Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód Bank (...) S.A. w P. wniósł o zasądzenie od pozwanej K. L. w postępowaniu upominawczym kwoty 465 970,91 zł z odsetkami

- od kwoty 462 952,14 zł w wysokości dwu i półkrotności stopy oprocentowania kredytu lombardowego NBP nie więcej niż dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 17 grudnia 2014 roku

- od kwoty 3018,77 zł w wysokości ustawowej za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu . Nadto powód wniósł o zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu.

Uzasadniając żądanie pozwu powód wskazał, że udzielił pozwanej kredytu. Wierzytelność został postawiona w stan wymagalności . W dniu 16 grudnia 2015 roku powód wezwał pozwaną do zapłaty , niezależnie od tego podjął inne czynności związane z monitoringiem wierzytelności ,ale były one bezskuteczne . Zaległość pozwanej wyliczona na dzień 2 czerwca 2016 roku wynosi 465 970,91 zł powiększone o dalsze odsetki które powód oblicza od kwoty 462952,14 zł w wysokości dwu i półkrotności stopy oprocentowania kredytu lombardowego NBP nie więcej niż dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 17 grudnia 2014 roku

- od kwoty 3018,77 zł w wysokości ustawowej za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu .

Nakazem z dnia 26 lipca 2016 roku powództwo zostało uwzględnione w całości .

Sprzeciw od nakazu wniosła pozwana domagając się oddalenia powództwa oraz zasądzenia od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów procesu. Uzasadniając tak sformułowane stanowisko procesowe pozwana wskazała że na obecnym etapie sprawy powództwo uznać należy za przedwczesne. Pozwana w celu dochowania należytej staranności niezwłocznie poinformował powoda o swojej aktualnej sytuacji finansowej której efektem był brak płatności z jej strony . Sytuacja ta spowodowana była przyczynami niezależnymi od pozwanej tj. zaprzestaniem regularnego płacenia czynszu przez najemcę lokalu mieszkalnego który stanowił przedmiot zaciągniętego kredytu . W celu uzgodnienia warunków spłaty powstałego zadłużenia pozwana skontaktowała się telefonicznie z pracownikiem banku który potwierdził ze dokonanie wpłaty w trakcie rozmowy telefonicznej będzie stanowiło podstawę do odstąpienia przez powoda od czynności zmierzających do rozwiązania umowy o kredyt.

Warunek ten został spełniony przez pozwaną.

Potwierdzeniem woli pozwanej zmierzającej do ugodowego zakończenia sporu stanowią także załączone do pozwu pismo pozwanej z dnia 22 stycznia 2015 roku. Pomimo treści pisma powoda z dnia 28 stycznia 2015 roku dalsze zachowanie powoda pozwalało na przyjęcie przez pozwaną działającą jako konsument iż wykonanie zaproponowanych przez pozwaną warunków spłaty pozwoli na przywrócenie realizacji umowy kredytu zgodnie z wcześniejszymi warunkami .

W spornym okresie pozwana dokonywał wpłat na poczet istniejącego zadłużenia tymczasem z zestawienia przedstawionego przez powoda nie wynika aby spłaty te zostały zaliczone W świetle powyższego jednoznacznie wskazać należy że wymagalność roszczenia powoda oraz jego wysokość nie zostały wykazane a samo powództwo jest przedwczesne .

Sąd ustalił co następuje :

W dniu 2 czerwca 2008 roku został zawarta między stronami tego postępowania umowa o kredyt mieszkaniowy . Kredyt został udzielony na okres 360 miesięcy w kwocie 548 852 zł .

W rozdziale szóstym umowy określone zostały skutki naruszenia umowy jeżeli kredytobiorca nie spłaci kapitału kredytu odsetek i prowizji w terminach wskazanych w umowie bank może wówczas poprzez zawiadomienie wysłane do kredytobiorcy wypowiedzieć umowę z zachowaniem trzydziestodniowego terminu wypowiedzenia .

Dowód: umowa z dnia 2 czerwca 2008r.k.4-8

Pismem z dnia 14 października 2014 roku powód wypowiedział pozwanej umowę i wezwał do spłaty całej wierzytelności w terminie 30 dni od dnia otrzymania wypowiedzenia .

