Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lutego 2017 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lutego 2017 roku w S.

sprawy z powództwa A. W.

przeciwko A. Ś., A. S. (1), E. Ś. i A. S. (2)

o zmianę sposobu wykonywania służebności

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Gryfinie z dnia 5 maja 2016 roku, sygn. akt I C 151/12

I.  uchyla zaskarżony wyrok w części oddalającej powództwo o zniesienie służebności i umarza postępowanie w tym zakresie;

II.  oddala apelację w pozostałej części.

SSO Sławomir Krajewski SSO Agnieszka Tarasiuk-Tkaczuk SSO Tomasz Sobieraj

Sygn. akt II Ca 1042/16

UZASADNIENIE

Powód A. W. wniósł o zmianę treści służebności drogi koniecznej ustanowionej postanowieniem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 21 listopada 2006 roku, w sprawie II Ca 832/05, poprzez ograniczeniu zakresu jej wykonywania wyłącznie dla celów dojazdu do posesji pozwanych przez pojazdy asenizacyjne.

Pozwani E. Ś., A. Ś., A. S. (2) i A. S. (1) wnieśli o oddalenie powództwa.

Wyrokiem z dnia 5 maja 2016 roku Sąd Rejonowy w Gryfinie oddalił powództwo A. W. przeciwko A. Ś., A. S. (1), E. Ś. i A. S. (2) o zmianę sposobu wykonywania i częściowe zniesienie służebności drogi koniecznej.

Sąd Rejonowy oparł powyższe rozstrzygnięcie na ustalonym w sposób następujący stanie faktycznym:

(...) stron usytuowane są przy ul. (...) w G., stanowiącej drogę publiczną o charakterze drogi krajowej o oznaczeniu 31, zaliczaną do kategorii G, tj. dróg głównych.

Postanowieniem z dnia 21 listopada 2006 roku wydanym w sprawie II Ca 832/05 Sąd Okręgowy w Szczecinie ustanowił na rzecz każdoczesnych właścicieli nieruchomości położonych na działkach nr (...) służebność drogi koniecznej o powierzchni 159 m. kw., z wykorzystaniem do tego celu pasa nieruchomości powoda stanowiącej działkę nr (...). Z tego tytułu na rzecz powoda zasądzone zostało wynagrodzenie w kwocie 4500 zł.

Działka nr (...) spełnia jednocześnie funkcje komunikacyjnego połączenia nieruchomości powoda z drogą główną. Dojazd do działki powoda jest zapewniony dodatkowo także od strony ul. (...)

Powód prowadzi na swojej nieruchomości działalność gospodarcza w zakresie ogrodnictwa, związaną z produkcją i sprzedażą kwiatów i warzyw. Na terenie nieruchomości posiada szklarnię.

Działka nr (...), której właścicielami są małżonkowie A. i E. Ś. ma powierzchnię 602 m. kw. i zabudowana jest budynkiem mieszkalnym z garażem, w obrębie którego znajduje się utwardzone miejsce postojowe dla samochodów. Garaż ten usytuowany jest poniżej poziomu drogi służebnej i prowadzi do niego betonowy podjazd z murkami oporowymi. Od strony drogi służebnej zlokalizowane jest także osobne wejście do budynku mieszkalnego Działka jest w pełni zagospodarowana, a na jej terenie znajdują się nasadzenia w postaci drzew, krzewów itp. typowej roślinności ogrodowej. W zachodniej części działki znajduje się ponadto bezodpływowy zbiornik na nieczystości płynne obecnie niewykorzystywany.

Właścicielami działki nr (...) znajdującej się po przeciwległej stronie drogi służebnej są małżonkowie A. i A. S. (3). Ma ona powierzchnie 571 m. kw. i zabudowana jest budynkiem mieszkalnym z garażem w części piwnicznej, do którego prowadzi utwardzony dojazd od strony drogi służebnej. Główne wejście do budynku mieszkalnego zlokalizowane jest od strony ul. (...). Działka jest ogrodzona i w pełni zagospodarowana, z licznymi nasadzeniami o charakterze ogrodowym. Znajduje się na niej również niewykorzystywany obecnie bezodpływowy zbiornik na nieczystości socjalno - bytowe.

Pod koniec 2007 roku lub na początku 2008 roku ze strony powoda doszło do naruszenia praw małżonków Ś. do korzystania ze ustanowionej służebności polegającego na wykonaniu w obrębie drogi koniecznej ogrodzenia z siatki metalowej.

Pozwani ci wystąpili o udzielenie ochrony prawnej na drogę postępowania sądowego, co skutkowało wydaniem w dniu 9 grudnia 2008 roku wyroku nakazującego usunięcie ogrodzenia.

W okresie późniejszym powód podejmował starania o zniesienie służebności motywowane zamiarem intensyfikacji prowadzonej działalności gospodarczej i wybudowania w obszarze drogi koniecznej "centrum dystrybucji towarów". Przedstawił też pozwanym małżonkom S. propozycję wykupienia części gruntu jaki wskutek wykonania ogrodzenia posesji został przez nich zajęty na działce nr (...).

Pomiędzy stronami nie zostało jednak osiągnięte w tym zakresie żadne porozumienie. Ostatecznie powód zdecydował się na wniesienie pod koniec 2009 roku powództwa zmierzającego zarówno do zniesienia służebności jak i zobowiązania pozwanych do złożenia oświadczenia woli w przedmiocie wykupu gruntu. Uzasadniając żądanie zniesienia służebności podnosił m.in. ze dalsze utrzymywanie ustanowionej służebności naraża go na wymierne straty w ramach prowadzonej działalności gospodarczej związane ze zmniejszeniem się liczby zamówień na produkty powoda, oraz jest dla niego nadmiernie uciążliwe. Powództwo to, będące przedmiotem rozpoznania w sprawie I C 6/10, zostało w dniu 24 maja 2010 roku w całości oddalone, a apelacja powoda od tego wyroku nie została uwzględniona. Sądy orzekające stwierdziły, że powód nie wykazał należycie przesłanek dochodzonych roszczeń m.in. zwrócono uwagę, że brak jest podstaw do przyjęcia by służebność drogi koniecznej utraciła dla pozwanych wszelkie znaczenie.

W dniu 21 czerwca 2010 roku Burmistrz Miasta i Gminy G. wydał decyzje o warunkach zabudowy dotyczącą nieruchomości pozwanych A. i E. Ś., w której wskazano na możliwość usytuowania wjazdu i wejścia na działkę tych pozwanych bezpośrednio od strony ul. (...).

