Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 czerwca 2017r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Stanisław Jabłoński (spr.)

Sędziowie SSO Krzysztof Głowacki

SSR del. do SO Sławomir Pałka

Protokolant Jowita Sierańska

przy udziale Tadeusza Kaczana Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2017r.

sprawy:

1. M. K. (1)

córki K. i M. z domu I. ur. w dniu (...) we W.

oskarżonej o czyn z art. 233 §1 kk w zw. z art. 4 §1 kk

2. M. T. (1)

syna P. i J. z domu S. ur. w dniu (...) we W.

oskarżonego o czyn z art. 233 §1 kk w zw. z art. 4 §1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia

z dnia 22 grudnia 2016 r. sygn. akt V K 660/16

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od Skarbu Państwa (Kasa Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia) na rzecz adwokata B. J. kwoty po 516,60 złotych (pięciuset szesnastu i ⁶⁰ / 100 , w tym VAT), tytułem nieopłaconej obrony udzielnej oskarżonym M. K. (1) i M. T. (1) z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

III.  zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

M. K. (1) została oskarżona o to, że:

I.  w dniu 3 września 2015 roku we W., składając w Sądzie Okręgowym Wydział III Karny we W., na rozprawie w sprawie o sygn. IIIK 126/15 prowadzonej przeciwko A. D. i innym oskarżonym o czyn z art. 56 ust 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii i art. 165 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k. i inne, zeznania mające służyć za dowód w tym postępowaniu, po uprzednim pouczeniu o odpowiedzialności karnej z art. 233 § 1 k.k. za zeznawanie nieprawdy lub zatajenie prawdy, zeznała nieprawdę, że w 2013 roku nie kupowała dopalaczy i nigdy nie była w lombardzie (...) przy ulicy (...) we W., podczas gdy w tym lombardzie w okresie od kwietnia 2013 roku do sierpnia 2013 r. kilkanaście razy kupiła dopalacze o nazwie „. (...)”, tj. o czyn z art. 233 § 1 k.k.

M. T. (1) został oskarżony o to, że:

II.  w dniu 3 września 2015 roku we W., składając w Sądzie Okręgowym Wydział III Karny we W., na rozprawie w sprawie o sygn. IIIK 126/15 prowadzonej przeciwko A. D. i innym oskarżonym o czyn z art. 56 ust 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii i art. 165 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k. i inne, zeznania mające służyć za dowód w tym postępowaniu, po uprzednim pouczeniu o odpowiedzialności karnej z art. 233 § 1 k.k. za zeznawanie nieprawdy lub zatajenie prawdy, zeznał nieprawdę, że nigdy nie kupował dopalaczy w lombardzie (...) przy ulicy (...), podczas gdy od marca 2013 roku do września 2013 roku kupował tam dopalacze o nazwach (...) i (...), tj. o czyn z art. 233 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia wyrokiem z dnia 22 grudnia 2016 r., sygn. akt V K 660/16:

I.  uznał oskarżoną M. K. (1) za winną popełnienia czynu opisanego w punkcie I części wstępnej wyroku to jest czynu z art. 233 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 233 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył jej karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  uznał oskarżonego M. T. (1) za winnego popełnienia czynu opisanego w punkcie II części wstępnej wyroku to jest czynu z art. 233 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 233 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

III.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych, w tym na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych zwolnił ich od opłaty;

IV.  na podstawie § 14 ust 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. J. kwotę 1343,16 zł (w tym VAT) z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonym z urzędu.

Wyrok zaskarżył w całości obrońca oskarżonych.

