Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 170/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 sierpnia 2017r.

Sąd Okręgowy w Koninie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Agata Wilczewska

Protokolant: st. sekr. sąd. Irena Bąk

przy udziale Urszuli Piaseckiej – Telesińskiej Prokuratora Prokuratury Rejonowej
w Koninie

po rozpoznaniu w dniu 18 sierpnia 2017r.

sprawy R. W. (1), J. M. i W. S. (1)

oskarżonych z art.7 ust.2 ustawy z dnia 5.07.02r. o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym w zw. z art.12k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Słupcy

z dnia 9 marca 2017r. sygn. akt II K 693/15

I.  Zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 4 w ten sposób, że na podstawie art.67§3k.k. nakłada na oskarżonych obowiązek naprawienia szkód w części poprzez zapłatę:

- przez oskarżonego R. W. (1) kwoty 2.000zł (dwa tysiące złotych) na rzecz (...) SA,

- przez oskarżonego J. M. kwoty 2.000zł (dwa tysiące złotych) na rzecz (...) SA oraz kwoty 1.000zł (jeden tysiąc złotych) na rzecz (...) SA,

- przez oskarżonego W. S. (1) kwoty 2.000zł (dwa tysiące złotych) na rzecz (...) SA oraz kwoty 1.000zł (jeden tysiąc złotych) na rzecz (...) SA.

II.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części.

III.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. M. kwotę 516,60zł (w tym VAT) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu J. M. z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

IV.  Zwalnia oskarżonych w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa wydatków za postępowanie odwoławcze.

Agata Wilczewska

Sygn. akt: II Ka 170/17

UZASADNIENIE

Zakres uzasadnienia został ograniczony zgodnie z art. 423 § 1a k.p.k. w zw.
z art. 457 § 2 k.p.k., w związku z czym uzasadnienie sporządzone zostało w zakresie wniosków o uzasadnienie złożonych przez obrońcę oskarżonych R. W. (1) oraz W. S. (1).

Wyrokiem z dnia 9 marca 2017 r. Sąd Rejonowy w Słupcy, sygn. akt II K 693/15, na podstawie art. 66 § 1 k.k. i art. 67 § 1 k.k. warunkowo umorzył postępowanie karne przeciwko R. W. (1) o przestępstwo z art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym, polegające na tym, że w okresie od 8 kwietnia 2008 r. do 22 maja 2012 r. w miejscowości S. woj. (...), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej używał wyłącznie na własne potrzeby, w krótkich odstępach czasu z góry powziętym zamiarem, niedozwolonego urządzenia umożliwiającego bez umowy odbiór programów telewizyjnych płatnej kodowanej platformy cyfrowej Cyfra+, czym spowodował straty w wysokości 8.085zł na szkodę (...) S.A., będącym następcą prawnym C. z siedzibą w W., reprezentowaną przez Stowarzyszenie (...) z siedzibą w W., na okres próby wynoszący 2 lata.

Tym samym wyrokiem Sąd na podstawie art. 66 § 1 k.k. i art. 67 § 1 k.k. warunkowo umorzył postępowanie karne przeciwko W. S. (1)
o przestępstwo z art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym, polegające na tym, że w okresie od 15 grudnia 2008 r. do 18 czerwca 2012 r. w miejscowości G. woj. (...), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, używał wyłącznie na własne potrzeby, w krótkich odstępach czasu, z góry powziętym zamiarem, niedozwolonego urządzenia umożliwiającego bez umowy odbiór programów telewizyjnych płatnej kodowanej platformy cyfrowej C.czym spowodował straty w wysokości 6.930 zł na szkodę (...) S.A., będącym następcą prawnym C. z siedzibą w W., natomiast
w okresie czasu od 15 grudnia 2008 r. do 18 czerwca 2012 r. spowodował straty
w wysokości 4.754,20 zł na szkodę (...) S.A reprezentowanych przez Stowarzyszenie (...) z siedzibą
w W., na okres próby wynoszący 2 lata.

Nadto Sąd na podstawie art. 67 § 3 k.k. nałożył na oskarżonych obowiązek naprawienia szkód w całości poprzez zapłatę: przez R. W. (1) kwoty 8.085 zł na rzecz (...) S.A. zaś przez W. S. (1) kwoty 6.930 zł na rzecz (...) S.A. oraz kwoty 4.754,20 zł na rzecz (...) S.A.

Apelacje od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego R. W. (1) oraz oskarżonego W. S. (2).