Dowód :wypowiedzenie z dnia 14.10. 2014 r. wraz z dowodem nadania listu poleconego ale bez dowodu doręczenia tego listu k.41-42

Do pozwu nie został dołączony harmonogram spłat kredytu . W odpowiedzi na sprzeciw powód dołączył do pisma z dnia 20 września 2016 roku zestawienie spłat dokonywanych przez pozwaną. Z zestawienia tego jednak nie wynika jaka była rata miesięczna do spłaty przez pozwaną albowiem w pozycji spłata raty wskazane są różne kwoty. Po dacie wypowiedzenia umowy pozwana wpłaciła 13 listopada 2014 roku kwotę 5326,12 zł ,22 stycznia 2015 roku kwotę 6000 zł 12 lutego 2015 roku kwotę 3700 zł podobnie kwoty 3700 zł wpłacała od marca do sierpnia 2015 roku.

Dowód: zestawienie spłat 43-45

W piśmie z dnia 14 listopada 2014 roku adresowanym do pozwanej powód wskazał, że zaległość pozwanej na dzień 14 listopada 2014 roku to kwota 2581,24 zł.

Dowód: pismo banku z dnia 24 listopada 2014 r. k 47

W piśmie tym bank wskazywał co pozwana ma zrobić, aby bank rozważył prośbę o rozłożenie zaległości na raty po 700 zł. Natomiast w piśmie z dnia 28 stycznia 2015 roku bank poinformował pozwaną co ma uczynić aby doszło do zawarcia ugody z bankiem. We wszystkich tych pismach bank jednoznacznie wskazywał na skuteczne wypowiedzenie umowy kredytu. Dokonując ustaleń faktycznych w sprawie sąd oparł się na dokumentach prywatnych złożonych przez powoda których prawdziwości nie kwestionowała żadna ze stron. Sąd nie uwzględnił wniosków dowodowych strony pozwanej uznając, że okoliczności na które zostały naprowadzone te dowody zostały wyjaśnione przy pomocy dokumentów . załączonych przez powoda. Z dokumentów tych wynika bowiem fakt prowadzenia rozmów przez pozwaną z powodem po piśmie z października 2014 roku jak i fakt dokonywania przez pozwaną podwyższonych wpłat .

Sąd zważył co następuje :

art. 75 prawa bankowego w brzmieniu obowiązującym w 2014 roku stanowił że w ust.1 że . w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu.

2. Termin wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni.

Przepis ten przewiduje, że w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu. W świetle brzmienia przytoczonego unormowania, przesłanka naruszenia "warunków udzielenia kredytu" powinna być rozumiana szeroko jako obejmująca wszelkie wypadki naruszenia umowy kredytu, w tym również naruszenie przez kredytobiorcę obowiązku terminowej spłaty należnych rat. Warunkiem udzielenia kredytu jest wszakże nie tylko spełnienie przez kredytobiorcę określonych przesłanek na chwilę podejmowania przez bank w tym przedmiocie stosownej decyzji, lecz również wymogów gwarantujących należyte wykonanie zawartej umowy. Pogląd taki dominuje również w literaturze przedmiotu.

Niewątpliwie banki posiadają uprzywilejowaną pozycję wobec kredytobiorców, co wyraża się m.in. w możliwości jednostronnego kształtowania łączącego strony stosunku prawnego, w tym również zmiany warunków umowy, a także jej wypowiedzenia z wielu przyczyn. Korzystanie z tak szerokich uprawnień podlega jednak ocenie sądu. W orzecznictwie dopuszcza się możliwość przeprowadzenia oceny skuteczności dokonanego przez bank uprawnienia kształtującego, bez względu na to, czy wynika ono z treści umowy kredytu, czy odpowiedniego przepisu ustawy, przez pryzmat art. 5 k.c. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lipca 1987 r., IV CR 195/87, OSNC 1989, Nr 1, poz. 16). Badając skuteczności wypowiedzenia umowy kredytowej w wyniku skorzystania przez bank z uprawnienia najbardziej dotkliwego dla kredytobiorcy, niewątpliwie należy rozważyć skalę i stopień naruszeń kredytobiorcy z uwzględnieniem między innymi wysokości udzielonego kredytu, czasu na jaki został udzielony, dotychczasowej realizacji warunków umowy.