W części dotyczącej oskarżonego M. T. (1) obrońca zarzucił:

1.  mającą istotny wpływ na wynik sprawy obrazę prawa procesowego, a to art. art. 6, 190 k.p.k., przez nieuwzględnienie kontratypu możliwości zatajenia prawdy, albo możliwości wskazania nieprawdy co do swojego zachowania w sytuacji, gdy oskarżony M. T. (1) zeznając w charakterze świadka w postępowaniu prowadzonym przed Sądem Okręgowym we Wrocławiu, III Wydziałem Karnym do postępowania o sygn. akt III K 126/15 był uprawniony do realizacji swojego prawa do obrony, bowiem jak wynika z materiału skoncentrowanego w sprawie do postępowania przed Sądem Okręgowym, w zakresie badań fizykalno-chemicznych, niektóre ze sprzedawanych w lombardzie substancji będącymi tzw. dopalaczami posiadały w swoim składzie środki odurzające i środki, których posiadanie jest zakazane i penalizowane przez ustawę, a ze względu na brak wiedzy co do składu konkretnych środków bez wykonania szczegółowych badań oskarżony mógł przypuszczać, że ujawnienie okoliczności kupowania tych środków może spowodować dla niego odpowiedzialność karną i związku z tym, mimo realizacji kompletu znamion opisanych w art. 233 § 1 k.k., ze względu na realizację obrony oskarżonego Sąd I instancji winien go od tego zarzutu uniewinnić;

2.  mającą istotny wpływ na wynik sprawy obrazę prawa procesowego, a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 167 § 1 k.p.k. przez przełamanie zasady swobodnej oceny dowodów i zastosowanie w jej miejsce dowolnej oceny dowodów prowadzącej do oceny wbrew obiektywizmowi i zasadom doświadczenia życiowego polegającej na nieuwzględnieniu tej części materiału dowodowego w przedmiocie opinii fizykalno-chemicznej tzw. dopalaczy, jakie były sprzedawane oskarżonemu w lombardzie, mimo dopuszczenia dowodu obrony w tym zakresie, co w niniejszej sprawie ma charakter kardynalny, bowiem wskazuje, że niektóre środki - dopalacze, które były w lombardzie m. in. oskarżonemu M. T. zawierały środki odurzające oraz środki, których posiadanie jest zabronione i penalizowane przez ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii, zatem wywiedzenie przez Sąd I instancji, że skoro oskarżony wiedział, że dopalacze są środkiem legalnym, to oskarżony był uprawniony do zatajenia prawdy i realizacji swojego prawa do obrony jest tezą nieuprawnioną;

3.  mającą istotny wpływ na wynik sprawy obrazę prawa procesowego, a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. przez brak dostatecznego rozważenia okoliczności oraz zaniechania rozprawienia się z nimi w ramach uzasadnienia, a polegających na:

a)  zupełnym pominięciu okoliczności, że złożenie fałszywych zeznań przez oskarżonego nie mogło mieć wpływu na wynik sprawy, bowiem skazanie osób oskarżonych w postępowaniu prowadzonym przed Sądem Okręgowy, III Wydziałem Karnym w postępowaniu o sygn. akt III K 126/15 ze względu na ilość świadków oraz materiału dowodowego nastąpiłoby nawet, gdyby w sprawie nie zeznawał M. T., a co niewątpliwie jest okolicznością łagodzącą, której wynikiem może być złagodzenie wymiaru kary albo odstąpienie jej wymierzenia;

b)  pominięciu wymiaru kar, jakie zostały zmienione wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, II Wydział Karny o sygn. akt II AKa 138/16 (zmieniający wyrok o sygn. III K 125/16), co do skazanych osób: A. D. (kara: miesiąca pozbawienia wolności i roku i czterech miesięcy ograniczenia wolności) i P. U. (kara grzywny 200 stawek, po 20 zł każda), co jednoznacznie wskazuje na okoliczność wymierzenia kary wyższej wobec osoby, która zeznała nieprawdę, niż osób zajmujących się procederem wprowadzania do obrotu tzw. dopalaczy i co jednoznacznie wskazuje na znaczne niezasadne zawyżenie wymiaru kary w niniejszym postępowaniu.

