Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 września 2017r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący SSR Grzegorz Olejarczyk

Protokolant st.sekr.sądowy Julita Anczewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 września 2017r. w K. spraw z powództwa z powództwa R. N.

przeciwko D. N. i M. R. (poprzednio N.)

o alimenty

Oddala oba powództwa.

UZASADNIENIE

R. N. wniósł o zasądzenie od pozwanych (swoich dzieci): D. N. i M. R. (uprzednio N.) na jego rzecz alimentów w kwocie po 200 zł miesięcznie od każdego z nich, łącznie 400 zł miesięcznie. Jednocześnie domagał się zabezpieczenia roszczenia na czas trwania postępowania poprzez zobowiązanie pozwanych do łożenia na jego rzecz alimentów w kwocie po 150 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu pozwu podał, że jest osobą niepełnosprawną, ma liczne problemy zdrowotne i wymaga pomocy ze strony innej osoby. Utrzymuje się z renty inwalidzkiej w wysokości 970 zł miesięcznie. Z uwagi na stan zdrowia nie ma możliwości podjęcia pracy. Uzyskiwany dochód nie pozwala mu na zaspokojenie jego usprawiedliwionych potrzeb. Podał, że za mieszkanie płaci 400-450 zł miesięcznie, 150 zł miesięcznie wydatkuje na leki, a za telefon płaci 45 zł miesięcznie. Dodatkowo spłaca pożyczkę zaciągniętą na remont łazienki w kwocie 220 zł miesięcznie oraz 40 zł miesięcznie przeznacza na ubezpieczenie na życie. Na wyżywienie pozostaje mu ok. 90-150 zł miesięcznie (k. 2-5).

Pozwany D. N. w odpowiedzi na pozew domagał się oddalenia powództwa oraz oddalenia wniosku o udzielenie zabezpieczenie.

W uzasadnieniu podał, że żądanie powoda jest niezasadne, bowiem powód jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Podniósł, że powód spłaca zobowiązanie na rzecz swojej byłej żony powstałe w wyniku podziału majątku wspólnego, czego nie przestawił w pozwie. Powód prawdopodobnie pozostaje w związku nieformalnym ze swoją opiekunką T. P., z którą wspólnie zamieszkuje. Ponadto w 2005r. powód darował swojej najstarszej córce I. K. dom w K. przez co świadomie wyzbył się zabezpieczenia na przyszłość. Podniósł jednocześnie, że powód jako ojciec zachowywał się despotycznie wobec pozwanego, a przez zachowanie ojca w 2002r. pozwany musiał opuścić dom rodzinny, z którego nie zabrał nic oprócz rzeczy osobistych. Pozwany nie zna sytuacji finansowej powoda ponieważ od 2002 r. nie utrzymuje z nim żadnych kontaktów. Powód nie zna również dzieci pozwanego (k. 18-20).

Pozwana M. R. (uprzednio N.) w odpowiedzi na pozew domagała się oddalenia powództwa oraz oddalenia wniosku o udzielenie zabezpieczenie.

W uzasadnieniu podała, że roszczenie powoda jest niezasadne, gdyż jest on w stanie utrzymać się samodzielnie. Podała, że powód spłaca zobowiązanie na rzecz swojej byłej żony T. N., powstałe w wyniku podziału majątku wspólnego, a w jej ocenie przyszłe alimenty na rzecz powoda miałyby pokryć to zadłużenie. Wskazała jednocześnie, że powód nigdy nie interesował się jej losem gdy była dzieckiem, jej stanem zdrowia oraz osiągnięciami w nauce. Pozwana wychowywana była praktycznie przez matkę, babkę i najstarszą siostrę. Gdy powód pojawiał się w domu był obojętny wobec jej obojętny. W czasie gdy powód rozwodził się z jej matką był agresywny w stosunku do niej, a w wyniku licznych kłótni wzywał policję. Ponadto nie płacił dobrowolnie alimentów na jej rzecz. Od 2012r. alimenty uzyskiwała za pośrednictwem komornika. Od tamtej nie utrzymują żadnych kontaktów. Spotykali się jedynie w sądzie, w czasie orzekania w sprawach o alimenty (k. 21-24).

