Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 26 września 2017 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący : SSO Piotr Rajczakowski

Sędziowie: SO Jerzy Dydo

SO Agnieszka Terpiłowska

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2017 r. w Świdnicy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...) z siedzibą w W.

przy udziale R. Ś.

o nadanie klauzuli wykonalności z zaznaczeniem przejścia uprawnień

na skutek zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 14 lipca 2017 r., sygn. akt I Co 1043/17

postanawia:

oddalić zażalenie .

(...)

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Kłodzku oddalił wniosek (...)w W. o nadanie na jego rzecz, jako następcy prawnego wierzyciela, klauzuli wykonalności prawomocnemu nakazowi zapłaty wydanemu przez Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie, sygn. akt VI Nc-e 1814318/14. W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd pierwszej instancji wskazał, że wnioskodawca nie wykazał w sposób przewidziany w art. 788 § 1 k.p.c., iż przeszło na niego uprawnienie wynikające z nakazu zapłaty (wydanego przez Referendarza Sądowego w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie w dniu 13 stycznia 2015r., sygn. akt VI Nc-e 1814318/14), bowiem ze złożonego przez wierzyciela załącznika nr (...) (zawierającego listę wierzytelności) do umowy przelewu wierzytelności, zawartej 16 grudnia 2016r. pomiędzy (...) Bank (...) S.A. w W. a (...) z siedzibą w W., jak również załącznika nr (...) (zawierającego listę wierzytelności) do aneksu z 10 stycznia 2017 r. do powyższej umowy przelewu wierzytelności z 16 grudnia 2016 r. nie wynika, że wyżej wskazana umowa i aneks do niej dotyczy też wierzytelności objętej tytułem egzekucyjnym wskazanym we wniosku, a mianowicie nakazem zapłaty wydanym przez Referendarza Sądowego przy Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie w dniu 13 stycznia 2015 r., sygn. akt VI Nc-e 1814318/14. Natomiast do umowy przelewu wierzytelności, zawartej 27 marca 2017 r. pomiędzy (...) z siedzibą w W. a (...)z siedzibą w W., wnioskodawca nie złożył żadnego dokumentu lub jego wierzytelnego odpisu, z którego wynikałoby, że umowa ta dotyczy też wierzytelności objętej tytułem egzekucyjnym wskazanym we wniosku, a mianowicie nakazem zapłaty wydanym przez Referendarza Sądowego w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie w dniu 13 stycznia 2015 r., sygn. akt VI Nc-e 1814318/14. Okoliczność, że wnioskodawca załączył do wniosku tytuł wykonawczy, a mianowicie nakaz zapłaty wydany przez Referendarza Sądowego w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie w dniu 13 stycznia 2015 r., sygn. akt VI Nc-e 1814318/14, następnie zaopatrzony przez Sąd Rejonowy w Kłodzku postanowieniem z dnia 13 lipca 2016 r., sygn. akt I Co 1124/16, w klauzulę wykonalności na rzecz (...) Bank (...) S.A. w W., nie stanowi, zdaniem Sądu, wystarczającej podstawy do przyjęcia, że tytuł ten dotyczy wierzytelności wynikającej z umowy pożyczki, o której mowa w załączniku nr (...) (zawierającym listę wierzytelności) do umowy przelewu wierzytelności, zawartej 16 grudnia 2016 r. pomiędzy (...) Bank (...) S.A. w W. a (...) z siedzibą w W., jak również załączniku nr (...) (zawierającym listę wierzytelności) do aneksu z 10 stycznia 2017 r. do powyższej umowy przelewu wierzytelności z 16 grudnia 2016 r., ponieważ treść żadnego z tych załączników nie zawiera choćby oznaczenia sądu i sygnatury akt sprawy, w której dochodzone było roszczenie wynikające z wyżej wskazanej umowy pożyczki, a w szczególności, że miało to miejsce w sprawie o sygnaturze akt Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie – VI Nc-e 1814318/14. Nie można bowiem wykluczyć, że roszczenie wynikające z wyżej wskazanej umowy pożyczki mogło być dochodzone także w innej sprawie. Nie jest natomiast rzeczą Sądu wyręczać wnioskodawcę w obowiązku złożenia wszystkich dokumentów urzędowych lub prywatnych z podpisem urzędowo poświadczonym, o których mowa w art. 788 § 1 k.p.c., niezbędnych do nadania klauzuli wykonalności. Sąd wskazał także, iż nie było żadnych przeszkód, by wnioskodawca podjął starania – osobiście lub za pośrednictwem poprzednich wierzycieli, w szczególności (...) Bank (...) S.A. w W. – o uzyskanie dokumentów, z których wynikałoby, że wierzytelność objęta treścią wyżej wskazanych umów przelewu (w tym aneksu do jednej z nich), wynikająca z umowy pożyczki szczegółowo opisanej w załączniku nr (...) (zawierającym listę wierzytelności) do umowy przelewu wierzytelności, zawartej 16 grudnia 2016 r. pomiędzy (...) Bank (...) S.A. w W. a (...) z siedzibą w W., jak również załączniku nr (...)(zawierającym listę wierzytelności) do aneksu z 10 stycznia 2017 r. do powyższej umowy przelewu wierzytelności z 16 grudnia 2016 r., była dochodzona w sprawie o sygnaturze akt Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie – VI Nc-e 1814318/14 i jest stwierdzona powyższych tytułem egzekucyjnym.