W apelacji odnoszącej się do oskarżonego W. S. (1) obrońca wyrok Sądu Rejonowego zaskarżył w całości. Na podstawie art. 438 k.p.k. orzeczeniu zarzucił:

1.  mającą wpływ na treść zaskarżanego wyroku rażącą obrazę prawa procesowego, a mianowicie art. 2 § 1 pkt 1 k.p.k., art. 4 k.p.k. i art. 5 § 2 k.p.k. poprzez wydanie zaskarżanego orzeczenia bez dowodów uprawdopodobniających fakt zawinienia oraz poprzez naruszenie podstawowych zasad procesowych określających regułę dowodzenia winy
i zastąpienie ich przez domniemanie winy oskarżonego,

2.  mającą wpływ na treść zaskarżanego wyroku rażącą obrazę prawa procesowego, a mianowicie art. 366 § 1 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k. poprzez zaniechanie przeprowadzenia przez sąd z urzędu dowodu z zeznań S. S. na okoliczność ustalenia kto i w jakich datach korzystał i zlecał wykonanie przelewów w okresie objętym zarzutem z rachunku bankowego
o numerze (...), który był prowadzony dla oskarżonego, a ustanowionym pełnomocnikiem była w/w świadek, podczas gdy było to niezbędne dla realizacji zasady prawdy materialnej i ustalenia istotnych okoliczności sprawy, co w konsekwencji skutkowało oparciem zaskarżanego rozstrzygnięcia na niekompletnym materiale dowodowym,

3.  mającą wpływ na treść zaskarżanego wyroku obrazę prawa procesowego,
a mianowicie art. 8 § 1 k.p.k. poprzez zaniechanie dokonania samodzielnej analizy zagadnień faktycznych i prawnych pod kątem wyczerpania przez oskarżonego znamion czynu zabronionego z art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym i oparciu przez Sąd I instancji wyroku na treści rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego w Zamościu z dnia 28 września 2016 r. w sprawie o sygn. akt VII K 371/14 prowadzonego wobec M. P.,

4.  mająca wpływ na treść zaskarżanego wyroku obrazę prawa procesowego,
a mianowicie art. 424 § 1 pkt. 1 k.p.k. polegającą na sporządzeniu uzasadnienia zaskarżanego wyroku z brakami i uchybieniami naruszającymi dyrektywy z art. 5 § 1 i 2 k.p.k., art. 410 k.p.k. i z art. 7 k.p.k. skutkującymi brakiem wskazania na jakich motywach i dowodach oparto zaskarżany wyrok, co w konsekwencji uniemożliwia dokonanie prawidłowej kontroli odwoławczej,

5.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku i mający wpływ na jego treść, przez niesłuszne przyjęcie, że oskarżony używał niedozwolonych urządzeń w postaci sprzętu lub oprogramowania umożliwiających bez umowy odbiór programów telewizyjnych płatnych kodowanych platform cyfrowych - mimo braku jakichkolwiek dowodów w tym zakresie,

6.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku i mającego wpływ na jego treść polegający na błędnym przyjęciu, że szkoda pokrzywdzonych wynosi 6.930 zł w odniesieniu do (...) S.A. oraz 4.754,20 zł w odniesieniu do (...) S.A., podczas gdy analiza niekompletnego materiału dowodowego zebranego w sprawie, przede wszystkim wobec braku odpowiedniej dokumentacji stanowiącej podstawę do wyliczenia wysokości szkód, oraz obiektywna ocena zebranego materiału dowodowego nie pozwala na przyjęcie w/w kwot tytułem poniesionych przez pokrzywdzonych szkód,

7.  obrazę prawa materialnego, a mianowicie art. 66 § 1 k.k. poprzez uznanie, iż wina oskarżonego za zarzucany mu czyn i okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości i w konsekwencji zastosowanie instytucji warunkowego umorzenia postępowania w stosunku do oskarżonego, podczas gdy prawidłowa ocena wyżej wymienionych przesłanek nie pozwala na prawidłowe zastosowanie instytucji z art. 66 § 1 k.k. w odniesieniu do oskarżonego
w ustalonym stanie faktycznym sprawy, a jedynie na jego uniewinnienie zgodnie z zasadą in dubio pro reo,

8.  obrazę prawa materialnego, a mianowicie art. 7 ust. 2 w zw. z art. 2 pkt. 6 ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym poprzez uznanie, iż oskarżony używał wyłącznie na własne potrzeby niedozwolonego urządzenia, mimo że definicja pojęcia „urządzenie niedozwolone" zawarta w art 2 pkt. 6) ww. ustawy nie pozwala na zastosowanie powoływanych przepisów
w ustalonym stanie faktycznym na podstawie zebranego materiału dowodowego w sprawie,

9.  obrazę prawa materialnego, a mianowicie art. 46 § 1 k.k. w zw. z art. 361 § 1 k.c. poprzez orzeczenie wobec oskarżonego obowiązku naprawienia szkody w całości, tj. kwoty 6.930 zł na rzecz (...) S.A, oraz kwoty 4.754,20 zł na rzecz (...) S.A. podczas, gdy pokrzywdzeni nie spełnili obowiązku wykazania, że pomiędzy działaniem oskarżonego a szkodą istnieje normalny związek przyczynowy i nie wykazali wysokości szkody na podstawie odpowiednich dokumentów stanowiących podstawę wyliczenia wysokości szkody i wykazujących ceny abonamentowe obowiązujące u pokrzywdzonych w okresie objętym zarzutem,

10.  niesłuszne zastosowanie środka kompensacyjnego z art. 46 § 1 k.k. w zw. z art. 67 § 3 k.k. wobec oskarżonego w postaci obowiązku naprawienia szkody
w całości, tj. kwoty 6.930 zł na rzecz (...) S.A. oraz kwoty 4.754,20 zł na rzecz (...) S.A. podczas, gdy obowiązek naprawienia szkody tytułem rzekomych czynności mających narażać (...) S.A.
i (...) S.A. na tożsamą szkodę został już zasądzony na ich rzecz poprzez zobowiązanie dawcy M. P. wyrokiem Sądu Rejonowego
w Z. z dnia 28 września 2016 r., sygn. akt VII K 371/14, do naprawienia szkód na rzecz wyżej wymienionych pokrzywdzonych.

