Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 lutego 2016 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 lutego 2016 roku w S.

sprawy z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. (...) w S.

przeciwko A. R. i E. R.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum
w S. z dnia 28 kwietnia 2015 roku, sygn. akt I C 1376/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II. w ten sposób, że zasądza od pozwanych A. R. i E. R. na rzecz powódki Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. (...) w S. kwotę
1 156,70 zł (jeden tysiąc sto pięćdziesiąt sześć złotych siedemdziesiąt groszy) z odsetkami ustawowymi od kwot:

a)  1 092,16 zł (jeden tysiąc dziewięćdziesiąt dwa złote szesnaście groszy) od dnia 1 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty;

b)  62,54 zł (sześćdziesiąt dwa złote pięćdziesiąt cztery grosze) od dnia 3 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty,

i oddala powództwo w pozostałym zakresie;

2.  oddala apelację w pozostałej części;

3.  zasądza od powódki na rzecz pozwanych kwotę 1 200 (jeden tysiąc dwieście) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO Sławomir Krajewski SSO Robert Bury SSR del. Bartłomiej Romanowski

Sygn. akt II Ca 1007/15

UZASADNIENIE

Powódka Wspólnota Mieszkaniowa przy ul. (...) w S. wniosła o zasądzenie od pozwanych E. R. i A. R. solidarnie kwoty 35 077,25 zł z ustawowymi odsetkami. Wskazano, że pozwani nie zapłacili należności z tytułu kosztów zarządu nieruchomością wspólną.

Pozwani domagali się oddalenia powództwa twierdząc, że żądanie nie zostało udowodnione co do zasady i wysokości, że ustalenie wysokości kosztów utrzymania nieruchomości wspólnej w sposób przewidziany w uchwale 3/2000 jest sprzeczne z przepisami prawa, ponadto podniesiono zarzut przedawnienia części żądania.

Sąd ustalił, że pozwani są właścicielami na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w S. przy ul. (...) stanowiącego odrębną nieruchomość. Udział pozwanych w częściach wspólnych budynku mieszkalnego i w prawie użytkowania wieczystego gruntu wynosi (...). Na mocy uchwały nr 3/2000 w sprawie ustalenia wysokości zaliczki na kosztów utrzymania nieruchomości z dnia 5 października 2000 r. opłaty za lokal będący własnością pozwanych z tytułu zaliczki na poczet kosztów zarządzania nieruchomością wspólną wyniosły 2,50 zł x 83,99 m2 =209,98 zł, w tym na wyodrębniony fundusz remontowy 0,50 zł x 83,99 m2 = 42 zł. Nadto za dostawę wody i odprowadzanie ścieków koszty wyniosły 40 zł, za wywóz śmieci - 10 zł. Pozwani nie płacili opłat obciążających ich lokal. W mieszkaniu od 2002 roku faktycznie mieszkała ich córka z mężem i córką, wszelkie należności związane z lokalem scedowane były na nią. I. R. nieregularnie uiszczała opłaty na rzecz Wspólnoty, a od 2007 roku do dnia dzisiejszego zaprzestała ich płacenia. Zaliczki na poczet kosztów zarządzania nieruchomością oraz kosztów dostarczania wody i odprowadzania ścieków uiszczane powinny być wraz z comiesięcznym czynszem. Mieszkańcy Wspólnoty co jakiś czas otrzymują rozliczenia dotyczące rzeczywistego zużycia wody. Wszyscy mieszkańcy posiadają zamontowane wodomierze. Powódka od października 2000 roku naliczała pozwanym miesięczną zaliczkę w kwocie 260 zł. na koszty zarządu nieruchomością wspólną. W okresie objętym żądaniem pozwu (od stycznia 2006 r. do lipca 2013 r.) powódka naliczała pozwanym zaliczki na koszty zarządu nieruchomością wspólną w wysokości 35 077,25 zł. W skład tej należności wchodziła kwota 23 611,25 zł tytułem należności głównej oraz kwota 11 466 zł tytułem odsetek skapitalizowanych na dzień 31 lipca 2013 roku. Powódka naliczyła pozwanym zadłużenie z tytułu dopłat za dostawę wody i odprowadzenie ścieków w wysokości 13 398,64 zł. W skład tej należności wchodziła kwota 9 032,64 zł obejmująca okres od sierpnia 2007 r. do marca 2013 r. tytułem należności głównej oraz kwota 4 366 zł stanowiąca skapitalizowane odsetki na dzień 31 lipca 2013 roku. Zadłużenie z tytułu zaliczek na koszty zarządu nieruchomością wspólną w okresie od stycznia 2011 roku do lipca 2013 roku, biorąc za podstawę zaliczkę w wysokości 260 zł wyniosło 8 060 zł, w tym kwotę 3 120 zł za 2011 rok, kwotę 3 120 zł za 2012 rok oraz kwotę 1 820 zł do lipca 2013 roku. Rozliczenie poboru wody za okres od sierpnia 2011 roku do czerwca 2012 roku wyniosło 879 zł, co stanowiło kwotę różnicy faktycznego zużycia wody według wskazań licznika w wysokości 1 319 zł a wysokością zaliczki za dostawę wody i odprowadzanie ścieków za w/w okres w kwocie 440 zł. Rozliczenie poboru wody za okres od lipca 2012 roku do stycznia 2013 roku wyniosło 914,66 zł, co stanowiło kwotę różnicy faktycznego zużycia wody według wskazań licznika w wysokości 1 194,66 zł a wysokością zaliczki za dostawę wody i odprowadzanie ścieków za w/w okres w kwocie 280 zł.

