Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 czerwca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 29 czerwca 2017 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: A. Ż.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 3 września 2015 r., znak: (...)

w sprawie: A. Ż.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu A. Ż. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 2 lipca 2015 r. do dnia 31 stycznia 2019 r.,

2)  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na podstawie przepisu art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS ( Dz. U. z 2009 roku nr 153, poz. 1227)

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS ubezpieczony został uznany za zdolnego do pracy zarobkowej.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ubezpieczony, który wniósł o przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, iż aktualny stan jego zdrowia nie pozwala na podjęcie pracy zarobkowej.

W odpowiedzi na odwołanie ubezpieczonego, organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje:

Ubezpieczony A. Ż. (wykonujący zawód pracownika fizycznego) w dniu 27.05.2015 roku złożył w organie rentowym wniosek o przyznanie prawa do renty. Pozwany organ rentowy poddał go badaniu przez Lekarza Orzecznika ZUS i Komisję Lekarską ZUS, którzy w wydanych orzeczeniach nie uznali ubezpieczonego za osobę niezdolną do wykonywania zatrudnienia.

-okoliczności bezsporne

W celu zweryfikowania orzeczeń wydanych przez lekarza orzecznika i komisję lekarską ZUS, Sąd powołał biegłego lekarza sądowego z zakresu kardiologii, który rozpoznał u ubezpieczonego następujące schorzenia :

1.  Przewlekłą chorobę niedokrwienną serca.

2.  Przebyty zawał serca NSTEMI leczony operacyjnie w styczniu

2014r.

3.  Stan po pomostowaniu aortalno-wieńcowym i zamknięciu ASD

II- 22 styczeń 2014r.

4.  Nadciśnienie tętnicze.

5.  Hiperlipidemię w wywiadzie.

Biegły w opinii z dnia 17.12.2015 r. stwierdził, że stan zdrowia ubezpieczonego spowodowany chorobami wymienionymi w rozpoznaniu nie W echo serca po przebytym zawale serca, po wykonanej operacji CABG i zamknięciu ASD II nie stwierdzono odcinkowych zaburzeń kurczliwości mięśnia lewej komory, stwierdzono szczelność przegrody międzyprzedsionkowej.

Biegły we wnioskach opinii uznał, że ze względów kardiologicznych brak podstaw do orzeczenia niezdolności do pracy.

-dowód; opinia biegłych k. 45-46 akt sądowych

Z uwagi na zastrzeżenia ubezpieczonego Sąd powołał w sprawie kolejnego biegłego z dziedziny chirurgii.

Biegły chirurg rozpoznał u ubezpieczonego :

1.Przewlekłą chorobę niedokrwienna serca z przebytym zawałem serca A.D 2014, leczonym operacyjnie pomostowaniem aortalno-wieńcowym (z towarzyszącym zabiegiem zamknięcia przetrwałego ubytku w przegrodzie międzyprzedsionkowej).

2.Przepuklinę pooperacyjna górnej części nadbrzusza, odprowadzana.

3.Nadciśnienie tętnicze krwi.

4.Przebyte zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B.

5.Otyłość.

Biegły po analizie dokumentacji lekarskiej i badaniu ubezpieczonego stwierdził, że przepuklina pooperacyjna nadbrzusza w obecnym swym stanie nie czyni ubezpieczonego przewlekle niezdolnym ani częściowo niezdolnym do pracy.

-dowód; opinia biegłych k. 71-72 akt sądowych

Z uwagi na zgłoszone przez ubezpieczonego kolejne zastrzeżenia w piśmie procesowym z dnia 20.06.2016 r., w którym ubezpieczony powołał się na schorzenia kręgosłupa, nie zdiagnozowane przez biegłych, Sąd dopuścił w sprawie dowód z biegłego neurologa.