Stawiając powyższe zarzuty obrońca wniósł o zmianę zaskarżanego wyroku
i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W apelacji odnoszącej się do oskarżonego R. W. (1) obrońca wyrok Sądu Rejonowego zaskarżył w całości. Na podstawie art. 438 k.p.k. orzeczeniu zarzucił:

1.  mającą wpływ na treść zaskarżanego wyroku rażącą obrazę prawa procesowego, a mianowicie art. 2 § 1 pkt 1 k.p.k., art. 4 k.p.k. i art. 5 § 2 k.p.k. poprzez wydanie zaskarżanego orzeczenia bez dowodów uprawdopodobniających fakt zawinienia oraz poprzez naruszenie podstawowych zasad procesowych określających regułę dowodzenia winy
i zastąpienie ich przez domniemanie winy oskarżonego,

2.  mającą wpływ na treść zaskarżanego wyroku obrazę prawa procesowego,
a mianowicie art. 8 § 1 k.p.k. poprzez zaniechanie dokonania samodzielnej analizy zagadnień faktycznych i prawnych pod kątem wyczerpania przez oskarżonego znamion czynu zabronionego z art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym i oparciu przez Sąd I instancji wyroku na treści rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego w Z. z dnia 28 września 2016 r. w sprawie o sygn. akt VII K 371/14, prowadzonego wobec M. P.,

3.  mająca wpływ na treść zaskarżanego wyroku obrazę prawa procesowego,
a mianowicie art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. polegającą na sporządzeniu uzasadnienia zaskarżanego wyroku z brakami i uchybieniami naruszającymi dyrektywy
z art. 5 § 1 i 2 k.p.k., art. 410 k.p.k. i z art. 7 k.p.k. skutkującymi brakiem wskazania na jakich motywach i dowodach oparto zaskarżany wyrok, co
w konsekwencji uniemożliwia dokonanie prawidłowej kontroli odwoławczej,

4.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku
i mający wpływ na jego treść, przez niesłuszne przyjęcie, że oskarżony używał niedozwolonych urządzeń w postaci sprzętu lub oprogramowania umożliwiających bez umowy odbiór programów telewizyjnych płatnych kodowanych platform cyfrowych - mimo braku jakichkolwiek dowodów w tym zakresie,

5.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku
i mającego wpływ na jego treść polegający na błędnym przyjęciu, że szkoda pokrzywdzonego wynosi 8.085 zł w odniesieniu do (...) S.A., podczas gdy analiza niekompletnego materiału dowodowego zebranego
w sprawie, przede wszystkim wobec braku odpowiedniej dokumentacji stanowiącej podstawę do wyliczenia wysokości w/w szkody oraz obiektywna ocena zebranego materiału dowodowego nie pozwala na przyjęcie w/w kwoty tytułem poniesionej przez pokrzywdzonego szkody,

6.  obrazę prawa materialnego, a mianowicie art. 66 § 1 k.k. poprzez uznanie, iż wina oskarżonego za zarzucany mu czyn i okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości i w konsekwencji zastosowanie instytucji warunkowego umorzenia postępowania w stosunku do oskarżonego, podczas gdy prawidłowa ocena wyżej wymienionych przesłanek nie pozwala na prawidłowe zastosowanie instytucji z art. 66 § 1 k.k. w odniesieniu do oskarżonego
w ustalonym stanie faktycznym sprawy, a jedynie na jego uniewinnienie zgodnie z zasadą in dubio pro reo,

7.  obrazę prawa materialnego, a mianowicie art. 7 ust. 2 w zw. z art. 2 pkt. 6 ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym poprzez uznanie, iż oskarżony używał wyłącznie na własne potrzeby niedozwolonego urządzenia, mimo że definicja pojęcia „urządzenie niedozwolone" zawarta
w art. 2 pkt. 6 w/w ustawy nie pozwala na zastosowanie powoływanych przepisów w ustalonym stanie faktycznym na podstawie zebranego materiału dowodowego w sprawie,

8.  obrazę prawa materialnego, a mianowicie art. 46 § 1 k.k. w zw. z art. 361 § 1 k.c. poprzez orzeczenie wobec oskarżonego obowiązku naprawienia szkody
w całości, tj. 8.085 zł na rzecz (...) S.A. podczas, gdy pokrzywdzony nie spełnił obowiązku wykazania, że pomiędzy działaniem oskarżonego
a szkodą istnieje normalny związek przyczynowy i nie wykazał wysokości szkody na podstawie odpowiednich dokumentów stanowiących podstawę wyliczenia wysokości szkody i wykazujących ceny abonamentowe obowiązujące w okresie objętym zarzutem,

