Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 września 2017 r.

Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Jachniewicz

Protokolant: Katarzyna Tymińska

Pod nieobecność Prokuratora

po rozpoznaniu w dniach 10.06.2014r. 28.08.2014r., 30.10.2014r., 24.03.2016r., 16.06.2016r., 11.10.2016r., 16.05.2017r., 13.07.2017r., 12.09.2017r. na rozprawie sprawy:

J. S., syna G. i M. z domu S., urodzonego (...) w G.

oskarżonego o to, że:

W dniach 18-25 maja 2011 roku w G. w celu osiągnięcia korzyści majakowej doprowadził (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 36.058,60 zł poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych przedsiębiorstwa PHU (...) i co do zamiaru wywiązania się z zaciągniętego zobowiązania na wykonanie zlecenia przewiertów sterowanych na terenie Zakładu (...), tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k.

1.  Oskarżonego J. S. uznaje za winnego popełnienia przestępstwa zarzucanego mu w akcie oskarżenia i za to, na mocy art. 286 § 1 k.k. skazuje go na karę 10 (dziesięć) miesięcy pozbawienia wolności, a na mocy art. 33 § 1 , 2 i 3 k.k. skazuje go na karę 100 (sto) stawek dziennych grzywny po 20 (dwadzieścia) złotych każda stawka;

2.  Na mocy art.69 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 70 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres 3 (trzech) lat próby;

3.  Na mocy art. 72 § 1 pkt 1 k.k. zobowiązuje oskarżonego do informowania sądu o przebiegu okresu próby;

4.  Na mocy art. 626 § 1 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. obciąża oskarżonego kosztami postępowania w sprawie w kwocie 2003,01 zł (dwa tysiące trzy złote 01/100) w tym opłatą w kwocie 580 (pięćset osiemdziesiąt) złotych.

Sygn. akt: II K 33/14

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. S. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą P.U.H. (...) J. S.. W ramach tej działalności w 2011 roku zajmował się m.in. wydobyciem żwiru w miejscowości S. (gmina P.).

Dowody: zeznania świadka Z. D. (1) – k. 138v- 139, 839v-840; wydruk z (...) k. 227; K. W. – k. 89, 626-627; A. W. – k. 92, 627-629;

W 2008 roku przedsiębiorstwo (...) utraciło płynność finansową. W związku z nieuiszczaniem należności umownych, wierzyciele zaczęli dochodzić od oskarżonego roszczeń w postępowaniu cywilnym. Do 2011 roku przeciwko J. S. zapadły liczne orzeczenia zasądzające, a w szczególności:

-

nakaz zapłaty z 3 czerwca 2008 roku na kwotę 330.019,52 złotych na rzecz (...) Bank (...) S.A. wydany przez Sąd Okręgowy w Gdańsku w sprawie I Nc 97/08;

-

nakaz zapłaty z 4 marca 2009 roku na kwotę 112.765,01 złotych na rzecz (...) Bank (...) S.A. wydany przez Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku w sprawie I Nc 19/09;

-

wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie (I C 1158/09) utrzymujący w mocy do kwoty 675.230,30 złotych nakaz zapłaty Sądu Okręgowego w Warszawie z 14 maja 2009 roku wydany na rzecz (...) sp. z o.o. w sprawie I Nc 70/09;

W związku z uprawomocnieniem się wymienionych orzeczeń i uzyskania przez wierzycieli tytułów wykonawczych, przeciwko J. S. zostały wszczęte postępowania egzekucyjne, w trakcie których dokonano zajęć wierzytelności, rachunków bankowych i ruchomości. W zeznaniach PIT 36-L za lata 2008-2010 J. S. wykazał stratę w wysokości kolejno: 288.656,95 złotych, 1.272.510,66 złotych oraz 311.030,92 złotych.

Dowody: zeznania świadka J. Ś. – k. 257v, 629; zeznania świadka M. P. – k. 840v; pismo pełnomocnika w postępowaniu cywilnym – k.169-172; wydruki deklaracji PIT-36L – k. 156-161 – kopie deklaracji PIT-36L – k. 174-194; odpisy wyroków i nakazów zapłaty – k. 145-148, 151-153, 201, 203-207;

