpisuje się na temat relacji Kierownik D. Administracyjnego (dalej (...)) – dyrektor sklepu - kierownik działu handlowego.

W tym miejscu wskazać należy, iż przestępcze działanie oskarżonego nie dotyczyło samego zatowarowania sklepu lecz przebiegało na gruncie budżetu otwarcia sklepu, a precyzyjniej rzecz ujmując wydatków na wystrój sklepu w związku z jego otwarciem. Przy czym wydatki na wystrój sklepu w związku z jego otwarciem były księgowane i rozliczane razem z zatowarowaniem sklepu nie było bowiem odrębnej pozycji w systemie księgowania dotyczącej usług w zakresie oznakowania sklepu. Taki sposób księgowego rozliczania otwarcia sklepu zrodził pomysł przestępczego procederu i umożliwił jego realizację. Innymi słowy mówiąc wydatki na wystrój sklepu w związku z jego otwarciem przewidywane do kwoty 150.000 złotych (oferta (...) 136.398 złotych) nawet blisko 10-ciokrotnie przekroczone, jak to wykazał Sąd Okręgowy, „ginęły” w księgowanych razem tysiącach faktur zatowarowania sklepu. I dostosowując argumentację niniejszego uzasadnienia do prezentowanej przez obrońcę na stronach 7-9 apelacji stwierdzić należy, iż bez wątpienia P. T. (1) był „filarem” otwarcia (nie zaś jak chce skarżący otwieranego) wielkopowierzchniowego sklepu potężnej międzynarodowej sieci (...). Zresztą poddając analizie dalszą argumentację skarżącego Sąd Apelacyjny odnosi wrażenie, iż wskazane wyznaczniki nie dotykają sedna sprawy i tym samym istoty przestępczego procederu, a jest nim przecież akceptacja do wypłaty faktur za prace, których w rzeczywistości nie wykonano.

Obalając zatem poszczególne wymieniane przez skarżącego wyznaczniki wskazać należy, że faktycznie nic bez oskarżonego nie mogło się wydarzyć. I w tym wypadku nie chodzi o tak podkreślaną przez skarżącego podległość dyrektorowi i hierarchiczne zrównanie z kierownikami pozostałych działów lecz o fakt, że:

Po pierwsze to P. T. (1) jako (...) musiał znać budżet otwarcia bowiem mając jego stworzenie w zakresie obowiązków sam go stworzył. To, że oskarżony nie ujawnia jego wysokości da się wytłumaczyć tylko przyjętą linią obrony. To zaś, że budżet otwarcia, a ściślej ujmując budżet na wystrój sklepu w związku z jego otwarciem, nie przewyższał kwoty 150.000 złotych wynika wprost z dowodu bezpośredniego zeznań świadka dyrektora sklepu (...) akceptującego ustnie budżet w tej wysokości jak też pośrednio zasad ekonomii, a mianowicie zbliżonej do niej kwoty 136.398 złotych oferty (...). Wniosek taki można wywieść także w oparciu o zeznania Ł. S. (...) P.S. i K. K. (3) (...) W. B., którzy potwierdzają, nie tylko obowiązek stworzenia budżetu otwarcia w wypadku sklepu w B. przez P. T. (1), ale także przyjętą w sieci, zasadę ustnej jego akceptacji przez Dyrektora sklepu. Całości faktu istnienia takowego budżetu dopełnia wydruk z komputera używanego przez oskarżonego (k.572-588). Przy czym Sąd Apelacyjny jeszcze raz podkreśla, iż problem nie tkwi w nieprzekraczalności budżetu (owych 150.000 złotych) lecz w akceptacji i opłaceniu faktur za prace których nie wykonano.

Po drugie P. T. (1) miał wpływ na zamówienia zgłaszane mu przez Kierowników D. (także i te zgłoszone na etapie stażu) ale już na etapie ich realizacji i co wynika z analizy treści nierzetelnie akceptował zamówienia oraz ceny na poszczególne usługi (ustalane przez G. K. (1)), a następnie zatwierdzał do wypłaty faktury powiązane z tymi zamówieniami. Szerzej tę kwestię Sąd omówi przy analizie apelacji obrońcy oskarżonej J. K. (1).

Po trzecie wiarygodność wyjaśnień oskarżonego w zakresie nieświadomości jakie wydatki były przeznaczone na wystrój sklepu w związku z jego otwarciem, całkowicie upada w zestawieniu z wydrukiem realizacji budżetu sporządzonego przez oskarżonego w formie tabelarycznej (k. 588). Wydruk świadczy, że budżet w ogóle istniał natomiast sama kwota zamówienia (...) wynosząca 369.144,08 złotych była niezgodna z rzeczywistością i nie odpowiadała sumie kwot złożonych zamówień i wystawionych faktur związanych z oznakowaniem sklepu. Co istotniejsze wpisanie przez oskarżonego tej wysokości poniesionych wydatków na rzecz (...) jest świadomym zafałszowaniem faktycznie wydatkowanej kwoty wypłaconej w związku z oznakowaniem sklepu. Co do wysokości tej kwoty to pozostaje wyższa niż przewidywana i rzeczywista, a jednocześnie daleko jej do i zafakturowanych i zaakceptowanych wydatków.

Po czwarte nie do zaakceptowania są twierdzenia skarżącego dotyczące niekompetencji P. T. (1) do roli (...). Ustalenia Sądu Okręgowego w tym przedmiocie są jak najbardziej prawidłowe i zdecydowanie należy je podzielić. P. T. (1) posiadł niezbędną wiedzę do pełnienia funkcji (...) na temat wysokości ponoszonych wydatków na konkretne cele, w tym także na wystrój i oznakowanie sklepu podczas otwierania placówki. Z tym wiąże się kwestia oceny zeznań S. U. (4). Wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd Apelacyjny nie dostrzega koniunkturalizmu w jego zeznaniach. S. U. (4) stwierdzając niekompetencję P. T. (1) jako (...) jedyne co uczynił to zawnioskował do zarządu o usunięcie z tego stanowiska. Należy jednak pamiętać, że usunięcie T. w tym czasie, w trakcie prac związanych z otwarciem sklepu pociągnęłoby za sobą nie dotrzymanie terminu otwarcia i w konsekwencji gigantyczne i to codzienne straty finansowe z każdego dnia opóźnienia. Innymi słowy nie było ona możliwe do czasu otwarcia sklepu.

Po piąte dowolnym jest twierdzenie, że gdyby P. T. (1) postępował z rozmysłem i zamiarem przestępnego pokrzywdzenia pracodawcy, w żadnym razie nie zatwierdziłby jednego dnia faktur opiewających na kwotę blisko 1.000.000 złotych, co w ocenie skarżącego zwróciłoby uwagę nawet w tak dużej firmie. Tu jednak Sąd Apelacyjny odwołuje się do argumentacji zawartej wyżej, wskazując, iż wydatki na wystrój sklepu w związku z jego otwarciem były księgowane i rozliczane razem z zatowarowaniem sklepu. Przy tym wskazać należy na tak akcentowany przez skarżącego ważki szczegół, a mianowicie ociąganie się (...) w skorygowaniu faktury, która pociągnęła za sobą ujawnienie procederu. Wbrew twierdzeniom skarżącego to ociąganie się nie tylko da się wytłumaczyć, ale zostało prawidłowo ocenione przez pryzmat art. 7 k.p.k. W swej istocie nie było to bowiem ociąganie się lecz niemożność skorygowania tej faktury. Skarżący zapomina, iż na ten moment (...) (G. K. (1)) takowej korekty już dokonać nie mogło bowiem P. T. (1) od 10 lipca 2001r. już nie pracował i tym samym skorygować jej nie mógł.