9.  niesłuszne zastosowanie środka kompensacyjnego z art. 46 § 1 k.k. w zw.
z art. 67 § 3 k.k. wobec oskarżonego w postaci obowiązku naprawienia szkody w całości, tj. 8.085 zł na rzecz (...) S.A. podczas, gdy obowiązek naprawienia szkody tytułem rzekomych czynności mających narażać (...) S.A. na tożsamą szkodę został już zasądzony na jego rzecz poprzez zobowiązanie dawcy sharingu M. P. wyrokiem Sądu Rejonowego
w Z. z dnia 28 września 2016 r., sygn. akt VII K 371/14 do naprawienia szkody na rzecz w/w pokrzywdzonego.

Stawiając te zarzuty obrońca wniósł o zmianę zaskarżanego wyroku
i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd odwoławczy zważył, co następuje:

Wniesione apelacje okazały się celowe i doprowadziły do zmiany zaskarżonego wyroku.

Wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżonych dokonana w niniejszej sprawie ocena dowodów została przeprowadzona przez Sąd Rejonowy w sposób szczegółowy, z uwzględnieniem zasad wiedzy, logiki oraz doświadczenia życiowego. Zaskarżone orzeczenie pozostaje, wiec w pełni pod ochroną zwłaszcza przepisu art. 7 k.p.k. Sąd Rejonowy precyzyjnie wskazał jakie okoliczności uznał za udowodnione, wyjaśniając które ze zgromadzonych dowodów i z jakiego powodu uznał za wiarygodne, a którym tej wiarygodności odmówił. Tok rozumowania Sądu przedstawiony w pisemnych motywach wyroku jest czytelny oraz poprawny logicznie, zaś wywiedzione ostatecznie wnioski oparte zostały w całości na wynikających z materiału dowodowego przesłankach.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutu, iż oskarżeni nie mieli możliwości używania niedozwolonego urządzenia, które znajdowało się w posiadaniu M. P., albowiem nie dysponowali czy to łączem internetowym, urządzeniem pozwalającym na odbiór sygnału, czy też nie korzystali z forów internetowych. Ewentualnie, że okoliczności te nie zostały udowodnione. W tym zakresie należy przywołać relacje M. P., który szczegółowo opisał podejmowane czynności umożliwiające dostarczanie innym osobom nielegalnego sygnału. Z zeznań świadka (złożonych jeszcze w charakterze podejrzanego) wynika, że klientów zainteresowanych używaniem niedozwolonego urządzenia pozwalającego na odbiór określonych kanałów telewizyjnych, zdobywał poprzez ogłoszenia umieszczane na internetowych forach dotyczących tej tematyki tzw. sharingu (k. 350). To zainteresowane osoby kontaktowały się z M. P., przy czym robiły to w ten sposób, że przysyłały przybrane nazwy login na skrzynkę pocztową świadka. Następnie M. P. podawał tym osobom numer rachunku do wpłaty i po jej zaksięgowaniu udostępniał wpłacającym hasło i sygnał z niedozwolonego urządzenia. Świadek nie pytał jakich urządzeń do odbioru sygnału używają (komputera z łączem internetowym czy też dekodera z możliwością podłączenia Internetu). Niemniej jednak wiedza taka na forach internetowych zajmujących się sharingiem jest powszechna. Nadto, gdyby zainteresowane osoby nie posiadały urządzeń umożliwiających odbiór nie wyrażałyby zainteresowania ofertą M. P., nie dokonywałby wpłat pieniędzy, co przecież trwało w przypadku oskarżonych po kilka lat. Z uwagi na powyższe twierdzenie obrońcy, iż oskarżeni nie korzystali z forów internetowych, czy też nie mieli urządzenia do odbioru udostępnionego sygnału, należy uznać za wynikające
z przyjętej linii obrony i w zasadzie ograniczające się do zaprzeczenia określonych okoliczności. Zgromadzony materiał dowodowy pozwala jednak na poczynienie dość dokładnych ustaleń, koniecznych dla rozważenia i oceny, czy zachowanie oskarżonych wypełniło znamiona zarzucanego im czynu. Skoro oskarżeni kontaktowali się z M. P. poprzez fora internetowe odpowiadając na jego ogłoszenie, przesyłali mu maile oraz byli zainteresowani jego ofertą, niewątpliwie dysponowali dostępem do Internetu oraz urządzeniem pozwalającym na jego obsługę. Nie jest przy tym istotne co to było za urządzenie (dekoder, komputer itp.), gdyż art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 1341) nie ogranicza odpowiedzialności za określone w nim zachowanie do określonych urządzeń. Mówi tylko o korzystaniu z niedozwolonego urządzenia nie zaś o jego posiadaniu. Posiadania dotyczy bowiem art. 7 ust. 1 ustawy.