Z ostrożności procesowej obrońca zarzucił:

4. rażącą niewspółmierność kary przez pominięcie okoliczności wymiaru kary wobec oskarżonych A. D. (kara: miesiąca pozbawienia wolności i roku i czterech miesięcy ograniczenia wolności) i P. U. (kara grzywny 200 stawek, po 20 zł każda), co jednoznacznie wskazuje, że kara jaka została wymierzona przeciwko oskarżonemu M. T. jest znacznie wyższa, niż kara wobec osób, które wprowadzały do obrotu środki tzw. dopalacze i co w oparciu o wyżej wskazane fakty wskazuje, że kara wymierzona przez Sąd I instancji jest w niniejszym postępowaniu rażąco i niezasadnie zawyżona.

Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego orzeczenia przez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego czynu opisanego w części wstępnej wyroku;

2.  zasądzenie na rzecz obrońcy z urzędu kosztów udzielonej pomocy prawnej za postępowanie przed Sądem II instancji, które nie zostały uiszczone przez oskarżonego.

Z daleko posuniętej ostrożności procesowej, w przypadku nieuwzględnienia racji co do niewinności oskarżonego, obrońca wniósł o:

3.  zmianę pkt 1 części dyspozytywnej wyroku przez orzeczenie wobec oskarżonego kary przez zastosowanie kary pozbawienia wolności w najniższym wymiarze lub na zasadzie art. 69 § 1 k.k. w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wymierzenia kary pozbawienia wolności wraz z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat dwóch.

W części dotyczącej oskarżonej M. K. (1) obrońca zarzucił:

1. mającą istotny wpływ na wynik sprawy obrazę prawa procesowego, a to art. 6, 190 k.p.k., przez nieuwzględnienie kontratypu możliwości zatajenia prawdy, albo możliwości wskazania nieprawdy co do swojego zachowania, w sytuacji, gdy oskarżona M. K. (1) zeznając w charakterze świadka w postępowaniu prowadzonym przed Sądem Okręgowym we Wrocławiu, III Wydziałem Karnym do postępowania o sygn. akt III K 126/15 była uprawniona do realizacji swojego prawa do obrony, bowiem jak wynika materiału skoncentrowanego w sprawie do postępowania przed Sądem Okręgowym, w zakresie badań fizykalno-chemicznych, niektóre ze sprzedawanych w lombardzie substancji będącymi tzw. dopalaczami posiadały w swoim składzie środki odurzające i środki, których posiadanie jest zakazane i penalizowane przez ustawę, a ze względu na brak wiedzy co do składu konkretnych środków bez wykonania szczegółowych badań oskarżona mogła przypuszczać, że ujawnienie okoliczności kupowania tych środków może spowodować dla niej odpowiedzialność karną i związku z tym, mimo realizacji kompletu znamion opisanych w art. 233 § 1 k.k. ze względu na realizację prawa do obrony przez oskarżoną Sąd I instancji winien ją uniewinnić;

2. mającą istotny wpływ na wynik sprawy obrazę prawa procesowego, a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 167 § 1 k.p.k. przez przełamanie zasady swobodnej oceny dowodów i zastosowanie w jej miejsce oceny dowolnej prowadzącej do oceny wbrew obiektywizmowi i zasadom doświadczenia życiowego polegającej na nieuwzględnieniu tej części materiału dowodowego w przedmiocie opinii fizykalno- chemicznej tzw. dopalaczy, jakie były sprzedawane oskarżonej w lombardzie, mimo dopuszczenia dowodu obrony w tym zakresie, co w niniejszej sprawie ma charakter kardynalny, bowiem wskazuje, że niektóre środki - dopalacze, które były zbywane w lombardzie m. in. oskarżonej M. K. zawierały środki odurzające oraz środki, których posiadanie jest zabronione i penalizowane przez ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii, zatem wywiedzenie przez Sąd I instancji, że skoro oskarżona wiedziała, że dopalacze są środkiem legalnym nie była uprawniona do zatajenia prawdy i realizacji swojego prawa do obrony jest tezą nieuprawnioną;