Sąd Okręgowy rozważył wszystkie, ale to wszystkie wyżej podnoszone kwestie nie naruszając przy tym zasad prawidłowego rozumowania, ani też wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, spełnił zatem obowiązujące wymogi oceny dowodów i czynienia na ich podstawie miarodajnych ustaleń faktycznych. Analizował te wszystkie okoliczności i trafnie je rozstrzygnął w sposób wynikający z części motywacyjnej zaskarżonego orzeczenia.

W tym miejscu analizy wymaga pkt 1 i 2 apelacji adw. A. S.. Co do przywołanego naruszenia art. 5 § 2 k.p.k. i art. 7 k.p.k. równocześnie (mimo, że w oddzielnych puntach). Czyni to zarzuty wewnętrznie sprzecznymi w tym zakresie. Przypomnieć wypada, że możliwość podniesienia obrazy art. 5 § 2 k.p.k. otwiera się dopiero wówczas, gdy sąd orzekający, po wyczerpaniu wszystkich możliwości dowodowych, po ocenie materiału dowodowego zgodnie ze standardami wyznaczonymi przez zasadę swobodnej oceny dowodów, powinien był mieć wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych, a takowych nie miał, a przecież w tej sprawie skarżąca dostrzega błąd na „wcześniejszym” etapie rozumowania tj. z poziomu art. 7 k.p.k., ba nawet jeszcze wcześniej, podnosząc zarzuty co do prawidłowości przeprowadzenia dowodów (o czym będzie mowa niżej). W konsekwencji nie można tu mówić o istnieniu jakichkolwiek wątpliwości w zakresie ppkt. a,c, d. Te kwestie szeroko i niezwykle drobiazgowo rozstrzyga Sąd Okręgowy w analitycznej części uzasadnienia. Natomiast zgodzić się należy ze wskazanym w ppkt. b niejasnym motywie działania P. T. (1) w celu przysporzenia korzyści majątkowej oskarżonym K.. Faktycznie co do osoby oskarżonego P. T. (1) materiał dowodowy nie wykazał, aby w przedmiotowym okresie podwyższył on swój stan majątkowy i aby z przestępstwa osiągnął on korzyść majątkową. Nie można tego jednak nazwać wątpliwościami w rozumieniu art. 5 § 2 k.p.k. bowiem przy udowodnionym porozumieniu i wykazaniu działania wspólnie i w porozumieniu i przy bezsprzecznie osiągniętej korzyści majątkowej przez oskarżonych J. K. (1) i G. K. (1) wystarczającym jest i na tym Sąd poprzestał wykazanie działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla kogo innego (art. 115 § 4 kk).

Logika w argumentacji odniesienia się do poszczególnych zarzutów nakazuje dokonanie w tym miejscu analizy zarzutu I.c. i tożsamego zarzutu 4 apelacji adw. A. S.. Sprowadza się on do obrazy art. 170 § 1 k.p.k. przez niezasadne oddalenie wskazanych w pismach z dnia 20 stycznia 2015r. wniosków dowodowych. Mowa tu o wnioskach dowodowych oskarżonego P. T. (1) o: zobowiązanie (...) do dostarczenia szczegółowego budżetu otwarcia zatwierdzonego przez Zarząd ze wskazanych sklepów (k. 4225), przesłuchanie w charakterze świadków P. R., M. K. (1), S. U. (1) i J. E. (k.4223-4224), zobowiązanie (...) do dostarczenia szczegółowego planu szkoleń przeprowadzonych dla kierowników sklepu w B. (k.4272). Z protokołu rozprawy z dnia 18 lutego 2015 roku wynika, że Sąd I instancji na bieżąco, czego dowodem jest właśnie protokół odzwierciedlający przebieg rozprawy głównej, przedmiotowe wnioski postanowieniem (k. 4280odw.-4281odw.) w punktach 1, 2, 3, 4, 7 oddalił. Oddalając wskazywał pełną podstawę prawną odnoszącą się do każdego poszczególnego wniosku. Precyzował przy tym przyczyny oddalenia każdego z nich. Precyzyjne i wyczerpujące uzasadnienie powyższych decyzji umożliwiło odwoławczą kontrolę prawidłowości uznania tych wniosków dowodowych za bezzasadne i jednocześnie potwierdziło słuszność takiego rozwiązania. Z kolei ocena treści tych wniosków dokonana przez Sąd Apelacyjny prowadzi do stwierdzenia, iż przeprowadzenie dowodów osobowych wymienionych w punktach 1 i 3 nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy i nie mogło wpłynąć na ocenę materiału dowodowego, zaś świadek S. U. (4) wymieniony w punkcie 2 był wielokrotnie i co istotniejsze bardzo szczegółowo i drobiazgowo przesłuchiwany w trakcie trwania postępowania karnego i dowód z jego zeznań nie miał wpływu na uchylenie poprzednio zapadłego wyroku zatem wystarczające, co uczynił Sąd I instancji, ujawnienie jego zeznań w trybie art. 442 § 1 k.p.k. Podzielić też należy w pełni i to bez ponownego jej przytaczania argumentację Sądu I instancji zawartą w punktach 4 i 7 postanowienia, a odnoszącą się do zobowiązania (...) do dostarczenia szczegółowego budżetu otwarcia oraz szczegółowego planu szkoleń dla kierowników sklepu i w konsekwencji uznać należy i to jednoznacznie, iż wnioskowane okoliczności podnoszone przez oskarżonego w przedmiotowych wnioskach dowodowych, a na obecnym etapie postępowania stanowiących zarzut apelacyjny obrońcy oskarżonego nie miały i nie mogły mieć żadnego wpływu na treść rozstrzygnięcia, gdyż kwestie te przeanalizowane zostały w zestawieniu z całokształtem materiału dowodowego. Przy tym uzasadnienie poszczególnych kwestii było precyzyjne i prawidłowe.

Nie można też podzielić kolejnego zarzutu I.d. Żadną miarą nie można zgodzić się ze stanowiskiem obrońcy, by Sąd procedując na rozprawie w dniu 25 listopada 2014r. pod nieobecność oskarżonego P. T. (1) naruszył jego prawo do obrony. I tak nie uwzględniając wniosku oskarżonego (k. 4139-4141) Sąd niezwykle skrupulatnie i rzeczowo przeanalizował zaistniałą sytuację procesową i podjął trafną decyzję drobiazgowo i przekonywująco ją uzasadniając (k. 4143odw.-4144). Sąd Apelacyjny w pełni ją podziela i akceptuje. Nie zachodzi więc konieczność jej ponownego przytaczania. Podkreślenia natomiast wymaga, iż praktycznie jedyną czynnością procesową przeprowadzoną na rozprawie w dniu 25 listopada 2014 roku było wysłuchanie biegłego W. K. (1). Po zakończeniu tej czynności zaszła konieczność dopuszczenia dowodu z pisemnej opinii uzupełniającej tego biegłego co Sąd uczynił postanowieniem k. 4149 i zlecił jej sporządzenie do dnia 10 grudnia 2014 roku, a więc jeszcze przed kolejnym wyznaczonym na dzień 18 grudnia 2014 roku terminem rozprawy. Mało tego zarządzając przerwę w rozprawie na wskazany dzień (k. 4149odw.) zobowiązał biegłego do osobistego stawiennictwa w tym terminie także w celu umożliwienia właśnie oskarżonemu P. T. (1) sformułowania dodatkowych pytań do tego biegłego. Inną kwestią jest, iż oskarżony przez własne zaniedbanie, a dowodzi tego protokół kolejnej rozprawy (k. 4194-4195odw.), z możliwości tej nie skorzystał. Oceniając zatem procedowanie Sądu na wskazanych wyżej dwóch rozprawach żadną miarą nie można go obciążyć zarzutem naruszenia prawa do obrony oskarżonego P. T. (1).