Skarżący wskazuje nadto, że Sąd zaniechał dokonania samodzielnej analizy zagadnień faktycznych i prawnych pod kątem wypełnienia znamion zarzucanego oskarżonym czynu i oparł się na treści rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego w Zamościu z dnia 28 września 201 r. (sygn. akt VII K 371/14), dotyczącego M. P.. Obrońca w/w niesamodzielności upatruje w wypowiedzi Sądu I instancji, iż nie ma obecnie możliwości ustalenia, jakim konkretnie niedozwolonym sprzętem lub oprogramowaniem oskarżeni dysponowali w latach 2008-2012, jednak w ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, iż sytuacja taka miała miejsce. Nadto niesamodzielność Sądu ma wynikać z okoliczności, iż biorcy sharingu (w tym oskarżeni) zostali ustaleni
w w/w sprawie VII K 371/14 (s. 16 uzasadnienia). Kontrola instancyjna nie wykazała jednak opisanej przez skarżącego niesamodzielności Sądu I instancji. Przecież to Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie przeprowadził dowody na okoliczność tego z jakich rachunków wykonywane były przelewy, na jakie rachunki przelewane były środki finansowe oraz pod jakim tytułem. Nadto M. P. został przesłuchany na okoliczność prowadzonej przez niego działalności w okresie 2008-2012 r. Oczywistym jest jednak, że ze względu na powiązania przedmiotowo-podmiotowe pomiędzy niniejszym postępowaniem, a sprawą VII K 371/14, poczynione przez Sądy ustalenia w określonym zakresie, dotyczą tych samych okoliczności, przy czym
z powyższego faktu nie można z góry wyciągać wniosku o niesamodzielności przy wydawaniu rozstrzygnięcia. W rozważaniach Sądu I instancji można jednak zauważyć pewną nieścisłość (o czym była już mowa pośrednio we wcześniejszej części tego uzasadnienia). Działanie oskarżonych polegało bowiem na używaniu niedozwolonego urządzenia, które było w posiadaniu M. P.. Oskarżeni posiadali zaś urządzenia, które jedynie pozwalały na odbiór udostępnionego sygnału i które same w sobie nie musiały być niedozwolone w rozumieniu ustawy o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym. Jednocześnie, gdyby sami posiadali urządzenia niedozwolone, odpowiadaliby z art. 7 ust. 1 w/w ustawy. W tym zakresie należy odwołać się do rozważań prawnych Sądu Rejonowego przedstawionych na s. 17 uzasadnienia wyroku, gdzie słusznie Sąd zauważył iż używanie niedozwolonego urządzenia może zachodzić bez jego posiadania, w szczególności zaś dotyczyć przypadku zdalnego
z niego korzystania. Sytuacja taka miała właśnie miejsce w przedmiotowej sprawie, gdzie oskarżeni za pośrednictwem Internetu (zdalnie) korzystali z urządzenia posiadanego przez M. P.. Do takiego wniosku prowadzi także analiza definicji „urządzenia niedozwolonego” zawarta w § 2 pkt. 6 w/w ustawy, gdzie wskazano iż jest to sprzęt lub oprogramowanie, które zostały zaprojektowane lub przystosowane
w celu umożliwienia korzystania z usług chronionych bez uprzedniego upoważnienia usługodawcy.