3. mającą istotny wpływ na wynik sprawy obrazę prawa procesowego, a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. przez brak dostatecznego rozważenia okoliczności oraz zaniechania rozprawienia się z nimi w ramach uzasadnienia, a polegających na:

a)  zupełnym pominięciu okoliczności, że złożenie fałszywych zeznań przez oskarżoną nie mogło mieć wpływu na wynik sprawy, bowiem skazanie osób oskarżonych w postępowaniu prowadzonym przed Sądem Okręgowy, III Wydziałem Karnym w postępowaniu o sygn. akt III K 126/15 ze względu na ilość świadków oraz materiału dowodowego nastąpiłoby nawet, gdyby w sprawie nie zeznawała M. K., a co niewątpliwie jest okolicznością łagodzącą, której wynikiem może być złagodzenie wymiaru kary, albo odstąpienie jej wymierzenia;

b)  pominięciu wymiaru kar, jakie zostały zmienione wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, II Wydział Karny o sygn. akt II AKa 138/16 [zmieniający wyrok o sygn. III K 125/16), co do skazanych osób: A. D. [kara: miesiąca pozbawienia wolności i roku i czterech miesięcy ograniczenia wolności) i P. U. [kara grzywny 200 stawek, po 20 zł każda), co jednoznacznie wskazuje na okoliczność wymierzenia kary wyższej wobec osoby, która zeznała nieprawdę, niż osób zajmujących się procederem wprowadzania do obrotu tzw. dopalaczy i co jednoznacznie wskazuje na znaczne niezasadne zawyżenie wymiaru kary w niniejszym postępowaniu.

Z ostrożności procesowej obrońca zarzucił także:

4. rażącą niewspółmierność kary przez:

a)  zastosowanie wobec oskarżonej M. K. (1) kary pozbawienia wolności w wymiarze aż 6 miesięcy pozbawienia wolności i bez warunkowego zawieszenia jej wykonania tj. jest kary tożsamej, jaką Sąd zastosował wobec drugiego z oskarżonych M. T. (1), podczas gdy oskarżona M. K. nie była nigdy wcześniej karana za przestępstwo opisane w art. 233 § 1 k.k., a nadto, co zostało odnotowane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku oskarżona w tamtym czasie była uzależniona od środków odurzających, a to w sposób jednoznaczny wskazuje, że wysokość stopnia społecznej szkodliwości między oskarżonymi jest różna i w związku z tym wymiar kary co do osoby M. K. winien być niższy, a nawet wymierzony z zastosowaniem instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary;

b)  pominięcia okoliczności wymiaru kary wobec oskarżonych A. D. (kara: miesiąca pozbawienia wolności i roku i czterech miesięcy ograniczenia wolności] i P. U. (kara grzywny 200 stawek, po 20 zł każda), co jednoznacznie wskazuje, że kara jaka została wymierzona przeciwko oskarżonej M. K. jest znacznie wyższa, niż kara wobec osób, które wprowadzały do obrotu środki tzw. dopalacze i co w oparciu o wyżej wskazane fakty wskazuje, że kara wymierzona przez Sąd I instancji jest rażąco i niezasadnie zawyżona.

Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o:

I.  zmianę zaskarżonego orzeczenia przez uniewinnienie oskarżonej od zarzucanego czynu opisanego w części wstępnej wyroku;

II.  zasądzenie na rzecz obrońcy z urzędu kosztów udzielonej pomocy prawnej za postępowanie przed Sądem II instancji, które nie zostały uiszczone przez oskarżoną.

Z daleko posuniętej ostrożności procesowej, w przypadku nieuwzględnienia racji co do niewinności oskarżonej, wniósł o:

III.  zmianę pkt 1 części dyspozytywnej wyroku przez orzeczenie wobec oskarżonej M. K. kary przez zastosowanie kary pozbawienia wolności w najniższym wymiarze lub na zasadzie art. 69 §1 k.k. w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wymierzenia kary pozbawienia wolności wraz z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat dwóch, albo zastosowanie kary ograniczenia wolności w wymiarze jaki sąd uzna za zasadny.

S ąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacje obrońcy oskarżonych zarzucające Sądowi I instnacji obrazę prawa procesowego oraz wnioski w niej zawarte o uniewinnienie oskarżonych, ewentualnie o złagodzenie kary są bezzasadne i jako takie nie zasługiwały na uwzględnienie. Jednocześnie, wobec tożsamości sformułowanych w nich zarzutów, możliwym było odniesienie się do nich łącznie.