Z ustaleń przyjętych za podstawę wyroku wynika, że termin spłaty - w ratach miesięcznych - kredytu hipotecznego, udzielonego pozwanej na podstawie umowy z dnia 2 czerwca 2008r., ustalony został na 2038 r. Powódka wypowiedziała tę umowę pismem z dnia 15 października 2014 r. z uwagi na brak spłaty przeterminowanego zadłużenia.

Powód nie dołączył do akt wcześniejszego wezwania do zapłaty , jednakże z pisma z dnia 24 listopada 2014 roku wynika, że na ten dzień zadłużenie pozwanej wynosiło zaledwie 2581,24 zł.

W chwili wypowiedzenia kredytobiorca według twierdzeń powodowego banku pozostawał w opóźnieniu jednakże z uwagi na niewskazanie kwoty zaległości pozwanej a także wysokości miesięcznej raty nie można określić czy było to uchybienie znaczne. Jedynie na podstawie historii spłaty kredytu można przyjąć, że ze strony pozwanej nie było wpłat w miesiącach czerwcu 2014 w ogóle natomiast wpłaty kapitału w miesiącach maj sierpień lipiec 2014 roku. W tych miesiącach wpłacane były odsetki. W miesiącu poprzedzającym wypowiedzenie pozwana uiściła kwotę 1467,88 zł tytułem spłaty kapitału a miesiąc, po piśmie o wypowiedzeniu kwotę 5126,09 zł.

Powódka nie podjęła żadnych działań sprawdzających, czy pojawienie się stwierdzonej zaległości zagraża spłacie kredytu- a przynajmniej nie wykazała tego w toku tego postępowania . W tych okolicznościach Sąd uznaje, że oświadczenie powódki o wypowiedzeniu umowy kredytu stanowiło nadużycie prawa podmiotowego (art. 5 k.c.).Tu należy odwołać się do Wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23 maja 2013 roku w sprawie sygn. akt IV CSK 679/12 oraz Wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2015 roku w sprawie sygn. akt VCSK 698/14. W tym ostatnim orzeczeniu Sąd Najwyższy wskazał, iż wypowiedzenie umowy kredytowej stanowi na pewno bardzo dotkliwe dla kredytobiorców uprawnienie kształtujące banku w stosunku kredytowym, bo jego wykonanie może doprowadzić do zakończenia tego stosunku przed pierwotnie ustalonym okresem spłaty kredytu. W związku z tym nie może być ono wykonane w sposób nagły, zaskakujący dla kredytobiorcy, nawet jeżeli istnieją podstawy do jego podjęcia zgodnie z treścią umowy kredytowej.

W okolicznościach tej sprawy biorąc pod uwagę wysokość przeterminowanego zadłużenia pozwanej w stosunku do kwoty udzielonego kredytu, czas opóźnienia się z uregulowaniem zaległych należności, okres, na jaki kredyt został udzielony, podjęte przez bank działanie jawi się, jako niewspółmierne do uchybień pozwanej przy wykonywaniu umowy .Dodatkowo wskazać trzeba że w sprawie powód nie dołączył dowodu doręczenia pozwanej wypowiedzenia umowy kredytu . Dołączono jedynie dowód wysłania pozwanej jakiejś korespondencji . Z postanowień końcowych umowy stron wynika, że doręczenia przesyłane na adres wskazany w umowie będzie uznawane za skuteczne z upływem terminu 14 dni od dnia ich wysłania niezależnie od tego czy korespondencja został podjęta . Zwrócić należy uwagę na abuzywność postanowień umowy w tym względzie. Niejasne jest także to jak rozumieć skuteczność w tym przypadku doręczenia wypowiedzenia czy byłoby ono skuteczne jeżeli adresat nie podejmie awizowanej przesyłki czy także w przypadku zaginięcia przesyłki na poczcie. W piśmie adresowanym do pozwanej z dnia 14 listopada 2014 roku bank powołuje się na fakt, że korespondencja adresowana do pozwanej wróciła z adnotacją zwrot nie podjęto w terminie nie dołącza jednak tej korespondencji do akt sprawy . Mając na uwadze powyższe wywody w ocenie sądu nie było podstaw do dokonania w okolicznościach tej sprawy wypowiedzenia umowy kredytu. Niezależnie od powyższego powódka nie wykazała aby pozwana w dacie skierowania do niej pisma o wypowiedzeniu pozostawała w opóźnieniu . Dowodem takim nie jest dołączona do pozwu umowa kredytu ani też dołączone do pisma strony powodowej zestawienie wpłat . Z dokumentów tych nie wynika bowiem jaki był harmonogram spłat i z płatnością jakiej kwoty pozwana zalegała w dacie wypowiedzenia .