Odnośnie ustaleń Sądu Rejonowego co do zachowania W. S. (1) bezsporne jest, że z należącego do oskarżonego rachunku o nr (...) regularnie wykonywane były przelewy na rachunek należący do M. P. tj. (...). Były one opatrzone loginem „strzyzoll”, które następnie zostały odnotowane przez M. P.
w prowadzonym zeszycie dotyczącym wpłat (k. 11 i n.). Kwoty przelewów sięgały kilkuset złotych i wykonywane były za okres od 15 grudnia 2008 r. do 18 czerwca 2012 r. (k. 171-173). Co istotne M. P. wprost wskazał, że założone i posiadane przez niego rachunki były wykorzystywane do odbierania wpłat od osób, którym udostępniał sygnał (k. 350). Skoro zatem kwoty te były zapłatą za udostępnianie sygnału z niedozwolonego urządzenia, a jednocześnie ich przelew następował
z rachunku prowadzonego przez (...) dla W. S. (1), to prawidłowo Sąd Rejonowy ustalił, iż to oskarżony dokonywał w ten sposób płatności. Co istotne, z pisma banku (...) wynika, że nie odnotowano żadnych reklamacji ze strony oskarżonego, co do korzystania z należącego do niego rachunku, przez osoby nieuprawnione (k. 171). Sąd odwoławczy dostrzega okoliczność, iż do korzystania
z rachunku upoważniona była także S. S.. Znamienne jest jednak, że obrońca we wniesionej apelacji nie stwierdza, iż to właśnie S. S. dokonywała przelewów, a przecież inne osoby nie miały dostępu do rachunku oskarżonego. Skoro zatem przelewy były wykonywane z rachunku W. S. (1), trwało to przez okres bliski 4 lat, opłacaniem abonamentu za telewizję zajmował się oskarżony (s. 4 apelacji gdzie obrońca wskazuje, że to oskarżony opłacał abonament za telewizję (...)), a jednocześnie nie zgłaszał bankowi żadnych zastrzeżeń co do korzystania z należącego do niego rachunku, to ustalenia Sądu Rejonowego co do wykonywania przez niego przelewów, w świetle zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy nie wzbudziły wątpliwości Sądu odwoławczego. Sam fakt posiadania abonamentu telewizyjnego w tym samym okresie, który został objęty aktem oskarżenia, nie przeczy sprawstwu oskarżonego. Już tylko okoliczność, że uiszczany przez W. S. (1) abonament wynosił około 30-40 zł miesięcznie (k. 266 i n.) wskazuje, że nie obejmował on programów oferowanych przez C.oraz C.. Wskazuje na to tak wysokość abonamentów jaką za w/w pakiety uiszczał M. P. (k. 350) jak też ich wartość wskazana przez pokrzywdzone podmioty (k. 120 i n., 137-137v). Przypomnieć w tym miejscu należy, że oferowane przez M. P. pakiety programów były najszerszą dostępną ich wersją (k. 350). Wszystkie te okoliczności dostrzegł Sąd Rejonowy
i nadał im prawidłową wagę. Obrońca oskarżonego W. S. (1) we wniesionej apelacji zdaje się sugerować, że oskarżony nie wykonywał przelewów na rachunek M. P., choć nie wskazuje jednocześnie, że robiła to osoba nieuprawniona, że nigdy nie wzbudziło jego zainteresowania wykonywanie regularnych przelewów pod niewiele mówiącym tytułami (ograniczającymi się najczęściej do podania loginu) oraz że nigdy nie korzystał z sygnału udostępnianego przez M. P.. Twierdzenia te są jednak nieprzekonujące, wręcz naiwne w świetle pozostałego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a także w kontekście długotrwałości opisanego procederu trwającego niemal 4 lata, powtarzalności zachowań, ograniczonego dostępu do rachunku do ściśle określonych osób oraz charakteru udostępnianej przez M. P. „usługi”. Nadmienić także należy, że osobiste dokonywanie w/w wpłat za używanie niedozwolonego urządzenia nie jest znamieniem przestępstwa z art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym. Chodzi bowiem o korzystanie z urządzenia niedozwolonego w rozumieniu w/w ustawy na własne potrzeby. W tej sytuacji nawet gdyby, którąś z opłat wykonała inna osoba niż oskarżony, nie zwalnia to oskarżonego od odpowiedzialności za opisane w art. 7 ust. 2 ustawy. Taka sytuacja miała miejsce chociażby w przypadku oskarżonego R. W. (1), za którego część opłat wykonywała jego żona. W tym stanie rzeczy, nie było konieczne przeprowadzenie dowodu z zeznań S. S., albowiem zgromadzony materiał dowodowy wystarczający był dla poczynienia wyczerpujących ustaleń i oceny zachowania oskarżonego, które zostało mu zarzucone aktem oskarżenia. Nie doszło zatem do naruszenia art. 366 § 1 k.p.k. w zw. z art. 167 § 1 k.p.k.

Odnośnie wyjaśnień R. W. (1), Sąd Rejonowy zasadnie wiarą obdarzył te złożone na etapie postępowania przygotowawczego w dniu 7 sierpnia 2015 r. (k. 153-14). Oskarżony spontanicznie opisał wówczas w jaki sposób nawiązał kontakt z osobą dostarczającą sygnał poprzez niedozwolone urządzenie, dlaczego zainteresowany był wyłącznie pakietem C. kto dokonywał przelewów oraz określił w przybliżeniu okres, w którym odbierał w ten sposób sygnał.
W szczególności istotna jest ta część relacji oskarżonego w której podał, że informację o możliwości ściągnięcia nielegalnego sygnału poprzez Internet i dane osoby, która się tym zajmowała znalazł w Internecie. To drogą elektroniczną dostał numer rachunku do wpłaty, na który należało uiszczać pieniądze za udostępniany sygnał. Powyższe koresponduje z zeznaniami M. P. co dodatkowo uwiarygadnia relacje świadka. Z drugiej strony, wskazuje to także na szczerość pierwszych wyjaśnień R. W. (1), który w sposób przekonujący wyjaśnił okoliczności nawiązania kontaktu z osobą udostępniającą mu nielegalny sygnał. W toku rozprawy głównej oskarżony R. W. (1) podjął próbę „odwołania” swoich wyjaśnień
z postępowania przygotowawczego. Wskazał, że nie miał świadomości do czego się przyznaje, a jednocześnie chciał pomniejszyć grożące mu skutki finansowe (k. 394). Powyższego twierdzenia nie sposób jednak ocenić inaczej aniżeli naiwnej próby uwolnienia się od grożącej mu odpowiedzialności. Zauważyć bowiem trzeba, że
z oświadczenia zawartego w protokole z pierwszego przesłuchania R. W. (1) wynika, iż osobiście go odczytał, nie zgłosił żadnych zarzutów co do przebiegu czynności przesłuchania, a także opatrzył go własnoręcznym podpisem.