W roku 2011 sytuacja finansowa przedsiębiorstwa (...) była w dalszym ciągu zła. Rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa (...) przeprowadzony na koniec 2011 roku wykazał stratę w kwocie 670.520,32 złotych. W zeznaniu PIT 36-L za 2011 roku J. S. wykazał stratę w kwocie 394.785,46 złotych. W 2011 roku oskarżony nie był w stanie w sposób płynny regulować bieżących zobowiązań. Zalegał z płatnością składek ZUS potrąconych z wynagrodzeń zatrudnionych pracowników. Spłacał niektóre należności, jednak czynił to najczęściej po terminie, często w ratach. Niektóre zobowiązania w ogóle nie były przez niego regulowane. Mimo to w dalszym ciągu zawierał umowy o charakterze inwestycyjnym. Na początku maja 2011 roku J. S. zlecił swojemu pracownikowi, Z. D. (2), znalezienie kontrahenta, który wykona przewiert z ułożeniem rury spustowej wody na terenie żwirowni w S.. Po kilku dniach Z. D. (2) przedstawił oskarżonemu ofertę spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w S.. Po jej zaakceptowaniu oskarżony polecił mu złożyć stosowne zamówienie za pośrednictwem faxu. Roboty objęte zawartą umową zostały wykonane przez pokrzywdzoną spółkę zgodnie z projektem technicznym i odebrane przez Z. D. (1) bez zastrzeżeń 19 maja 2011 roku. 25 maja 2011 roku (...) sp. z o.o. wystawiła na rzecz J. S. fakturę VAT nr (...)na kwotę 36.058,68 złotych brutto. Oskarżony nie uiścił umówionego wynagrodzenia. W związku z tym spółka skierowała do niego wezwanie do zapłaty. Wezwanie to okazało się bezskuteczne. J. S. nie zakwestionował jakości wykonanych prac i nie uzasadnił odmowy dokonania zapłaty. W związku z tym (...) sp. z o.o. wniosła przeciwko niemu powództwo o zapłatę. Wyrokiem z 17 lutego 2012 roku Sąd Rejonowy - G. Północ zasądził do J. S. na rzecz (...) sp. z o.o. kwotę 36.058,68 złotych wraz z odsetkami. Po uzyskaniu tytułu wykonawczego, pokrzywdzona wniosła o wszczęcie egzekucji. Do kwietnia 2013 roku egzekucja prowadzona przeciwko J. S. z wniosku (...) sp. z o.o. była bezskuteczna. Do tego czasu komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Gdańsk-Południe w Gdańsku S. P. nie zdołał wykryć żadnych składników majątkowych mogących posłużyć do zaspokojenia wierzyciela.

Dowody: zeznania świadka K. W. – k. 89, 626-627; zeznania świadka A. W. k. 92, 627-629; zeznania świadka Z. D. (1) – k. 138v-139, 839v-840; zeznania świadka W. K. – k. 216v zeznania świadka J. Ś. – k. 257v, 629; zeznania świadka M. P. – k. 840v; kopia faktury – k. 130; pismo pełnomocnika w postępowaniu cywilnym – k.169-172; kopia zamówienia i protokołu odbioru – k. 218-219; zamówienie i odbiór informacja o stanie egzekucji - k. 260; dokumenty z akt egzekucyjnych – k. 262-375;

J. S. był dwukrotnie karany: za przestępstwo karnoskarbowe oraz przestępstwo paserstwa nieumyślnego z art. 292 § 1 k.k.

Dowód: karta karna – k. 843-845;

Sąd zważył, co następuje:

Dokonując ustaleń faktycznych w sprawie, Sąd oparł się na zeznaniach świadków K. W., A. W., Z. D. (1), W. K., J. Ś., M. P. i P. P. (1), a także na dokumentach urzędowych i prywatnych.

Należy na wstępie zaznaczyć, że w przedmiotowej sprawie okolicznościami bezspornymi był zarówno fakt wykonania przez (...) sp. z o.o., zgodnie z zawartą umową przewiertu sterowanego rurą (...) fi 250 (tzw. przecisku) na terenie żwirowni w S., jak i fakt nieuiszczenia należnego wynagrodzenia za tę usługę przez J. S. prowadzącego przedsiębiorstwo (...). Bezsporne było również to, że zawarcia umowy z (...) sp. z o.o. dokonano na polecenie J. S.. W związku z tym, Sąd dał w tym zakresie wiarę zeznaniom K. W., A. W., Z. D. (1), W. K., J. Ś., M. P. i P. P. (2).