W okresie wcześniejszym tj. w 2004 roku wydana została decyzja o warunkach zabudowy przewidująca modernizacje zjazdu z ul. (...) na drogę wewnętrzną położoną na działce nr (...).

W 2012 roku po wydaniu decyzji z czerwca 2010 roku i zakończeniu procesu o zniesienie służebności powód we własnym zakresie zlecił opracowanie koncepcji budowy osobnych zjazdów z drogi głównej na teren posesji na działkach nr (...). Opracowanie takie zostało sporządzone przez L. B..

Na jego podstawie powód wystąpił do Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad o zezwolenie na przebudowę (modernizację) zjazdu publicznego z drogi krajowej nr (...) (ul. (...)) na działkę nr (...), na potrzeby dojazdu do działek nr (...).

Decyzją z dnia 10 maja 2012 roku Dyrektor Generalny (...) Krajowych i Autostrad odmówił udzielenia wnioskowanego zezwolenia.

W dniu 19 sierpnia 2012 roku Dyrektor Generalny (...) Krajowych i Autostrad po ponownym rozpatrzeniu sprawy z wniosku A. W. utrzymał w mocy powyższą decyzje. W uzasadnieniu decyzji podniesiono m.in., że przepisy szczególne stawiają bardzo surowe wymagania w odniesieniu do dróg krajowych w zakresie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać te drogi tak, aby była zapewniona płynność ruchu i bezpieczeństwo ich użytkowników. Względy bezpieczeństwa ruchu drogowego na drogach krajowych przemawiają za tym aby lokalizowanie zjazdów, w tym zjazdów publicznych czy też ich przebudowa miały miejsce tylko w sytuacjach wyjątkowych, gdy nie ma możliwości zapewnienia jakiegokolwiek innego dojazdu lub utrzymania istniejącego rozwiązania obsługi komunikacyjnej. Jak podkreślił to organ administracyjny - brak zgody na lokalizację bezpośrednich zjazdów do działek nr (...) wynika przede wszystkim z konieczności ograniczania potencjalnych miejsc kolizji. Droga krajowa jest bowiem drogą publiczną, tranzytową a dopiero w dalszej kolejności droga "lokalną" zaspokajająca lokalne potrzeby mieszkańców. Wskazano też, że plany związane z intensyfikacją działalności gospodarczej nie mogą mieć wpływu na wydanie zezwolenia na przebudowę istniejącego zjazdu, jak również, że fakt uzyskania decyzji ustalającej warunki zabudowy dla planowanego zjazdu nie warunkuje ani nie przesądza o wydaniu zezwolenia na lokalizację lub przebudowę zjazdu przez zarządcę drogi. W ocenie organu administracyjnego zadośćuczynienie wnioskowanemu żądaniu przebudowy zjazdu oznaczałoby zgodę na istotną zmianę dotychczasowych parametrów tego zjazdu przez jego znaczne i nadmierne, tj. nieusprawiedliwione okolicznościami poszerzenie w sposób zagrażający bezpieczeństwu ruchu drogowego.

W dniu 19 lipca 2013 roku wydana została na rzecz powoda decyzja w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego i pozwoleniu na budowę szklarni wielonawowej usytuowanej na działce nr (...) w miejsce istniejącej szklarni.

Wcześniej w dniu 14 października 2011 roku powód uzyskał zatwierdzenie projektu budowlanego i pozwolenie na rozbudowę szklarni usytuowanej na działce nr (...).

W okresie 2013 roku i lat następnych w obrębie ul (...) w G. wykonana została instalacja zbiorowej kanalizacji sanitarnej służącej do odprowadzania ścieków, wskutek czego odpadła potrzeba indywidualnego wywozu nieczystości z posesji stron przez pojazdy asenizacyjne.

Powód jest zainteresowany zniesieniem istniejącej służebności względnie ograniczeniem jej zakresu w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą w zakresie ogrodnictwa W przyszłości zamierza m.in. zlokalizować w obrębie istniejącej drogi służebnej przenośne, niezwiązane trwale z gruntem, zadaszone stoiska, służące do sprzedaży produktów rolno ogrodniczych Ponadto przewiduje rozbudowę szklarni a wnioskowane przez niego ograniczenie zakresu korzystania ze służebności przez pozwanych ma umożliwić przeprowadzenie inwestycji związanej z budową punktu sprzedaży określanego mianem centrum dystrybucji towarów.

Zaprojektowanie niezależnej drogi dojazdowej na działką nr (...) jest możliwe wyłącznie wzdłuż granicy tej działki z działką sąsiednią nr (...), przy czym wiązałoby się to z daleko idącą ingerencją w dotychczasowy sposób użytkowania i zagospodarowania działki pozwanych pociągając za sobą również konieczność przeprowadzenia robót budowlanych o znacznym zakresie.

W szczególności konieczne byłaby: likwidacja istniejącej zieleni (zadrzewień i roślinności ogrodowej), wykonanie odpowiednio utwardzonej drogi dojazdowej w nowym miejscu o wartości od 18 tys. zł. do 30 tys. zł, zmiany usytuowania drzwi garażowych przez ich przeniesienie na przeciwległą ścianę, uzyskanie zezwolenia zarządcy drogi na wykonanie nowego indywidualnego zjazdu z drogi publicznej.

Przysposobienie niezależnej drogi dojazdowej do działki nr (...) jest możliwe w ramach przebudowy istniejącego zjazdu przez jego poszerzenie i wyodrębnienie dodatkowej drogi dojazdowej na posesje nr (...)

Wymagałoby to:

- zmiany przebiegu granicy między działkami stron (powiększenie działki nr (...) o część obecnej działki nr (...)

- dokonania wycinki drzewa położonego w rejonie pasa drogowego, po uprzednim uzyskaniu zezwolenia właściwego organu administracji

- wykonania utwardzenia nawierzchni w miejscu nowo projektowanej drogi, którego wartość wynosi od 13, 5 tys. zł. do 22, 5 tys. zł.

- uzyskania zezwolenia zarządcy drogi na przebudowę zjazdu

Negatywną konsekwencją wykonania dodatkowej drogi w tym miejscu stałoby się zawężenie istniejącego dojazdu do posesji powoda przez ograniczenie jej szerokości do 3 m tj. poniżej wymaganej normatywnie szerokości 4,5 metra, co powodowałoby trudności w realizowaniu dojazdu przez pojazdy o większych gabarytach.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd uznał, że powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd wskazał, że przesłanki zniesienia lub ograniczenia zakresu istniejącej służebności gruntowej określają przepisy art. 291 k.c., art. 294 k.c. i art. 295 k.c. Powinnością dochodzącego roszczeń w powyższym zakresie jest jednoznaczne sprecyzowanie treści żądania, w tym przytoczenie w wyczerpujący i nie nasuwający wątpliwości sposób podstawy faktycznej roszczenia.