Biegły w wydanej opinii w dniu 27.02.2011 roku rozpoznali u ubezpieczonego następujące schorzenia:

•

Chorobę zwyrodnieniową stawów barkowych, biodrowych i kręgosłupa

•

Wielopoziomowa dyskopatia szyjna i lędźwiowa z przewlekłym zespołem bólowym szyjno - barkowym głównie lewostronnym oraz lędźwiowo - krzyżowym objawowym z częstymi zaostrzeniami i obecnymi objawami ubytkowymi

• Chorobę niedokrwienną serca, stan po przebytym zawale NSTEMI 09.01.2014r
leczonym operacyjnie pomostowaniem (22.01.2014 0z równoczesnym zamknięciem ubytku w przegrodzie międzyprzedsionkowej

•

Nadciśnienie tętnicze

•

Przebyte zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B

Po przeprowadzonych badaniach sądowo - lekarskich i zapoznaniu się z dokumentacją znajdującą się w aktach sprawy i ZUS oraz dostarczoną przez ubezpieczonego biegły stwierdził, że stan jego zdrowia czyni go okresowo częściowo niezdolnym do pracy.

Przyczyną jest choroba zwyrodnieniowa stawów barkowych, biodrowych i

kręgosłupa, wielopoziomowa dyskopatia szyjna i lędźwiowa z przewlekłym

zespołem bólowym szyjno -barkowym głównie lewostronnym oraz lędźwiowo -

krzyżowym objawowym z częstymi zaostrzeniami i obecnymi objawami

ubytkowymi, choroba niedokrwienna serca, stan po przebytym zawale NSTEMI

09.01.2014r leczonym operacyjnie pomostowaniem (22.01.2014) z równoczesnym

zamknięciem ubytku w przegrodzie międzyprzedsionkowej, nadciśnienie tętnicze,

przebyte zakażenie wirusem zapalenia wątroby tupu B.

Schorzenia te skutkują u Orzekanego bólami i zawrotami głowy, ograniczeniem

ruchomości kręgosłupa i stawów, przewlekłym zespołem bólowym szyjno-barkowym i lędźwiowo - krzyżowym, obniżeniem tolerancji wysiłku fizycznego,

okresowymi bólami w klatce piersiowej, zaburzeniami chodu.

Praca fizyczna, dźwiganie ciężarów, długotrwała praca w pozycji wymuszonej, praca

w złych warunkach atmosferycznych nasila dolegliwości i niekorzystny postęp

schorzeń.

Powyższe schorzenia powodują, zdaniem biegłego, u ubezpieczonego istotne upośledzenie sprawności fizycznej ustroju i zdolności do zatrudnienia na ostatnio zajmowanym stanowisku pracownika fizycznego.

Przeciwwskazana jest ciężka praca fizyczna, dźwiganie ciężarów, długotrwała praca

w pozycji wymuszonej, praca w złych warunkach atmosferycznych oraz praca

wymagająca pełnej sprawności psychofizycznej.

We wnioskach opinii biegły stwierdził, że:

•

Badany jest okresowo częściowo niezdolny do pracy do 01.2019

•

Częściowa niezdolność do pracy istnieje od daty wyczerpania świadczenia rehabilitacyjnego to jest od 2.07.2015r i spowodowana jest przede wszystkim schorzeniami układu kostno - stawowego z objawami neurologicznymi oraz chorobami układu krążenia.

•

Częściowa niezdolność do pracy ma charakter okresowy z powodu możliwości poprawy stanu zdrowia po zastosowanym leczeniu specjalistycznym.

•

Biegły do oceny stanu zdrowia i uznania częściowej niezdolności do pracy za podstawę mieli te same dowody, którymi dysponował Organ Rentowy w postępowaniu administracyjnym oraz dokumentacją z leczenia ortopedycznego.

Biegły nie podzielił opinii Lekarza Orzecznika z dnia 08.07. 2015r i Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 31.08.2015r z powodu większego nasilenia dolegliwości w przebiegu istniejących u ubezpieczonego schorzeń, które powodują istotne upośledzenie sprawności ustroju i zdolności do zatrudnienia na ostatnio zajmowanym stanowisku.