Osią sporu w przedmiotowej sprawie była natomiast kwestia zamiaru J. S. co do nieuiszczenia wynagrodzenia na rzecz (...) sp. z o.o. powziętego przed zawarciem umowy oraz kwestia faktycznej możliwości wywiązania się przez oskarżonego z zaciągniętego zobowiązania w czasie zawarcia umowy. W swych wyjaśnieniach (k. 860) oskarżony utrzymywał, iż nie było jego zamiarem oszukanie kogokolwiek i niezapłacenie faktury. W ocenie Sądu, w świetle zebranych dowodów, oświadczeniu oskarżonego nie można dać wiary. Jakkolwiek J. S. faktycznie prowadził działalność gospodarczą i regulował niektóre pomniejsze zobowiązania (w szczególności opłacane były należności wynikające z wykonania usług o charakterze stałym oraz faktury za paliwo) , to jednak jak wskazano przy okazji omawiania stanu faktycznego, już w 2008 roku oskarżony utracił płynność finansową i od tego momentu wykazywał wyłącznie stratę i to w znacznych rozmiarach (oskarżony okoliczności tej nie kwestionował i powoływał się na nią m.in. w postępowaniu cywilnym prowadzonym z wniosku (...) sp. z o.o. Liczne orzeczenia sądów cywilnych, a w konsekwencji postępowania egzekucyjne sprawiły, że składniki majątkowe przedsiębiorstwa (...) podlegały zajęciom. Jak wynika z zeznań świadków I. R. i J. Ś., w 2011 roku firma (...) „ miała problemy z wypłacalnością” i nie opłacała w terminie nawet należności publicznoprawnych takich jak składki ZUS, zaliczki na podatek VAT. Materiał dowodowy uzasadnia stwierdzenie, że oskarżony opłacał przede wszystkim takie faktury, które stwierdzały wykonanie usług umożliwiających podtrzymanie bieżącej działalności przedsiębiorstwa – co potwierdzają m.in. zeznania świadka M. P., która przedłożyła dokumenty potwierdzające w szczególności dokonanie zapłaty za zakup części zamiennych do samochodów, utylizację odpadów, energię elektryczną, podatków od nieruchomości, raty leasingowe, czy przeprowadzenie szkolenia kierowców, jak również uiszczanie kwot na rzecz komorników (k. 815-824). Świadek J. Ś. podała, że to J. S. decydował o tym, które faktury będą płacone, a które nie. „ To wiązało się z trudnościami finansowymi (…). Były płacone faktury leasingowe. (...) były na bieżąco płacone” (k. 640). Z kolei, wg I. R., „ Pewne zobowiązania były regulowane. Po czasie, ale były regulowane. (…) jak coś pilnego było, to było płacone” (k. 862). A przy tym, z zeznań świadka P. P. (1) złożonych w postępowaniu przygotowawczym (k. 50) wynika, że w związku z trudnościami finansowymi, w maju 2011 roku oskarżony nie był w stanie dokonać jednorazowej zapłaty za usługę, choć jego zdaniem, mógł tego dokonać w ratach. W ocenie Sądu zebrany materiał dowodowy świadczy zatem o tym, że już w momencie zawarcia umowy z (...) sp. z o.o. oskarżony wiedział o tym, że nie będzie miał środków umożliwiających terminowe uregulowanie zaciągniętego zobowiązania (gdyż środki te były przeznaczane na bieżące płatności), a mimo to, samowolnie zdecydował, że dokona zamówienia usługi o charakterze inwestycyjnym z odroczonym terminem płatności. Nadto w żaden sposób nie dążył on do umownego odroczenia terminu płatności, czy też rozbicia płatności na raty, a nadto nie dokonał choćby kilkusetzłotowej wpłaty na poczet należności.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków I. R., J. Ś., M. P., księgowym, które podjęły się oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa (...) w trakcie popełnienia czynu. W ocenie Sądu, że osoby te, pomimo iż były w przeszłości zatrudnione przez oskarżonego, starały się zeznawać na tę okoliczność w sposób obiektywny. Ich zeznania potwierdzają zawarte w aktach sprawy dokumenty prywatne dotyczące finansów przedsiębiorstwa (...).

Sąd nie dał natomiast wiary zeznaniom świadka P. P. (1) (k. 624), który stwierdził, że nieopłacenie w terminie wystawionej faktury przez (...) sp. z o.o. nie było zamierzone przez oskarżonego. Zeznania te były sprzeczne z przeważającą częścią materiału dowodowego zebranego w sprawie. Przeczyły im nawet zeznania P. P. (1) złożone w toku dochodzenia, kiedy to przyznał on, że w maju 2011 roku sytuacja finansowa przedsiębiorstwa uniemożliwiała dokonanie zapłaty oskarżonemu.

Sąd oparł się na dokumentach urzędowych przywołanych w ustaleniach faktycznych. Zostały one sporządzone przez uprawnione do tego osoby, w zakresie ich kompetencji i prawem przepisanej formie. Ich autentyczność nie była przez żadną ze stron kwestionowana. Stanowią one obiektywne dowody zaświadczonych nimi okoliczności. Szczególne znaczenie miały dokumenty potwierdzające prowadzenie przeciwko oskarżonemu szeregu postępowań cywilnych i egzekucyjnych związanych z nieregulowaniem przez niego zobowiązań umownych.