Sąd Rejonowy prawidłowo także ustalił wysokość szkód wyrządzonych przez oskarżonych spółkom (...) S.A. (będącą następcą prawnym C.) oraz (...) S.A. Wynika ona z pomnożenia miesięcznego abonamentu przez długość czasu, przez którą oskarżeni korzystali z nielegalnego sygnału. Ich wysokość wynika wprost z pism nadesłanych przez uprawnione podmioty (k. 120, 137-137v) i skarżący oprócz podniesionego w sposób ogólny zarzutu w żaden sposób nie uszczegółowił go w uzasadnieniu apelacji. W szczególności nie wykazał, by podana przez spółki wysokość szkody była wyliczona w sposób wadliwy. Nadto obrońca wskazuje, że pokrzywdzeni nie spełnili obowiązku wykazania, że pomiędzy działaniem oskarżonych a szkodą istnieje normalny związek przyczynowy. W ocenie Sądu odwoławczego związek ten niewątpliwie występuje i jest oczywisty, skoro do majątków pokrzywdzonych nie weszły środki pieniężne, które by uzyskali gdyby oskarżeni zawarli z tymi podmiotami umowy na dostarczanie określonych usług/pakietów programów, nie zaś korzystali z nielegalnego sygnału. Nie można także utożsamiać szkody jaką swoim działaniem wyrządził M. P., z tą jaką wyrządzili oskarżeni R. W. (1) oraz W. S. (1). Każda z tych osób chcąc bowiem korzystać z oferty pokrzywdzonych podmiotów była zobowiązana do zawarcia odrębnej umowy i uiszczania niezależnie od siebie opłat abonamentowych. W tej sytuacji fakt nałożenia na M. P. obowiązku naprawienia szkody
w postępowaniu VII K 371/14 (której wysokość strony ustaliły w zawartych ugodach), nie uzasadnia twierdzenia, że oskarżeni nie są zobowiązani do naprawienia szkody, bądź że szkoda została już naprawiona. Na wnikliwość Sądu Rejonowego w zakresie powyższych ustaleń wskazuje choćby okoliczność, iż Sąd dostrzegł fakt zaokrąglenia przez (...) S.A., w górę do pełnego miesiąca, wysokości wyliczonych szkód i wprowadził w tym zakresie odpowiednią korektę pomniejszając ustalone kwoty
o 165 zł w stosunku do każdego oskarżonego (s. 16 uzasadnienia).

Reasumując, przeprowadzona przez Sąd Rejonowy ocena dowodów okazała się trafna, wyczerpująca oraz właściwie i przekonująco uzasadniona. Jednocześnie zarzuty obrońcy w znacznej części sprowadzały się jedynie do zaprzeczenia ustaleniom faktycznym i przedstawionej przez Sąd Rejonowy oceny dowodów. Powyższe nie mogło doprowadzić do uwzględnienia wniosku apelacyjnego obrońcy oskarżonych.

Nie ma również racji autor apelacji podnosząc zarzut obrazy art. 5 § 2 k.p.k. W pierwszej kolejności należy podkreślić, iż nie można stawiać w sposób uzasadniony zarzutu naruszenia zasady in dubio pro reo powołując się na wątpliwości samej "strony" co do treści ustaleń faktycznych, wymowy dowodów, czy też sposobu interpretacji przepisów prawa. Dla oceny, czy nie został naruszony zakaz z art. 5 § 2 k.p.k. nie są bowiem miarodajne tego rodzaju wątpliwości zgłaszane przez stronę, ale tylko to, czy Sąd orzekający w sprawie rzeczywiście powziął wątpliwości w tym zakresie i wobec braku możliwości ich usunięcia rozstrzygnął je na niekorzyść obwinionego.

A zatem w sytuacji, gdy konkretne ustalenie faktyczne zależne jest od dania wiary tej lub innej grupie dowodów, nie można mówić o naruszeniu zasady in dubio pro reo. Ewentualne zastrzeżenia, co do oceny wiarygodności konkretnego dowodu lub grupy dowodów rozstrzygane mogą być tylko na płaszczyźnie dochowania przez sąd granic sędziowskiej swobody ocen z art. 7 k.p.k.

Kontrola odwoławcza nie ujawniła uchybień Sądu skutkujących obrazą art. 410 k.p.k. Przepis ten nakazujący uwzględnienie całokształtu okoliczności ujawnionych na rozprawie, nie może być bowiem rozumiany w ten sposób, że każdy
z przeprowadzonych dowodów ma stanowić podstawę ustaleń Sądu. Jest to oczywiście niemożliwe zwłaszcza w sytuacji, gdy z różnych dowodów wynikają wzajemnie sprzeczne okoliczności, jak ma to miejsce w przedmiotowej sprawie. Nie można więc zarzutu opierać na tym, iż pewne dowody nie stanowiły podstawy ustaleń, jeżeli sąd rozważył je i ocenił ich znaczenie w sposób określony w art. 7 k.p.k.