Kolejny zarzut naruszenia przepisów prawa procesowego I.e. to obraza art. 442 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 366 § 1 k.p.k. Sprowadza się on do nie przeprowadzenia, a jedynie ujawnienia dowodów z zeznań szeregu świadków. Tu trzeba wskazać, iż taką możliwość sądowi rozpoznającemu sprawę dał Sąd Okręgowy orzeczeniem z dnia 10 grudnia 2012 roku uchylającym poprzedni wyrok sądu I instancji. Sąd zasadnie skorzystał z tej możliwości i wbrew twierdzeniom skarżącego nie wykroczył poza wskazane granice dopuszczalności. Zgodnie z wytycznymi Sądu Okręgowego postępowanie dowodowe winno ustalić zakres wykonanych na rzecz (...) w B. prac, a przede wszystkim określić ich rzeczywistą wartość i tym samym było nakierowane na uzyskanie specjalistycznych ocen – opinii biegłych sądowych oraz ich wzajemnych konfrontacji. Zeznania świadków niewątpliwie były istotne, ale na tym etapie przy trzecim rozpoznawaniu sprawy zbędne było ich ponowne wysłuchiwanie. Zwłaszcza, że od zdarzeń objętych aktem oskarżenia upłynęło 16 lat co bez wątpienia miało wpływ na zatarcie szczegółów w ich pamięci. Co przy tym najistotniejsze to nie sposób przeprowadzenia tych dowodów, art. 442 § 1 k.p.k. jest przecież tylko narzędziem procesowym, ale sposób oceny tych dowodów jest decydujący. A ten żadnych nawet najdrobniejszych zastrzeżeń Sądu Apelacyjnego nie budzi. Rzec by można inaczej skrupulatność, wnikliwość, a zarazem wszechstronność tej, zawartej na k. 4508odw.-4523odw., oceny zasługuje na podkreślenie i aprobatę.

Ustosunkowując się do zarzutu I.b. tiret 2 i 3 zasadniczo trzeba by w dużych fragmentach powtórzyć argumentację zawartą powyżej oraz w uzasadnieniu Sądu I instancji dotyczącą całokształtu analizy zespołu biegłych powołanych w niniejszej sprawie. Powyższe w powiązaniu z brakiem szczegółowego uzasadnienia tego zarzutu pozwala Sądowi Apelacyjnemu jedynie na generalne stwierdzenie, iż dopuszczenie nowej kompleksowej opinii biegłych z zakresu budownictwa i kosztorysowania robót budowlanych oraz ekonomii marketingu i reklamy nie było konieczne nic bowiem do sprawy by nie wniosło. Zwłaszcza, że sposób przeprowadzenia i dokonana ocena dowodów z opinii (pisemnych i ustnych do protokołu) biegłych: z zakresu budownictwa A. M. (3) (k.4523odw.-4530odw.), W. K. (1) (k.4530odw.-45310dw.), z zakresu ekonomii, marketingu i reklamy A. G. (k.4531odw.-4534,4535-4536odw.,4537-4538odw.), z zakresu informatyki M. K. (2) (k.4538odw.-4540) jest pełna i kompletna.

Ocena kolejnego zarzutu sprowadza się do stwierdzenia, iż informacja pokrzywdzonej co do obrotów sklepu w pierwszym tygodniu otwarcia nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Chociaż oczywistą oczywistością jest konieczność otwarcia sklepu w terminie gdyż każdy dzień zwłoki generowałby ogromne straty to nie można ich zestawiać z wydatkami na wystrój sklepu w związku z jego otwarciem (skarżący nazywa je kosztami).

Co do zarzutu wskazanego w tiret 1 to faktycznie Sąd Okręgowy zaniechał dopuszczenia z urzędu na rozprawie dowodu z wywiadu kuratora na okoliczność sposoby życia oskarżonego P. T. (1) oraz jego stosunków majątkowych. Przy czym z dużą dozą prawdopodobieństwa graniczącą z pewnością Sąd Okręgowy wnioskowane okoliczności uznał za udowodnione zgodnie z twierdzeniem skarżącego. Tyle tylko, że nie miało to i nie mogło mieć wpływu na wymiar kary, ale o tym jak też analizie zarzutów II i III oraz zarzutu 5 apelacji adw. A. S. łącznie niżej w końcowej części uzasadnienia.

W odniesieniu do apelacji obrońcy oskarżonego G. K. (1):

Treść zarzutów apelacji stwarza konieczność ich analizy wbrew przyjętej przez skarżącego systematyce i dokonanie na wstępie analizy zarzutów procesowych.

Sąd Apelacyjny nie podziela zdania skarżącego co do wymienionej w pkt. 2. a. obrazy art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. jakoby Sąd Okręgowy orzekał z naruszeniem zasady obiektywizmu, a zebrany w sprawie materiał dowodowy ocenił w sposób dowolny, wybiórczy oraz sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania.

W tiret 1 i 2 skarżący wskazuje tu działanie oskarżonego P. T. (1) w ramach ustalonego budżetu otwarcia sklepu, budżet ten pomimo zwiększonych wydatków na wystrój sklepu został zachowany i w konsekwencji decyzje o przyjęciu do zapłaty faktur wystawianych przez (...) były podejmowane przez P. T. (1) w ramach luzu decyzyjnego. Z tym też wiąże kolejną kwestię, a mianowicie, iż budżet otwarcia przygotowany przez T. mógł być przez niego swobodnie realizowany i nie istniały sztywne granice wysokości wydatków na poszczególne składniki kosztu otwarcia (koszty związane z wystrojem oznakowaniem sklepu).