Zażalenie na postanowienie złożył wnioskodawca, zaskarżonemu postanowieniu zarzucając:

1)  naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 361 k.p.c., poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie i wyprowadzenie wniosku sprzecznego z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, polegającego na:

- przyjęciu, że wnioskodawca przedłożonymi do wniosku dokumentami nie wykazał przejścia uprawnienia na rzecz następcy prawnego w sposób opisany w art. 788 § 1 k.p.c., pomimo, że przekazanie przez wierzyciela oryginału tytułu wykonawczego, w wykonaniu zawartej wcześniej umowy przelewu wierzytelności, w której sprecyzowany osobę dłużnika oraz wierzytelność przysługującą wierzycielowi, pozwala na przyjęcie, że wierzytelność objęta tym tytułem wykonawczym jest tożsama z wierzytelnością wskazaną w załączniku do umowy cesji;

- przyjęciu, że dane widniejące na Załączniku nr (...) do Aneksu do umowy przelewu wierzytelności z dnia 16 grudnia 2016 r. (zadłużenie ogółem, kapitał, odsetki skapitalizowane, odsetki i koszty ogółem) nie pozwalają na powiązanie wierzytelności będącej przedmiotem umowy cesji z wierzytelnością objętą tytułem egzekucyjnym wydanym w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 1814318/14, podczas gdy po zsumowaniu kwoty wynikającej z kolumny ,,kapitał” z kwotą wskazaną w kolumnie ,,odsetki skapitalizowane” otrzymuje się kwotę tożsamą z kwotą wskazaną w ww. tytule egzekucyjnym;

2)  naruszenie prawa procesowego, tj. art. 788 § 1 k.p.c., poprzez nieuwzględnienie wniosku wierzyciela pomimo spełnienia przesłanek wskazanych w przedmiotowym artykule.

Wobec powyższego skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia w całości i uwzględnienie wniosku wierzyciela poprzez nadanie klauzuli wykonalności na rzecz następcy prawnego tytułowi egzekucyjnemu wydanemu w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 1814318/14 i zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów postępowania zażaleniowego.