Niesłuszny okazał się także zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 424 § 1 k.p.k. W uzasadnieniu przedstawiony został tok rozumowania Sądu, który doprowadził do wydania konkretnego orzeczenia. Sąd wskazał, jakie fakty uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, wyjaśnił podstawę prawną wyroku oraz okoliczności, które spowodowały wydanie wyroku warunkowo umarzającego postępowanie w stosunku do wszystkich oskarżonych. Pamiętać także należy, że uzasadnienie sporządzane jest po wydaniu wyroku, a więc nie mogło mieć wpływu na jego treść.

Przechodząc dalej wskazać należy, że obrońca oskarżonych popada
w sprzeczność, gdy zarzuca wyrokowi Sądu I instancji dowolną cenę dowodów oraz będący jej następstwem błąd w ustaleniach faktycznych, a jednocześnie sformułował zarzut obrazy prawa materialnego tj. 7 ust. 2 w zw. z art. 2 pkt. 6 ustawy o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym. W orzecznictwie ugruntowane jest stanowisko, iż o obrazie prawa materialnego można mówić tylko wtedy, gdy do prawidłowo ustalonego stanu faktycznego sąd wadliwie zastosował normę prawną lub bezzasadnie nie zastosował przepisu zobowiązującego sąd do jego bezwzględnego respektowania. Nie ma obrazy prawa materialnego, gdy wadliwość orzeczenia jest wynikiem błędnych ustaleń przyjętych za jego podstawę. Jeżeli skarżący kwestionuje przyjętą w wyroku kwalifikację prawną, a nietrafność dokonanej przez sąd oceny prawnej zachowania oskarżonego wywodzi z błędnej oceny zgormadzonych dowodów i będących jej następstwem wadliwych ustaleń faktycznych, odnoszących się do strony przedmiotowej lub podmiotowej czynu zabronionego, to podstawą takiej apelacji może być tylko zarzut obrazy art. 7 k.p.k. lub błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, a nie zarzut obrazy prawa materialnego. Ten zarzut okazał się jednak chybiony.

Zakres zaskarżenia określony przez obrońcę oskarżonego (co do winy) obligował Sąd odwoławczy do kontroli zaskarżonego orzeczenia pozostałych rozstrzygnięć zawartych w wyroku.

Sąd Okręgowy nie ma żadnych wątpliwości co do zasadności rozstrzygnięcia Sądu I instancji w zakresie, w jakim nie znalazł on podstaw do umorzenia postępowania w stosunku do R. W. (1) oraz W. S. (1),
z uwagi na znikomy stopień społecznej szkodliwości ich czynów. Skoro bowiem ich działanie wyrządziło pokrzywdzonym stosunkowo wysoką szkodę, a nadto nie było działaniem jednorazowym lecz rozciągniętym w czasie i trwającym niemal 4 lata, to
w żadnym razie nie można było przyjąć, że stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonych był znikomy.

Sąd Okręgowy dokonał jednak zmiany zaskarżonego wyroku w ten sposób, że na podstawie art. 67 § 3 k.k. nałożył na oskarżonych R. W. (2) oraz W. S. (1), obowiązek naprawienia szkód w części, poprzez zapłatę na rzecz (...) S.A. kwoty po 2.000 zł od obu w/w oskarżonych oraz na rzecz (...) S.A. kwoty 1.000 zł przez W. S. (1). Za takim rozstrzygnięciem przemawiał mieszany kompensacyjno-probacyjny charakter orzekanego obowiązku (tak A. Zoll w: Kodeks karny. Część ogólna. Tom II. Część II. Komentarz do art. 53-116, WK 2016, komentarz do art. 67 k.k., teza 10), a więc także konieczność uwzględnienia dotychczasowej postawy życiowej oskarżonych. Sąd dokonując opisanej powyżej zmiany miał także na uwadze możliwości finansowe oskarżonych oraz uzyskiwane przez nich dochody – 1.300 zł miesięcznie netto przez R. W. (1) oraz 2.500 zł miesięcznie netto przez W. S. (1). Sąd dostrzegł także okoliczność, iż na utrzymaniu oskarżonych znajdują się ich dzieci. W tej sytuacji uznać należało, że nałożony na oskarżonych obowiązek naprawienia szkody w całości niedostatecznie uwzględniał omówione powyżej okoliczności. Dla osiągnięcia wobec oskarżonych celów orzeczonego środka probacyjnego wystarczające będzie naprawienie przez nich szkody w określonych częściach.

Mając na względzie wszystkie przedstawione powyżej okoliczności, Sąd odwoławczy – nie znajdując uchybień określonych w art. 439 k.p.k. lub art. 440 k.p.k., podlegających uwzględnieniu z urzędu i powodujących konieczność zmiany bądź uchylenia bądź dalszej zmiany zaskarżonego rozstrzygnięcia – na podstawie art. 437 § 1 i 2 k.p.k. orzekł jak w wyroku.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze od oskarżonych Sąd Okręgowy orzekł w oparciu art. 624 § 1 k.p.k. i art. 634 k.p.k. Miał przy tym na uwadze fakt oraz wysokość nałożonych na W. S. (1) oraz R. W. (1) obowiązków naprawienia szkody oraz ich sytuację majątkową.

Agata Wilczewska