Dołączony do pozwu wyciąg z ksiąg banku obrazuje jedynie wysokość zaległości w płatnościach po dokonanym wypowiedzeniu ale nie jest to równoznaczne z wykazaniem przez powoda zasadności dokonanego wypowiedzenia . Podobnie w piśmie wypowiadającym umowę powód wskazuje na zaległość już po dokonaniu wypowiedzenia .

Jedynym dokumentem wskazującym na zaległość pozwanej, ale na dzień 14 listopada 2014 roku jest pismo z tej daty w którym zaległość pozwanej określono na kwotę 2581,24 zł Przepis art. 232 zd. 1 k.p.c, określając reguły rozkładu ciężaru dowodu, stanowi niejako procesowy "odpowiednik" przepisu art. 6 k.c. Wyraża zasadę kontradyktoryjności, zgodnie z którą ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego i to strony, a nie sąd, pozostają dysponentem toczącego się postępowania i one ponoszą odpowiedzialność za jego wynik (por. wyr. SN z 7 maja 2008 r., II PK 307/07, L.; wyr. SN z 7 października 1998 r., II UKN 244/98, OSNAPiUS 1999, Nr 20, poz. 662). Oznacza to, że to strona ma obowiązek wyraźnego powołania konkretnego środka dowodowego dla wykazania podnoszonych przez siebie twierdzeń, uzasadniających żądanie. Wobec tego art. 232 zd. 1 k.p.c. wskazuje jedynie na obowiązek przedstawienia faktów i dowodów przez strony. Przepis ten nie stanowi podstawy wyrokowania sądu i z tego względu nie może mieć wpływu na poprawność wydanego przez sąd rozstrzygnięcia (por wyr. SN z 15 lutego 2008 r., I CSK 426/07, L.). Adresatem komentowanej normy są strony, a nie sąd, co oznacza, że to strony obowiązane są przedstawiać dowody, a sąd nie jest władny tego obowiązku wymuszać. Nie może również co do zasady zastępować stron w jego wypełnieniu (wyr. SN z 7 listopada 2007 r., II CSK 293/07, L.).

Zgodnie natomiast z treścią art. 233 § 1 k.p.c. sąd ma obowiązek ocenić wszystkie przeprowadzone dowody oraz uwzględnić wszystkie towarzyszące im okoliczności, które mogą mieć znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności. Musi też przeprowadzić selekcję dowodów, a więc dokonać wyboru tych, na których się oparł, i ewentualnie odrzucić inne, którym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, przy czym selekcja ta powinna być poparta argumentacją zgodną z regułami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego.

Sąd I instancji uznaje , że dowody przedstawione przez powoda nie dawały podstaw do ustalenia, że w okolicznościach tej sprawy wypowiedzenie umowy nie stanowiło nadużycia prawa jak również , iż doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy kredytu i dlatego zgodnie z powołanymi przepisami orzeczono jak na wstępie. Dodatkowo zauważyć trzeba iż bezspornym jest fakt pozostawania obecnie pozwanej w opóźnieniu w płatności poszczególnych rat jednakże także w tym przypadku powód nie naprowadził żadnych wniosków dowodowych celem wykazania ich wysokości . O kosztach orzeczono zgodnie z treścią art. 98 kpc obciążając nimi powoda jako stronę przegrywającą ten spór.