Sąd przyjął, że powództwo jest zasadne w części, uwzględniono zgłoszony przez pozwanych zarzut przedawnienia w odniesieniu do należności, które stały się wymagalne przed trzema laty przed dniem wniesienia pozwu. Sąd pierwszej instancji przyjął, że dochodzone należności mają charakter okresowy i przedawniają się z upływem lat trzech, stosownie do art. 118 k.c.

Stwierdzono, że uchwała nr 3/2000, mimo że jest sprzeczna z prawem (art. 12 ust. 2 u.w.l.), to obowiązuje, jako niezaskarżona w przewidzianym trybie. Uchwałę powodowej Wspólnoty nr (...) w sprawie ustalenia wysokości zaliczki na koszty utrzymania nieruchomości uznano za wiążącą i stanowiącą podstawę określenia wysokości kosztów obciążających pozwanych z tytułu kosztów zarządu nieruchomością wspólną za okres objęty żądaniem, z uwzględnieniem zarzutu przedawnienia roszczeń.

Wyrok został zaskarżony apelacją przez stronę powodową w części oddalającej powództwo ponad kwotę 11.380 zł oraz w zakresie orzeczenia o kosztach postępowania.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie:

1.  art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali przez jego błędną wykładnię, wyrażającą się w przyjęciu, że przepis ten stanowi o okresowości świadczeń z tytułu zaliczek na poczet kosztów zarządu nieruchomością wspólną, w tym na fundusz remontowy, co w konsekwencji przyczyniło się do oddalenia powództwa ponad kwotę 11.380 zł;

2.  art. 118 k.c. przez nieprawidłowe zastosowanie, wyrażające się w przyjęciu, iż zaliczki na poczet kosztów zarządu stanowią świadczenie okresowe.

Strona apelująca domagała się zmiany wyroku w części przez zasądzenie solidarnie od pozwanych kwoty 37 095,89 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwot:

1) 22 790,23 zł od dnia 1 sierpnia 2013 r.;

2) 14 305,66 zł od 3 stycznia 2014 r.

Ewentualnie domagano się zmiany zaskarżonego wyroku częściowo przez zasądzenie solidarnie po pozwanych kwoty 1.156,70 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwot:

1) 1.092,16 zł od dnia 1 sierpnia 2013 r. do dnia zapłaty;

2) 62,54 zł od dnia 3 stycznia 2014 r. do dnia zapłaty;

Kolejnym wnioskiem ewentualnym objęto uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

W apelacji zawarto argumentacją kwestionującą przyjęcie poglądu, że dochodzone w procesie świadczenia mają charakter okresowy i podlegają trzyletniemu przedawnieniu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

1.  Apelacja jest częściowo zasadna. Ponowne rozpoznanie sprawy w postępowaniu apelacyjnym, wyrażające się w ponownym ustaleniu stanu faktycznego sprawy i ocenie zasadności roszczenia na podstawie prawa materialnego prowadzi do wniosków analogicznych, jak przedstawione przez Sąd I instancji. Sąd Odwoławczy przyjmuje ustalony przez Sąd Rejonowy stan faktyczny za własne ustalenia, bez konieczności ponownego jego przytaczania. Podobnie materialnoprawna ocena powództwa wyrażona przez Sąd Rejonowy zasługuje w pełni na aprobatę. Jednym ustaleniem faktycznym poczynionym przez Sąd drugiej instancji w postępowaniu apelacyjnym jest wysokość długu obciążającego pozwanych z tytułu rozliczenia zaliczek za dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków za okres od marca 2011 roku do lipca 2011 roku. Jak wynika z dokumentu znajdującego się na karcie 20 akt, różnica wynikające z rozliczenia dostarczania wody i odprowadzania ścieków to kwota 1054,40 zł wymagalna 11 września 2011 roku.