Skarżący używa tu stwierdzeń, których istnienia nikt nie kwestionuje. Mowa tu o budżecie otwarcia, przysługującym oskarżonemu T. luzie decyzyjnym i braku sztywnych granic wydatków związanych z wystrojem i oznakowaniem sklepu. Tyle tylko, że operując ogólnikowymi stwierdzeniami celowo omija i nie dotyka istoty sprawy. A jest nią przecież ustalenie rzeczywistej wartości prac – usług wykonanych przez firmę (...) (G. K. (1)) na rzecz (...) (P. T. (1)) w związku z otwarciem sklepu. Nie chodzi więc jak chce skarżący o budżet otwarcia lecz wydatki na wystrój sklepu w związku z jego otwarciem. Poza sporem bowiem pozostaje, iż te ostatnie były księgowane i rozliczane razem z zatowarowaniem sklepu i nie było odrębnej pozycji w systemie księgowania dotyczącej usług w zakresie oznakowania sklepu. Uściślając powyższe i nie kwestionując istnienia w tym obszarze przysługującego oskarżonemu T. luzu decyzyjnego i swobody jego realizacji spróbujmy ustalić granice bilansu wydatków na wystrój sklepu w związku z jego otwarciem. Przy czym dla skarżącego co wynika wprost z treści zarzutu i jego uzasadnienia sporządzenie przez oskarżonego T. takiego budżetu-bilansu jest oczywiste. Natomiast analizując wyjaśnienia oskarżonego T. takie oczywiste już to nie jest. Kwestionuje on wydatki na wystrój sklepu w związku z jego otwarciem przewidywane do kwoty 150.000 złotych chociaż oferta (...) sprowadzała się do kwoty 136.398 złotych. Z kolei w wyjaśnieniach (k.1081-1081odw.) potwierdza istnienie nieformalnego budżetu na wystrój sklepu w granicach 350.000 złotych. Ta kwota zbliżona do zamówienia (...) wynoszącego 369.144,08 złotych była także niezgodna z rzeczywistością i nie odpowiadała sumie kwot złożonych zamówień i wystawionych faktur związanych z oznakowaniem sklepu. Pozwala wręcz stwierdzić, iż daleko jej do zafakturowanych i zaakceptowanych wydatków. Dlatego też w zestawieniu z wypłaconą (...) kwotą ponad 1.200.000 złotych twierdzenia skarżącego wykazującego działanie oskarżonego T. w ramach luzu decyzyjnego i dochowania budżetu są nie do zaakceptowania by nie rzec, że brzmią absurdalnie.

Rozważając dalej kwestionowane przez skarżącego nadużycie udzielonych P. T. (1) uprawnień i niedopełnienie obowiązku nie ma racji bytu zarzucana przez skarżącego w tiret 3 niewiarygodność i wewnętrzna sprzeczność zeznań świadka S. U. (4). Dla wyświetlenia niedopełnienia obowiązków zeznania te mają o tyle znaczenie, że wprost wskazują, że P. T. (1) samodzielne, z pominięciem dyrektora S. U. (4) bądź członka zarządu spółki, zatwierdzał faktury wystawione na kwotę powyżej 100.000 złotych. De facto jednak pozostają przez skarżącego zdecydowanie przecenione bowiem mają znaczenie jedynie uzupełniające. Wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd Apelacyjny nie widzi niekonsekwencji w zachowaniu S. U. (4), który pomimo nie otrzymywania od P. T. (1) „aktualizacji wydatków budżetowych” i dopuszczając możliwość przekroczenia budżetu otwarcia jedyne co uczynił to zawnioskował do zarządu o usunięcie T.. Jeżeli uzupełnimy tę okoliczność o stwierdzenie, że chodziło o usunięcie T. po otwarciu sklepu to owe wątpliwości skarżącego same odpadną. Oczywistą oczywistością jest, że usunięcie ze stanowiska P. T. (1) w trakcie prac związanych z otwarciem sklepu pociągnęłoby za sobą nie dotrzymanie terminu otwarcia i w konsekwencji gigantyczne i to codzienne straty finansowe z każdego dnia opóźnienia. Można pokusić się o stwierdzenie, że gdyby nawet S. U. (4) miał świadomość granic przekroczenia budżetu (a zdecydowanie nie miał co wynika wprost z zeznań Ł. S.) to i tak P. T. (1) do czasu otwarcia sklepu ze stanowiska (...) nie zostałby usunięty. Wracając do kwestii nadużycia uprawnień przez oskarżonego T. to podstawą jego stwierdzenia i ustalenia są dowody z dokumentów, a więc faktur.

Właśnie z faktur wprost wynika, że za wiedzą i przyzwoleniem P. T. (1), w porozumieniu z G. K. (1):

- po pierwsze w treści faktur w rubrykach dotyczących zamówień wielokrotnie figurowały ogólne, nieprecyzyjne określenia typu „prezentacja produktu”, uniemożliwiające zweryfikowanie, czy dana usługa faktycznie została wykonana oraz ustalenie czy cena usługi wskazana w fakturze jest adekwatna do jej wartości,

- po drugie P. T. (1) zamawiał te same oznakowania lub oznakowania, które w ogóle nie zostały wykonane oraz zawyżał ceny za ich wykonanie, aprobując ceny, które istotnie odbiegały od cennika załączonego do oferty firmy (...) i od rzeczywistej wartości wykonanych usług,

- po trzecie wymagał by kierownicy poszczególnych działów, podpisywali gotowe druki zamówień na wykonanie usługi, bez możliwości weryfikacji ich treści. Niejednokrotnie druki zamówień wypełniane były po wykonaniu usługi i wystawieniu faktury, wobec czego kierownicy poszczególnych działów składający zapotrzebowanie na ich oznakowanie, nie byli zorientowani w wysokości kwot żądanych przez G. K. (1) za wykonanie usługi.

W tiret 4 skarżący zarzuca, iż Sąd Okręgowy uznał, że prace (...) dotyczące wykonania elementów wystroju sklepu miały charakter odtwórczy, pozbawiony elementów artystycznych i autorskich. W ocenie Sadu Apelacyjnego prawidłowość tych ustaleń nie budzi najmniejszych wątpliwości przy czym dla uściślenia stwierdzić należy, iż Sąd prace (...) generalnie uznał jako odtwórcze przy czym badając tę kwestię tak poprzez zeznania świadków jak i opinie biegłych tak rygorystyczny jak twierdzi skarżący nie był i tam gdzie istnienie elementów artystycznych i autorskich ustalił to je wykazał, a następnie wycenił i w całokształcie rozliczył.

Skarżący argumentując powyższe cytuje świadka M. H. (2) z tym, że czyni to w sposób niepełny przez co całkowicie zmienia istotę wypowiedzi świadka. Tymczasem z analizy zeznań M. H. (2) wynika, że to ona przesyłała do firmy (...) wzory, wymiary ramek i tym podobne rzeczy, które są standardem w (...) i na podstawie tego firma (...) wykonywała zamówienia i nie musiała tworzyć nowych wzorów, gdyż kopiowała je z istniejących w sklepie w W. - B..

Trudno uznać za argument dla „niestandaryzacji” elementów wystroju fakt, że (...) wykonywało uprzednio na rzecz (...) w innych sklepach niewielkie prace których zakres był dużo mniejszy od tego który wykonano w B.. Ilościowy zakres prac nie jest i nie może być miernikiem „niestandaryzacji” elementów wystroju, a wobec braku szerszego uzasadnienia zarzutu Sąd Apelacyjny czuje się zwolniony z dalszej argumentacji w tym przedmiocie.

Przy ocenie kolejnego argumentu skarżącego niezastąpione pozostają zasady doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania. I chociaż skarżący na stronie 7 apelacji przyjmuje za podstawę oceny te właśnie kryteria to właśnie dokonana przez skarżącego ocena materiału dowodowego jest dowolna i sprzeczna z tymi kryteriami.