-dowód; opinia biegłego k. 98-99 akt sądowych

Po zapoznaniu się z opinią wydaną przez biegłych organ rentowy zgłosił do niej zastrzeżenia, w których wskazał, że podczas badania przez Komisję Lekarską ubezpieczony nie zgłaszał dolegliwości ze strony narządu ruchu. Komisja Lekarska nie stwierdziła odchyleń w badaniu przedmiotowym ze strony narządu ruchu. Głównym schorzeniem rozpatrywanym przez Komisję Lekarską było schorzenie kardiologiczne.

Z opisu badania biegłego neurologa nie wynika w jakim stopniu upośledzona jest funkcja narządu ruchu. Nie opisuje w jakim stopniu jest ograniczona ruchomość kręgosłupa, stawu barkowego lewego i stawów biodrowych.

Poza opisem RTG kręgosłupa L-S z 11.04.2016r. niedostępnym Komisji' Lekarskiej, brak innych obiektywnych badań potwierdzających istnienie zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa C i stawów obwodowych w tym biodrowych.

Schorzenie kręgosłupa przebiega z okresami zaostrzeń, które mogą być leczone w ramach czasowej niezdolności do pracy.

Biegły neurolog nie jest kompetentny do oceny niezdolności do pracy z powodu schorzenia kardiologicznego. W tej kwestii wypowiedział się biegły kardiolog w opinii z dnia 17.12.2015r.

Organ rentowy wniósł o przekazanie zastrzeżeń biegłemu lekarzowi neurologowi celem ustosunkowania się do nich w opinii uzupełniającej.

Biegły w opinii uzupełniającej z dnia 5.04.2017 roku w pełni podtrzymał swoją dotychczasową opinię, o okresowej, częściowej niezdolności do pracy ubezpieczonego. Przyczyną jest choroba zwyrodnieniowa stawów barkowych, biodrowych i kręgosłupa, wielopoziomowa dyskopatia szyjna i lędźwiowa z przewlekłym zespołem bólowym szyjno -barkowym głównie lewostronnym oraz lędźwiowo –krzyżowym objawowym z częstymi zaostrzeniami i obecnymi objawami ubytkowymi, choroba niedokrwienna serca, stan po przebytym zawale NSTEMI 09.01.2014r leczonym operacyjnie pomostowaniem (22.01.2014)z równoczesnym zamknięciem ubytku w przegrodzie międzyprzedsionkowej, nadciśnienie tętnicze, przebyte zakażenie wirusem zapalenia wątroby tupu B.

Biegły wyjaśnił także, iż jego zadaniem, jako biegłego z zakresu neurologii, była ocena neurologiczna ubezpieczonego i głównym schorzeniem będącym przedmiotem jego oceny jest choroba zwyrodnieniowa stawów barkowych, biodrowych i kręgosłupa, wielopoziomowa dyskopatia szyjna i lędźwiowa z przewlekłym zespołem bólowym szyjno -barkowym głównie lewostronnym oraz lędźwiowo - krzyżowym objawowym z częstymi zaostrzeniami i obecnymi objawami ubytkowymi.

W przypadku ubezpieczonego są to schorzenia przewlekłe i postępujące a aktualny stan zaawansowania potwierdzony badaniami radiologicznymi istotnie upośledza sprawność ustroju i zdolność do zatrudnienia jako pracownika fizycznego.

Biegły nie odnosił się szczegółowo do pozostałych schorzeń, ale jednocześnie uznał, że te schorzenia nawet jako schorzenia współistniejące mają istotny wpływ na stan ogólny całego organizmu, jego wydolność i możliwość obciążenia wysiłkiem fizycznym. Nie można bowiem oceniać stanu zdrowia ubezpieczonego tylko pod względem schorzeń choroby niedokrwiennej serca i jej następstw nie uwzględniając pozostałych istniejących u Ubezpieczonego schorzeń oraz ich wpływu na ogólny stan zdrowia i zdolność do zatrudnienia szczególnie u osoby pracującej fizycznie.

-dowód; opinia k. 114 akt sądowych.