Sąd stwierdził, że niniejszym procesie częściowo powtórzyła się sytuacja jaka wystąpiła już podczas wcześniejszego procesu w sprawie I C 6/09, związana z nieprecyzyjnym sposobem formułowania roszczenia przez powoda.

Po dokonaniu analizy zakresu i treści żądań powoda w przebiegu obecnego procesu, Sąd wskazał, że pierwotnie powód formułował swoje roszczenia wobec pozwanych jako żądanie "zmiany treści służebności" polegające na ograniczeniu zakresu korzystania z ustanowionej służebności drogi koniecznej wyłącznie dla zagwarantowania dojazdu do posesji przez pojazdy asenizacyjne. Argumentował to zamiarem rozbudowy prowadzonej działalności gospodarczej, w tym stworzenia w miejscu drogi koniecznej centrum dystrybucji towarów mającego stanowić wedle wyjaśnień powoda zespół przenośnych, niezwiązanych trwale z gruntem zadaszonych stoisk służących do sprzedaży produktów rolno ogrodniczych. Powód wskazywał jednocześnie, że istnieje możliwość zlokalizowania i wykonania w pełni niezależnych wjazdów na teren posesji pozwanych bezpośrednio od strony ul (...). Sąd uznał, że w żądaniu tym implicite zawarty został wniosek o zniesienie służebności w pozostałym zakresie.

Następnie w piśmie z dnia 7 lutego 2013 roku powód podtrzymał żądanie zmiany treści służebności w sposób wskazany w pozwie uzupełniając je stwierdzeniem, że ograniczenie zakresu wykonywania służebności ma nastąpić za wynagrodzeniem w wysokości równowartości połowy wydatków niezbędnych w celu przysposobienia dla pozwanych dojazdu do garaży na ich posesjach od ul (...). Swoje żądanie uzasadnił „ważną potrzebą gospodarczą" związaną z prowadzoną przez niego działalnością. Potrzebę tę wyraża w pierwszej kolejności docelowy zamiar budowy w obszarze drogi koniecznej wspomnianego w pozwie "centrum dystrybucji towarów" a także rozbudowa urządzeń zlokalizowanych na nieruchomości powoda i intensyfikacja ruchu ciężarowego realizowanego w związku z działalnością powoda. Dodatkowo powód wskazywał tu na zmianę stosunków związanych z wykonywaniem ustanowionej służebności gruntowej, wobec odpadnięcia jednej z głównych przyczyn leżącej u podstaw ustanowienia drogi koniecznej, co istotnie wpływa na sposób i częstotliwość korzystania z nieruchomości obciążonej Stanowi ją realizacja zamierzenia urządzenia kanalizacji zbiorowej m.in. dla nieruchomości pozwanych pozwalającej na odprowadzanie ścieków bytowych bez konieczności użytkowania dotychczasowych szamb. Zarzucił także pozwanym, że z obszaru drogi koniecznej korzystają oni w sposób nieskrępowany, bez żadnych ograniczeń m.in. parkując na jej terenie swoje samochody i naruszając w ten sposób zasadę możliwie najmniejszego obciążania nieruchomości służebnej. Podtrzymał ponadto stanowisko co do możliwości wykonania osobnych zjazdów realizujących potrzeby dostępu nieruchomości pozwanych do drogi publicznej.

Sąd zwrócił uwagę, że powód modyfikując po raz kolejny swoje roszczenie na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2016 roku wniósł o ograniczenie zakresu służebności drogi koniecznej ustanowionej na rzecz działki nr (...) przez określenie jej przebiegu w sposób nawiązujący do projektu budowlano wykonawczego autorstwa L. B.. Ponadto wniósł o całkowite zniesienie służebności ustanowionej na rzecz działki nr (...), nie wskazując jednocześnie aby zniesienie to miało nastąpić za wynagrodzeniem.

Sąd nadmienił, że zmiana żądania wymaga zasadniczo dla swej skuteczności procesowej zgłoszenia nowego roszczenia w formie pisemnej, czemu nie czyni zadość oświadczenie pełnomocnika powoda na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2016 roku. W tych warunkach aktualność zachowuje przede wszystkim żądanie określone w piśmie procesowym z 7 lutego 2013 roku obejmujące "zmianę treści służebności", a de facto wniosek o jej całkowite zniesienie za wynagrodzeniem.

Powyższe roszczenie formalnie odwołujące się do regulacji w art. 291 k.c. i wskazanych w niej przesłanek ograniczenia służebności zdaniem Sądu należy kwalifikować jako oparte faktycznie na art. 294 k.c. względnie art. 295 k.c. Sąd uznał, że żądanie to nie zostało należycie wykazane.

Sąd zaznaczył, że pozwani przytoczyli i skutecznie uzasadnili szereg argumentów merytorycznych przemawiających przeciwko uwzględnieniu żądania pozwu. W szczególności uzasadnione jest stanowisko pozwanych, że w niniejszym procesie nie doszło do obalenia przesłanki niezbędności dalszego utrzymywania ustanowionej służebności drogowej. Powód nie udowodnił też swojej tezy by istnienie służebności stanowiło "hamulec dla rozwoju gospodarczego" jego przedsiębiorstwa, pomijając, że okoliczność ta nie wchodzi w zakres ustawowych przesłanek zniesienia lub zmiany służebności, o których mowa w art. 291 i następnych k.c.

Za słuszne uznał Sąd stanowisko pozwanych przedstawione w ich piśmie z 3 kwietnia 2013 roku, przy czym omawiana w nim kwestia dostępu do szamb (obecnie nieużytkowanych) stanowiła tylko dodatkową i ubocznie formułowaną argumentację służącą zakwestionowaniu zasadności roszczenia powoda. Zasadnicza część tej argumentacji zachowuje natomiast swoja pełną aktualność.

Sąd podkreślił przy tym, że służebność jest efektywnie wykonywana przez pozwanych na cele bieżącego dojazdu do posesji i nie utraciła dla nich swego gospodarczego znaczenia. Natomiast wnioskowana pierwotnie zmiana treści służebności przez ograniczenie jej wykonywania wyłącznie dla realizacji dojazdu dla pojazdów asenizacyjnych jak w piśmie powoda z 7 lutego 2013 roku jest oczywiście bezprzedmiotowa ponieważ jak to już wskazano nie występuje aktualnie potrzeba zapewnienia dojazdu do posesji tego typu pojazdów.