Mowa tu o ocenie zeznań kierowników poszczególnych działów handlowych sklepu (...) w B.. Zacząć jednak wypada od stwierdzenia, że w sklepach całej sieci (...) obowiązują takie same standardy na oznakowanie i wystrój wnętrz. Jak w każdej sieci z racji ich unifikacji i rozpoznawalności standardy oznakowania musiały być zachowane. Różnice mogły się sprowadzać do ilości nośników, miejsca, wysokości ich rozmieszczenia co zależy wyłącznie od wielkości i gabarytów sklepu. I jest to oczywista oczywistość, zaś próba obalenia tego twierdzenia subiektywnymi wrażeniami i odczuciami oraz możliwościami własnej percepcji trąca absurdem. Nie bagatelizując jednak tej argumentacji Sąd Apelacyjny przypomni skarżącemu, iż wszyscy kierownicy działów odbywali staż w W. - B. i jeszcze podczas stażu złożyli i to oskarżonemu K. zamówienia na standardowe oznakowanie każdego działu. Nośniki te zamawiane były na podstawie wystroju już istniejącego na terenie tego sklepu i rozwiązań już istniejącego oznakowania. Kierownicy określali ilość produktów na poszczególne działy, a później miejsca ich umocowania. I to wynika wprost z ich zeznań świadków – kierowników poszczególnych działów sklepu (...), analizy których dokonuje Sąd na k.4515odw.-4516odw. Jeżeli natomiast zaszła konieczność wykonania prac „niestandardowych” nie uszły one uwadze Sądu i analizę w tym przedmiocie przeprowadził na k.4517-4518.

Inną kwestią związaną bezpośrednio z tym zagadnieniem są wzory nośników. Nie ulega wątpliwości, że oskarżeni G. K. (1) i J. K. (1) ( (...)) dysponowali wzorami nośników wystroju sklepu (...) w P., skoro sami te nośniki tam sporządzili. Poza sporem jest, iż prezentowali je do akceptacji kierownikom w momencie podejmowania decyzji o formie oznakowania czy też kierownicy działów uzgadniając oznakowanie swoich działów dysponowali już projektami wykonanymi przez siebie oraz zdjęciami zrobionymi na wzór w innych sklepach (...). Trudno zatem nazwać to działanie Studia (...) tworzeniem nowych wzorów nośników. Prace te były raczej kopiowaniem, odwzorowaniem już wcześniej wykonywanych elementów w innych sklepach sieci (...) konkretnie w P.S. i W. - B..

Nie można też podzielić beznamiętnego stwierdzenia skarżącego, że Sąd pomija opinie biegłego A. G.. Tu stwierdzić należy, iż w sprawie niniejszej nie ma bardziej skrupulatnie przeprowadzonego dowodu. Jego omówienie i ocenę samoistną i w zestawieniu z pozostałymi opiniami Sąd Okręgowy zawarł na (k.4531odw.-4534,4535-4536odw.,4537-4538odw.). Nie powielając całości tej bardzo szerokiej analizy Sąd Apelacyjny podkreśli trafność oceny tylko przez pryzmat dwóch, ale podstawowych elementów w sprawie.

Pierwszy to ceny zawarte w fakturach (...), które w żadnym wypadku nie mogą być uznane za ceny rynkowe, a więc proporcjonalne, odpowiednie, uczciwe. To, że takimi nie są Sąd Okręgowy wykazał poprzez opinie innych biegłych – z zakresu budownictwa, informatyki oraz zasady doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania, wsparte pierwotną ofertą cenową na wykonanie tych prac przez firmę (...), jak też wydatkami poczynionymi na podobny zakres usług przez (...) na rzecz innych otwieranych sklepów w Polsce.

Drugi to to, że prace wykonywane przez (...) miały charakter dzieł oryginalnych i twórczych. Za podstawę obalenia tych twierdzeń Sąd Okręgowy przyjął zawarte w opinii sprzeczności wewnętrzne jak i jej sprzeczność z dowodami dostępnymi w sprawie. A te przemawiają jednoznacznie za oceną, że praca projektowa oskarżonych miała charakter odtwórczy w stosunku do wcześniejszych prac na rzecz (...), w stosunku do umieszczonych w innych sklepach (...) prac zawierających wystrój i oznakowanie oraz wobec normy wzorów zawartej na płycie CD i udostępnionej oskarżonym. Odpowiadały standardom wystroju wnętrz i nie odbiegały od wystroju innych sklepów (...) w Polsce.

Dodając wskazane i enumeratywnie w sześciu punktach wymienione przez Sąd Okręgowy na k.4535 wewnętrznie sprzeczne oceny i opinie są przyczyną pominięcia opinii biegłego G. nie zaś uznanie z definicji za najbardziej wartościowe opinie biegłych M. i K..

Żadną miarą nie można podzielić zarzutu z tiret 5 jakoby Sąd dokonując ustaleń w zakresie rzeczywistej wartości nakładu pracy i wartości prac (...) pominął szczególne warunki realizacji zlecenia, a mianowicie intensywności prac, ich tempa i zakresu. Jest on całkowicie dowolny i nieuzasadniony i najprawdopodobniej jest wynikiem niezbyt skrupulatnej analizy akt, a w szczególności pisemnych motywów wyroku. Sąd Apelacyjny wskazuje, iż tę kwestię Sąd Okręgowy szczegółowo zbadał w oparciu o osobowy materiał dowodowy. Tu wskazuje zeznania R. K. (1), D. G., Ł. S., M. G., W. K. (2), K. K. (1), M. H. (2), A. M. (4), S. U. (4), M. B., P. Z., K. K. (2), S. P. i M. K. (3). Zeznania te równie skrupulatnie na k. 4513odw.-4515 przeanalizował i w oparciu o nie ustalił, że prace były prowadzone bardzo intensywnie, także w godzinach nocnych i bez wątpienia dochodziło do modyfikacji elementów wystroju i oznakowania sklepu. Ale szybkość i tempo prac to okoliczności o których oskarżony G. K. (1) wiedział ubiegając się o ich wykonanie, okoliczności te wkalkulował przy składanej ofercie i dlatego trudno podzielić stanowisko skarżącego co do możliwości podwyższania ceny z tego tytułu. Inną kwestią jest zakres tych prac. Ale i w tej kwestii nie można się zgodzić ze stanowiskiem skarżącego. Otóż w oparciu o zeznania wskazanych wyżej świadków Sąd stwierdził, iż modyfikacje nie były szczególnie istotne i zaliczyć je należało do kategorii zwykłych prac związanych z zakresem wystroju i oznakowania sklepu. Nie jest więc tak jak stwierdza skarżący, że tylko biegły G. dostrzega tę kwestię. Pozostali biegli z zakresu budownictwa wypowiadali się także w tej kwestii tyle tylko, że zakres tak wykonanych prac zliczyli do kategorii zwykłych przy wystroju i oznakowaniu sklepu.

Powyższa argumentacja stanowi jednocześnie odpowiedź na zarzut 2.b. tiret 2 tej apelacji. Kończąc rozważania w tym przedmiocie nie sposób nie pokusić się o stwierdzenie, że analizowane wyżej argumenty, a więc tempo, zakres prac, prawa autorskie nabrały znaczenia dla oskarżonych i w sposób szczególny zaczęły być przez nich eksponowane przez pryzmat korzystniejszej dla nich wyceny, dopiero z chwilą wszczęcia postępowania karnego.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny nie podzielił zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych, który to błąd w ocenie skarżącego miał wpływ na treść wydanego wyroku.