Sąd ustalił, co następuje:

Wyrokiem z dnia 18 lipca 2012r. w sprawie III RC 191/12 Sąd Rejonowy w Kętrzynie podwyższył alimenty od R. N. na rzecz M. N. do kwoty 300 zł miesięcznie poczynając od 10 kwietnia 2012r.

Natomiast wyrokiem z dnia 25 sierpnia 2016r. w sprawie III RC 191/12 Sąd Rejonowy w Kętrzynie uchylił obowiązek alimentacyjny R. N. na rzecz M. N. z dniem 1 sierpnia 2016r.

Powód zamieszkuje w K. wspólnie ze swoją opiekunką T. P.. Za mieszkanie płaci 400-450 zł miesięcznie. Pobiera rentę w wysokości 688,74 zł miesięcznie, która jest pomniejszona z powodu egzekucji sądowej o kwotę 288,16 zł miesięcznie (decyzja k. 47). Pobiera także zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153 zł miesięcznie (decyzja k. 68). Jest osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym (orzeczenie k. 77). W bieżącym utrzymaniu pomaga mu najstarsza córka I. K., która kupuje mu np. odzież, artykuły spożywcze (zeznania powoda k. 91-91v). Bezspornym jest, iż jego sytuację finansową można określić jako ciężką.

Pozwany D. N. wspólnie z żoną i dwójką małoletnich dzieci zamieszkuje w miejscowości K., gmina B.. Od 19 stycznia 2017r. jest osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku (decyzja k. 89).

Pozwana M. R. (uprzednio N.) zamieszkuje wspólnie z mężem w W.. W czasie orzekania w niniejszej sprawie była w ósmym miesiącu ciąży, nie pracowała, pozostawała na utrzymaniu męża. Kontynuuje naukę na studiach podyplomowych w W. (zeznania pozwanej k. 91v).

Postanowieniem z dnia 20 września 2017r. w sprawie III RC 187/ 17 Sąd Rejonowy w Kętrzynie oddalił oba wnioski o udzielenie zabezpieczenia (k. 90).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 128 kro obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych obciąża bliższych stopniem przed dalszymi (art. 129§1 kro).

Natomiast art. 133§1 kro stanowi, że rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku (§2).

Orzekając w niniejszej sprawie, na podstawie całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego zdaniem Sądu, powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie mimo, iż powód znajduje się w stanie niedostatku.

Dokonując powyższego rozstrzygnięcia Sąd miał przede wszystkim na uwadze treść art. 144 ¹kro zgodnie z którym, zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Sąd doszedł do przekonania, iż taka sytuacja ma miejsce w niniejszym postępowaniu. Powód bowiem nie wywiązywał się ze swoich obowiązków rodzicielskich wobec pozwanych, nie łożył na utrzymanie rodziny, skupiał się na realizacji własnych interesów.

Zauważyć należy, że w 2002r. D. N. w wyniku konfliktu z powodem wyprowadził z domu rodzinnego zabierając ze sobą tylko rzeczy osobiste, nie otrzymał żadnej pomocy finansowej ze strony ojca. Podał, że ojciec angażował go do pracy we własnej firmie, która zajmowała się sprzedażą warzyw i owoców, jednak nie dzielił się uzyskiwanymi dochodami z rodziną, a wszystko co zarobił przeznaczał na własne potrzeby. Ponadto w czasie gdy mieszkali razem, powód często wracał do domu będąc pod wpływem alkoholu i wszczynał awantury domowe. W miejscu ich zamieszkania miały miejsce interwencje policji. Odkąd pozwany wyprowadził się z domu rodzinnego w 2002r. nie utrzymuje z ojcem żadnych kontaktów, ostatni raz widział ojca na sali sądowej w 2012r. w sprawie o alimenty. D. N. dodał, iż większą pomoc otrzymał od swoich teściów i tylko oni go wspierali w pierwszych latach jego małżeństwa, gdy nie był jeszcze samodzielny finansowo i nie miał nawet dachu nad głową. Powód ponadto nigdy nie interesował się dalszym losem syna, nie zna również jego dzieci tj. swoich wnuków i nie zabiegał o jakiekolwiek kontakty (zeznania pozwanego k. 92).