W uzasadnieniu zażalenia skarżący podniósł, że oryginał tytułu wykonawczego został obecnemu wierzycielowi przekazany w wykonaniu zawartych umów przelewu wierzytelności. Tym samym za mało prawdopodobne uznać należało, że wierzycielowi wydano by tytuł wykonawczy, który nie był objęty umową cesji i nie dotyczył sprawy dłużnika i wierzytelności określonych w sposób jednoznaczny w treści załącznika numer (...), tym bardziej, że zgodnie z art. 793 k.p.c. wierzycielowi wydaje się jeden tytuł wykonawczy – zatem (...) S.A., w razie braku przejścia wierzytelności na podstawie umów cesji wskazanych we wniosku, nie przekazałoby oryginału tytułu wykonawczego poprzednikowi prawnemu wnioskodawcy, a ten wnioskodawcy, albowiem powyższe uniemożliwiłoby każdorazowemu wierzycielowi dochodzenie przysługującej mu wierzytelności. Za irracjonalne wręcz należy uznać, że (...) S.A., po uzyskaniu w ramach sukcesji generalnej klauzuli wykonalności na tytule wykonawczym uzyskanym przez (...) na swoją rzecz, przekazałoby go na rzecz (...) – poprzednika prawnego (...), bez podstawy prawnej, jaką w niniejszej sprawie stanowią załączone do wniosku umowy cesji wierzytelności. Istotne jest, że Sąd nie kwestionuje przejścia uprawnień na rzecz wnioskodawcy wobec dłużnika, a jedynie brak wyraźnego odniesienia do ww. tytułu wykonawczego. Ponadto Sąd w swoich ustaleniach pominął bowiem fakt, że powód zgodnie z przepisem art. 482 k.c. w chwili wytoczenia powództwa ma możliwość skapitalizowania odsetek wyliczonych od kwoty kapitału i doliczenia do niego tak otrzymanej kwoty. Tak otrzymaną łączną kwotę powód ma możliwość wskazać, jako wartość przedmiotu sporu i naliczać od niej dalsze odsetki od dnia wytoczenia powództwa. W niniejszej sprawie poprzedni wierzyciel stosował system, w którym dla większej przejrzystości osobno umieszczał pierwotną kwotę kapitału pozostałego do spłaty z tytułu umowy, osobno skapitalizowaną kwotę odsetek i osobno naliczane dalej odsetki, przy czym po zsumowaniu kwot wynikających z ww. dwóch pierwszych kolumn otrzymuje się kwotę objętą nakazem zapłaty w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 1814318/14. Wnioskodawca wskazał także, że wobec powyższego przeszło na niego uprawnienie wynikające z ww. tytułu wykonawczego wobec dłużnika.

Sąd Okręgowy zważył:

Zażalenie podlegało oddaleniu.

Sąd w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności na rzecz następcy prawnego wierzyciela bada jedynie, czy zostały spełnione przesłanki określone w art. 788 § 1 k.p.c., tj. czy przejście uprawnienia (obowiązku) nastąpiło po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed jego wydaniem oraz czy przejście to wykazane zostało przez wierzyciela dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym. Na gruncie przepisu art. 788 § 1 k.p.c. niezbędną przesłanką do skutecznego ubiegania się przez następcę prawnego wierzyciela o nadanie klauzuli wykonalności jest wykazanie przez wnioskodawcę, oprócz istnienia samego tytułu egzekucyjnego nadającego się do wykonania, także faktu przejścia praw lub obowiązków za pomocą ściśle określonych środków dowodowych w postaci oryginałów dokumentów urzędowych lub prywatnych z podpisem urzędowo poświadczonym lub też ich odpisów, poświadczonych przez osobę posiadającą upoważnienie ustawowe. Sąd orzekający w postępowaniu klauzulowym ocenia te dokumenty pod względem formalnym, tj. w zakresie dotyczącym ustalenia, czy spełniają one kryteria wymagane dla dokumentu urzędowego w rozumieniu art. 244 k.p.c. lub czy podpisy na dokumencie prywatnym zostały urzędowo poświadczone. W rozpoznawanej sprawie strona skarżąca do wniosku przedłożyła m.in. umowę przelewu wierzytelności do funduszu sekurytyzacyjnego z 16 grudnia 2016 r. (k. 5-35), aneks do tej umowy (k. 56), umowę przelewu wierzytelności oraz przeniesienia praw i obowiązków z funduszu na rzecz wnioskodawcy z dnia 27 marca 2017r.(k. 85 - 94), jak i mające poświadczać podpisy kserokopie dokumentów sporządzonych przez notariusza. Przy czym poświadczenia te wskazują na bliżej niesprecyzowane podpisy pod niemożliwymi do ustalenia dokumentami z tego względu, że zawierają one ogólnikowe stwierdzenia typu: „poświadczam, że podpisy na tym dokumencie złożyli własnoręcznie w mojej obecności”, „podpisy na stronie dwunastej dokumentu złożyli własnoręcznie w mojej obecności” itp. Na etapie postępowania zażaleniowego Wnioskodawca dołączył także aneks nr (...) do umowy przelewu wierzytelności do funduszu sekurytyzacyjego z dnia 16 grudnia 2016r., załącznik nr (...) – lista wierzytelności do Aneksu nr (...) do Umowy przelewu wierzytelności z dnia 16 grudnia 2016r., notarialne poświadczenia podpisów na powyższych dokumentach (repertorium (...) nr (...)), aneks nr (...) do umowy przelewu wierzytelności oraz przeniesienia praw i obowiązków z dnia 27 marca 2017r. oraz notarialne poświadczenie podpisów na aneksie nr (...) (repertorium(...) nr (...)). Dołączone do zażalenia dokumenty pozwalają na ustalenie, pod jakimi dokumentami złożyły podpisy osoby, których poświadczone podpisy są niezbędne dla ustalenia czy dokumenty zostały złożone we właściwej formie. Złożone wraz z wnioskiem dokumenty już takiego właściwego poświadczenia podpisów nie zawierają. Z tego powodu nie można przyjąć, iż skarżący sprostał wymaganiom przewidzianym art. 788 § 1 k.p.c.