Wbrew odmiennej ocenie zawartej w apelacji, nie ma żadnych podstaw do skutecznego kwestionowania dokonanych przez Sąd pierwszej instancji ustaleń faktycznych w sprawie i udziału w niej oskarżonego G. K. (1). Tu trzeba stwierdzić, że dokonana przez Sąd Okręgowy rekonstrukcja współdziałania P. T. (1), G. K. (1) i J. K. (1), a którą kwestionuje w pkt. 1.a. skarżący jest zgodna z przeprowadzonymi dowodami, którym Sąd Okręgowy dał wiarę i na nich się oparł. Wynik tej analizy i ocena, bardzo szczegółowa i skrupulatna została przeprowadzona na k.4541odw.-4545 pisemnych motywach orzeczenia. Tam właśnie Sąd Okręgowy prawidłowo wykazał i ocenił udział nie tylko oskarżonego G. K. (1), ale ponad wszelką wątpliwość prawidłowo odtworzył porozumienie i współdziałanie oskarżonych w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i w tym przedmiocie przeprowadził praktycznie kompletny wywód. Logicznie i przekonywująco wykazał, że oskarżony P. T. (1) będąc (...) i będąc zobowiązanym do zajmowania się sprawami majątkowymi nadużył udzielonych mu uprawnień zatwierdził szereg faktur zawierających kwoty znacznie przewyższające wartość faktycznie wykonanych usług lub już opłacone, a które to faktury wystawili i przedstawili do zapłaty G. i J. K. (1).

Dlatego też zupełnie dowolnym pozostaje stwierdzenie skarżącego, iż materiał dowodowy nie daje podstaw do przyjęcia, iż oskarżeni, a w szczególności G. K. (1) dopuścił się zarzuconego czynu. Wprost przeciwnie wbrew twierdzeniom skarżącego materiał ten jest wręcz druzgocący i jednoznacznie przemawia o winie oskarżonego G. K. (1).

Trudno nie podzielić twierdzenia skarżącego, że oskarżony P. T. (1) na podstawie umowy o pracę był zobowiązany do zajmowania się sprawami majątkowymi spółki i miał obowiązek kontrolować koszty otwarcia sklepu, w tym koszty związane z wystrojem i oznakowaniem obiektu. Ale też jednoznacznie należy wskazać, że gdyby nie działanie oskarżonego P. T. (1) pełniącego funkcję (...) i zatwierdzającego faktury wystawione przez (...) zawierające kwoty znacznie przewyższające wartość faktycznie uzyskanych towarów i usług, związanych z oznakowaniem i dekoracją wymienionego sklepu, a także w niektórych wypadkach już opłaconych, nie byłoby możliwości popełnienia przestępstwa przez G. K. (1). Wszystkie widniejące na zamówieniach zamawiane elementy i usługi, ich koszt, powielone następnie w fakturach i zatwierdzone do wypłaty zależały od uzgodnień pomiędzy P. T. (1), a G. K. (1). Zatem wolne od błędu jest ustalenie, że tylko ich wspólne działanie mogło doprowadzić do wypisania takich a nie innych zamówień, na tak znaczne kwoty, powielone później w fakturach. Ceny widniejące na zamówieniach oczywiście poza istniejącymi w pierwotnej ofercie zostały także uzgodnione pomiędzy oskarżonymi i były one często wielokrotnie zawyżone. Odpowiadając stricte na zarzut skarżącego rzec by można, że gdyby oskarżony T. w ramach swoich obowiązków działał solidnie, z dbałością o interesy spółki i właściwie (ilościowo i wartościowo) weryfikował zamówienia, nie zgadzał się na powielane zamawianie takich samych produktów i zawyżone kwoty to działanie przestępcze oskarżonego G. K. (1) i oczywiście J. K. (1) nie byłoby możliwe do zrealizowania.

Zaprezentowana wyżej analiza zarzutów procesowych tej apelacji (mowa o tym będzie także poniżej) dowodzi, iż żadną miarą nie można zaakceptować twierdzenia skarżącego, że faktury wystawione przez (...), a dotyczące prac wykonanych na rzecz (...) przez oskarżonych K. odzwierciedlają nakład pracy, walory artystyczne i twórcze oraz stanowią wyraz szczególnych warunków realizacji zlecenia wykonania oznakowania sklepu i tym samym stanowią odzwierciedlenie pełnej zapłaty za faktycznie wykonaną usługę.

Bez wątpienia wolne od błędu aczkolwiek kwestionowane w pkt. 1.b są ustalenia charakteru prac dotyczących wykonania elementów oznakowania i wystroju sklepu. Miały one charakter odtwórczy, rzemieślniczy i pozbawione były walorów pracy twórczej, autorskiej. Wynika to wprost z prezentowanej wyżej analizy tak osobowego materiału dowodowego jak też opinii biegłych. By nie powtarzać niezwykle skrupulatnie analizowanego w pkt.2.a.tiret.4 w tym przedmiocie materiału dowodowego uzupełnić go należy jedynie o stwierdzenie, iż zakres prac dotyczących wystroju i oznakowania sklepu(...) w B. był standardowy i analogiczny jak w innych marketach(...) w Polsce, a wzory stosowanych nośników nie różniły się od oznakowania w innych placówkach. Poza oczywistą oczywistością, że sieć sklepów (...), jak każdej innej „sieciówki”, jest podobnie oznakowana tu dowodzą tego również zdjęcia wykonane w P., W. - B. i P. - S.. Właśnie w W. - B. i (...) J. K. (1) i G. K. (1) wykonywali już wcześniej analogiczne prace na rzecz obiektów (...), znali zatem standardy takich oznaczeń, posiadali w swoich zasobach gotowe, wcześniej stosowane oznakowania. Z tego też powodu, wbrew faktowi kwestionowania posiadania płytki z normami oznakowania przez oskarżonych Sąd poczynił prawidłowe ustalenia, że taka płyta CD została oddana do ich dyspozycji i posiadali ją, a co za tym idzie korzystali ze wzorców i norm tam zamieszonych. Zasadniczym dowodem jest tu treść opinii biegłego G., świadcząca o wykonaniu nośników zgodnie z normami zawartymi na płycie CD. W tym przedmiocie stwierdził, że nośniki są zgodne ze wzorem umieszczonym na płycie CD (z książką norm) i to aż w 19 przypadkach. W kolejnych zaś 10 przypadkach nośnik taki posiadał jedynie niewielkie różnice co do detali, czy oczywiście języka (polskiego), miejsca umieszczenia napisu, kompozycji, drugorzędnych detali (np. sposobu łączenia liter), w stosunku do wzorców umieszczonych księdze norm na płycie CD.

Chociaż kwestionowanie ustaleń w pkt.1.c w oparciu o zeznaniach świadka R. K. (1) nie jest pozbawione słuszności (przypomnijmy Sąd ustalił, iż G. K. (1) uzyskał właśnie od R. K. (1) płytę CD) to w świetle wyżej zaprezentowanej przez Sąd Apelacyjny analizy nie niweczy i nie czyni to błędnymi ustaleń Sądu w tym przedmiocie.