2.  Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o własności lokali na pokrycie kosztów zarządu właściciele lokali uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat, płatne z góry do dnia 10 każdego miesiąca. Tak ustalone terminy płatności wskazują na okresowy charakter świadczenia, bez względu na okoliczność, czy podlegają one rozliczeniu w drodze uchwały wspólnoty. Zaliczki te nie składają się na jedne świadczenie, dlatego że w chwili ich uiszczania nie jest znana ostateczna wysokość świadczenia. Świadczenie spełniane częściowo charakteryzuje się tym, że w chwili jego powstania i spełnienia poszczególnych świadczeń znana jest ostateczna jego wysokość. Sytuacja taka nie istnieje w odniesieniu do właścicieli poszczególnych lokali tworzących wspólnotę mieszkaniową. Kwestia ta została wyjaśniona w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 października 2008 roku w sprawie V CSK 133/08 i nie budzi obecnie żadnych kontrowersji w orzecznictwie.

3.  W odniesieniu do zaliczek z tytułu kosztów dostarczania wody i odprowadzania ścieków należy przyjąć, że strony, to jest właściciele lokali oraz wspólnota mieszkaniowa postanowiły, że zaliczki te będą płatne 10. dnia każdego miesiąca, więc to strony stosunku zobowiązaniowego nadały temu świadczeniu charakter okresowy. Należności z tego tytułu nie wchodzą w skład kosztów zarządu nieruchomością wspólną, jednak wola stron zdecydowała o okresowym ich charakterze, a w konsekwencji o trzyletnim przedawnieniu stosownie do art. 118 k.c. Sąd pierwszej instancji prawidłowo stwierdził, że uchwała nr 3/2000, mimo że jest sprzeczna z prawem (art. 12 ust. 2 u.w.l.), to obowiązuje, w ponieważ nie została zaskarżona. Uchwałę powodowej Wspólnoty nr (...) w sprawie ustalenia wysokości zaliczki na koszty utrzymania nieruchomości wspólnej oraz zaliczek na koszty dostarczania wody i odprowadzania ścieków prawidłowo uznano za wiążącą.

4.  Powyższe oznacza, że Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował należności dochodzone przez powodową Wspólnotę jako świadczenia okresowe, podlegające 3 letniemu terminowi przedawnienia, stosownie do art. 118 k.c. Przedawnieniu uległy świadczenia dochodzone pozwem za okres do 3 stycznia 2011 roku, skoro pozew wniesiono 3 stycznia 2014 roku; zatem co do świadczeń dochodzonych za okres przedawniony powództwo podlegało oddaleniu, zarówno w zakresie roszczenia głównego jaki i odsetkowego. Z powyższych przyczyn zarzut naruszenia art. 15 ust. 1 ustawy o własności lokali oraz art. 118 k.c. jest bezzasadny.

5.  W postępowaniu przed sądem pierwszej instancji nie uwzględniono nieprzedawnionego roszczenia o zapłatę należności z tytułu dostarczania wody i odprowadzenia ścieków za okres od marca 2011 roku do lipca 2011 roku w wysokości 1054,40 zł, wymaganej 11 września 2011 roku. Kwota ta wraz z odsetkami wyliczonymi do dnia 31 lipca 2013 roku jest mniejsza, niż żądana w przez stronę powodową w apelacji, stąd, mając na uwadze związanie żądaniem, zasądzeniu mogła podlegać tylko kwota wskazana w apelacji. Nieuwzględnienie nieprzedawnionego roszczenia zdecydowało o zmianie wyroku Sądu pierwszej instancji na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. (pkt 1. wyroku Sądu Okręgowego). W sprawie brak było dowodów dla ustalenia wysokości należności z tego tytułu za okresy od dnia 4 stycznia 2011 roku do końca lutego 2011 roku. W pozostałym zakresie apelacja podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

6.  Powódka przegrała sprawę w postępowaniu apelacyjnym niemal całości, zgodnie z art. 100 i 98 k.p.c. zobowiązana jest do zwrotu pozwanym celowych kosztów procesu, wynagrodzenia radcy prawnego ustalonego na podstawie § 6 pkt 5 i § 12 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 z 2002 roku ze zmianami).

SSO Sławomir Krajewski SSO Robert Bury (spr.) SSR (del.) Bartłomiej Romanowski