Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VII Kz 311/17

POSTANOWIENIE

Dnia 3 sierpnia 2017 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie – VII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Sławomir Brzózka

Protokolant: st. sekretarz sądowy Małgorzata Idzikowska-Oleszczyk

przy udziale Zastępcy Prokuratora Okręgowego Cezarego Gorgonia

po rozpoznaniu w sprawie M. W.

s. P. i M. z domu K., ur. (...) w W.

oskarżonego o czyn z art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art.9 §3 k.k.s.

zażaleń wniesionych dnia 25 kwietnia 2017 r. przez Naczelnika (...)
C.-Skarbowego w C. oraz dnia 27 kwietnia 2017 r. przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej C. – Północ w C.

na postanowienie Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 18 kwietnia 2017 roku,
sygn. akt XVI K 39/17

w przedmiocie umorzenia postępowania

na podstawie art. 439 § 1 pkt. 9 k.p.k., art. 632 pkt. 2 k.p.k. w zw. z art. 634 § 1 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. oraz §11 ust.2 pkt.4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie

postanawia

1.  zmienić podstawę prawną zaskarżonego postanowienia w ten sposób, iż
w miejsce przyjętego przez Sąd Rejonowy przepisu art. 17 §1 pkt 2 k.p.k. przyjąć przepis art. 17 §1 pkt 9 k.p.k.;

2.  w pozostałej części zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy;

3.  kosztami postępowania odwoławczego obciążyć Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

M. W. został oskarżony o to, że pełniąc funkcję Prezesa Zarządu (...) Spółka z o.o. będąc z tego tytułu na podstawie przepisów prawa osobą upoważnioną i zobowiązaną do prowadzenia spraw gospodarczych tejże Spółki, urządzał
w dniu 18.09.2015 r. w lokalu (...) - (...) w C. przy
ul. (...), w celach komercyjnych gry zawierające element losowości o wygrane rzeczowe i pieniężne wykorzystując do tego celu automat o nawie (...) o nr (...), którym jak właściciel dysponowała Spółka z o.o. (...)
Sp. z o.o. z siedzibą w K. przy ul. (...) lok.(...), wbrew przepisom art.3, art.6 ust.1, art.14 ust.1 oraz art.23a ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (tj. Dz. U. z 2015 poz. 612 ze zm.), to jest o przestępstwo skarbowe z art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art.9 §3 k.k.s.

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Częstochowie orzekł:

1.  na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. w związku z art. 113 § 1 k.k.s. umorzył postępowanie przeciwko oskarżonemu M. W.;

2.  na mocy art.632 pkt.2 k.p.k. w związku z art. 616 § 1 pkt.2 k.p.k. zasądził od Skarbu państwa na rzecz oskarżonego kwotę 420 (czterysta dwadzieścia) złotych z tytułu ustanowienia obrońcy w sprawie;

3.  na podstawie art.632 pkt.2 k.p.k. w związku z art.113 §1 k.k.s. kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

Zażalenia na powyższe postanowienie wnieśli Naczelnik (...)Skarbowego w K. oraz Prokurator Prokuratury Rejonowej C. – Północ
w C..

Naczelnik (...)Skarbowego w K. zaskarżył postanowienie w całości, zarzucając: błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na dowolnym ustaleniu braku świadomości bezprawności czynu oskarżonego co miało wpływ na treść orzeczenia, bowiem skutkowało umorzeniem postępowania, podczas gdy z całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie jednoznacznie wynika, iż oskarżony dopuścił się czynu zabronionego i miał świadomość jego bezprawności.

Podnosząc powyższy zarzut skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia
w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Częstochowie do ponownego rozpoznania.