Z wyżej analizowanymi wiąże się kwestionowana przez skarżącego w pkt 1.d proporcjonalność powierzchni sklepów do wydatków na ich wystrój. Ustalenia Sądu w tej kwestii są jak najbardziej prawidłowe. W sklepach całej sieci (...) obowiązują takie same standardy na oznakowanie i wystrój wnętrz. Z racji ich unifikacji i rozpoznawalności standardy oznakowania musiały być zachowane, a różnice mogły się sprowadzać do ilości nośników, miejsca, wysokości ich rozmieszczenia co zależy wyłącznie od wielkości i gabarytów sklepu. Odwołać się też należy do wcześniejszych ustaleń, że to kierownicy (w tym i R. K. (1)) określali ilość produktów na poszczególne działy, a później miejsca ich umocowania. Jeżeli przy tym zaszła konieczność wykonania prac „niestandardowych” nie uszły one uwadze Sądu i analizę w tym przedmiocie przeprowadził na k.4517-4518. Odnosi się to także do zeznań wskazanego świadka i prowadzi do stwierdzenia, iż skarżący przecenia wartość dowodową jego twierdzeń i nie mają one generalnie wpływu na prawidłowość poczynionych ustaleń.

W odniesieniu do apelacji obrońcy oskarżonej J. K. (1):

Kontrola odwoławcza nie wykazała by Sąd Okręgowy dopuścił się zarzuconej w pkt 1 obrazy przepisów postępowania art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. (tiret 1), art. 7 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k. i art. 170 k.p.k. (tiret 2), art. 410 k.p.k. (tiret 3) oraz art. 366 § 1 k.p.k. (tiret 4) mających wpływ na treść orzeczenia zapadłego w stosunku do oskarżonej J. K. (1).

W konsekwencji z pełną odpowiedzialnością można stwierdzić, iż zapadłe w stosunku do oskarżonej J. K. (1) orzeczenie wolne jest od zarzuconych w pkt 2 apelacji błędów w ustaleniach faktycznych.

Sąd Okręgowy swoje ustalenia oparł na całokształcie prawidłowo przeprowadzonych, a następnie wszechstronnie i wnikliwie ocenionych dowodów, nie pomijając żadnej istotnej dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności. Ma zatem walor swobodnego i znajduje pełną ochronę prawa procesowego.

Wiele z poruszanych kwestii było już przedmiotem analizy Sądu Apelacyjnego przy rozpatrywaniu zarzutów apelacyjnych obrońców oskarżonych P. T. (1) i G. K. (1) i rozważania te znajdują pełne odniesienie do niniejszej apelacji.

Dostosowując niniejsze uzasadnienie do systematyki uzasadnienia apelacji wskazać należy, że:

Po pierwsze prawidłowość ustaleń Sądu Okręgowego co do uczestnictwa J. K. (1) w porozumieniu mającym na celu dokonanie przypisanego jej czynu jest niewątpliwa. Szeroki ale jednocześnie niezwykle precyzyjny wywód dotyczący istnienia przestępczego porozumienia pomiędzy oskarżonymi Sąd Okręgowy zawarł na k.4541odw.-4545odw. Nie zachodzi konieczność powtarzania tej praktycznie kompletnej analizy zwłaszcza, że Sąd Apelacyjny w pełni ją popiera i akceptuje. Jedynie dla podkreślenia prawidłowości ustaleń Sądu I instancji przez pryzmat odpowiedzialności J. K. (1) wskaże na dwie kwestie.

Pierwsza to zestawienie kwot rzeczywistej wartości oznakowania i wystroju sklepu z wysokością faktycznie poniesionych przez (...) na ten cel wydatków. Wydatków wynikających z zamówień akceptowanych przez P. T. (1) i uzgodnionych z G. K. (1) i wypłaconych na podstawie wystawionych przecież przez J. K. (1)faktur.

Druga to zestawienie wysokości oferty (...) (J. K. (1)) wystosowanej do (...) przy pełnej znajomości oferowanego zakresu prac i oferowanej ceny za wykonanie poszczególnych elementów z faktycznym wystawieniem przez (...) (J. K. (1)) faktur na kwotę blisko 10-krotnie przekraczającą pierwotnie przedstawioną ofertę.

Sąd miał na uwadze, że nie doszło do zwiększenia zakresu wykonywanych prac, nie było wielokrotnych zmian elementów wystroju, modyfikacji projektów i miejsca zawieszenia reklam lub konstrukcji w sklepie. Nie dochodziło do kosztownych modyfikacji, przerabiania bądź zdejmowania już zamontowanych elementów. Nawet przy uwzględnieniu szybkiego tempa prac, wykonywania ich w porze nocnej wzrost kosztów nie mógł być 10-krotnie wyższy.

Po drugie faktycznie co do osoby oskarżonego P. T. (1) materiał dowodowy nie wykazał, aby w przedmiotowym okresie podwyższył on swój stan majątkowy i aby z przestępstwa osiągnął on korzyść majątkową. Przy udowodnionym porozumieniu i wykazaniu działania wspólnie i w porozumieniu i przy bezsprzecznie osiągniętej korzyści majątkowej przez oskarżonych J. K. (1) i G. K. (1) wystarczającym jest i na tym Sąd poprzestał wykazanie działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla kogo innego (art. 115 § 4 kk).

Po trzecie: bez wątpienia prawidłowe są ustalenia Sądu Okręgowego w przedmiocie analizy i oceny zamówień poczynione w oparciu o opinię biegłej z zakresu budownictwa A. M. (3).

Skarżący kwestionując na k.5-6 apelacji ocenę zamówień czyni to przytaczając numer zamówienia, datę jego złożenia, autora zamówienia, wartość zamówienia, numer faktury i kwotę do zapłaty. Eksponuje rolę zamawiających R. K. (1) i D. G..

W ocenie Sądu Apelacyjnego takie przedstawienie poszczególnych zamówień w aspekcie ich wykonania i zafakturowania bez wskazania roli P. T. (1) i wsparte koniecznością dopuszczenia dowodu z opinii grafologa jest dowolne, niepełne i nie ma racji bytu.

A trzeba stwierdzić, że to przecież P. T. (1) akceptował zamówienia, zapisy tam widniejące oraz ceny na poszczególne usługi, a następnie zatwierdzał do wypłaty faktury powiązane z tymi zamówieniami.

Ocenę poszczególnych zamówień dokonaną przez biegłą A. M. (3) Sąd Okręgowy przeprowadził k.4523odw.-4530odw. Zarówno sposób, treść jak i wyniki ustaleń poczynionych przez biegłą zasługują na pełne poparcie i akceptację. Z uwagi na drobiazgowość analizy poszczególnych zamówień, ich fachową i rzetelną ocenę i w konsekwencji związaną z tym obszerność nie zachodzi konieczność ich ponownego przytaczania.

Nie sposób jednak nie wskazać skali nieprawidłowości dotyczących wystawianych zamówień, następnie fakturowanych przez (...) usług. Usług które nie wszystkie zostały wykonane, a szereg produktów było dwukrotnie fakturowanych (przy zwiększonych wartościach usług), zaś ceny na kolejne produkty były często wielokrotnie zawyżane.

I właśnie analiza treści zamówień i faktur, skala i rozmiar tych nieprawidłowości pozwala z całą odpowiedzialnością powtórzyć za Sądem Okręgowym, iż proceder ten nie byłby możliwy bez współdziałania z jednej strony J. K. (1) i G. K. (1) z drugiej zaś P. T. (1). Bezpośrednim zaś środkiem jego działania, pominiętym wyżej przez skarżącego, była nierzetelna akceptacja zamówień oraz cen na poszczególne usługi, a następnie zatwierdzanie do wypłaty faktur powiązanych z tymi zamówieniami.