Po zapoznaniu się z wydaną przez biegłego opinią uzupełniającą, pozwany organ rentowy ponownie złożył do niej zastrzeżenia, w których wskazał, iż w przypadku ubezpieczonego schorzenia narządu ruchu nie były istotne orzeczniczo a Komisja Lekarska nie stwierdziła odchyleń w badaniu przedmiotowym a ponadto z opisu biegłego neurologa nie wynika w jakim stopniu upośledzona jest funkcja narządu ruchu i stawów oraz brak obiektywnych badań stwierdzających istnienie zmian zwyrodnieniowych. Pozwany organ rentowy wniósł o przeprowadzenie dowodu z opinii uzupełniającej celem ustosunkowania się biegłych lekarzy sądowych do powyższych zastrzeżeń, a w przypadku nieuwzględnienia wniosku – o oddalenie odwołania.

Sąd uznał, że biegły neurolog w opinii uzupełniającej wystarczająco odpowiedział na zastrzeżenia organu rentowego i nie ma potrzeby dalszego prowadzenia postępowania dowodowego a nadto, że wbrew twierdzeniom organu rentowego opis badania przedmiotowego i jego wyniki zawarte w opinii oraz opis RTG kręgosłupa L-S z 11.04.2016r. potwierdzają stanowcze wnioski biegłego neurologa o istnieniu u ubezpieczonego częściowej niezdolności do pracy. Bez znaczenia jest to, że dla Komisji Lekarskiej schorzenia narządu ruchu ubezpieczonego nie były istotne orzeczniczo, skoro wyniki badań diagnostycznych przeczą niesłusznym wnioskom tej Komisji.

Sąd uwzględnił więc wydaną przez biegłego neurologa opinię wraz z opinią uzupełniającą i uznał ją za miarodajną dla rozstrzygnięcia sprawy. Zdaniem Sądu opinia ta była wyczerpująca i poddawała wszechstronnej analizie stan zdrowia ubezpieczonego w odniesieniu do jego możliwości zawodowych.

Opinia biegłego neurologa została szczegółowo uzasadniona a ponadto wnioski w niej zawarte nie nasuwały wątpliwości, co do ich trafności, zatem brak było podstaw do dalszego prowadzenia postępowania dowodowego. Biegły neurolog jest doświadczonym specjalistą z tej dziedziny medycyny, która odpowiadała schorzeniom ubezpieczonego. Opinię wydał po zapoznaniu się z wszystkimi dokumentami leczenia przedłożonymi przez ubezpieczonego oraz po przeprowadzeniu stosownego badania ubezpieczonego. Swoje stanowisko biegły uzasadnił fachowo, logicznie i wyczerpująco, odnosząc się do wszystkich zarzutów organu rentowego, zatem brak było podstaw do dalszego prowadzenia postępowania dowodowego. Zastrzeżenia zgłoszone przez organ rentowy w ostatnim piśmie procesowym z dnia 11.05.2017 r. były niezasadne bowiem z opisu biegłego zawartego w opinii z dnia 19.01.2017 r. wynika iż z RTG kręgosłupa krzyżowego z dnia 11.04.2016 r. wskazuje wyraźnie iż ubezpieczony cierpi na skrzywienie kręgosłupa lędźwiowego z cechami wielopoziomowej dyskopatii i osteofitozy krawędziowej. W badaniu neurologicznym biegły stwierdził natomiast ograniczenie ruchomości kręgosłupa ubezpieczonego w odcinku szyjnym i lędźwiowym oraz stawu barku lewego i stawów biodrowych. Organ rentowy nie kwestionował ponadto, że w trakcie postępowania orzeczniczego uwzględniano schorzenia neurologiczne ubezpieczonego ale w ocenie organu rentowego nie były one znaczące.