Sąd oparł się również na dokumentach prywatnych potwierdzających złą sytuacje majątkową przedsiębiorstwa (...) w czasie popełnienia czynu, gdyż brak jest wątpliwości co do ich autentyczności i rzetelności, a nadto nie były kwestionowane przez żadną ze stron.

Ustalony stan faktyczny stanowił podstawę do przypisania J. S. czynu z art. 286 § 1 k.k. Zawierając umowę o wykonanie przewiertów (tzw. przecisków) oskarżony wywołał u przedstawicieli (...) sp. z o.o. mylne przeświadczenie co do tego, że kondycja finansowa jego przedsiębiorstwa umożliwia mu wywiązanie się z zaciągniętego zobowiązania oraz że ma zamiar zapłacenia za usługę, w ten sposób doprowadził pokrzywdzoną do wykonania umówionej usługi, a przez to do rozporządzenia mieniem o wartości 36.058,60 złotych. J. S. wiedział, że nie będzie w stanie uiścić wynagrodzenia, a zawarcie umowy będzie skutkować pokrzywdzeniem kontrahenta.

W czasie popełnienia przez oskarżonego przypisanego mu czynu, nie zachodziła żadna okoliczność wyłączająca jego kryminalną bezprawność. Nie zachodziły również żadne okoliczności wyłączające winę oskarżonego. Nie był on w szczególności ograniczony w możliwości rozpoznania znaczenia i konsekwencji swoich czynów przez chorobę psychiczną, niedorozwój umysłowy lub czasowe zaburzenie czynności psychicznych. J. S. jest i już w trakcie popełnienia czynu był osobą dorosłą. W inkryminowanym czasie nie zaszła także czasowa niepoczytalność oskarżonego.

Stopień szkodliwości społecznej czynów J. S. był niemały. Szkoda wyrządzona przez oskarżonego nie był w prawdzie znaczna w kontekście działania między przedsiębiorcami. Tym niemniej, działał on z premedytacją, a pobudki, które skłoniły go do popełnienia czynu były niskie.

W punkcie I. sentencji wyroku Sąd wymierzył J. S. za przypisany czyn karę 10 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 100 stawek dziennych grzywny po 20 złotych.

Na niekorzyść oskarżonego przemawia wzgląd na postać zamiaru oraz motywację. Nadto za okoliczność obciążającą należy uznać fakt dwukrotnej karalności oskarżonego, w tym za przestępstwo przeciwko mieniu. .

Na korzyść J. S. przemawia fakt, że nie był on karany w dacie popełnienia czynu.

Ustalając wymiar stawki dziennej orzeczonej grzywny, Sąd uwzględnił niskie dochody oskarżonego oraz stan jego zdrowia (k. 766-769) i idące za tym możliwości zarobkowe.

Sąd doszedł do przekonania, że orzeczenie wobec J. S. kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania (punkt II. sentencji wyroku) spełni w jego przypadku cele kary. Oskarżony był już wprawdzie karany za przestępstwo i przestępstwo skarbowe, tym niemniej w dacie popełnienia czynu był osobą niekaraną, a przedmiotowe postępowanie nie dostarczyło dowodów na to, że jest on osobą zdemoralizowaną. W ocenie Sądu, zasadne jest danie oskarżonemu szansy poprzez umożliwienie przebywania na wolności. Można uznać, że z uwagi na dotychczasowy sposób życia oskarżonego oraz ze względu na wagę popełnionego czynu, orzeczenie wobec oskarżonego bezwzględnej kary pozbawienia wolności stanowiłoby sankcję nieadekwatnie surową i dolegliwą. W ocenie Sądu, można żywić nadzieję, że przykre odczucia związane z groźbą wykonania kary pozbawienia wolności oraz wykonaniem kary grzywny, unaocznią J. S. naganność popełnionego występku, a nadto sprawią że oskarżony (...) swoje postępowanie i zaniecha popełniania przestępstw w przyszłości.

W celu wzmocnienia wychowawczego oddziaływania orzeczonej kary pozbawienia wolności, w punkcie III. sentencji wyroku Sąd zobowiązał oskarżonego do informowania sądu o przebiegu okresu próby.

W punkcie IV. sentencji wyroku, Sąd obciążył J. S. kosztami postępowania, albowiem swoim zachowaniem przyczynił się do ich powstania. Oskarżony osiąga stały dochód i nie ma nikogo na utrzymaniu. Uiszczenie niewygórowanych kosztów nie będzie dla niego zanadto dolegliwe.