Pełne ustalenia faktyczne i prawidłowa ocena materiału dowodowego przeczą stwierdzeniu skarżącego jakoby Sąd z góry ustalił tezę o zawinieniu oskarżonych. Nie można też podzielić kolejnego jego stwierdzenia. Sąd miał na uwadze i między innymi właśnie kryterium wartości dowodowej poszczególnych opinii było wskazanie czy odpowiadają bieżącej w dacie zdarzenia rzeczywistości.

Analizując kolejne zarzuty mowa tu o reklamowym, a nie budowlanym charakterze (...), „niestandardowości” prac wykonanych na rzecz(...), ich rozmiarze i tempie i wreszcie ich porównawczego charakteru w odniesieniu do innych sklepów (...) to Sąd Apelacyjny odwołuje się tu odnosi do przeprowadzonej wyżej analizy zarzutów obrońcy oskarżonego G. K. (1).

Po czwarte powołane w tym punkcie okoliczności odnoszące się do wysokości oferty (...) oraz wysokości ustalonego i ustnie akceptowanego budżetu na wystrój sklepu w związku z jego otwarciem były poddane analizie przy rozpoznawaniu zarzutów obrońców oskarżonego P. T. (1) i zachowują swą aktualność. Przy tym stwierdzić należy, iż skarżący argumentuje je dowolnie i wbrew faktycznym ustaleniom uznaje: ofertę (...) za prognozę, że dotyczyła jedynie wycinka prac (a) oraz, że oskarżeni nie byli przygotowani do „kompleksowego” urządzenia całej powierzchni i zostali zaskoczeni natłokiem zleceń, które mieli wykonać w krótkim czasie co przełożyło się na wielogodzinny dzienny nakład pracy oraz konieczność pracy w nocy (b). Analiza okoliczności z pkt. a, b miała miejsce jak wskazano wyżej zaś argumenty wymienione w pkt. c, d, e jako nie mające znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy były de facto jako wniosek dowodowy przedmiotem oddalenia. Sąd Apelacyjny to stanowisko Sądu Okręgowego podziela czemu dał wyraz wyżej przy ocenie zarzutów apelacji obrońców oskarżonego T..

Jak już wskazano wyżej Sąd Apelacyjny stanowczo, jednoznacznie i kategorycznie podziela ocenę opinii biegłej A. M. (3) dokonaną przez Sąd Okręgowy. Jest zdecydowanie odmiennego zdania co do wpływu na wartość dowodową opinii, obecności G. K. (1) w trakcie oględzin dokonywanych przez biegłą. Ocena ta dotyczy i odnosi się także do opinii biegłego W. K. (1). Faktem jest, że ta opinia została wykonana wiele lat po otwarciu sklepu i między innymi z uwagi na wykonane w międzyczasie zmiany została przez Sąd Okręgowy oceniona jako zbieżna, ale mniej trafna w zestawieniu z opinią A. M. (3).

Żadną miarą nie można podzielić stwierdzenia skarżącego, jakoby Sąd dążył do umniejszenia nakładu pracy wykonanej przez (...). Prace te były w istocie pracami rzemieślniczymi i tą trafną ocenę Sąd Okręgowy wywiódł miedzy innymi w oparciu o opinię biegłych, a analizę w tym przedmiocie zawarł omawiając apelację obrońcy oskarżonego G. K. (1). Z oczywistych względów nie uwzględnił konieczności zaprojektowania przez (...) całego sklepu bowiem prace wykonane na rzecz(...) nie miały charakteru prac projektowych.

Końcowo stwierdzić należy, iż wskazany wyżej materiał dowodowy nie jest obarczony brzemieniem dowolności, wolny jest od błędów w ustaleniach faktycznych i ponad wszelką wątpliwość prawidłowo tak zamiar popełnienia przez oskarżoną przypisanego jej przestępstwa jak i prawidłowo ustala wartość prac wykonanych przez (...).

Ustosunkowując się do analizy pkt. II.A.B uzasadnienia apelacji stwierdzić należy, iż argumentacja odnosząca się do kwestii obowiązku naprawienia szkody przewidzianego w art. 46 § 1 k.k. oraz wyczerpania przez oskarżoną znamion przestępstwa oszustwa sprowadza się do bez wątpienia ciekawego i pouczającego wykładu akademickiego, nie podważa jednak prawidłowych ustaleń i oceny Sądu Okręgowego dokonanych w odniesieniu do oskarżonej a zawartych na k. 4548odw.-4549odw. (odnośnie znamion oszustwa) jak i k. 4550odw.-4551 (odnośnie naprawienia szkody).

Przechodząc do łącznej oceny kwestii wymiaru kary należy przypomnieć, że zarzut rażącej niewspółmierności kary może być skutecznie podniesiony tylko wówczas, gdy suma kar i środków karnych orzeczonych w stosunku do oskarżonych nie uwzględnia w należytym stopniu ustawowych dyrektyw sądowego wymiaru kary. Treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazuje, że Sąd I instancji orzekając w tym przedmiocie, uwzględnił te przesłanki, bacząc przy tym by orzeczone kary były adekwatne do stopnia winy oskarżonych i spełniły pokładane w nich cele zapobiegawcze i wychowawcze.

Oceniając stopień społecznej szkodliwości czynów przypisanych oskarżonym jako wysoki miał na uwadze okoliczności przedmiotowe, a więc rodzaj i charakter naruszonych dóbr, rozmiar wyrządzonej szkody, sposób i okoliczności działania. Spośród okoliczności podmiotowych uwzględnił zamiar i motywację oskarżonych.

Realizując dyrektywy prewencji indywidualnej poprzez kary oddziaływał na sprawców wychowawczo i zapobiegawczo, tak by nie powrócili na drogę przestępstwa. Wbrew twierdzeniom skarżących nie tylko upływ czasu od jego popełnienia i przestrzeganie prawa w tym okresie jest tego gwarantem. Szczegółowo na k. 4551 ocenił właściwości i warunki osobiste każdego ze sprawców. Sąd Apelacyjny w całej rozciągłości ocenę tę popiera podkreślając, iż nie mają racji bytu zarzuty obrońców oskarżonych P. T. (1) i J. K. (1).

Aprobuje także stwierdzony brak okoliczności przemawiających za możliwością skorzystania wobec oskarżonych z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kar pozbawienia wolności. Tu za podstawę bierze całokształt, w tym i przeprowadzony na rozprawie apelacyjnej materiał dowodowy.

W tym stanie rzeczy nie dopatrując się jakichkolwiek podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku orzekł jak w sentencji.

O kosztach obrony z urzędu oskarżonego G. K. (1) w postępowaniu odwoławczym orzeczono stosownie do treści § 17 ust. 2 pkt 5 i § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 18 października 2016 r. (Dz. U. 2016, poz. 1714).

O zwrocie kosztów procesu należnych oskarżycielowi posiłkowemu rozstrzygnięto zgodnie z 627 k.p.k. w zw. z art. 633 k.p.k. w zw. z § 17 pkt 5 i § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 18 października 2016 r. (Dz. U. 2016, poz. 1714).

O kosztach sądowych za drugą instancję orzeczono na podstawie art. 633 i 634 k.p.k. oraz art. 2 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. z 1983r., Nr 49, poz. 223 z późn. zm.).