Niezależnie od tego Sąd zaznaczył, że powód nie wskazuje w żaden sposób na istnienie związku między wskazanym przez siebie "rozwinięciem działalności" własnej i "rozbudową urządzeń" na nieruchomości, a sposobem i zakresem korzystania ze służebności przez pozwanych, a więc czy i jaki wpływ wywiera podnoszona przez powoda "potrzeba gospodarcza" na możliwość dalszego korzystania ze służebności w dotychczasowym zakresie. Jeżeli potrzeba ta wyraża się zamiarem budowy w miejscu istniejącej drogi koniecznej enigmatycznie opisywanego "centrum dystrybucyjnego", to de facto jest to równoznaczne jak zasadnie podnoszą to pozwani z dążeniem do całkowitej likwidacji drogi koniecznej.

Tak rozumiana potrzeba właściciela nieruchomości służebnej (obciążonej) zdaniem Sądu nie może mieć prymatu nad komunikacyjnym przeznaczeniem ustanowionej służebności.

Sąd uznał, że faktycznie dochodzone przez powoda żądanie zniesienia służebności polegające na całkowitym wyłączeniu uprawnienia do korzystania z niej przez pozwanych nie stanowi zmiany treści służebności o jakiej mowa w art. 291 k.c. Tym samym nie wchodzi w rachubę wykazywanie przesłanki ważnej potrzeby gospodarczej po stronie powoda jako właściciela nieruchomości służebnej.

W całkowitej sprzeczności z faktycznym zakresem żądania powoda pozostaje poza tym jego argumentacja, że przedmiotem postępowania "nie jest ograniczanie możliwości korzystania z nieruchomości władnącej (służebnej ), a (wyłącznie) zmiana jej zakresu" (por. k. 154).

Zdaniem Sądu odmienna ocena żądania powoda nie jest uzasadniona także w przypadku rozpatrywania go jako roszczenia z art. 294 k.c. (por. k. 112-113). W szczególności stanowisko o istnieniu szczególnej uciążliwości dla powoda w korzystaniu z drogi koniecznej przez pozwanych jest nie do obrony w sytuacji gdy obecnie nie wchodzi już w rachubę potrzeba realizowania dojazdu do nieruchomości władnących przez pojazdy asenizacyjne.

Powód nie wykazał ponadto, aby Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad zmienił dotychczas wyrażone przez siebie (por :decyzja z dnia 19 sierpnia 2012 roku, (...)1- ma- (...)-11/12) negatywne stanowisko w przedmiocie budowy dodatkowych zjazdów na posesje pozwanych bezpośrednio z ul. (...). Nie doszło więc w tym względzie do żadnej "zmiany stosunków". Brak wspomnianej zgody stanowi negatywną przesłankę przemawiająca przeciwko uwzględnieniu żądania powoda. Sąd nadmienił przy tym, że organ administracyjny rozważał również kwestie poszerzenia istniejącego zjazdu wykluczając taką ewentualność (por. k. 72, 75). W motywach decyzji jednoznacznie stwierdzono, że ul. (...) stanowi drogę krajowa zaliczana do kategorii G, z czym wiąże się istotne ograniczenie możliwości organizowania (urządzania) nowych zjazdów lub przebudowy istniejących zjazdów na posesje położone wzdłuż drogi po to by nie ograniczać wymaganej przepustowości tej drogi i nie powodować utrudnień w ruchu i zagrożenia bezpieczeństwa dla innych użytkowników drogi.

Za celowe Sądu uznał przywołanie treści opinii R. S. stanowiącej podstawę ustanowienia służebności dla pozwanych, w której wskazano, że ewentualny niezależny dojazd do kompleksu działek budowlanych przylegających do drogi krajowej powinien zostać zaprojektowany od tylnej strony tych działek. Droga taka stanowiłaby drogę gminną lub współwłasność użytkowników w zależności od zapisów w planie zagospodarowania terenu kwalifikujących ją jako drogę publiczna bądź wewnętrzną.

Sąd przytoczył również, stwierdzenia wydawanych w niniejszej sprawie opinii, w których zwrócono uwagę, że realizacja zamierzenia budowy dodatkowych (osobnych) zjazdów dla działek nr (...) stanowi niezwykle złożone i wieloetapowe przedsięwzięcie wymagające przeprowadzenia uzgodnień i uzyskania wymaganych zezwoleń od zarządcy drogi tj. Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. W warunkach likwidacji lokalnych szamb i budowy kanalizacji gminnej wykonanie tego rodzaju inwestycji jest ponadto technologicznie i ekonomicznie nieuzasadnione i może w istotny sposób ograniczać swobodę dojazdu do posesji pozwanych oraz obiektów garażowych położonych na ich terenie.

Sąd ustosunkowując się w tym miejscu do licznie podnoszonych przez powoda zarzutów wobec obu wydanych w sprawie opinii stwierdził, że opinie te zostały przekonująco wyjaśnione przez biegłych a wynikające z nich wnioski należycie uzasadnione. Zdaniem Sądu powód podejmuje całkowicie jałową polemikę z jednoznacznymi ustaleniami i stwierdzeniami opinii ignorując podnoszone przez biegłych argumenty merytoryczne i nie dostrzegając całej złożoności przedsięwzięcia związanego z wykonywaniem dodatkowych zjazdów z drogi publicznej.

Sąd uznał także, że nieistotny charakter mają pozostałe zarzuty i stwierdzenia z pism powoda z dnia 23 czerwca 2015 roku i 7 marca 2016 roku.

Sąd podkreślił, że fakt sporządzenia negatywnie ocenianych przez powoda dwu opinii nie stanowi żadnego racjonalnego argumentu procesowego przemawiającego za koniecznością uzyskania w niniejszym postępowaniu kolejnej, trzeciej opinii, do czego przeszkodą jest także znacznie już wydłużony czas trwania postępowania. Wydane dotychczas opinie w wyczerpujący sposób wyjaśniły występujące w sprawie zagadnienia sporne i nie należy oczekiwać by kolejna wnioskowana opinia zawierała diametralnie odmienne konkluzje i ustalenia. Sąd zaznaczył, że cała rzecz sprowadza się więc do oceny wyników przeprowadzonego postępowania dowodowego, która jak to wskazano przedstawia się niekorzystnie dla powoda.