Przedmiotem niniejszego postępowania jest prawo ubezpieczonego do renty z tytułu niezdolności do pracy. Spór stron w tej kwestii należy więc rozstrzygać w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych / t.j. Dz. U. z 2009 roku nr 153 poz. 1227/,a ściślej rzecz ujmując m.in. o treść art. 57 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, a niezdolność do pracy powstała w okresie składkowym lub nieskładkowym albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Podstawą przyznania renty jest ustalenie, że osoba dochodząca tego świadczenia jest niezdolna do pracy, a więc jest częściowo lub całkowicie niezdolna do wykonywania zatrudnienia, a po przesądzeniu tej przesłanki, czy posiada ona wymagany okres zatrudnienia i czy niezdolność do pracy powstała w odpowiednim okresie.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności po przekwalifikowaniu. Częściowo niezdolną do pracy jest zgodnie z ust. 3 cytowanego przepisu osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Oceniając stopień niezdolności do pracy należy, w myśl art. 13 wymienionej ustawy, uwzględnić stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, możliwość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Dokonując analizy stanu zdrowia ubezpieczonego przez pryzmat wszystkich wymienionych wyżej przesłanek, Sąd doszedł do przekonania, że występujące u ubezpieczonego schorzenia neurologiczne w powiązaniu z współistniejącymi schorzeniami kardiologicznymi stanowią podstawę orzeczenia o niezdolności do pracy na okres wskazany w opinii biegłych. Jak bowiem trafnie wskazał biegły że te schorzenia układu krążenia jako schorzenia współistniejące mają istotny wpływ na stan ogólny całego organizmu, jego wydolność i możliwość obciążenia wysiłkiem fizycznym. Nie można bowiem oceniać stanu zdrowia ubezpieczonego nie uwzględniając pozostałych istniejących u Ubezpieczonego schorzeń oraz ich wpływu na ogólny stan zdrowia i zdolność do zatrudnienia, szczególnie u osoby pracującej fizycznie.

Jak z powyższego wynika ubezpieczony spełnia przesłanki uzasadniające przyznanie prawa do renty wymienione w art. 57 cytowanej ustawy z dnia 17 grudnia 1998roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, albowiem biegły lekarz sądowy w wyniku przeprowadzonego badania orzekł, iż ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy na okres do stycznia 2019 r.

Mając na względzie powyższe okoliczności, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję orzekając jak w wyroku.

W punkcie 2 wyroku ustalono, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Stosownie bowiem do art. 118 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, z uwzględnieniem tego, iż w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji; organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego (ust. 1a). Jeżeli na podstawie przedstawionych środków dowodowych nie jest możliwe ustalenie prawa lub wysokości świadczenia, za datę wyjaśnienia ostatniej okoliczności, o której mowa w ust. 1, uważa się datę końcową dodatkowego terminu do przedstawienia niezbędnych dowodów, wyznaczonego przez organ rentowy, albo datę przedstawienia tych dowodów (ust. 3).

W niniejszej sprawie, przyznanie ubezpieczonemu z opóźnieniem prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, było następstwem okoliczności, za które organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności. Zgodnie z art. 14 ustawy o emeryturach i rentach oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz ustalenia: daty powstania niezdolności do pracy, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do pracy, związku przyczynowego niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do samodzielnej egzystencji, celowości przekwalifikowania zawodowego – dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu (ust. 1). Komisja lekarska, rozpatrując sprzeciw lub zarzut wadliwości, dokonuje oceny niezdolności do pracy i jej stopnia oraz ustalenia okoliczności, o których mowa w ust. 1 (ust. 2e). Orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej, stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń przewidzianych w ustawie, do których prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji (ust. 3). Pozwala to na przyjęcie, że zarówno lekarz orzecznik, jak i komisja lekarska, są organami Zakładu (...), zobowiązanym do ustalania niezdolności do pracy, jako przesłanki prawa do renty, a tym samym niewłaściwe działanie lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej jest okolicznością, za którą odpowiedzialność ponosi organ rentowy. W niniejszej sprawie biegły przy wydaniu opinii opierali się na tym samym materiale dowodowym, którym dysponował organ rentowy, ale dodatkowo dysponował dokumentacją ortopedyczną i wynikiem badania RTG z dnia 11.04.2016 r.

SSO Ewa Milczarek