Poddając zaskarżony wyrok kontroli odwoławczej Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, iż Sąd I instancji w sposób prawidłowy, z uwzględnieniem zasad logiki i doświadczenia życiowego, ocenił materiał dowodowy zgromadzony w sprawie i wywiódł na jego podstawie prawidłowe wnioski. Ocena materiału dowodowego dokonana została przez Sąd Rejonowy z uwzględnieniem reguł sformułowanych w przepisach art. 5 i 7 k.p.k., jest oceną wszechstronną i bezstronną oraz nie narusza granic oceny swobodnej. Sąd Rejonowy po poprawnie i wnikliwie przeprowadzonym postępowaniu, w pisemnym uzasadnieniu wyroku ustosunkował się do całości materiału dowodowego zebranego w sprawie, a następnie w sposób rzeczowy i przekonujący podał, na jakich dowodach oparł ustalenia faktyczne i dlaczego nie dał wiary dowodom przeciwnym. Uzasadnienie to jako pełne, jasne i logiczne, odpowiada wymogom z art. 424 k.p.k., umożliwiając kontrolę odwoławczą zaskarżonego rozstrzygnięcia. Nie budzą przy tym najmniejszych wątpliwości ustalenia faktyczne będące podstawą rozstrzygnięcia ani ich ocena prawna. Na aprobatę zasługuje również rodzaj i rozmiar sankcji orzeczonych wobec oskarżonych.

Z niekwestionowanych ustaleń poczynionych przez Sąd Rejonowy wynika, iż oskarżeni M. K. (1) i M. T. (1), składając zeznania w dniu 3 września 2015 r. przed Sądem Okręgowym we Wrocławiu w sprawie o sygn. akt III K 126/15, zeznali nieprawdę co do faktu nabywania dopalaczy w lombardzie (...) przy ul. (...) we W.. Powyższe wynika wprost z analizy zeznań oskarżonych składanych w sprawie III K 126/15 oraz zeznań składanych w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym przez Komisariat Policji W. R. (sygn. (...) - (...)) i z wniosków płynących z porównania literalnego brzmienia treści tych zeznań na tle całokształtu materiału zgromadzonego w sprawie.

Skarżący nie kwestionował przy tym, iż oskarżeni zrealizowali swoim zachowaniem komplet znamion opisanych w art. 233 § 1 k.k. Wywodził natomiast, iż oskarżeni w dniu 3 września 2015 r. złożyli zeznania określonej treści chcąc uniknąć odpowiedzialności grożącej im za nabywanie dopalaczy, które w swoim składzie mogły mieć substancje niedozwolone, zabronione przez ustawę i żywili przekonanie, iż w ten sposób realizują prawo do obrony, a w konsekwencji w jej ramach nie mogą ponosić odpowiedzialności za fałszywe zeznania składane w charakterze świadka.

W tym miejscu należy podkreślić, że istotnie zgodnie z utrwalonym już poglądem judykatury i piśmiennictwa przyjmuje się w naszym systemie prawnym istnienie tzw. pozaustawowego kontratypu przestępstwa z art. 233 § 1 k.k. wynikającego z treści art. 175 k.p.k. i art. 74 § 1 k.p.k., które gwarantują sprawcy przestępstwa prawo do milczenia i niedostarczania dowodów na swoją niekorzyść. W praktyce oznacza to więc wyłączenie bezprawności zeznań złożonych w toku przesłuchania w charakterze świadka dotyczących jego zachowania stanowiącego przestępstwo, co jest realizacją przezeń prawa do obrony (por. OSNKW 2007/10 poz. 71).