Sąd nie dopatrzył się też w stwierdzeniach opinii lub czynnościach biegłego Z. A. poprzedzających wydanie opinii elementów stronniczości bądź przejawów faworyzowania którejkolwiek ze stron procesu.

Sąd uznał, że na uwagę zasługuje wreszcie fakt uprzedniego zgłoszenia przez powoda analogicznego żądania stanowiącego przedmiot rozpoznania w sprawie I C 6/10, które nie zostało uwzględnione przez sąd (por. str. 14 uzasadnienia sądu odwoławczego w sprawie II Ca 937/10 - k. 110 i rozważania poprzedzające a także stwierdzenia z k. 112). Już w tamtym procesie na skutek apelacji powoda sąd odwoławczy szczegółowo rozważał i analizował przesłanki zniesienie służebności wynikające z art. 295 k.c. jak i art. 294 k.c., wykluczając, aby sporna służebność gruntowa utraciła swoje znaczenie dla nieruchomości na działkach nr (...), co jest warunkiem jej zniesienia na podstawie art. 295 k.c. oraz by po ustanowieniu służebności zaistniały istotne zmiany w stosunkach i by zostało to spowodowane zachowaniem pozwanych, co mogło by prowadzić do zniesienia służebności za wynagrodzeniem na podstawie art. 294 k.c.

Zdaniem Sądu żądania zniesienia służebności nie uzasadnia sam fakt wykonania instalacji zbiorowej kanalizacji dla nieruchomości stron, ponieważ celem ustanowienia służebności jakiej dotyczy spór było zagwarantowanie odpowiedniego połączenia komunikacyjnego nieruchomości władnących z drogą publiczna a nie wyłącznie zapewnienie i organizacja dojazdu do posesji pozwanych przez służby świadczące usługi w zakresie wywozu nieczystości. Natomiast potrzeby gospodarcze właściciela nieruchomości obciążonej na jakie dodatkowo powoływał się powód nie stanowią samoistnej przesłanki zniesienia służebności.

Reasumując Sąd stwierdził, że poszerzenie istniejącego wjazdu w celu przysposobienia odrębnego dojazdu do posesji dla pozwanych Ś. i wykonanie nowej drogi dojazdowej dla pozwanych S. wymagałoby stosownej akceptacji (zezwolenia) właściwego organu administracji - zarządcy drogi. Takie zezwolenie nie zostało udzielone ani też nie została wykazana realna perspektywa jego uzyskania. W konsekwencji mając na uwadze dotychczasowe stanowisko organu administracyjnego w tej kwestii, żądanie zniesienia służebności Sąd uznał co najmniej za przedwczesne.

Dodatkowo Sąd wskazał, że budowę nowego zjazdu (zjazdów) względnie poszerzenie istniejącego choć możliwe do pomyślenia z technicznego punktu widzenia należy ocenić jako przedsięwzięcie całkowicie nieracjonalne. W świetle poczynionych ustaleń proponowane przez powoda osobne zjazdy dla działek nr (...) nie zapewniają odpowiedniego dostępu do drogi publicznej, jak też nie spełniają w pełnym zakresie wymagań określonych w przepisach Rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 3 marca 1999 r. w sprawie warunków jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie.

Sąd zaznaczył, że realizacja tego przedsięwzięcia wiązała by się ponadto z koniecznością poniesienia niewspółmiernych nakładów na organizację dojazdu na nieruchomościach władnących i nakładałaby określone ograniczenia eksploatacyjne, wskutek czego nowo urządzone dojazdy nie realizowałyby w efektywny sposób założeń i wymagań jakim odpowiada obecnie istniejąca służebność drogi koniecznej. Powodowało by też istotne utrudnienia w korzystaniu z nieruchomości władnących. M.in. wykonanie odrębnego wjazdu na działkę nr (...) doprowadziłoby do jej przekształcenia w tzw. działkę komunikacyjną powodując utratę jej obecnej funkcji gospodarczej, oraz istotną zmianę sposobu zagospodarowania i znaczne ograniczenie atrakcyjności rynkowej. Wyżej przedstawioną ocenę potwierdzają obie wydane w sprawie opinie biegłych.

Sąd stwierdził, że w dalszym ciągu aktualność zachowuje więc stwierdzenie stanowiące konkluzje z poprzednich procesów, że ewentualne wybudowanie bezpośrednich dojazdów do nieruchomości pozwanych nie zapewniłoby im możliwości korzystania z ich nieruchomości w pełnym zakresie i zgodnie z przeznaczeniem.

Tym bardziej możliwości korzystania z ustanowionej służebności nie może pozbawić pozwanych potencjalna i hipotetyczna jak dotychczas ewentualność wykonania dodatkowych zjazdów z drogi publicznej, nie potwierdzona decyzją organów właściwych w sprawach dotyczących organizacji ruchu drogowego i zasad korzystania z drogi publicznej. Nie stanowi takiego potwierdzenia decyzja o warunkach zabudowy na jaką powoływał się powód.

Zdaniem Sądu w tych warunkach orzeczenie o zniesieniu służebności prowadziłoby do powstania paradoksalnej i niedopuszczalnej sytuacji, w której pozwani nie mając przysposobionych nowych zjazdów i nie legitymując się zezwoleniem na ich wykonanie pozostawali by praktycznie odcięci od drogi publicznej.

Niezależnie od powyższego Sąd przyznał rację pozwanym, że powtarzające się ze strony powoda działania zmierzające do zakwestionowania możności korzystania z prawnie ustanowionej służebności przez wszczynanie licznych nieuzasadnionych procesów zasługuje na dezaprobatę i podlega negatywnej ocenie także w aspekcie normy art. 5 k.c. stanowiąc przejaw nadużycia praw jakie przysługują powodowi jako właścicielowi gruntu służebnego. Dodając również, że jeśli istotnie to powód doznaje ze strony pozwanych określonych, nieuzasadnionych ograniczeń w korzystaniu z przedmiotu swojej własności tj. działki nr (...) (obecnie 305), wykraczających poza zakres uprawnień pozwanych związanych z posiadaną służebnością, jak na to wskazuje m.in. w piśmie z dnia 7 lutego 2013r., to środkiem do przywrócenia właściwego stanu w tym zakresie jest powództwo oparte na art. 222 k.c. wynikające z ochrony prawa własności a nie likwidacja ustanowionej służebności.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód i zaskarżając wyrok w całości, wniósł o jego uchylenie oraz przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Gryfinie do ponownego rozpoznania, a także o zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego, wliczając w to koszty zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Skarżący zarzucił Sądowi pierwszej instancji:

1) naruszenie przepisów postępowania, a w tym naruszenie art. 130 §1 k.p.c., w zw. z art. 193 § 2 k.p.c., poprzez zaniechanie wezwania powoda do uzupełnienia czynności zmiany powództwa dokonanej ustnie do protokołu rozprawy na posiedzeniu w dniu 21 kwietnia 2016 roku pomimo, że czynność ta została dokonana w formie ustnej, gdy tymczasem przepisy wymagają w takim wypadku dokonania zmiany w formie pisemnej, tj. pismem procesowym, a w konsekwencji

2) naruszenie przepisów postępowania, a w tym naruszenie art. 321 k.p.c. poprzez wykroczenie przez Sąd poza granice żądania i w efekcie wydanie wyroku co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem pozwu;

3) naruszenie przepisów postępowania, a w tym naruszenie art. 227 k.p.c., 232 k.p.c., art. 258 k.p.c., art. 278 § 1 k.p.c. poprzez odmowę przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego oraz dowodu z zeznań świadka L. B. i oparcie ustaleń Sądu na opiniach biegłych Z. A. i D. O. pomimo, że opinie te zostały wykonane nieprofesjonalnie, nie wyjaśniają w sposób należyty okoliczności, na jakie zostały one sporządzone, są wewnętrznie sprzeczne, biegli wykonywali swoje czynności w sposób odbiegający od procedury cywilnej, swoje ustalenia oparli na niewłaściwych pomiarach i błędnych ustaleniach co do zagospodarowania terenu, nie potrafili wyjaśnić okoliczności przedstawionych w zarzutach do ich opinii, a ich ustalenia nie przystają do projektu sporządzonego przez L. B. w prywatnej opinii powoda, które to okoliczności są szczególnie istotne dla sprawy, a zatem wszelkie sprzeczności w tym zakresie powinny być rozwiane w toku postępowania;

4) naruszenie przepisów postępowania, a w tym naruszenie art. 233 §1 k.p.c. poprzez dokonanie błędnych ustaleń faktycznych, pozostających w sprzeczności z zgromadzonym materiałem dowodowym, a także naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów i zastąpienie jej dowolną oceną dowodów, pozostającą w sprzeczności z zasadami logiki i doświadczenia życiowego - w szczególności poprzez:

- przyjęcie, że istnienie służebności nie stanowi hamulca dla rozwoju gospodarczego przedsiębiorstwa powoda,

- przyjęcie, że stanowisko wyrażone w decyzji Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z 19 sierpnia 2012 roku ma jakiekolwiek znaczenie dla istniejącej służebności, a brak zmiany tego stanowiska stanowi przesłankę przyjęcia, że w sprawie nie zachodzi zmiana stosunków w zakresie korzystania ze służebności;

- przyjęcie, że dokonanie osobnych zjazdów dla działek nr (...) wymagałoby zawężenia istniejącego dojazdu do posesji powoda;

5) naruszenie prawa materialnego, a w tym naruszenie art 140 k.c., 145 k.c., 285 §1 k.c., 287 k.c., 288 k.c. 291 k.c., 294 k.c. i 295 k.c. poprzez:

- przyjęcie przez Sąd Rejonowy, że fakt złożoności i konieczności poniesienia wydatków na przeprowadzenie przedsięwzięcia budowy osobnych zjazdów dla działek (...) może stanowić podstawę do oddalenia żądań w zakresie zmiany treści lub sposobu wykonywania służebności czy zniesienia służebności;

- przyjęcie przez Sąd bezwzględnego prymatu interesu właścicieli gruntów sąsiednich (władnących) nad interesem właściciela gruntu obciążonego, co stanowi naruszenie podstawowych zasad w zakresie prawa własności.

W odpowiedzi na apelację pozwani wnieśli o jej oddalenie.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W pierwszej kolejności odnieść należało się do kwestii treści i zakresu powództwa poddanego pod osąd w rozpoznawanej sprawie i wyznaczającego zakres jej rozpoznania, zgodnie z art. 321 § 1 k.p.c.

Sąd pierwszej instancji niewadliwie wskazał, że powód formułował swoje roszczenia wobec pozwanych jako żądanie zmiany treści służebności, polegające na ograniczeniu zakresu korzystania z ustanowionej służebności drogi koniecznej wyłącznie dla zagwarantowania dojazdu do posesji przez pojazdy asenizacyjne.

Sąd pierwszej instancji prawidłowo uznał, że w okolicznościach sprawy, gdzie na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2016 roku powód złożył oświadczenie w przedmiocie zmiany powództwa, w taki sposób, że wniósł o ograniczenie zakresu służebności drogi koniecznej, ustanowionej na rzecz działki nr (...) przez określenie jej przebiegu w sposób nawiązujący do projektu budowlano wykonawczego autorstwa L. B. oraz o całkowite zniesienie służebności ustanowionej na rzecz działki nr (...), czemu nie towarzyszyło złożenie pisma procesowego w tym przedmiocie i na rozprawie nie byli obecni wszyscy pozwani, a jedynie A. S. (2) i E. Ś., nie doszło do skutecznej zmiany powództwa w tym ostatnim zakresie. Zmiana taka, zgodnie z art. 193 § 2 ¹ i 3 k.p.c., wymagała bowiem zachowania formy pisma procesowego, a co więcej skutki takiej zmiany nastąpiłyby z chwilą doręczenia pozwanym pisma zawierającego zmianę i odpowiadającego wymaganiom pozwu. W rozpoznawanej sprawie na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2016 roku obecne były wyłącznie dwie spośród czworga pozwanych, a pomiędzy pozwanymi odpowiednio Ś. i S. zachodzi współuczestnictwo konieczne i jednolite.

Wbrew stanowisku skarżącego w żadnym razie w sprawie nie zachodziły podstawy do udzielania powodowi w powyższym zakresie pouczeń w trybie art. 5 k.p.c., co wynika z faktu, że ten był reprezentowany przez pełnomocnika zawodowego.

Nie sposób także uznać, że w sprawie zachodziła podstawa do zastosowania trybu przewidzianego w art. 130 k.p.c., który ma zastosowanie wyłącznie do czynności procesowych stron dokonywanych w formie pisma procesowego. Sąd Okręgowy nie podziela przeciwnego, odosobnionego i nie zawierającego jurydycznego uzasadnienia, przeciwnego stanowiska zajętego przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku, w wyroku z dnia 27 sierpnia 2015 roku, I ACa 272/15.