Prokurator zaskarżył postanowienie w całości na korzyść oskarżonego M. W., zarzucając: rażącą obrazę przepisów prawa procesowego, a to art. 14 §1 k.p.k. w zw. z art.17 §1 pkt.9 k.p.k. polegającą na tym, iż Sąd I instancji procesował w sprawie oskarżonego M. W. pomimo faktu, iż nie dysponował skargą uprawnionego oskarżyciela albowiem w przedmiotowej sprawie akt oskarżenia przeciwko M. W. został wniesiony przed podmiot do tego nie uprawniony, tj. Urząd Celny
w C. – a nie przez prokuratora, pomimo, iż od 1 lipca 2015 r. zgodnie z treścią znowelizowanego art.155 §1 i 2 k.k.s. finansowy organ postępowania przygotowawczego nie jest już uprawniony samodzielnie wnosić aktu oskarżenia w każdej sprawie, w której prowadził dochodzenie, które to w jego toku zostało objęte nadzorem prokuratora,
a w niniejszej sprawie prokurator objął nadzorem to postępowanie karno-skarbowe prowadzone p-ko M. W. przedłużając dochodzenie w dniu 1 kwietnia 2016 r., co w konsekwencji doprowadziło do zaistnienia w przedmiotowej sprawie uchybienia określonego w art. 439 §1 pkt.9 k.p.k. w związku z art.17 §1 pkt.9 k.p.k. w zw. z art.113 §1 k.k.s.

Podnosząc powyższy zarzut prokurator wniósł o uchylenie punktu 1 zaskarżonego postanowienia i na mocy art.17 §1 pkt.9 k.p.k. w zw. z art.113 §1 k.k.s. umorzenie postępowania przeciwko oskarżonemu M. W. o zarzucany mu czyn
z art.107 §1 k.k.s. w zw. z art.9 §3 k.k.s. z uwagi na brak skargi uprawnionego oskarżyciela
a w pozostałej części o utrzymanie w mocy zaskarżonego postanowienia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

W niniejszej sprawie Prokurator postanowieniem z dnia 1 kwietnia 2016r. przedłużył dochodzenie . Należy przyjąć, że objął je nadzorem (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2016r. IKZP 13/15). W tej sytuacji finansowy organ postępowania przygotowawczego nie był uprawniony do wniesienia do Sądu aktu oskarżenia jak to w niniejszej sprawie uczynił. Zasadny jest zatem zarzut zażalenia Prokuratora wskazujący na brak skargi uprawnionego oskarżyciela. Przeprowadzona w następstwie jego wywiedzenia kontrola odwoławcza zaskarżonego postanowienia spowodowała konieczność stwierdzenia przez Sąd odwoławczy, iż w sprawie istnieje bezwzględna przyczyna odwoławcza określona w art.439 § 1 pkt 9 k.p.k., którą Sąd Okręgowy miał obowiązek wziąć pod uwagę z urzędu niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów.

W sprawie zachodzi bowiem negatywna przesłanka procesowa w postaci braku skargi uprawnionego oskarżyciela określona w art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. stosowanym odpowiednio w postępowaniu karno - skarbowym na mocy art. 113 § 1 k.k.s. Jej występowanie wyprzedza zaś ewentualne zastosowanie – jako podstawy umorzenia - innego rodzaju negatywnych przesłanek postępowania.

Akt oskarżenia przeciwko M. W. został wniesiony przez podmiot do tego nieuprawniony. Od dnia 1 lipca 2015 roku finansowy organ postępowania przygotowawczego nie jest już bowiem uprawniony samodzielnie wnosić akt oskarżenia w każdej sprawie, w której prowadził dochodzenie, tak jak to przewidywał do dnia 30 czerwca 2015 roku w brzmieniu obowiązującym do tej daty art. 155 § 1 k.k.s. Zgodnie z treścią przepisu art. 155 § 1 i 2 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lipca 2015 roku w sprawie o przestępstwo skarbowe, w której finansowy organ postępowania przygotowawczego prowadził dochodzenie objęte nadzorem prokuratora, akt oskarżenia sporządzony przez ten organ może zatwierdzić i wnieść do sądu prokurator.

Zaistnienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej spowodowało brak potrzeby odniesienia się do merytorycznego rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego. Należy jednak w pełni podzielić pogląd, o nadzwyczajnych okolicznościach związanych z rozbieżnymi interpretacjami przepisów prawnych dotyczących ustawy o grach hazardowych mających wpływ na możliwość przypisania przedsiębiorcy zamiaru popełnienia czynu zabronionego.

Mając na uwadze całość powyższych rozważań Sąd Okręgowy zmienił podstawę prawną umorzenia postępowania przeciwko oskarżonemu poprzez wskazanie jako podstawy tej decyzji przepisu art. 17 § 1 pkt. 9 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. w miejsce powołanego przez Sąd I instancji art. 17 §1 pkt.2k.p.k. w zw. z art. 113 §1 k.k.s.