Mając świadomość występowania tego rodzaju kontratypu należy jednak wskazać, że okoliczności niniejszej sprawy, dokonane ustalenia faktyczne i układ procesowy, w jakim znaleźli się oskarżeni, nie pozwala na przyjęcie istnienia warunków bezkarności w odniesieniu do ich osoby, co też trafnie uargumentował Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Nie ma bowiem żadnych podstaw do akceptacji poglądu skarżącego, że oskarżeni składając fałszywe zeznania realizowali swoje prawo do obrony, albowiem - jak wywodzi skarżący - obawiali się oni konsekwencji wynikających z faktu zażywania dopalaczy, które mogły zawierać substancje niedozwolone. Sąd Odwoławczy podziela stanowisko Sądu Rejonowego, iż składając nieprawdziwe zeznania nie kierowali się oni taką przesłanką.

Abstrahując od faktu, iż oskarżonym obiektywnie nie groziła odpowiedzialność karna za posiadanie środków odurzających, albowiem dopalacze, które nabywali w lombardzie (...) (o nazwach (...)), a których dotyczyły ich zeznania, nie zawierały zabronionych substancji, istotne jest to, iż wnikliwa analiza wspomnianych wyżej protokołów przesłuchania oskarżonych w charakterze świadka - w ujęciu kompleksowym – jednoznacznie wskazuje na pełną jednoznaczność, kategoryczność i świadomość swych wypowiedzi i konsekwencji swych słów (po uprzednim pouczeniu ich o tych konsekwencjach) oraz brak jakiejkolwiek obawy – w trakcie składania fałszywych zeznań - o pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za posiadanie dopalaczy. Składając bowiem wspomniane zeznania oskarżeni przyznali przecież, że dopalacze nabywali (w tym oskarżony M. T. (1) zeznał, że nabywał je dla innych osób), przeczyli jedynie, by nabywali je właśnie w lombardzie (...). Jednocześnie też przez cały ten czas pozostawali w przekonaniu, że nabywanie przez nich dopalaczy jest legalne. Utwierdza to w przekonaniu o pełnej świadomości oskarżonych co do sytuacji, w jakiej się znajdowali składając zeznania. Przyznając się do nabywania dopalaczy (bez względu na to, w którym miejscu je nabywali) nie mogli tym samym – przecząc ich nabywaniu w lombardzie (...) – obawiać się odpowiedzialności karnej za posiadanie niedozwolonych substancji. Tych istotnych okoliczności skarżący zupełnie nie dostrzega. Jest to zaś sytuacja, która w żaden sposób nie przystaje do warunków stanowiących o wspomnianym wyżej wyłączeniu odpowiedzialności karnej za czyn z art. 233 § 1 k.k. Warunki takie byłyby spełnione, gdyby oskarżeni występowali jako świadkowie w postępowaniu karnym i składając zeznania podali nieprawdę mając świadomość, że w przeciwnym wypadku narażą swoją osobę na odpowiedzialność karną. Tymczasem postawa oskarżonych, mając na uwadze fragmenty precyzyjnych ich zeznań w charakterze świadka, nie może być - w świetle przedstawionych wyżej uwag – uznana za wyraz realizacji prawa do obrony, bowiem oskarżeni nie pozostawali w przeświadczeniu, że składając zeznania określonej treści narażą swoją osobę na odpowiedzialność karną. Wyklucza to zatem uwolnienie sprawców od odpowiedzialności karnej za czyn z art. 233 § 1 k.k.

Ze wskazanych wyżej przyczyn nie zasługiwały na uwzględnienie podniesione w apelacjach zarzuty obrazy prawa procesowego. Zdaniem Sądu Okręgowego dokonana przez Sąd meriti ocena dowodów została przeprowadzona poprawnie i w pełni korzysta z ochrony art. 7 k.p.k. Słusznie Sąd ten uznał, że wina i sprawstwo oskarżonych w zakresie zarzucanego im przestępstwa nie budzą wątpliwości.

Jednocześnie podzielić należało stanowisko Sądu Rejonowego, iż w świetle prowadzonego przed Sądem Okręgowym postępowania karnego zeznania oskarżonych miały istotne znaczenie. W zależności od ich treści poszerzały lub minimalizowały one odpowiedzialność występujących w tym postępowaniu osób. Były więc bardzo istotne dla ewentualnego rozstrzygania o zakresie odpowiedzialności tych osób. Powyższe okoliczności wpłynęły na to, iż należało uznać, że w sprawie niniejszej nie wystąpiły okoliczności wskazane w art. 233 § 5 k.k., które pozwalałyby na nadzwyczajne złagodzenie kary lub odstąpienie od jej wymierzenia.