Nie zasługiwał na uwzględnienie wniosek powoda, zawarty w piśmie procesowym z dnia 27 kwietnia 2016 roku, o otwarcie rozprawy, celem umożliwienia powodowi dokonania zmiany na piśmie powództwa w zakresie sformułowanym na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2016 roku. Podkreślenia wymaga, że powód, co wymaga ponownego wskazania, reprezentowany w sprawie przez pełnomocnika zawodowego, mógł i powinien na tej rozprawie złożyć wniosek o jej odroczenie, celem złożenia takiego pisma, czego bezpodstawnie zaniechał. Nie zachodził także w sprawie przypadek unormowany w art. 316 § 2 k.p.c. Wreszcie uzasadnionej podstawy do otwarcia rozprawy nie można wywodzić z tego tylko faktu, że powód do pisma z dnia 27 kwietnia 2016 roku dołączył dokumenty w postaci mapek, datowanych na dzień 25 kwietnia 2016 roku, to jest dzień przypadający już po zamknięciu rozprawy. Nie można, bowiem pominąć okoliczności, że dokumenty te zostały sporządzone na zlecenie powoda, co mogło z powodzeniem nastąpić przed zamknięciem rozprawy (art. 217 § 1 k.p.c.).

Wbrew jednak przekonaniu Sądu pierwszej instancji brak jest podstaw do uznania, że podlegające rozpoznaniu w sprawie żądanie pozwu w pierwotnym kształcie, było innej treści aniżeli, wprost sformułowane żądanie zmiany treści lub sposobu wykonywania służebności, polegające na ograniczeniu zakresu korzystania z ustanowionej służebności drogi koniecznej wyłącznie dla zagwarantowania dojazdu do posesji przez pojazdy asenizacyjne.

Nie można zwłaszcza przyjąć, wbrew treści żądania sformułowanego przez stronę reprezentowaną przez pełnomocnika zawodowego, że w powództwie takim implicite zawarte zostało także żądanie zniesienia służebności w pozostałym zakresie, czy też jak ostatecznie przyjął Sąd pierwszej instancji, żądanie całkowitego zniesienia przedmiotowych służebności za wynagrodzeniem.

Podkreślenia wymaga, że ustawodawca odróżnia żądnie zmiany treści służebności, co może polegać także na jej ograniczeniu jej zakresu, czy sposobu jej wykonywania od żądania jej zniesienia za wynagrodzeniem i bez niego.

I tak zgodnie z art. 291 k.c. jeżeli po ustanowieniu służebności gruntowej powstanie ważna potrzeba gospodarcza, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać za wynagrodzeniem zmiany treści lub sposobu wykonywania służebności, chyba że żądana zmiana przyniosłaby niewspółmierny uszczerbek nieruchomości władnącej.

Stosownie natomiast do art. 294 k.c. właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności gruntowej za wynagrodzeniem, jeżeli wskutek zmiany stosunków służebność stała się dla niego szczególnie uciążliwa, a nie jest konieczna do prawidłowego korzystania z nieruchomości władnącej.

Wreszcie art. 295 k.c. głosi, że jeżeli służebność gruntowa utraciła dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności bez wynagrodzenia.

Nie ulega wątpliwości, że powód zgłosił wyłącznie to pierwsze żądanie, co wynika nie tylko z treści powództwa, ale i jego uzasadnienia. Zauważyć trzeba, że zmiana (ograniczeniu) zakresu wykonywania służebności, tu drogi koniecznej, o jakiej mowa w piśmie powoda z dnia 7 lutego 2013 roku oznacza właśnie zmianę sposobu wykonywania tej drogi koniecznej. Zniesienie zaś służebności tak za wynagrodzeniem, jak i bez niego zawsze odnosi się do całości służebności.

Podsumowując brak było w sprawie podstaw do uznania, że powód złożył także powództwo – skargę procesową, zawierającego żądanie zniesienia przedmiotowych służebności.

Powoduje to, że przedmiotem rozpoznania w sprawie nie mogło być powództwo o zniesienie służebności.

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 386 § 3 k.p.c., w zw. z art. 355 § 1 k.p.c., orzeczono jak w punkcie I. sentencji wyroku.

W konsekwencji powyższego zbędnym jest odnoszenie się do rozważań Sądu pierwszej instancji, co do braku podstaw zastosowania w rozpoznawanej sprawie norm prawnych zawartych w art. 294 i 295 k.c. i zniesienia w ich trybie przedmiotowych służebności drogi koniecznej.

Przechodząc do rozważań co do meritum sprawy wskazać ponownie trzeba, że wedle art. 291 k.c. jeżeli po ustanowieniu służebności gruntowej powstanie ważna potrzeba gospodarcza, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać za wynagrodzeniem zmiany treści lub sposobu wykonywania służebności, chyba że żądana zmiana przyniosłaby niewspółmierny uszczerbek nieruchomości władnącej.

W wyroku z dnia 20 lutego 1985 roku, III CRN 364/85, Sąd Najwyższy w pełni przekonywająco wywiódł, że według art. 291 k.c. ocena ważności potrzeby gospodarczej powstałej po ustanowieniu służebności gruntowej obejmuje rozważenie, czy sposób wykonywania tej służebności nie koliduje z punktu widzenia wymagań prawidłowej gospodarki, z wprowadzonym na nieruchomości obciążonej rodzajem produkcji rolnej. Jeżeli do tej kolizji dochodzi, to nowo powstała potrzeba gospodarcza jest ważna w rozumieniu art. 291 k.c. i uzasadnia ona zmianę sposobu wykonywania służebności, chociażby zmiana ta przyniosła uszczerbek nieruchomości władnącej. Art. 291 chroni właściciela nieruchomości władnącej przed zmianą sposobu wykonywania służebności dopiero wtedy, gdy zmiana ta przyniosłaby jego nieruchomości niewspółmierny uszczerbek.

N. od oceny wywodzonego przez powoda powstania ważnej potrzeby gospodarczej, w postaci zamiaru innego zagospodarowania nieruchomości obciążonej, w rozpoznawanej sprawie zasadność powództwa niweczy konieczność przyjęcia, że zmiana sposobu wykonywania służebności czy jej treści w sposób postulowany przez powoda nie tylko przyniosłaby nieruchomościom pozwanych, jako nieruchomościom władnącym niewspółmierny uszczerbek, ale w istocie spowodowałaby, że ci de facto zostaliby pozbawieni możliwości wykonywania spornych służebności, w szczególności co do wjazdu pojazdami z drogi publicznej na ich nieruchomości.