Wobec pozwanej M. R. (uprzednio N.) powód również nie wykonywał swoich obowiązki rodzicielskich, nie łożył na jej utrzymanie, nie utrzymywał kontaktów i nie interesował się jej losem. Pozwana była wychowywana praktycznie przez matkę, która zaspokajała jej bieżące potrzeby. Powód nie łożył dobrowolnie na jej utrzymanie. Matka pozwanej, gdy ta była jeszcze małoletnia zmuszona była wystąpić z powództwem o alimenty. Następnie, gdy pozwana była już pełnoletnia i rozpoczynała naukę na studiach wyższych wystąpiła z powództwem o podwyższenie alimentów, które były egzekwowane przez komornika sądowego (kserokopia zawiadomienia o wszczęciu egzekucji k. 39).

W ocenie Sądu, uwzględnienie powództwa pozostawałoby przede wszystkim w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Podnieść należy, że pozwany D. N. pozostaje bez pracy i ma na utrzymaniu dwójkę małoletnich dzieci, a pozwana M. R. (uprzednio N.) wkrótce sama zostanie matką i aktualnie pozostaje na utrzymaniu męża, zatem obciążanie pozwanych obowiązkiem alimentacyjnym wobec powoda odczuliby niewątpliwie ich najbliżsi. Trudno zatem przyjąć, aby pozwani mając trudną sytuację finansową mieli sposobność płacenia alimentów, bez uszczerbku dla utrzymania siebie i swojej rodziny, na ojca który, co warto podkreślić, niejednokrotnie opuszczał dom rodzinny, nie wywiązywał się ze swoich obowiązków rodzicielskich, nie płacił dobrowolnie alimentów. Z uzasadnienia pozwu wynika, iż nawet nie wie w jakiej pozwani są sytuacji materialnej (k 4).

Za dopuszczalnością oddalenia powództwa o alimenty ze względu na niezgodność żądania z zasadami współżycia społecznego, opowiedział się także Sąd Najwyższy formułując pogląd w następujący sposób: „w razie rażąco niewłaściwego postępowania osoby uprawnionej do alimentów, budzącego powszechną dezaprobatę, dopuszczalne jest oddalenie powództwa w całości lub części ze względu na zasady współżycia społecznego” (por. wytyczne SN z 1987r., teza VIII).

Jednocześnie dostrzec należy, że powód może liczyć na wsparcie finansowe ze strony najstarszej córki I. K., która nieprzerwalnie od 2012r. pomaga mu w bieżącym utrzymaniu tj. kupuje artykuły spożywcze, czy też odzież. Niemniej jednak R. N. nie wystąpił z powództwem o alimenty od najstarszej córki, która znajduje się w dużo lepszej sytuacji finansowej niż pozwani (pozostałe rodzeństwo). Stwierdził, że nie będzie brał pieniędzy od córki, ponieważ ona ma swoje wydatki (zeznania powoda k. 92v). W ocenie Sądu takie wybiórcze traktowanie pozwanych, wyróżnianie najstarszej córki, obdarowanie jej domem mieszkalnym w 2005r (k 20), a następnie żądanie alimentów od dzieci, którym nic nie pomógł dobrowolnie jest rażąco niesprawiedliwe i jako takie zostało oddalone w całości.

Na marginesie wskazać należy, że gdy rodzice są po rozwodzie, to ten z nich, który jest w niedostatku, powinien w pierwszej kolejności wystąpić o alimenty od byłego małżonka, co wynika z treści art. 130 kro. Dopiero gdy były małżonek nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niego na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami pozostający w niedostatku rodzic może wystąpić z pozwem przeciwko dzieciom. Powód uzyskując rozwód w 2009r miał czas 5 lat, by uregulować także kwestię alimentacyjna z byłą żoną, czego nie zrobił. Zamiast od byłej żony powód w sprawie III RC 366/12 wystąpił z powództwem o alimenty od syna D. N., będącego pozwanym również w niniejszej sprawie. Pokazuje to, iż nie pieniądze i kwestia kosztów utrzymania były wówczas dla powoda najważniejsze, który błędnie uważał, czy też dalej uważa, że syn D. jest mu coś „winien” za lata wychowania.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd stwierdził brak podstaw do zasądzenia alimentów od pozwanych na rzecz powoda i oba powództwa oddalił.

SSR Grzegorz Olejarczyk