Przechodząc do zarzutu rażącej niewspółmierności kary wymierzonej oskarżonym, podniesionemu na wypadek nieuwzględnienia zarzutów obrazy przepisów postępowania, wskazać należy, iż również powyższy zarzut okazał się niezasadny. Wymierzone oskarżonym przez Sąd Rejonowy kary w pełni realizują dyrektywy z art. 53 § 1 i 2 k.k. Sąd Rejonowy w sposób szczegółowy i zasługujący na aprobatę wyjaśnił, czym kierował się przy wymiarze kary, trafnie podkreślając obciążający charakter uprzedniej wielokrotnej karalności obojga oskarżonych, jak również znaczną społeczną szkodliwość popełnionych przez nich czynów oraz wysoki stopień zawinienia.

Oceny tej nie zmienia podnoszony przez skarżącego fakt uzależnienia oskarżonej od środków odurzających. Okoliczność te nie może być w żadnym razie traktowana jako okoliczność łagodząca i chroniąca przed karą izolacyjną - tym bardziej, iż przypisane oskarżonej zachowanie przestępne – tj. składanie fałszywych zeznań - nie miało przecież nic wspólnego z jej uzależnieniem, lecz stanowiło umyślny występek, którego nie sposób powyższym faktem usprawiedliwiać.

Sąd Odwoławczy nie znalazł również podstaw dla zróżnicowania wymiaru kar orzeczonych wobec oskarżonych. Biorąc pod uwagę to, że oskarżona była już wielokrotnie karana sądownie, brak uprzedniej karalności za przestępstwo z art. 233 § 1 k.k. (w przeciwieństwie do drugiego z oskarżonych) nie może wpływać łagodząco na wymiar kary, w tym przesądzać o konieczności zastosowania instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary.

Apelujący nietrafnie również podnosi, iż orzeczone wobec oskarżonych kary bezwzględnego pozbawienia wolności są rażąco i niezasadnie zawyżone, jeśli wziąć pod uwagę kary, jakie zostały wymierzone wobec osób, które wprowadzały do obrotu dopalacze. Wymierzając oskarżonym kary Sąd Rejonowy musiał przecież uwzględniać okoliczności dotyczące tych oskarżonych, w tym ich właściwości i warunki osobiste, sposób życia i zachowanie się po popełnieniu przestępstwa, a te ocenił jednoznacznie negatywnie i ocenę tą Sąd Okręgowy w pełni podziela. Mając zatem na uwadze uprzednią karalność oskarżonych, świadczącą o ich głębokiej demoralizacji i lekceważeniu porządku prawnego, a także ich pozbawioną skruchy postawę, Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego, iż jedynie kary pozbawienia wolności i to realnie wykonywane uzmysłowić mogą oskarżonym ich naganne postępowanie, a przez to doprowadzić do powstrzymania się od tego typu zachowań w przyszłości. Tylko realne odbywanie kary pozbawienia wolności da oskarżonym szansę na stałą i gruntowną zmianę swojego zachowania.

Mając na uwadze powyższe Sąd Odwoławczy nie dopatrzył się żadnych powodów, które nakazywałyby zmienić lub uchylić zaskarżony wyrok, w związku z czym utrzymał go w mocy.

O wynagrodzeniu ustanowionego dla oskarżonych obrońcy z urzędu orzeczono na podstawie § 4 ust.1, 3 i 7 oraz § 17 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy zwolnił oskarżonych od obowiązku zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, uznając, iż w aktualnej sytuacji, mając do odbycia bezwzględne kary pozbawienia wolności, uwzględniając ich sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów, uiszczenie kosztów sądowych na rzecz Skarbu Państwa byłoby dla nich nadmiernie uciążliwe.