Istotą stanowiska powoda jest twierdzenie, że pozwani w zakresie tak działki nr (...), jak i działki nr (...) mogą realizować dojazd na nie, poprzez wjazdy z drogi publicznej – drogi krajowej nr (...), bez konieczności korzystania w tym zakresie ze spornej służebności.

Stanowisko takie jest w okolicznościach sprawy nieuzasadnione.

Mianowicie skarżący, w tym w zakresie, w jakim odnosi się do opinii biegłych, w szczególności opinii biegłego Z. A., pomija okoliczność, że zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. Nr 14, poz. 60) budowa lub przebudowa zjazdu z drogi publicznej należy do właściciela lub użytkownika nieruchomości przyległych do drogi, po uzyskaniu, w drodze decyzji administracyjnej, zezwolenia zarządcy drogi na lokalizację zjazdu lub przebudowę zjazdu, z zastrzeżeniem ust. 2.

Z uwagi na to, że przedmiotowa droga należy do kategorii dróg krajowych jej zarządcą jest Generalny Dyrektor Dróg krajowych i Autostrad i to ten organ administracyjny posiada wyłączną kompetencję w zakresie wydania decyzji w przedmiocie zezwolenia na lokalizację nowego zjazdu lub przebudowę istniejącego.

Zgodnie z dodanym do art. 29 z dniem 1 stycznia 2017 roku ust. 6 budowa lub przebudowa zjazdu na podstawie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, nie wymaga uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Także jednak w poprzednim stanie prawnym wydanie przez inny organ decyzji o warunkach zabudowy w zakresie owego zjazdu nie zastępowało decyzji zarządcy drogi, która była warunkiem koniecznym wykonania takiego zjazdu, a także jego przebudowy.

W okolicznościach sprawy nie budzi wątpliwości i jest bezsporne, że dotychczas nie została wydana pozytywna decyzja tak w przedmiocie przebudowy istniejącego zjazdu z drogi krajowej nr (...) na obciążoną działki nr (...), celem urządzenia nowego zjazdu z tej drogi na działkę nr (...), jak i nowego zjazdu z tej drogi, przeznaczonego wyłącznie dla działki nr (...).

W pierwszym przypadku decyzją z dnia 19 sierpnia 2012 roku, (...) 1 – ma - (...)-11/12 Dyrektor Generalny (...) Krajowych i Autostrad odmówił powodowi wyrażenia zgody na taką przebudowę. W uzasadnieniu tej decyzji wskazano, że plany związane z intensyfikacją działalności gospodarczej nie mogą mieć wpływu na wydanie zezwolenia na przebudowę istniejącego zjazdu, jak również, że fakt uzyskania decyzji ustalającej warunki zabudowy dla planowanego zjazdu nie warunkuje ani nie przesądza o wydaniu zezwolenia na lokalizację lub przebudowę zjazdu przez zarządcę drogi.

Nie może budzić wątpliwości, że sąd powszechny musi respektować stan prawny ukształtowany decyzją administracyjną wydaną przez właściwy organ, w granicach jego kompetencji. System prawa przewiduje, bowiem rozstrzyganie pewnych kwestii w sposób wiążący w drodze administracyjnej. W efekcie kwestia taka nie może być odmiennie oceniana przez inne organy Państwa, w tym sądy powszechne.

W zakresie, zaś wykonania nowego zjazdu, bezpośrednio na działkę nr (...), w okolicznościach sprawy jest bezsporne, że pozytywna decyzja ww. organu w tym przedmiocie nigdy nie została wydana. Co więcej analiza uzasadnienia ww. decyzji z dnia 19 sierpnia 2012 roku pozwala na przyjęcie, że nie sposób zakładać, że decyzja taka zostanie wydana w przyszłości.

Tymczasem, jak to już wyżej wskazano, powód swe powództwo opiera na założeniu, że pozwani mogą w inny, niż wynikający z treści ustanowionych na ich rzecz spornych służebności, realizować dojście, a zwłaszcza dojazd z drogi publicznej – drogi krajowej nr (...).

Bez znaczenia dla sprawy pozostawałyby zatem zeznania świadka L. B., który na zlecenie powoda opracowywał dołączoną do pozwu koncepcję utworzenia nowego wjazdu z drogi nr (...) na działkę nr (...), jak też koncepcję przebudowy istniejącego zjazdu z tej drogi na działkę nr (...), w celu urządzenia nowego wjazdu na działkę nr (...).

Po pierwsze wskazania wymaga, że nie można zeznaniami świadka, nawet jeżeli sporządzał on prywatną ekspertyzę na zlecenie strony, zastępować opinii biegłego, a do tego sprowadzała się teza dowodowa powoda. Świadek mógłby jedynie komunikować sądowi swoje spostrzeżenia spoza zakresu wiedzy specjalistycznej.

Ostatecznie przesądzającym jest jednak wywiedziony powyżej brak uzyskania koniecznej decyzji administracyjnej, który wyklucza możliwość przebudowy istniejącego zjazdu i utworzenia nowego, od czego uzależniona jest możliwość realizacji koncepcji opracowanych przez świadka.

Zbędnym jest wreszcie szersze odnoszenie się do zarzutów powoda skierowanych przeciwko opinii biegłego Z. A..

Podkreślić jedynie trzeba, że ten słusznie opracowując koncepcję innego, niż sporna służebność, dostępu działek nr (...) do drogi publicznej w obu przypadkach uznał, że wymagałoby to zezwolenia zarządcy drogi odpowiednio na urządzenie nowego wjazdu z drogi krajowej nr (...) na działkę nr (...) i przebudowy istniejącego zjazdu z tej drogi, na potrzeby urządzenia nowego wjazdu na działkę nr (...).

Na koniec zauważyć jeszcze trzeba, że żądana zmiana treści służebności przez ograniczenie jej wykonywania wyłącznie dla realizacji dojazdu na nieruchomości pozwanych pojazdów asenizacyjnych byłaby o tyle bezprzedmiotowa, że w okresie 2013 roku i lat następnych w obrębie ul (...) w G. wykonana została instalacja zbiorowej kanalizacji sanitarnej służąca do odprowadzania ścieków, wskutek czego odpadła potrzeba indywidualnego wywozu nieczystości z posesji pozwanych przez pojazdy asenizacyjne.

Mając na uwadze wszystko powyższe, należało uznać powództwo , a w konsekwencji także apelację, za bezzasadne i na podstawie art. 385 k.p.c., orzec jak w punkcie II. sentencji wyroku.

SSO Sławomir Krajewski SSO Agnieszka Tarasiuk – Tkaczuk SSO Tomasz Sobieraj