Poświadczenie dokumentów za zgodność z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika nie zastąpi poświadczenia podpisów we właściwej formie. Zgodnie z art. 129 § 3 k.p.c., zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą (...)Skarbu Państwa ma charakter dokumentu urzędowego. Oznacza to, że pełnomocnik potwierdza z mocą dokumentu urzędowego istnienie dokumentu źródłowego o tej samej treści (zob. uchwały, z uzasadnieniami, Sądu Najwyższego: z 21 grudnia 2010r., III CZP 98/10, OSNC 2011r., Nr 9, poz. 92, z 21 grudnia 2010r., III CZP 94/10, OSNC 2011r., Nr 9, poz. 91 oraz postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 23 września 2010r., I Acz 1229/10, OSAW 2011r., Nr 1, poz. 208). Powyższe poświadczenie nie jest jednak wystarczające do uzyskania klauzuli wykonalności na rzecz następcy pierwotnego wierzyciela, gdyż to dokumenty źródłowe muszą być - nawet w formie kserokopii - dokumentami urzędowymi lub prywatnymi z podpisami urzędowo poświadczonymi i dopiero następnie mogą zostać poświadczone przez profesjonalnego pełnomocnika, uzyskując tym samym moc dokumentów określanych w art. 788 § 1 k.p.c.

Ponadto, zasadnie Sąd I instancji wskazał, że przedłożone w sprawie dokumenty, w szczególności załącznik do umowy, który powinien zawierać oznaczenie przelewanej wierzytelności, nie pozwalają na sprecyzowanie tej wierzytelności. Załącznik do umowy zawiera dane dłużnika R. Ś. jednakże pozostałe dane nie pozwalają na powiązanie tego zobowiązania z tytułu pożyczki z tytułem egzekucyjnym, którego dotyczy wniosek. Pierwotna umowa przelewu z wierzycielem, na rzecz którego wystawiono tytuł wykonawczy zawiera oznaczenie dłużnika, i inne dane, których nie można powiązać z tytułem. Dołączone do zażalenia Aneksy do umów z dnia 16 grudnia 2016r. i 27 marca 2017r. oznaczenia tej wierzytelności nadal nie precyzują. Zestawienie w postaci tabel opisane jako „lista wierzytelności do Aneksu nr (...) do umowy przelewu wierzytelności z dnia 16 grudnia 2016r.” nie powiela oznaczeń, numeracji załącznika nr (...) do umowy, co znacznie utrudnia ustalenie oznaczenia przelewanej wierzytelności. Z zapisów Aneksu wynika, iż w załączniku nr (...) powinna zostać wpisana kolejna kolumna „Sąd wydający tytuł wykonawczy/egzekucyjny oraz sygn. akt postępowania, w którym wydano tytuł wykonawczy/egzekucyjny”. Z załączonych tabel nie wynika aby widniejąca tam wierzytelność pochodziła z dołączonego tytułu wykonawczego - z powodu nieczytelności dołączonych kopii dokumentów. Ponadto należy zaznaczyć, iż do umowy z dnia 27 marca 2017r. nie dołączono załącznika, który pozwalałby na oznaczenie przelewanej wierzytelności na wnioskodawcę. Trudno zatem uznać, iż Aneksy dołączone do zażalenia precyzują zakres umowy.

Dokumenty załączone do wniosku powinny pozwalać Sądowi na jednoznaczną ocenę, iż doszło do przelewu konkretnej wierzytelności i że fakt ten został wykazany w wymaganej formie. W ocenie również Sądu Okręgowego wnioskodawca obowiązkom w tym zakresie nie podołał. Tym samym przedłożone przez skarżącego dokumenty nie stanowiły i nie mogły stanowić wystarczającej podstawy do wykazania przejścia uprawnień na nowego wierzyciela, stosownie do dyspozycji art. 788 § 1 k.p.c.

Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy oddalił zażalenie, jako bezzasadne, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 zd. 1 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c.

(...)